Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан 49 ҫулти хӗрарӑм раштав уйӑхӗн 21-мӗшӗнче полицие пырса хуйхи пирки каласа кӑтартнӑ. Вӑл пӗр самантра 28 пин тенкӗсӗр тӑрса юлнӑ.
Унӑн смартфонӗ ҫине палламан номертен смс-ҫыру килнӗ. Хӗрарӑм мессенджера уҫнӑ. Унта вара – хаваслӑ видеороликсем курмалли каҫӑ. Вӑл ним шутламасӑр ун ҫине пуснӑ.
Ҫавӑн хыҫҫӑн телефонри хӑш-пӗр сарӑм ҫухалнӑ. Ҫав шутра – банк операцийӗсем тумалли сарӑм та. Укҫа ҫухалнине тӳрех сисмен-ха вӑл. Лавккана кайсан счет ҫинчи 28 пин тенкӗ ҫуккине ӑнланнӑ.
Кун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Шупашкарта транспортра ҫӳреме килес ҫул хакланӗ. Хулари тӳре-шара ҫавӑн пирки йышӑну проектне хатӗрленӗ ӗнтӗ.
Автобуспа тата маршруткӑпа ҫӳрекен пассажирсен укҫа тӳлесен 27 тенкӗ тӑкаклама тивӗ, банк карттипе е ЕТКпа татӑлсан – 23 тенкӗ. Троллейбуса кӑмӑллакансен укҫан тыттармасан 22 тенкӗ тӳлемелле пулӗ, аллӑн укҫа кӑларса хурсан — 26 тенкӗ.
Проездной билет хакне хальхи 900 тенкӗрен 1000 тенке ҫитересшӗн. Шкул ачисемпе студентсен 725 тенкӗ пулӗ (халӗ — 650 тенкӗ).
Хальхи вӑхӑтра троллейбусра укҫан тӳлесен 22 тенкӗ тухса каять, карттӑпа чухне — 20 тенкӗ. Автобусра укҫан тӳлесен 25 тенкӗ илеҫҫӗ, карттӑпа чух — 21 тенкӗ. Хаксене пӗлтӗрхи авӑн уйӑхӗнче 2 тенкӗ ӳстернӗччӗ.
Чӑваш Енри икӗ МИХа республика хыснинчен 2021 ҫулта субсиди парӗҫ. Кун пек пек йышӑнӑва ЧР Министрсен Кабинечӗн Пуҫлӑхӗ Олег Николаев ӗнер алӑ пуснӑ.
«Чӑваш Республикин бюджетӗнчен субсиди илекен массӑллӑ информаци хатӗрӗсен республика реестрӗ ҫинчен» йышӑнура икӗ МИХа асӑннӑ. Вӗсенчен пӗри — Ҫӗнӗ Шупашкарти «Грани» издательство ҫурчӗ, тепри — «Советская Чувашия» акционер обществи.
«Грани» хаҫата 2 миллион та 25 пин тенкӗ парӗҫ, «Советская Чувашия» хаҫата — 5 миллион та 287,8 пин тенкӗ.
Паян Чӑваш Ен Элтеперӗ ҫумӗнчи право йӗркине тивӗҫтерес енӗпе ӗҫлекен координаци канашлӑвӗн черетлӗ ларӑвӗ иртнӗ. Унта тӑлӑхсене хваттерпе тивӗҫтерес ыйтӑва пӑхса тухнӑ.
Ашшӗ-амӑшӗн хӳттисӗр юлнисене патшалӑхӑн хваттерпе тивӗҫтермелле. Чылай яшпа хӗр ӑна чылай ҫул кӗтет.
Тӑлӑхсене хваттерпе вӑхӑтра тивӗҫтерме йывӑррин сӑлтавӗ пӗр тӑваткал метршӑн патшалӑх 36 пин тенкӗ ҫеҫ панипе те ҫыхӑннӑ. Шупашкарта, сӑмахран, хваттерӗн пӗр тӑваткал метрӗ 46 пин тенкӗ тӑрать. Маларах асӑннӑ виҫене пирӗн республикӑра юпа уйӑхӗнче ӳстерме йышӑннӑ. Ҫавна май Шупашкарта тӑлӑхсем валли 48 хваттер илес шанчӑк тупӑннӑ.
Саккунпа ҫыхӑннӑ йывӑрлӑха пирӗн ҫӗршывра ҫитес пилӗк ҫулта татса парас шанчӑк пур-мӗн. Кун пирки Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев пӗлтернӗ.
Шупашкар хула администрацийӗ туалетсене тытса тӑма ҫитес ҫул хыснаран 6 миллион тенкӗ ытла уйӑрӗ. Ку ӗҫе пурнӑҫлакана палӑртмалли аукционра «Корал Клин» тулли мар яваплӑ общество ҫӗнтернӗ. Вӑл хулари стацинар тата куҫарса ҫӳремелли туалетсене тытса тӑма 6 миллион та 150 пин тенкӗлле килӗшнӗ. Хула администрацийӗ конкурс документацийӗнче 6,73 миллион тенкӗ сӗннӗ.
«Корал Клин» организацин яваплӑхӗнче стационарлӑ виҫӗ туалет. Вӗсем Президент бульварӗнче 1/15-мӗш ҫурта, К. Маркс урамӗнчи 24-мӗш ҫуртра, К. Иванов урамӗнчи 11-мӗш ҫуртра вырнаҫнӑ. Малтан асӑннӑ иккӗшӗ кашни кунах 10 сехетрен пуҫласа 20 сехетчен (ҫу-авӑн уйӑхсенче — 10-ран 22 сехетчен). Юлашкинчен асӑнни юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен пуҫласа ака уйӑхн 30-мӗшӗччен хупӑнать. Туалетсене талӑкра виҫӗ хутран кая мар ҫуса тасатмалла.
Автономлӑ модуллӗ туалетсем Чапаев скверӗнче, Тӗп пляжра, Кадет скверӗнче, Дорисс-паркра тата «Ҫӗнтерӳ» мемориал комплексӗнче пур. Кунсӑр пуҫне хула балансӗ ҫинче мобильлӗ туалет кабинисем — 154.
Шупашкарти Трактор тӑвакансен проспектӗнчи лавккасенчен пӗринчен кофе тата вӑлча вӑрланӑ. Кукӑр алӑллине палӑртма видеокамера ӳкерсе илни пулӑшнӑ.
Паллӑ мар ҫын 14 банка вӑлча тата икӗ банка кофе йӑтса тухса кайнӑ. Вӑрӑ ӗҫӗпе вӑл раштав уйӑхӗн 11-мӗшӗпе 13-мӗшӗсенче аппаланнӑ. Пурӗ 10 пин тенкӗ ытлалӑх ҫаратнӑ вӑл.
Лавккари пурлӑха куҫ хывни — унччен те судпа айӑпланнӑ 30 ҫулти этем. Арҫынна тепӗр лавккара тавар вӑрлама хӑтланнӑ чуннех тытса чарнӑ. Ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Вӑл ытти ҫӗрте те ҫавӑн пек пуҫтахланманнине тӗрӗслеҫҫӗ.
Шупашкар районӗнче качака сӗтне хатӗрлекен цех уҫӑлнӑ. «Деревенский дворик» (чӑв. «Ялти картиш») ял хуҫалӑх кооперативӗ мӗнле ӗҫленипе ЧР Элтеперӗ Олег Николаев паллашнӑ.
Предприятие ҫӗнетме республика хыснинчен укҫа уйӑрнӑ. Проект 78 миллион тенке кайса ларнӑ. Хакӑн 60 процентне патшалӑх саплаштарнӑ. Предприяти ертӳҫи Анатолий Константинов пӗлтернӗ тӑрӑх, цехра качака сӗтне те, ӗне сӗтне те хатӗрлеме пулать. Ӑна кантӑк кӗленчесене тултарма палӑртнӑ. Кооператив пайташне 27 фермер кӗнӗ. Хуҫалӑх аш-пӑш та хатӗрлет, ҫурмафабрикатсем те тӑвать.
Олег Николаев 2021 ҫулта ял хуҫалӑх продукцине хатӗрлес енӗпе ӗҫлекен кооперативсем хушма пулӑшӑва тивӗҫнине пӗлтернӗ. Хыснара ку тӗллевпе 120 миллион тенкӗ пӑхса хунӑ.
Сӗнтӗрвӑрри хулинче пурӑнакан 48 ҫулти хӗрарӑм ултавҫӑсене хӑйӗн банкри счечӗ ҫинчи пур пек укҫине ҫеҫ мар, кредит учрежденийӗнчен кивҫен илсе те куҫарса панӑ.
Хӗрарӑм патне малтан банкӑн хӑрушсӑрлӑх службин ӗҫченӗ текен этем шӑнкӑравланӑ. Вӑл банкри счетсем тата вкладсем ҫинчен такамсем укҫа вӑрласшӑн тесе ӗнентернӗ, мӗнпур счет тата вклад, миҫе тенкӗ тенкӗ пуррине пӗлтерме ыйтнӑ. Кайран хӗрарӑм патне ШӖМ офицерӗ тесе темле арҫын шӑнкӑравланӑ. Хӗрарӑма вӑл 350 пин тенкӗ кредит илме сӗннӗ. Ку вӑл ултавҫӑсене палӑртма кирлӗ-мӗн. Арҫын хушнипе хӗрарӑм ҫав укҫана тата хӑйӗн счечӗ ҫинчи 170 пин тенке «хӑрушсӑр» счет ҫине куҫарнӑ.
Ултавҫӑсем кунпах лӑпланман. Счет ҫинче пур тепӗр 140 пине те куҫарттарнӑ, банкран 360 пин тенкӗ кредит илме ӳкӗте кӗртнӗ.
Сӗмсӗрскерсем хӗрарӑм валли такси чӗнсе панӑ. Машинӑн хӗрарӑма банка илсе каймалла, унта укҫа илсе куҫармалла пулнӑ. 75 пин тенке куҫарса ӗлкӗрнӗ-ха, анчах таксист хушша-хуппа кӗнӗ.
Хӗрарӑм пӗтӗмпе 734 пин те 500 тенкӗсӗр юлнӑ.
Чӑваш Енре коммуналлӑ пулӑшушӑн тӳлемелли хаксем ҫитес ҫулхи утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен ӳсӗҫ. Ҫакӑн пирки республикӑри тӳре-шара ӗнерхи брифингра пӗлтернӗ.
Ҫутӑшӑн ҫитес ҫулхи хула ҫыннисем хальхинчен 12 пус ытларах тӳлеме тытӑнӗҫ, хак 3 тенкӗ те 60 пуса ҫитӗ, ялтисемшӗн тата ҫутӑ плитисемпе усӑ куракансемшӗн хак 8 пус ӳссе 2 тенкӗ те 52 пуспа танлашӗ.
Ҫутҫанталӑк газӗ пӗр куб метршӑн 6 тенкӗ те 6 пуса ларӗ.
Йӑлари хытӑ каяша турттарнишӗн хула ҫыннисем хальхинчен 2 тенкӗ те 13 пус нумайрах тӳлеме тытӑнӗҫ, ҫак тӑкак виҫи 64 тенкӗ те 89 пуса ҫитӗ; ялта 51 тенкӗ те 71 пус пулӗ е 1 тенкӗ те 69 пус хакланӗ.
Шупашкарта пурӑнакан 54 ҫулти арҫын юрҫӳрен туянас тесе укҫасӑр тӑрса юлнӑ. Ултавҫӑсем унран 300 пин тенкӗ сӑптӑрса илнӗ.
Ҫак арҫын тӗнче тетелӗнче юрҫӳрен шыранӑ. Унӑн куҫӗ умне пӗр пӗлтерӳ тӗл пулнӑ: юрҫӳрен питӗ йӳнӗ тӑрать. Хайхискер сутуҫӑпа телефонпа калаҫнӑ. Лешсем илсе ҫитерсе пама шантарнӑ та ку укҫа – 300 пин тенкӗ — куҫарса панӑ. Транспорт компанийӗпе ярса парасси пирки хут килнӗ. Анчах вӗсем суя пулнӑ, сутуҫӑ телефонне те сӳнтерсе лартнӑ.
Раштавӑн 15-мӗшӗнче арҫын полицие пырса каласа кӑтартнӑ. Кун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
-7.7 °C