culture.cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Ыран, раштав уйӑхӗн 10-мӗшӗнче, 14 сехетре, Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче Николай Свечин хальхи вӑхӑтри вырӑс ҫыравҫипе тӗл пулу иртӗ.

Николай Свечин – Николай Инкин литераторӑн, краеведӑн, историлле детективсен авторӗн псевдонимӗ.

Ҫыравҫӑ Горький (халӗ — Чулхула) хулинче ҫуралнӑ. Тӑван хулинче патшалӑх университетӗнче экономика факультетӗнче вӗреннӗ. Вӑл заводра та ӗҫленӗ, усламҫӑ та пулнӑ, банк служащийӗ те, финанс компанийӗсенче тӑрӑшнӑ. 2001 ҫулта ӗҫсӗр тӑрса юлсан алла калем тытнӑ. Тепӗр тӑватӑ ҫултан «Литера» издательство унӑн «Завещание Аввакума» тата «Охота на царя» повеҫӗсене пичетлесе кӑларнӑ. Паян унӑн паллӑрах ӗҫӗсем хушшинче ҫаксене асӑнма пулать: «Московский апокалипсис», «Шел по улице малютка…», «Скрытые улики», «Мертвый остров».

"Ямал-Медиа" тунӑ сӑнӳкерчӗк

Ямал-Ненецк автономи округӗнче пӑртан скульптура тӑвакансем тупӑшнӑ. Унта "Ытама кӗреймен Ямал" конкурс-фестиваль иртнӗ.

Фестивальте Питӗрти, Курганти, Свердловск облаҫӗнчи, Шупашкарти ӑстасем тупӑшнӑ. Палӑртма кӑмӑллӑ: пирӗн ентеш Андрей Молоков ҫӗнтерӳҫӗ пулса тӑнӑ. Вӑл пӑртан "Ҫамрӑк пулӑҫ" композици хатӗрленӗ.

Сӑмах май, Андрей Молоков кунашкал конкурса пӗрре мар хутшӑннӑ. Икӗ ҫул каялла вӑл Мускав облаҫӗнче иртнӗ пӑр скульптурӑсен "Ҫӗр планета ҫинчи юмахсем" фестивальте призер пулнӑ. Ун чухне Андрей "Щелкунчик" композици хатӗрленӗ.

Ксения Гришина архивӗнчи сӑн ӳкерчӗк

Чӑваш Ен хӗрӗ "Мускаври педагогика патшалӑх университечӗн пики" пулса тӑнӑ. Вӑл - Ксения Гришина.

Пике Куславккара ҫуралнӑ, кайран Комсомольскине куҫса кайнӑ. Унта вӑл музыка шкулӗнче вӗреннӗ. 2016 ҫулта Хусанти музыка шкулне вӗренме кӗнӗ.

Халӗ 22 ҫулти Ксения Мускавра пурӑнать, ҫӳлерех асӑннӑ университетсӑр пуҫне ГИТИСра та вӗренет.

Хӗр университет конкурсӗнче Чӑваш Ен илемне кӑтартма тӑрӑшнӑ. Юрланӑ чух чӑваш ташши ташланӑ, видеопрезентацире пирӗн республикӑри илемлӗ вырӑнсемпе, наци кухнипе паллаштарнӑ.

2022 ҫул — республикӑн мухтавлӑ ҫыннисен ҫулталӑкӗ

Килти библиотекӑна тирпейленӗ чух аллӑма хитре хуплашкаллӑ хулӑнах мар кӗнеке лекрӗ. 1976 ҫулта Шупашкарта пичетленсе тухнӑ «Соты жизни», авторӗ — Михаил Козлов. Хуплашкан шал енне мана ырӑ сунса ҫырни те пур: «Хисеплӗ ентешӗме Иван Саландаев журналиста — автортан.

Ӗҫчен пул, маттур пул! Маншӑн Шӑмӑршӑ тӑрӑхӗ питӗ хаклӑ. Тӑван яла ҫитсе шӑпчӑк юррине тӑраниччен итлесчӗ. Михаил КОЗЛОВ — Раҫҫей Наукӑсен Академийӗн (РАН) Зоологи институчӗн тӗп наука сотрудникӗ, биологи наукисен докторӗ».

Нумай ҫул каялла Шупашкарта Михаил Алексеевичпа тӗл пулни асӑма килчӗ. Эпӗ ун чух Пичет ҫуртне хамӑн ӗҫпе пынӑччӗ, паллакан журналистсемпе те тӗл пулса калаҫрӑм. «Советская Чувашия» хаҫатра ӗҫлекен Лев Васильевпа сӑмахласа ларнӑ чух пӳлӗме тирпейлӗ тумланнӑ, ӑшшӑн кулса пӑхакан вӑтам ҫулсенчи арҫын кӗрсе тӑчӗ. Журналистпа хӑна пӗр-пӗрне ыталаса илчӗҫ. Тахҫанхи пӗлӗшсем иккен вӗсем. Алӑ тытса паллашнӑ чух хӑна мана та ыталаса хӑй Шӑмӑршӑ районӗнчи Асанкасси ялӗнче ҫуралса ӳсни ҫинчен пӗлтерчӗ:

— О-о-о, тахҫанах кайнӑ ӗнтӗ эпӗ тӑван ялтан тӗнче касма!

Малалла...

сеспель.рф сӑнӳкерчӗкӗ

Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче мухтавлӑ режиссёра Иосиф Дмитриев-Трера асра тытаҫҫӗ. Вӑл ҫуралнӑранпа 75 ҫул ҫитнине халлалласа ӳнер учрежденийӗ «Яту сан ӗмӗре ҫуталтӑр» музыкӑпа поэзи каҫне ирттерме палӑртса хунӑ.

Пултаруллӑ артистӑн, режиссёрӑн, поэтӑн пултарулӑхне сума сӑвакансем театра раштав уйӑхӗн 15-мӗшӗнче пуҫтарӑнӗҫ. Музыкӑпа поэзи каҫӗ 18 сехет те 30 минутра пуҫланӗ.

Ҫав каҫ Лолита Чекушкина композитор ҫырнӑ ораторипе паллашма май килӗ. Унӑн никӗсӗнче — Иосиф Трерӑн «Ӑрӑм» поэми.

«Иосиф Александровичпа эпир пӗрле нумай ӗҫленӗ. Вӑл маншӑн пулӑшуҫӑ тата юлташ пулса тӑнӑ. Пӗрле ӗҫленӗ тапхӑрта вӑл мӗн тери йӗр хӑварнине каласа пӗтерме те ҫук», — тет композитор.

"Грани" архивӗнчи сӑнӳкерчӗк

Василий Чапаевӑн мӑнукӗн ачи вилнӗ. Чӑваш наци музейӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, Евгения Чапаевӑн чӗри чӳк уйӑхӗн 26-мӗшӗнче тапма чарӑннӑ.

Евгения Артуровна 62 ҫулта пулнӑ. Вӑл Мускавра пурӑннӑ пулсан та Чӑваш Енпе тачӑ ҫыхӑну тытнӑ. Шупашкартах унӑн хӗрӗ Василиса ҫуралнӑ, кунтах мӑнукӗ Андрей кун ҫути курнӑ, ачана пирӗн хулара тӗне кӗртнӗ.

Евгения Артуровна Чӑваш Ене тӑтӑшах килнӗ. Вӑл «Василек» калавсен пуххине кӑларнӑ, «Мой неизвестный Чапаев» кӗнекене кун ҫути кӑтартнӑ.

Евгения Артуровна юлашки хутчен Шупашкарта ҫу уйӑхӗн 28-мӗшӗнче пулнӑ, В.И.Чапаев ячӗллӗ музея ҫитнӗ. Ӑна ҫӗнетнине курса ӑшӑ сӑмахсем ҫырса хӑварнӑ.

nasledie.nbchr.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Ӗнер, чӳк уйӑхӗн 28-мӗшӗнче, «Тинӗсре», «Тинӗс хумханать», «Тинӗс хуралҫисем», «Адмирал мундирӗ», «Хӑнтӑрча таврашӗнче», «Ҫунатлӑ эскадрон», «Чапаев летчикӗсем», «Чапаев тӑванӗсем» тата ытти кӗнеке авторӗ Валентин Бурнаевский ҫуралнӑранпа 95 ҫул ҫитнӗ.

Пулас ҫыравҫӑ Самар облаҫӗнчи Кушка районне кӗрекен Ваҫлавкка ялӗнче ҫуралнӑ. М. Горький ячӗллӗ Литература институтӗнчен вӗренсе тухнӑ. Малтан вӑл Шупашкарти электроаппаратура заводӗнче рабочи пулса ӗҫленӗ. 1952-1961 ҫулсенче Чӑваш кӗнеке издательствинче корректорта, 1961-1988 ҫулсенче «Ялав» журналта литература ӗҫченӗнче тӑрӑшнӑ.

Писатель тинӗс ҫинчен ҫырма юратнӑ. Ун пек кӗнекесем унӑн — 11. Василий Чапаев ҫинчен 7 кӗнеке кун ҫути кӑтартнӑ.

Василий Бурнаевский 2007 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 21-мӗшӗнче пурнӑҫран уйрӑлса кайнӑ.

Людмила Сачкова. cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Ӗнер, чӳк уйӑхӗн 28-мӗшӗнче, чӑваш ҫыравҫи, публицист, Раҫҫейри писательсен союзӗн членӗ, Раҫҫейри пултарулӑх ӗҫченӗсен союзӗн членӗ Людмила Сачкова 65 ҫул тултарнӑ.

Вӑл Патӑрьел районӗнчи Ҫӗнӗ Ахпӳрт ялӗнче ҫуралса ӳснӗ. Чӑваш патшалӑх университечӗн чӑваш чӗлхипе литератури уйрӑмӗнчен вӗренсе тухнӑ хыҫҫӑн пӗр вӑхӑт шкулта ӗҫленӗ. Унтан «Коммунизм ялавӗ», «Хыпар» хаҫатсенче, «Пике» журналта, Чӑвашрадиора тата ытти ҫӗрте вӑй хунӑ.

Людмила Сачкова пьесисемпе Чӑваш театрӗсем спектакльсем сцена ҫине кӑларнӑ.

forum.na-svyazi.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Ӗнер, чӳк уйӑхӗн 25-мӗшӗнче, И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗн ветеранӗ Людмила Теплова пурнӑҫран уйрӑлса кайнӑ. Вӑл 85 ҫулта пулнӑ.

Хӗрарӑм хӑйӗн пурнӑҫӗн 44 ҫулне педагогика университетне халалланӑ. Вӑл биологи наукисен кандидачӗ, доцент, Чӑваш Республикин халӑх вӗрентӗвӗн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, республикӑн хисеплӗ экологӗ пулнӑ.

Людмила Петровна 1937 ҫулхи авӑн уйӑхӗн 15-мӗшенче Шупашкарта ҫуралнӑ.1961 ҫулта Чӑваш пединститучӗн биологипе хими факультетӗнчен вӗренсе тухнӑ, 1965 ҫулта – СССР Наукӑсен академийӗн Хусанти филиалӗн Биологи институтӗнчен вӗренсе тухнӑ.

Чӑваш Енри преподаватель Владимир Семенов Пӗтӗм нацин «Ҫулталӑк профессорӗ» преминче «Биологи ӑслӑлӑхӗсем» номинацире ҫӗнтернӗ. Ӑна ӗнер Мускавра чысланӑ.

Владимир Семенов – Чӑваш патшалӑх аграри университечӗн ветеринари медицинипе зоотехника факультечӗн морфологи, акушерство тата терапи кафедрин заведующийӗ. Вӑл тата унӑн вӗренекенӗсем биопрепаратсем, выльӑхӑн сывлӑхне ҫирӗплетме май паракан хушма апатсем шухӑшласа кӑларнӑ. Вӗсемпе Атӑлҫи федераци округӗнчи, Мускав, Белгород, Челепи, Тула, Тюмень, Эренпур облаҫӗсенчи, Чӑваш Енри тата Мари Элти, Тинӗсҫум крайӗнчи выльӑх-чӗрлӗх ӗрчетекен предприятисенче усӑ кураҫҫӗ.