Шикли шикленнӗ, кӗрӗк пӗркеннӗ теҫҫӗ те, Шупашкар районӗнчи Ҫӗнӗ Тренкассси поселокӗнче пурӑнакансем «Раҫҫейӗн чукун ҫулӗсем» акционерсен обществи тата Чӑваш Ене ертсе пыракансен ячӗпе ҫыру хатӗрленӗ. Поселокра пурӑнакансенчен 200 ытла ҫын ҫав хута алӑ пусса панӑ. Вӗсем пысӑк хӑвӑртлӑхлӑ «Мускав–Хусан» магистрале урӑх ҫулпа яма ыйтаҫҫӗ иккен.
Ҫынсем хӑйсен пӳрчӗсем хурал зонине лекниншӗн те мар, вӗсен кил-ҫуртне саккунсӑр хӑпартса лартнӑскерсем тенишӗн пӑшӑрханса ӳкнӗ-мӗн. Ҫӗршӗн те, пӳртшӗн ҫав ҫынсен хутсем йӑлтах пур, анчах влаҫрисем урӑхла шухӑшлаҫҫӗ пулать.
Пысӑк хӑвӑртлӑхлӑ чукун ҫул Шупашкар районӗнче ял хуҫалӑх ҫӗрӗсем, промышленноҫ ҫурчӗсем, масарсемпе выльӑх ҫӑвисем урлӑ каять тесе хыпарлать магистраль пирки «Правда в ПФО» интернет-кӑларӑм. Трасса пурӗ 1163 ҫӗр лаптӑкне пырса тивмелле-мӗн.
Сӑvах май каласан, маларах Етӗрне районӗнче трасса пымалли ҫула пӑхса тухса урӑхлатнӑ.
Ҫӗpпӳ районне кӗрекен Ункӑ шывӗ хӗрринче вырнаҫнӑ Патӑрьел тӑрӑхӗн историне «Земля Богатыревская» кӗнекене кӗртнӗ. 653 страницӑллӑ кӗнекене Евгений Ерагин таврапӗлӳҫӗ кӑларнӑ. Укҫине вӑл тӑрӑхри уҫӑ кӑмӑллӑ ҫынсем парса пулӑшнӑ.
Вӑл тӑрӑх пирки каланӑ май ЧНК пресс-служби Никита Ефимов чӗлхеҫӗ-ӑсчах, Гурий Комиссаров (Вандер) таврапӗлӳҫӗ, Федор Павлов пӗрремӗш чӑваш композиторӗне тата драматургне асӑннӑ.
Юпа уйӑхӗн 17-мӗшӗнче кӗнекене пахалама Ҫӗpпӳ районне сумлӑ делегаци пухӑннӑ. Вӑл йышра Виталий Станьял ӑсчах, ЧР Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Валерий Андреев, район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Александр Казаков пулнӑ.
Район администрацийӗн ертӳҫи Александр Казаков ҫӗнӗ кӗнекене кӑларнӑ ятпа авторне, спонсорсене тав тунӑ.
Чӑваш Енӗн Элтеперӗн ҫумӗнче Ваттисен канашӗ туса хунӑ. Кун пек Хушӑва республикӑна ертсе пыракан Михаил Игнатьев паян алӑ пусса ҫирӗплетнӗ.
Ваттисен канашӗ ӑрусен ҫыхӑнӑвне ҫирӗплетессишӗн яваплӑ пулмалла. Вӑл ӗҫ ветеранӗсен экономикӑри, общество пурнӑҫӗнчи, культурӑри ӗҫне ӳстерме пулӑшмалла. Кун пирки официаллӑ хутра ҫапла ӑнлантарнӑ. Черетлӗ йышӑну алӑ пуснӑ хыҫҫӑн тепӗр вунӑ кунран вӑя кӗмелле.
Ҫӗнӗ канаш Элтепере обществӑпа политика тата социаллӑ пурнӑҫпа экономика ыйтӑвӗсемпе ҫыхӑннӑ ыйтусемпе сӗнӳсем парасса шанаҫҫӗ. Патшалӑхӑн влаҫ органӗсем кӑларакан йышӑнусем пирки те ҫав орган хӑйӗн шухӑшне пӗлтерӗ.
Канаша тӗрлӗ сферӑра тӑрӑшса ят-сум тивӗҫнисене кӗртмелле. Канаша йӗркелес ыйтусемпе Чӑваш Енӗн Элтеперӗн Администрацийӗ ҫине тӑрӗ.
Шупашкарта хула мэрӗн пуҫлӑхӗн конкурсне документсем йышӑнса пӗтернӗ.
Шупашкар хула администрацийӗн сайтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, сити-менеджерӑн должноҫне йышӑнмашкӑн виҫӗ ҫын заявлени панӑ. Пӗрремӗшӗ — Олег Белов. Вӑл ЖКХ тата Шупашкар хӑтлӑхӗн управленийӗнче директорта ӗҫлет. Унта вӑл 12 ҫул та 4 уйӑх тӑрӑшать.
Иккӗмӗш кандидат — Алексей Ладыков. Вӑл Шупашкар мэрӗн тивӗҫне 2011 ҫулхи авӑн уйӑхӗнчен пуҫласа кӑҫалхи авӑнччен пурнӑҫланӑ. Аса илтерер: вӑл кӑҫал ҫурла уйӑхӗнче федераци медиарейтингӗнче малти виҫӗ вырӑнтан пӗрне лекнӗ.
Виҫҫӗмӗш кандидат — Юрий Шакеев. Халӗ вӑл ЖКХ пулӑшӑвӗн потребителӗсен прависене хӳтелекен центр правленийӗн председателӗ. Ертӳҫӗ должноҫӗнче ҫулталӑк ҫурӑ тӑрӑшать.
Конкурс юпа уйӑхӗн 23-мӗшӗнче Шупашкар администрацийӗн Пӗчӗк залӗнче иртӗ.
«Контактра» халӑх тетелӗнчи «Ирӗклӗх» пӗрлешӗвӗн ушкӑнӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх ҫак кунсенче тӗп хуламӑрта вырнаҫтарнӑ ҫул кӑтартмӑшӗсене тинех чӑвашлатнӑ.
Аса илтерер, вӗсене Шупашкарта иртнӗ ҫӑмӑл атлетика чемпионачӗ тӗлне хатӗрленӗччӗ. Вырнаҫтарнӑ чухне пур кӑтартмӑшсене те вырӑсла тата акӑлчанла ҫеҫ ҫырса тухнӑччӗ. Ку ҫитменлӗх пирки «Ирӗклӗх» хастарӗсем чи малтанах хула администрацине ҫырса янӑ, анчах та лешӗсем чӑвашла ҫырманнинче йӗрке пӑснине курман. Акӑлчан чӗлхи — пурте йышӑнакан тӗнче шайӗнчи чӗлхе, вырӑс чӗлхи те тӗнчере самай сарӑлнӑ тесе хурав панӑ. «Ирӗклӗх» вара ун хыҫҫӑн ҫыру прокуратурӑна янӑ — ку ведомство чӑваш чӗлхипе ҫырманни йӗркене пӑснине палӑртнӑ.
Халь ӗнтӗ ҫул кӑтартмӑшӗсемпе виҫӗ чӗлхепе паллашма пулать. Вырӑсла, чӑвашла тата вӗтӗрех шрифтпа — акӑлчанла.
Галина Вронская юрист хӑйӗн чӗрӗ журналӗнче «Правда ПФО» интернет-кӑларӑм Чӑваш Енӗн Элтеперӗн пресс-ҫыруҫи пулнӑ Михаил Вансяцкие судра ҫӗнтерни пирки пӗлтернӗ. Ҫак уйӑхӑн 12-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн Аслӑ сучӗн гражданла ӗҫсемпе ӗҫлекен суд коллегийӗ Михаил Вансяцкий ыйтӑвне тивӗҫтерме хирӗҫленӗ.
Ҫапла майпа икӗ ҫул судлашни тӳре-шара пулнӑ ҫыншӑн выляса янипе вӗҫленнине интернет-кӑларӑма хӳтӗленӗ юрист тӗлӗнсе йышӑнман. Юрист ҫырнӑ тӑрӑх, суд маларах тавӑҫа пӑхса тухма пачах килӗшмен. Суд килӗшменнипе М. Вансяцкий килӗшмен (тавталогипе юри усӑ курнине вулакан ӑнланчӗ-тӗр). Элтеперӗн пресс-ҫыруҫи пулнӑ ҫын Аслӑ суда евитленӗ. Унта вара судлашас текен ҫынна чарас темен пулать.
Галина Вронская ӗнентернӗ тӑрӑх, суд тӑрӑх ҫӳресе Михаил Вансяцкий самай шар курать. Ваккат тытса тӑкакланнипех вӗҫленмест ҫавӑ. Суя сӑмах сарать тесе В. Гуськов ятлӑ ҫын унран 70 пин тенкӗ шыраса илме тавӑҫ тӑратнӑ.
Чӑваш Республикин Министрсен Кабинечӗн ӗнерхи ларӑвӗнче ЧР экономика министрне Чӑваш Енӗн Элтеперӗнчен ят илтнӗ.
Ларура Чӑваш Енӗн социаллӑ пурнӑҫӗпе экономика аталанӑвӗн 2030-мӗш ҫулчченхи прогнозне тишкернӗ. Прогноза Экономика аталанӑвӗн, промышленноҫ тата суту-илӳ министерстви хатӗрленӗ. Михаил Игнатьев Элтепер Владимир Аврелькин ял хуҫалӑхӗнчи тата промышленноҫри ӗҫ укҫин виҫине мӗн чухлӗ пулассине палӑртнипе кӑмӑллах пулман. Михаил Васильевич ял хуҫалӑхне аталантарма халӗ меллӗ лару-тӑру тесе шухӑшланӑ май ҫак отрасльти ӳсӗм те лайӑхланмалла тесе шухӑшлать-мӗн. Экономика министерстви ӳсӗме ҫитес ҫул 2,4 процент тесе палӑртать. «Ӗҫ укҫине ӳстерес тесен ку вӑл сахал», — тенӗ Михаил Игнатьев Владимир Аврелькина.
«Мӗн тери чее тата ӑслӑ министр эсӗ пирӗн. Чӑн-чӑн бюрократ пулса кайрӑн», — тенӗ ял хуҫалӑхӗнчи тӑрӑм тата шалу виҫи калаҫнӑ май Михаил Игнатьев Владимир Аврелькин министра.
Кӳкеҫ поселокӗнчи ишӗлекен пӗр ҫуртри (вӑл Сӗнтӗрвӑрри урамӗнчи 12 «а» адреспа вырнаҫнӑ) ҫынсене Ишлее куҫарасси пирки Чӑваш халӑх сайчӗ хыпарланӑччӗ.
Аса илтеретпӗр, вӗсене унта куҫарасси пирки епле майпа йышӑну тунине пӗлес тесе Кӳкеҫ поселокӗн Халӑх канашӗ Шупашкар район администрацине ыйтса ҫырнӑччӗ. Ҫакна Шупашкар районӗнчи Депутатсен пухӑвӗн депутачӗ Александр Андреев пуҫарнӑччӗ.
Район администрацийӗнчен хуравланинче ҫынсене савӑнтараканниех тупӑнман-ха, анчах ку ӗҫпе район прокуратури те кӑсӑкланма пуҫланине палӑртмалла. Надзор органӗ районти тӳре-шара поселокри ҫынсене темиҫе ҫухрӑмри Ишлее ирӗксӗр яни саккунпа килӗшсе тӑманнине палӑртнӑ, кун пирки вӑл яваплисене асӑрхаттарса хут та ҫырнӑ. Ишӗлекен ҫуртри ҫынсем ҫапла вара Кӳкеҫрех юлӗҫ теме май пур.
Авӑн уйӑхӗн 13-мӗшӗнче иртнӗ суйлав умӗн Етӗрне районӗн «Знамя труда» хаҫатра «Появились качели и горка» статья тухнӑ. Унта сӑнӳкерчӗк те пулнӑ: савӑнӑҫлӑ ачасем ҫӗнӗ чуччусем патӗнче тӑраҫҫӗ. Ҫакна кам туни пирки хаҫат вулакан ыйтнипе тӗпченӗ имӗш.
Етӗрне район администрацийӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ П.А.Бажайкин савӑннине пытармасӑр ҫапла каланӑ: «Авӑн уйӑхӗн 2-мӗшӗнче Ҫамрӑксен микрорайонӗнче ҫынсем ыйтнипе ача-пӑча лапамӗ тунӑ. Ку «Автодорсервис» тулли мар яваплӑ общество директорӗ Алексей Константинович Жарков пулӑшнипе пулнӑ».
Жарков текенни ун чухне шӑпах Етӗрне район пухӑвӗн депутатне суйланма кандидатура тӑратнӑ-мӗн. Шӑпах «Ҫамрӑксен» ятлӑ 5-мӗш округра тата.
Анчах «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» партирен тӑратнӑ Алексей Жарков суйлава выляса янӑ. Уйӑх та иртмен — юпан 10-мӗшӗнче ҫав картишре рабочисем ачасен чуччуйӗсене каялла кӑларнӑ. Ҫынсем полицейскисене чӗннӗ. Лешсем нимӗн те тӑвайман.
Тӗнче тетелӗнче ку информаци кӗҫех тухнӑ. Чылайӑшӗ депутат ҫапла хӑтланнипе кӑмӑлсӑр.
Чӑваш Республикин Министрсен Кабинетне отставкӑна янӑ хыҫҫӑн республикӑри политика пурнӑҫӗ самай хускалчӗ, вырӑнсене кам йышӑнасси пирки нумай шавларӗҫ. Малтанхи юлать, е ун вырӑнне теприне лартаҫҫӗ? Ҫак ыйту политикӑпа кӑсӑкланакансене чылай хумхатрӗ темелле. Чи кӑсӑк ыйту вара Культура министрне кама лартасси пирки пулчӗ. Чӑваш халӑх сайтӗнче те ҫак тема тавра сахал ма хыпарларӑмӑр.
Чӑн та Костя Яковлева лартни хӑш-пӗр ҫынсен умӗнче самай ыйту ҫуратрӗ. «Республикӑра культура министрне лартма тивӗҫлӗ ҫын тупайман-ши вара?» — текеннисем те пулчӗҫ. Теприсем: «Ак, Тутарстан ҫынни килӗ те пире чӑвашсене ӗҫлеме вӗрентӗ», — терӗҫ. Виҫҫӗмӗшсем вара чӑвашсене тутарлатма пуҫласси пирки те пӑшӑрханма пуҫларӗҫ. Ыйтусен шайӗ, паллах, ҫынсен культура шайӗ (Костӑн халь ӑна ӳстермелле пулӗ) мӗнлерех пулнинчен килет.
Константин Яковлева хальлӗхе культура министрне вӑхӑтлӑх кӑна лартнӑ. Ман шутпа ҫак йышӑнӑва тунипе Михаил Игнатьев команди ҫӗнӗ ҫынна тӗрӗслесе пӑхасшӑн. Пурнӑҫлайӗ е ҫук.
-4.7 °C