Шупашкар районӗнче вырнаҫнӑ «Чӑваш бройлерӗ» хӑй вӑхӑтӗнче ура ҫинче ҫирӗп таракан предприятиехчӗ. Ҫынсем те вӑхӑтра шалу илетчӗҫ, производство калапӑшӗ те ӳссе пыратчӗ. Пуҫтарма ҫулталӑк, салатма пӗр талӑк теҫҫӗ те, чӑх-чӗп хапрӑкӗ пӗчӗккӗн-пӗчӗккӗн шурлӑха путса пычӗ.
Паян РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗн ӗҫченӗсем тӗлӗнмелле хыпар пӗлтернӗ. Вӗсем хӑйсен сайтӗнче ҫырнӑ тӑрӑх, пуҫлӑх пулнӑ этем 2016 ҫулхи авӑн уйӑхӗнчен пуҫласа ҫав ҫулхи раштав уйӑхӗн 19-мӗшӗнчи тапхӑрта предприятин илме май пур 94 миллион тенкӗ парӑмне те илмен имӗш. Ҫапла вӑл хӑтланни хапрӑка панкурат кӑларасси патне ҫитернӗ тесе шухӑшлаҫҫӗ.
«Чӑваш бройлерӗн» пуҫлӑхӗ укҫа пур ҫинчех рабочисене шалу тӳлемен, суд йышӑнӑвӗсене пурнӑҫламан тесе те экс-пуҫлӑх тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Тӗпчев пынӑ вӑхӑтра ӑна вӑхӑтлӑха хупса хума, пурлӑхне арестлеме йышӑннӑ.
Шупашкарти строительство материалӗсен савутӗнче ӗнер ирхине арҫын виллине асӑрханӑ. Пӑтӑрмах ирхи ҫичӗ сехет хыҫҫӑн пулнӑ. Погрузчикпа кирпӗч хушшине хӗсӗнсе ларнӑ арҫынна асӑрхасан ӗҫтешӗ погрузчика айккинелле куҫарнӑ. Ун хыҫҫӑн вӑл 56-ри арҫын инкеке лекнине пӗлтерсе васкавлӑ пулӑшу тухтӑрӗсене чӗннӗ. Анчах шурӑ халатлисем погрузчик водителӗ вилнине ҫеҫ ҫирӗплетейнӗ...
Савутра ӗҫ вӑхӑтӗнче ҫын вилсе выртнин тӗп-тӗрӗс сӑлтавне тӗпчевҫӗсем тӗрлӗ экспертиза ирттерсе палӑртӗҫ. Вӗсем малтанласа шухӑшланӑ тарӑх, водитель погрузчика чарнӑ, анчах транспорта хускалса каймалла мар режим ҫине лартман-тӑр тесе шухӑшлаҫҫӗ. Хуҫи руль умӗнчен тӑрсан погрузчик хускалса кайса арҫынна хӗссе хума пултарнӑ.
Раҫҫейӗн Следстви комитечӗн республикӑри управленийӗн тӗпчевҫисем Шупашкарта пурӑнакан 45 ҫулти хӗрарӑм тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫ тӗпчесе пӗтернӗ. Ӑна РФ Пуҫиле кодексӗн темиҫе статйипе айӑпласшӑн.
Тӗпчевҫӗсем шухӑшланӑ тӑрӑх, 2017 ҫулхи юпа уйӑхӗн пӗр каҫхине ҫав хӗрарӑм ӳсӗр пулнӑ. Тем вӑрҫи тухнӑ-ҫке, харкашаканскере лӑплантарма пуҫланӑ хӗрне кӳренсе хӗрӗнкӗ амӑшӗ ҫӗҫӗ ярса илнӗ. Хӑратмалла сулкалашман вӑл — мӑйран яшлаттарнӑ. Тепре те сулса янӑ-ха, анчах хӗрарӑмӑн упӑшки хӳтте кӗнӗ. Унтан хӗрарӑм арҫынна вӗлерессипе хӑратма пуҫланӑ. Анчах арҫын арҫынах, ҫӗҫҫе вӑл туртса илейнӗ.
Тӗпчевҫӗсем ку пуҫиле ӗҫе тишкерсе пӗтернӗ. Хӗрне йывӑр суранлатнӑ, упӑшкине вӗлерессипе хӑратнӑ хӗрарӑм шӑпине суд татса парӗ.
Чӑваш халӑх, республикӑн тава тивӗҫлӗ артисчӗ Айдар Хисамутдинов ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнине Чӑваш халӑх сайтӗнче Никита Сурский пӗлтернӗччӗ-ха. Унта вӑл вилӗм сӑлтавне кӑтартманччӗ. Ҫак самантра вара ҫак йӗркесен авторӗ ҫӗнӗ хыпар, халӑх тетелӗсенче тата форумсенче ун чухнех сарӑлнӑ сӑмах чӑна килнине пӗлчӗ. «Idel.Реалии» сайтра ӗнер ҫырнӑ тӑрӑх, артист ҫакӑнса вилнӗ.
Пултарулӑх ӗҫченӗсен хушшинче хӑйсенчен маттуртараххисене, ӑслӑраххисене, талантлӑраххисене юратманни-курайманни вӑрттӑнлӑх мар-ха. Айдар Хисамутдинова сцена ҫинче пӗрле тӑнисемех йӑштаса-муталаса-тӑлласа ҫитернӗ текен сӑмах та тӗнче тетелӗнче ҫӳрет.
36-ра ҫут тӗнчепе сывпуллашма шухӑш тытнӑ сцена ӑстин юлашки утӑмӗн тӗп сӑлтавне ҫапах та татса калаймӑпӑр.
Балет ӑсти мӗншӗн хӑй ҫине алӑ хунине тӗпчевҫӗсем тӗрӗслеҫҫӗ.
РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри тӗпчевҫисем Ставрополь тӑрӑхӗнче регистрациленнӗ 41 ҫулти ӗҫсӗр арҫын тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Вӑл ҫынна РФ Пуҫиле кодексӗн 359-мӗш статйин 3-мӗш пайӗпе айӑплама пултараҫҫӗ.
Тӗпчевҫӗсем шухӑшланӑ тӑрӑх, арҫын 2014 ҫулхи чӳк уйӑхӗнче Киева тухса кайнӑ. Унта вӑл Украинӑри Кӑнтӑр-Хӗвелтухӑҫ районӗнчи хирӗҫ-тӑрӑва хутшӑннӑ теҫҫӗ.
Киевҫ кайсан Украинӑри националистсен пӗрлешӗвне кӗнӗ. Ятарлӑ ҫар чаҫӗнче ҫар ӗҫне вӗреннӗ. Донецк облаҫӗнче «Генрих» ятпа перекен пулса ҫапӑҫнӑ-мӗн. Уншӑн ӑна укҫа тӳленӗ.
Украинӑра ҫапӑҫнӑ ҫынна кӑҫалхи нарӑс уйӑхӗнче наркотик сутнишӗн тытса чарнӑ. Вӑл Украинӑра ҫапӑҫни ҫавӑн чухне ҫиеле тухнӑ иккен.
Пуҫиле ӗҫе малалла тӗпчеҫҫӗ.
Канаш хула администрацийӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ пулса ӗҫленӗ арҫын суя дипломпа ҫӳренӗ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Ҫавна май ун тӗлӗшпе Раҫҫей Федерацийӗн Следстви комитечӗн тӗпчевҫисем РФ Пуҫиле кодексӗн 327-мӗш статйин 3-мӗш пайӗпе ӗҫ пуҫарнӑ.
Тӗпчевҫӗсем шухӑшланӑ тӑрӑх, ҫав ҫын 2017 ҫулхи ака уйӑхӗнче хула администрацине муниципалитет служащийӗ пулса вырнаҫнӑ чухне суя диплом илсе пынӑ. Кайран вӑл ҫав хута хула администраицйӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ пулса вырнаҫнӑ чух та усӑ курнӑ имӗш. Дипломра кӑтартнӑ аслӑ вӗренӳ заведенийӗнче хӑй вӗренмен те иккен. Ҫакна Канашри районсем хушшинчи прокуратура тӗрӗслевӗ вӑхӑтӗнче палӑртнӑ. Суя дипломлӑ специалиста кӑҫалхи нарӑс уйӑхӗнче ӗҫрен кӑларнӑ.
Ҫак пӑтӑрмахлӑ ӗҫе халӗ РФ Следстви комитечӗн республикӑри управленийӗн тӗпчевҫисем малалла тӗрӗслеҫҫӗ.
Раҫҫейӗн Следстви комитечӗн республикӑри управленийӗн тӗпчевҫисем Шупашкарти 4-мӗш гимназин пуҫлӑхӗ тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫсем татах тупнӑ.
Аса илтерер, Эльвира Казакова тӗлӗшпе маларах темиҫе уголовлӑ ӗҫ пуҫарнӑччӗ. Тӗпчевҫӗсем шухӑшланӑ тӑрӑх, вӑл ачасене гимназие вырнаҫтарма ашшӗ-амӑшӗнчен сӗтев илнӗ. Пуҫлӑх пулнӑ хӗрарӑма килте хупса усрама йышӑннӑччӗ.
Ҫавӑн хыҫҫӑн гимнази директорне ҫирӗплетес тӗллевпе конкурс иртнине, пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑран должноҫран хӑтарнӑ хӗрарӑм вырӑнне Андрей Михайлова лартнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ.
Халӗ экс-директор тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫсене пӗр ҫӗре пухса тӗпчеҫҫӗ. Вӗсем, тӗпрен илсен, сӗтев илнипе, ӗҫ вырӑнӗпе тивӗҫсӗр усӑ курнипе ҫыхӑннӑ.
Чӑваш Енӗн Аслӑ судӗнче республикӑн Правительство ҫурчӗн путвалӗнче хӑй вӑхӑтӗнче тума пуҫланӑ саунӑпа ҫыхӑннӑ ыйтӑва пӑхса тухнӑ. Тӗрӗсрех каласан, апелляци ҫӑхавне тишкернӗ.
Аса илтерер, калаҫтаракан объекта хӑпартма «Республикӑн капиталлӑ строительство управленийӗ» патшалӑх унитарлӑ предприятийӗн пуҫлӑхӗн пӗрремӗш ҫумӗ пулнӑ Борис Портнов хушнӑ тесе ӑна айӑпларӗҫ, унран маларах тӑкака шыраса илме йышӑнчӗҫ. Борис Портнов ӗҫе пурнӑҫлама хӑйне урӑх ҫынсем ыйтнӑ тесшӗн. Кунта Чӑваш Енӗн Администрацийӗн Ертӳҫин ҫумӗ пулнӑ Сергей Вязовский ячӗ илтӗнкелет. Пӗрремӗш инстанцири суд тӳре-шарана айӑплама йышӑнман. Анчах кунпа килӗшменнипе апелляци ҫӑхавӗ ЧР Аслӑ судне ҫитнӗ. Унтисем ӗҫе ҫӗнӗрен пӑхса тухмалла йышӑну кӑларнӑ.
Шупашкар районӗнчи Лакӑр ялӗнче пурӑннӑ виҫӗ ҫулти хӗрача шыва путнӑ.
Раҫҫей Федерацийӗн Следстви комитечӗн республикӑри управленийӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, инкек пирки йӗрке хуралҫисене ӗнер, пуш уйӑхӗн 11-мӗшӗнче, систернӗ. Халӗ ку ӗҫпе тӗпчевҫӗсем тӗрӗслев пуҫарнӑ. Унтан та ытларах — ӗҫ-пуҫа Раҫҫей следстви комитечӗн республикӑри управленийӗн пуҫлӑхӗ хӑй тӗрӗслесе тӑрассине пӗлтернӗ.
Тӗпчевҫӗсен пресс-служби хыпарланӑ тӑрӑх, виҫҫӗри хӗрача асӑннӑ ялпа юхса иртекен Йӑршу юханшывне путнӑ. Ача шывпа чыхӑнса мар, шӑнса кӳтнипе вилнӗ имӗш.
Тепӗр хутчен палӑртар: тӗпчев малалла пырать, инкек сӑлтавӗ, ачана кам пӑхса ҫитерейменни, вӑл шыв хӗрне мӗнле майпа ҫитсе тухни каярах паллӑ пулӗ.
Нумаях пулмасть Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн ӗҫченӗн Геннадий Дегтярёвӑн «Тӑван чӗлхе культури» кӗнеки кун ҫути курнӑ. Ӑна асӑннӑ институтӑн Ӑслӑлӑх канашӗ йышӑннипе пичетленӗ. Тӑван чӗлхене юратакансемшӗн, унпа тӗрӗс пуплеме тата ҫырма ӑнтӑлакансемшӗн ку вӑл чӑннипех те хаклӑ ӗҫ.
Монографин ум сӑмахӗнче автор палӑртнӑ тӑрӑх, «чӑваш ӑслӑлӑхӗшӗн чӗлхе культурин ыйтӑвӗсем яланах ҫивӗч пулнӑ». Маларах хаҫат-журнал чӗлхи пирки, стилистикӑпа лексика тата орфографипе орфоэпи ыйтӑвӗсемпе, куҫару чӗлхи ҫинчен кӗнекесем тӑтӑшах пичетленнӗ, ӑслӑхпа ӗҫлӗх конференцийӗсем иртнӗ. Унтанпа Атӑлта сахал мар шыв юхса иртнӗ. Чӗлхе пӗр вырӑнта тӑмасть. Геннадий Дегтярёв шухӑшланӑ тӑрӑх, «хальхи пуплевӗн тӗп уйрӑмлӑхӗ - вариантлӑхпа дублетлӑх хунаса кайни, пӗр ӑнлавах ӑрасна ятпа палӑртма хӑтланни».
Геннадий Дегтярёвӑн монографийӗнче Ҫӗнӗ Шупашкарти урамсен, Шупашкрати урам-тӳремӗн, тӗп хулари кӗперсен, Шупашкар йышӗнчи ял-поселок урамӗсен ячӗсемпе паллаштарнӑ. Адресӑн пӗтӗмӗшле элеменчӗсем те пур унта, магазинри вывескӑпа кӑтартмӑшсен тӗслӗхӗсем те, техникумсемпе училищӗсен ячӗсем те тата ытти паха материал та.
+11.3 °C