Пирӗн республикӑра пурӑнакансем хушшинче психотерапевтсенчен пулӑшу ыйтакансем йышланнӑ. Апла пулсан, анӑҫри ҫӗршывсенче анлӑ сарӑлнӑ ҫак йӑла пирӗн тӑрӑха та майӗпен ҫитсе пырать теме май пур.
ЧР Сывлӑх сыхлав министерстви ку енӗпе пӗлтӗр епле ӗҫленине тишкернӗ те чун ыратӑвӗпе ӗҫлекен специалистсем халӑха кирлине пӗтӗмлетнӗ. Министерствӑн психиотерапи енӗпе ӗҫлекен тӗп специалисчӗ-эксперчӗ Елена Калинина доклад тунинчен психотерапевтсем патне иртнӗ ҫул ҫынсем 40,5 пин ытла хутчен кайни паллӑ. Республикӑра 16 специалист йышӑнать. Вӗсенчен самайӑшӗ амбулаторинче ӗҫлет.
Халӑх психотерапевтсенчен пулӑшу ыйтни ҫак специалистсене шанма пуҫланине, вӗсем ҫинчен каласа кӑтартнипе ҫыхӑннӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ.
Чӑвашстат Чӑваш Енри апат-ҫимӗҫ хакӗсене тишкернӗ. Мӗн хакланнӑ? Мӗн йӳнелнӗ?
Республикӑра иртнӗ эрнере кишӗр, сухан, хӑйма, ҫӗрулми, услам ҫу, кӑлпасси, сӗт хакланнӑ. Помидор, хӑяр, сыр, купӑста, хуратул, ҫӑнӑх, тӑвар, ҫӑмарта йӳнелнӗ.
Кишӗрпе сухан 4,6% тата 2,6% хакланнӑ. Хӑйма, сурӑх ашӗ, ҫӗрулми, услам ҫу хакӗ 2,1 процент хӑпарнӑ. Кӑлпасси, сӗт, тип ҫу ытлах хакланман. Помидорпа хӑяр хакӗ 6% чакнӑ. Сыр, хуратул, тӑвар вӑтамран 3 процент хакланнӑ.
Ҫавӑн пекех иртнӗ эрнере супӑнь, АИ-92, АИ-95 маркӑллӑ бензин хакланнӑ. Пирус, дизель топливин хакӗ те хӑпарнӑ.
Кӑрлач уйӑхӗн 23-мӗшӗ тӗлне общество транспорчӗпе ҫӳремешкӗн билет хакланман. ЖКХра та улшӑнусем пулман.
2016 ҫулхи тӑваттӑмӗш кварталта Чӑваш Енре ҫурт-йӗр самаях йӳнелнӗ. Чӑвашстат пӗлтернӗ тӑрӑх, пӗрремӗш тата иккӗмӗш рынокри хваттерсен хакӗсем чакнӑ.
Пӗлтӗрхи виҫҫӗмӗш кварталпа танлаштарсан, пӗр тӑваткалшӑн хак 300 тенкӗ йӳнелнӗ. Пӗрремӗш рынокра пӗр тӑваткал вӑтамран 38021 тенкӗ тӑрать. Иккӗмӗш рынокра вара — 39051 тенкӗ.
Ҫӗнӗ хваттерсен хакӗ 0,8 процент чакнӑ. Ыттисен вара 1,8 процент йӳнелнӗ. Халӗ тин хута янӑ ҫӗнӗ ҫуртра 37 тӑваткал метрлӑ хваттере вӑтамран 1 400 000 тенкӗпе илме пулать. Иккӗмӗш рынокри хваттер вара вӑтамран 1 500 000 тенкӗ тӑрать.
Ялта пурӑнма юлашки темиҫе ҫулта чӑннипех те лайӑх. Урам тӑрӑх резина атӑ ҫӑрса утнӑ самантсем иртсе кайрӗҫ темелле: урамсене чул та пулин сарнах, самай ялта шыва килех кӗртнӗ. Кил хушшине те асфальт сараҫҫӗ, плитка хураҫҫӗ, таса мар шыва та пӳртрен тухса каймалла тӑваҫҫӗ. Килсерен газ кӗртнине тахҫанах хӑнӑхса ҫитрӗмӗр те «кӑвак ҫулӑм» тӗлӗнтермест.
Ялта ырӑ курса та саркаланса-савӑнса пурӑнма ӗҫ вырӑнӗ тупма йывӑрри кансӗрлет. Ҫавна курах вӑйпиттисем республика тулашне тухса каяҫҫӗ. Ялта ӗҫ пулсан та шалу пысӑк мар. Юлашки пилӗк уйӑхра ял хуҫалӑхӗнче ӗҫ укҫи экономикӑри вӑтам кӑтартуран 56 процентран пуҫласа 75 процент таран ӳснӗ-ха, ҫапах та ку кӑтартӑва ҫителӗклӗ тесе калаймӑн. ЧР Патшалӑх канашне янӑ Ҫырура Михаил Игнатьев ку кӑтартӑва ҫителӗксӗр тесе хакланӑ, шалу республикӑри вӑтам кӑтартуран кая мар пулмаллине палӑртнӑ.
Чӑваш Енре усламҫӑсен шучӗ ӳссе пырать. Ҫакна кӑҫалхи ҫул пуҫламӑшӗнче пирӗн тӑрӑхӑмӑрта пурӗ миҫе ҫын регистрациленнине тишкернӗ май аван курӑнать. Цифра ҫине куҫарсан пӗчӗк тата вӑтам бизнеспа аппаланакансем — 51 пин ытла.
Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев ЧР Патшалӑх Канашне янӑ Ҫырура ҫулталӑк каялла усламҫӑсен хисепӗ 50 пинтен сахалтарах пулнине аса илнӗ. «Лайӑх динамика савӑнтарать. Ҫынсем ӗҫлеҫҫӗ, хӑйсене тата хӑйсен ҫемйине тӑрантараҫҫӗ, тара илнӗ ӗҫченсене ӗҫпе тивӗҫтереҫҫӗ. Пирӗн тӗллев — вӗсене хӑтлӑ услови туса парасси», — тенӗ Михаил Игнатьев.
Республикӑн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче усламҫӑсене укҫа-тенкӗ тата укҫа-тенкӗ мар пулӑшу кӳнине те палӑртнӑ май вӗсем налук тӳлесси ҫулталӑкра вӑтамран 10 процент хушӑннине пӗлтернӗ.
ЧР Юстици министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, республикӑри виҫӗ ачана Италири ҫынсем усрава илнӗ.
Республикӑри 168 ачан ашшӗ е амӑшӗ — ют ҫӗршыв ҫынни. Вӗсенчен 30-шӗ — аякри ют ҫӗршывран. Ведомство статистикине ӗненес-тӗк, ют ҫӗршыври 69 граждан ҫемьере мар ҫуралнӑ ачасен ашшӗ пулнине йышӑннӑ.
Пӗлтӗр ют ҫӗршыври 120 ҫын Чӑваш Енри ЗАГСра ҫемйине регистрациленӗ. 36-шӗ — Украина, 17-шӗ — Узбекистан, 13-шӗ — Таджикистан, 10-шӗ — Азербайджан, 10-шӗ Беларуҫ ҫыннисем. Арменири, Молдовӑри, Грузири, Казахстанри, Туркменистанри хӗрсемпе каччӑсем те пирӗн патра ҫемье ҫавӑрнӑ.
2016 ҫулта ют тӑрӑхри 20 гражданин уйрӑлнӑ. Пӗр ҫын ятне улӑштарнӑ.
2016 ҫулта ВИЧ-инфекциллӗ 277 ҫынна тупса палӑртнӑ. Ку кӑтарту пысӑк пулсан та республикӑра ВИЧпа чирлекенсен йышӗ 3,2 хутчен чакнӑ.
Чӑваш Енре ВИЧ-инфекциллӗ 1798 ҫын пурӑнать. Вӗсенчен 60-шӗн чирӗ СПИДа куҫнӑ. Ку амакпа пӗлтӗр 82 ҫын вилнӗ. Вӗсенчен СПИД шайне куҫнисем — 20-ӗн.
Ытларах арҫынсем чирлеҫҫӗ. Нумайӑшӗ — 20–19 ҫулсенче. Анчах 30–39 ҫулсенчисем те ытларах чирлеме тытӑннине палӑртмалла. Ҫулталӑкне 230 пин ҫынна ВИЧ-инфекци пуррипе ҫуккине тӗрӗслеме палӑртнӑ. Пӗтӗмпе вара 259,2 пин ҫынна тӗрӗсленӗ.
Чӑваш Енре пӗлтӗр 16538 ача ҫуралнӑ. Вӗсенчен 8574-шӗ — арҫын ача, 7964-шӗ — хӗрача.
Палӑртма кӑмӑллӑ: республикӑра 2016 ҫулта 168 йӗкӗреш ҫут тӗнчене килнӗ. Ку, 2105 ҫулпа танлаштарсан, 26 йӗкӗреш нумайрах.
2016 ҫулта Чӑваш Енре 6 виҫӗреш ҫуралнӑ. 2015 ҫулта вара пӗр ҫемьере ҫеҫ виҫӗреш ҫут тӗнчене килнӗ. Шупашкарта пӗлтӗр 91 йӗкӗреш тата 2 виҫӗреш ҫуралнӑ.
Ашшӗ-амӑшӗ ывӑлне ытларах Артём, Михаил, Кирилл, Максим, Иван, Роман, Александр, Егор, Илья, Дмитрий ят панӑ. Хӗрачасене вара — Анна, Виктория, Дарья, Мария, София, Анастасия, Ксения, Екатерина, Валерия, Елизавета. Сайра тӗл пулакан ятсем те пур: Назар, Марат, Гордей, Прохор, Давид, Тарас, Мила, Элеонора, Руслана, Богдана.
Юлашки кунсенче ОРВИпе тата гриппа чирлекенсен йышӗ нумайланнӑ. Кунашкалли чылай ҫул пулман. Иртнӗ эрнере 4666 ҫын чирлесе ӳкнӗ.
Роспотребнадзорӑн Чӑваш Енри управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, иртнӗ эрнере чирлекенсен йышӗ самай нумайланнӑ. Чирленин кӑтартӑвӗ ытти ҫултинчен 1,5 хут ӳснӗ.
Чирлекенсен 50 проценчӗ — 17 ҫул тултарманнисем. Ҫӗнӗ Шупашкарта, Шупашкарта, Ҫӗмӗрлере чирлекен ҫынсем ытларах. Аптӑраса ӳкнисен 5,6 проценчӗ стационарта сипленнӗ. Ыттисем амбулатори мелӗпе чире парӑнтарнӑ.
Иртнӗ эрнере 264 ҫынна пульницӑна вырттарнӑ. Вӗсенчен 215-шӗ — ачасем. ОРВИпе чирлӗ 85 ҫынна лаборатори мелӗпе тӗрӗсленӗ. 29 ҫыннӑн вирус пуррине палӑртнӑ.
Муркаш районӗнчи пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан шкулти ачасене Ҫӗнӗ ҫул умӗн ҫӗнӗ автобус панӑ. Район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Ростислав Тимофеев пӗлтернӗ тӑрӑх, муниципалитета иртнӗ ҫул 4 шкула автобус килнӗ, кӑҫал — 20.
Районтисем пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫӗнӗ автобусшӑн ку тӑрӑхри 58 шкул ачипе шкул ҫулне ҫитмен 30 ача хытах хавасланнӑ. Автобус уҫҫине шкул директорне Л.Н. Кудашована Чӑваш Енӗн Гражданла оборона тата инкеклӗ ӗҫсем енӗпе ӗҫлекен патшалӑх комитечӗн ертӳҫи В.И. Петров панӑ. Ачасем хӑтлӑ условире вӗренччӗр, шкулсем ҫӗнелччӗр тесе республикӑра нумай тунине палӑртса хӑварнӑ вӑл. Унтан цифрӑсем илсе кӑтартнӑ: республикӑри 336 шкул автобусӗ 651 маршрутпа ҫӳрет, 1135 ялти 12 пин ачана турттарать.
+14.3 °C