Ыран, кӑрлачӑн 30-мӗшӗнче, Шупашкарти «Салют» культура керменӗнче «По обе стороны кулис» (чӑв. Чаршав ик енче) савӑнӑҫлӑ программӑна йыхравлаҫҫӗ. Унта Шупашкарти тӗрлӗ театрсем хутшӑнмалла. Уяв 10 сехетре пуҫланӗ. Унта тӳлевсӗр кӗртӗҫ.
Театр ҫулталӑкне халалланӑ мероприятире И.С. Тургенев, Н.А. Островский, Н.В. Гоголь пултарулӑхӗпе паллаштарӗҫ. Вырӑс драма театрӗн артисчӗсем «Элегия», «Без вины виноватые», «Женитьба» спектакльсенчи сыпӑксене кӑтартӗҫ.
Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн солисчӗсем — Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗсем Маргарита Финогентова тата Татьяна Бахтина та пулӗҫ. Чӑваш патшалӑх пуканӗ театрӗ Н.В. Гоголь хайлавӗпе лартнӑ «Ночь перед Рождеством» пӗр актлӑ спектакле кӑтартӗ.
Чӑваш Енӗн массӑллӑ информаци хатӗрӗсемпе пичет отраслӗнче ӗҫлекенсене тинех уява пухма палӑртнӑ. Ҫак енӗпе тар тӑкакансен уявӗсем иртнӗ уйӑхрах пулнӑччӗ: маларах Раҫҫей Пичет кунӗ ҫитсе иртсе кайрӗ, унтан — Чӑваш пичечӗн.
Массӑллӑ информаци хатӗрӗсенче тӑрӑшакансене уява нарӑс уйӑхӗнче чӗнӗҫ. Паян Чӑваш Енӗн Цифра аталанӑвӗн, информаци политикин тата массӑллӑ коммуникацисен министерстви журналистсемпе пичетҫӗсен професси уявне нарӑсӑн 2-мӗшӗнче ирттерессине хӑйӗн сайтӗнче хыпарланӑ.
Уяв Вырӑс драма театрӗнче 11 сехетре пуҫланмалла. Унта журналистсене, телекуравпа радиора, электрон МИХӗсенче, информаци агентствисенче, карас ҫыхӑнӑвӗн компанийӗсенче, ҫыхӑну отраслӗнче тӑрӑшакансемпе асӑннӑ отрасль ветеранӗсене пухӗҫ.
Ҫитес уйӑхра Шупашкарта Чӑваш музыкин фестивалӗ иртӗ. Ӑна Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче йӗркелеме палӑртса хунӑ.
Фестиваль нарӑс уйӑхӗн 3-мӗшӗнче гала-концертпа уҫӑлӗ. Унта чӑваш композиторӗсен хайлавӗсемпе киленме май пулӗ. Нарӑсӑн 21-мӗшӗнче «Аттила» балет кӑтартӗҫ. Программӑра ҫавӑн пекех — Григорий Хирбюн «Нарспи», Федор Васильевӑн «Шыварманӗ» оперисем тата унӑн «Сарпике» балечӗ.
Андрей Михайлов журналист пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн ертӳҫисем паянхи пресс-конференцире наци кадрӗсем енӗпе йывӑррине палӑртнӑ. Анатолий Ильин режиссер чӑвашла пӗлекен солистсем сахал тесе каланӑ. Аслӑ ҫулти сӑнарсене калӑплама артистсем ҫителӗклӗ-мӗн, анчах ҫамрӑккисем валли специалистсем ҫук тенӗ вӑл.
Паян, кӑрлачӑн 23-мӗшӗнче, Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев республикӑн Патшалӑх Канашне Ҫырупа тухрӗ. Ӑна Вӑл Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче вуларӗ. Михаил Игнатьев калаҫнине Чӑваш Енӗн Наци телекуравӗпе тата Наци радиовӗпе итлеме май килчӗ.
Хӑйӗн Ҫырӑвӗнче Михаил Васильевич театр пирки те сӑмах пуҫарчӗ. Ку вӑл ытхальтен маррине тавҫӑрма йывӑр-ха: кӑҫал пирӗн ҫӗршывра Театр ҫулталӑкӗ тесе йышӑннӑ.
Михаил Игнатьев культура сферине укҫа сахал уйӑрнӑ вӑхӑт хыҫа юлнине палӑртрӗ. Юлашки пилӗк ҫулта ҫеҫ ҫак отрасле 7,5 миллиард тенкӗ уйӑрнине пӗлтрече. 2014 ҫулхинчен ҫакӑ 2,4 хут нумайрах.
Театрсенче юсав ирттернине асӑнса кайнӑ май кӑҫалхи авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗччен Чӑваш патшалӑх пукане театрне юсаса пӗтерессине хыпарларӗ.
Культура министерстви умне гастроль ӗҫне анлӑлатма, хамӑр республикӑри кашни хулапа районта, кашни пысӑк тата пӗчӗк салапа ялта спектакльсем кӑтартассине йӗркелеме тӗллев лартрӗ.
Кӑрлач уйӑхӗн 22-мӗшӗнче Чӑваш Ен Наци вулавӑшӗнче «Полина Чамжаева: «Сцена ҫинче тӗнче ҫаврӑнать» кӗнекене хӑтлӗҫ. Ҫӗнӗ кӑларӑма хаклассине вулавӑш ӗҫченӗ Ольга Тимофеева Фейсбукра пӗлтернӗ. Анчах эпир кӗнеке авторӗн ятне темшӗн асӑрхаймарӑмӑр.
Кӗнекере Чаваш Республикин халӑх артисткин Полина Чамжаеван пурнӑҫӗпе пултарулӑхӗпе паллаштарнӑ. Унтах — артисткӑн аса илӗвӗсемпе ҫырӑвӗсем. 1979 ҫулта Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче ӗҫлекенскер ҫак вӑхӑтра вуншар сӑнара калӑпланӑ. Вӑл рольсем Чӑваш Енӗн театр ӳнерӗн ылтӑн фондне кӗрсе юлнӑ. Полина Чамжаева «Шупашкарти савни» спектакльте «Пиҫет палан, пиҫет пилеш, кӗр хӗрелет хӗрле...» тесе ҫепӗҫ сассипе юрланине театра ҫӳрекенсем паян та астӑваҫҫӗ.
Кӗнеке хӑтлавӗ кӑрлачӑн 22-мӗшӗнче 15 сехетре пуҫланӗ.
Провинци театрӗсен йывӑрлӑхӗ пӗр пекрехех тесе шухӑшлать Раҫҫейри режиссерсен гильдийӗн пайташӗ, хӑй вӑхӑтӗнче Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче ӗҫленӗ Станислав Васильев режиссер. Унпа Чӑваш Патшалӑх Канашӗн «Республика» хаҫатӗнче кӑсӑклӑ интервью пичетленнӗ.
Ҫак йӗркесен авторне Станислав Васильев ҫӗршывӑн тӗрлӗ театрӗсемпе ҫыхӑну тытса ӗҫлени пирки те вуласа пӗлме кӑсӑклӑ пулчӗ. Анчах, тӳрех палӑртар, ҫакӑ тӗлӗнтермерӗ. Пултаруллӑ специалист яланах хай вырӑнне тупать. 2018 ҫулӑн иккӗмӗш ҫур ҫулӗнче Станислав Васильев, сӑмахран, Мурманскра, Абаканра спектакльсем лартнӑ.
Владислав Николаев журналист режиссера Раҫҫейре кӑҫалхи ҫула Театр ҫулталӑкӗ тесе йышӑннине те хаклама ыйтнӑ. Провинцири театрсем Мускавран тем кӗтнинчен тӗлӗнет Станислав Васильев. Ҫав вӑхӑтрах ыттисене, ҫав шутра Мускаврисене те, аталанма хистекен театрсем регионсенче те пуррине палӑртнӑ вӑл.
Раштав уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Иосиф Дмитриев-Трер режиссера асӑнма палӑртнӑ. Вӑл, аса илтерер, чӳк уйӑхӗн 19-мӗшӗнче йывӑр чире пула вилчӗ. Асӑну каҫӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче 18 сехетре пуҫланӗ. Кун пирки Николай Семенов режиссер «Контактра» пӗлтернӗ.
Иосиф Дмитриевӑн пултарулӑхӗ пирки Борис Чиндыков драматург тата ҫыравҫӑ «Хыпар» издательство ҫурчӗн «Тӑван Атӑл» журналӗн вулаканӗсене ҫак уйӑхри номерте пӗлтернӗ тӑрӑх, «ГИТИС пӗтернӗ пултаруллӑ ҫамрӑк режиссер валли академи драма театрӗнче вырӑн тупӑнмасть — вара вӑл самай вӑхӑт хушши Ача-пӑчапа ҫамрӑксен театрӗнче ӗҫлет, кунта Ф. Павловӑн «Ялта», Н. Терентьевӑн «Хӗрӗме калам — кинӗм илт», А. Чеховӑн «Чарлан» пьесисене хӑйӗнле, чӑваш сцени ҫинчен халиччен курма хӑнӑхманла лартать. 1980-мӗш ҫулсен варринелле вӑл театрта ӗҫленипе пӗрлех Шупашкарти музыка училищинче вӗрентме пуҫлать, сцена ҫинчи калаҫу, хускану вӑрттӑнлӑхӗсемпе пӗрлех чӑвашла пӗлмен ҫамрӑксене чӑваш чӗлхине вӗрентет. Ҫав вӑхӑталлах Чӑвашрадиопа ирсерен чӑвашла пӗлменнисем валли чӑваш чӗлхи урокӗсем йӗркелесе ертсе пырать, «Молодой коммунист» хаҫатра та унӑн чӑваш чӗлхи урокӗсем пичетленсе пыраҫҫӗ~~».
Килес ҫул Раҫҫейре Театр ҫулталӑкӗ пулӗ. Ӑна Чӑваш Енре Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрне пухӑнса савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура иртнӗ эрнерех уҫнӑччӗ. Асӑннӑ культура учрежденийӗн директорӗ Валерий Клементьев театра хисеплӗ пӗр-пӗр ҫын ячӗпе хисепленсе тӑмалла тӑвасшӑн. Тата театра академи ятне партарас килет унӑн. Ҫак шухӑша вӑл «Чӑваш Ен» телекуравне нумаях пулмасть пӗлтернӗ.
«Пӗр-пӗр паллӑ юрӑҫ, музыкант, ҫын ячӗпе парас шухӑш пур», — терӗ Валерий Клементьев Марина Карягина тележурналистпа калаҫнӑ май.
Сӑмах май2 ҫакна палӑртар: паян Чӑваш Енре патшалӑхӑн 6 театрӗ ӗҫлет. Унсӑр пуҫне уйрӑм ҫынсем те уҫнӑ. Ун пекки — иккӗ. Ҫитес ҫул Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен тата Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗсене юсаса ҫӗнетӗҫ.
Шупашкарти 30-мӗш автомобиль ҫулӗн 4-мӗш пайӗнчен тытӑнса 3-мӗшчен тӑсӑлакан сыпӑкне тумашкӑн хатӗрленӗ проект тӗрӗслев витӗр ӑнӑҫлӑ тухнӑ, ҫула тумашкӑн ирӗк панӑ. Кун пирки Чӑваш Енӗн Строительство министерстви хыпарлать.
Ҫапла майпа тӑватӑ ретлӗ автоҫул Крылов академик урамӗпе Мускав проспектне ҫыхӑнтарӗ. Вӑл Шупашкар юханшывӗн сулахай ҫыранӗ тӑрӑх кайса административлӑ ҫуртпа Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн хушшипе иртӗ, Мускав проспектӗнчи ҫулпа тин ҫеҫ уҫнӑ кӗпер умӗнче сыпӑнӗ. Ҫул сыпӑкӗн тӑршшӗ — 0,785 километр.
Палӑртса хӑварни вырӑнлӑ пулмалла, проектра ҫул хӗррине йӗркене кӗртессипе ҫыхӑннӑ ӗҫсене те палӑртнӑ. Унта шыв анмалли ҫулсем те, тротуарсем те, ҫутӑ юписем те, искусствӑллӑ ытти сооружени те пулӗҫ.
Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче раштавӑн 18-мӗшӗнче 16 сехетре кӗнеке хӑтлавӗ иртӗ.
«Ҫулӗ пулчӗ тумхахлӑ» ӗҫӗн авторӗ — Петр Андреев радиожурналист, театровед, фольклорист, Чӑваш АССР культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ (1977), Ҫемен Элкер премийӗн лауреачӗ (1977), Н. Гарин-Михайловский литература премийӗн лауреачӗ (2004), Раҫҫей журналистсен союзӗн пайташӗ (1972).
Кӗнекене автор Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрне халалланӑ. Ӑна вӑл виҫӗ сыпӑкран йӗркеленӗ. «Пин-пин чӑваш валли» ят панинче театр пуҫланса кайнипе, унӑн репертуарӗпе паллаштарнӑ. Иккӗмӗшӗнче — артистсемпе, режиссерсемпе, художниксемпе паллаштаракан 50 очерк. «Кӑлтӑр-кӑлтӑр урапа» гастрольсене ҫӳренине каласа кӑтартать. Унта — театр тӗрлӗ ҫӗре тухса ҫӳренине аса илнисем.
-5.7 °C