Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан Людмила Соломонова икӗ ачипе, вӗсенчен пӗри — сусӑр, урамра тӑрса юлма пултарнине, вӑл виҫҫӗмӗш ачине кӗтнине хӑй вӑхӑтӗнче Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ.
Аса илтерер, Людмилӑна хӑй вӑхӑтӗнче хула администрацийӗ хваттер панӑ. Анчах вӑл хваттер хӑйӗн балансӗ ҫинче тесе Шупашкарти 3997-мӗш ҫар чаҫӗ суда тавӑҫпа тухнӑ. Малтанхи инстанцири суд йышӑннӑ тӑрӑх, ҫемьен хваттертен тухса каймаллаччӗ. Суд администрацие ҫемьене урӑх ҫӗре куҫарма ыйтнӑ. Анчах Людмила Соломонова юсав ирттерме укҫа хывнӑ тесе турткалашма тытӑннӑ.
Ӗнер Ҫӗнӗ Шупашкар хӗрарӑмӗн хваттер ыйтӑвне Чӑваш Енӗн Аслӑ сучӗ пӑхса тухнӑ, сусӑр ача амӑшне кӑларса ямалла мар йышӑну кӑларнӑ.
Халӑх фрончӗн хастарӗсем республикӑри шкулсене тӗрӗсленӗ. Вӗсенче йӗркене пӑснине тупса палӑртнӑ.
Хастарсем Ҫӗнӗ Шупашкарти, Ҫӗмӗрлери, Улатӑрти шкулсене ҫитсе курнӑ. Кун хыҫҫӑн вӗсем пӗтӗмлетӳ тунӑ: вӗренӳ учрежденийӗсенче сусӑр ачасем валли тивӗҫлӗ майсем ҫук.
Шкулсем сусӑрсем валли пандуссем тунипех ҫырлахнӑ. Анчах лифтсем, хушма порученьсем пулман, алӑк сарлакӑшӗ те кирлӗ чухлӗ ҫук. Туалета та сусӑрсене меллӗ туса паман.
Шкулта условисем пулманран сусӑр ачасен килте вӗренме тивет. Ҫапах Улатӑрти тата Ҫӗмӗрлери шкулсенче куҫ япӑх куракан ачасем валли социаллӑ адаптаци программи ӗҫленине палӑртмалла.
Халӑх фрончӗн хастарӗсем республикӑри ытти шкула та тӗрӗслӗҫ. Унта сусӑр ачасен ашшӗ-амӑшӗ те хутшӑнма пултарать.
Шупашкарти «Шупашкар» универмаг хыҫӗнчи лапамра кашни эрнере, ытларикунпа шӑматкун, килсӗр-ҫуртсӑр ҫынсемпе юрлӑ пурӑнакансем апата пуҫтарӑнаҫҫӗ. Хевтесӗррисене пулӑшас ырӑ йӑла пиллӗк ҫул ӗнтӗ пырать. Сӗтел хушшине кашнинче 100-шер ытла ҫын пурӑнать. Апат ҫиме лариччен вӗсем валли пачӑшкӑ кӗлӗ вулать, ырӑ ҫул ҫине тухма сунать.
Унти апат, Наци телекуравӗ хыпарланӑ тӑрӑх, столовӑйринчен кая мар. Апат-ҫимӗҫне пӗҫерме май туса параканнисем — волонтерсемпе чиркӗве укҫа-тенкӗпе пулӑшакансем. Ҫывӑх ҫынна юратмалла тесе каланипех ҫырлахмалла мар тесе шухӑшлать Петӗр атте. Апата вӑл хӑйӗн автомобилӗпе турттарса пырать. Ыр кӑмӑллӑх апатне хӑй вӑхӑтӗнче Елена Елистратова врач тата волонтер пуҫарнӑ.
Валерий Самойлов-Раштавӑн «Телей кайӑкӗ» юрӑсен кӗнеки Тӑвай районӗнчи виҫӗ вулавӑша ҫитнӗ. Сарӑмсӑрлӑха пула ҫамрӑклах ҫурӑм шӑммине амантнӑ хыҫҫӑн вырӑнпах выртакан ҫак поэт чун киленӗҫне сӑвӑ ҫырнинче тупнӑ. Хӑй вӑл Кӳкеҫри ваттисемпе сусӑрсен ҫуртӗнче пурӑнать. Унӑн сӑмахӗсемпе кӗвӗленӗ юрӑсене паян Фарида, Алексей Московский, Андрей Думилин, Полина Борисова, Сергей Павлов тата ыттисем шӑрантараҫҫӗ.
Юрра хывӑннӑ сӑвӑсен пуххине пӗлтӗр кун ҫути кӑтартнӑ. Валерий Раштавӑн кӗнекине Тӑвай тӑрӑхӗнчи вулавӑша кам парнеленине е туянса панине райадминистраци сайтӗнчи кӗске хыпарта асӑнман.
Сӑмах май, кӑҫалхи юпа уйӑхӗнче поэта Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ, унчченхи пухура чӑваш парламентне ертсе пынӑ Юрий Попов тата Фарида юрӑҫ ноутбук парнеленӗччӗ.
«Чӑвашавтотранс» ҫӗнӗ автобус туяннӑ. Ахальли мар. Вӑл сусӑрсене илсе ҫӳремешкӗн меллӗ.
ЧР Транспорт министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, автобуса «Доступная среда» программӑпа килӗшӳллӗн туяннӑ. Ҫитес вӑхӑтра вӑл Шупашкарти урамсемпе ҫӳреме пуҫлӗ.
Автобусра – 22 вырӑн. Унтах кӳмепе лармалли пӗр вырӑн пур. Транспорта пӗтӗмпе 53 ҫын кӗме пултарать.
Сӑмах май, унашкал автобуссене унччен те туяннӑ. Ун пеккисем хулара ҫӳреҫҫӗ. Водитель чарӑнура сусӑр ларнине курсан алӑка уҫнӑ чухне ятарлӑ пусма антарать.
Республикӑри тӑхӑр сусӑра машина уҫҫи тыттарнӑ. Ӑна производствӑри инкеке пула тӗрлӗ вӑхӑтра урасӑр юлнисене панӑ. Машина уҫҫине тивӗҫнисем Шупашкарта, Улатӑр, Патӑрьел, Вӑрнар, Муркаш, Куславкка тата Елчӗк районӗсенче пурӑнаҫҫӗ. Вӗсенчен ҫиччӗшӗ автомобиле иккӗмӗш хутчен илнӗ, мӗншӗн тесен унччен панӑ машинӑн вӑхӑчӗ тухнӑ.
Хальхинче сусӑрсене «Гранта» маркӑллине панӑ. Унӑн эксплуатаци вӑхӑчӗ — 8 ҫул. Социаллӑ страховани фончӗ бензин укҫине тата машинӑна пӗр хутчен тӗплӗн юсанине саплаштарать.
«Lada Granta» лекиччен эпӗ «Окапа» тата «Жигулипе» ҫӳренӗ», — каласа кӑтартнӑ сусӑрсенчен пӗри, сӑмахран. Инвалид кресли багажника вырнаҫнишӗн вӑл уйрӑмах савӑннӑ.
Сусӑрсем валли машина туянма кӑҫал 6,6 миллион тенкӗ уйӑрнӑ.
Чӑваш Енри тӳре-шара ҫӑмӑллӑхлӑ проезднойсене пӑрахӑҫлама шухӑшланине, кун пирки Чӑваш Енӗн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче пӗлтернине Чӑваш халӑх сайчӗ маларах хыпарланӑччӗ. Аса илтеретпӗр, ЧР Министрсен Кабинечӗн раштав уйӑхӗн 14-мӗшӗнче иртнӗ ларӑвӗнче ҫак ыйтӑва сӳтсе явнӑ чухне тӳре-шара экономика лару-тӑрӑвӗ ҫивӗччине палӑртнӑ. Шупашкарти троллейбус управленийӗн парӑмӗ 85 миллион тенке ҫитни те ҫак утӑма тума хистет-мӗн.
Шупашкар хула влаҫӗсем вара ку лару-тӑрура шкул ачисене тата студентсене 500 тенкӗпе проездной сутма пуҫласшӑн. Ахальли 700 тенкӗ тӑнине шута илсен ҫак утӑм ҫынсене кӑшт та пулин перекетлеме май памалла. Тата троллейбус управленине те усӑ кӳмелле.
Йӗпреҫ районӗнчи Ҫӑкалӑх ялӗнчи 1963 ҫулта хута янӑ икӗ хутлӑ баракра куҫӗ япӑх куракан ашшӗпе унӑн 39 ҫулти сусӑр хӗрӗ пурӑнаҫҫӗ. Вӗсен нушаллӑ пурнӑҫне «Ҫамрӑксен хаҫатӗнче» Алина Изман журналист ҫырса кӑтартнӑ.
«Ҫурт тӑрринчен шыв аннине пула подъезд стенисем ҫав тери тӗссӗр, йывӑҫ картлашкасемпе утма хӑрамалла, йӑлтах ҫӗрнӗ, юхӑннӑ. Пуҫ ҫине мӗн те пулин йӑтӑнса анасран чун юлмарӗ», — тесе пуҫланӑ Журавлевсем патне епле пырса кӗнине. Журавлевсене пурӑнмалли кӗтеспе тивӗҫтерес тӗлӗшпе 2012 ҫултах суд пуҫланнӑ. «Эпир нумая хапсӑнмастпӑр: сӗтелпе кравать вырнаҫмалӑх пӳлӗм, туалетпа ванна ҫеҫ пултӑрччӗ», — тенӗ те ҫамрӑк хӗрарӑм судья умӗнчех йӗрсе янӑ. Анчах ыйтӑва паянта та тивӗҫтермен.
«Ирҫе Ҫармӑсра, Ҫӑкалӑхра общежити пур. Сӗнтӗмӗр — хирӗҫлерӗҫ. Условисем тивӗҫтермеҫҫӗ тӗк Хурамалти ватӑсен ҫурчӗ те вӗсене йышӑнма хатӗр, анчах хӑйсем ниҫта та каясшӑн мар», — ӑнлантарнӑ Ирҫе Ҫармӑс ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Леонид Кураков.
Чӑваш Енри тӳре-шара ҫӑмӑллӑхлӑ проезднойсене пӑрахӑҫлама шухӑшланӑ. Кун пирки ЧР влаҫӗсен официаллӑ порталӗнче пӗлтернӗ.
Кун пирки ЧР Министрсен Кабинечӗн раштав уйӑхӗн 14-мӗшӗнче иртнӗ ларӑвӗнче калаҫнӑ. Тӳре-шара кун пек шухӑш патне мӗнле пырса ҫитнӗ-ха? Вӗсем каланӑ тӑрӑх, халӗ экономика лару-тӑрӑвӗ ҫивӗч. Шупашкарти троллейбус управленийӗн парӑмӗ 85 миллион тенке ҫитни те ҫак утӑма тума хистет-мӗн.
Лару-тӑрӑва лайӑх енне улӑштарас тесе сусӑрсем тата тивӗҫлӗ канӑва тухнисем троллейбусра усӑ куракан ҫӑмӑллӑхсене пӑрахӑҫлама йышӑннӑ. Хальлӗхе ку студентсене пырса тивмест.
Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, ку йышӑну кӑрлач уйӑхӗн 1-мӗшӗнче вӑя кӗрет.
Елчӗкре пурӑнакан София Павловӑн Ҫӗнӗ ҫулхи ӗмӗчӗ пурнӑҫланнӑ. Сусӑр хӗрача, ДЦПпа чирлӗскер, синтезатор пирки ӗмӗтленнӗ.
«Хӗл Мучи, Кӑҫал эпӗ хама лайӑх тытрӑм. Эпӗ чирлӗ, ҫавӑнпа хам ҫыраймастӑп, маншӑн анне ҫыру шӑрҫалать. Кӑҫал эпӗ хам тӗллӗн ларма тата кӑштах тӑма хӑнӑхрӑм. Мана синтезатор кирлӗ, вӑл пӳрнесене аталантарма пулӑшӗ. Тен, ҫитес ҫул вара хамах сан патна ҫыру ҫырӑп», — тенӗ София ҫырура.
Хӗрачан ӗмӗчӗ пурнӑҫланнӑ. «АВТОРЕГИОН» компани ун валли синтезатор туяннӑ. Антон Ким Хӗл Мучин парнине Софийӑна тыттарнӑ. Халӗ хӗрача сентезатор каласа пӳрнисене аталантарӗ.
+18.3 °C