Кӑҫал Сочи хулинче «Сириус» вӗренӳ центрӗ уҫӑлнӑ. Унта ҫамрӑк спортсменсем, мусӑкҫӑсем, ӑсчахсем килеҫҫӗ. Центра РФ Президенчӗ Владимир Путин пуҫарӑвӗпе уҫнӑ.

Нумаях пулмасть «Сириус» центра пирӗн ентеш пулса курнӑ. Шупашкарти 3-мӗш ӳнер шкулӗнче вӗренекен Павел Кулагин саксофон калать.

«Сириуса» лекме ҫӑмӑл мар. Павел малтанах республика шайӗнчи суйлав витӗр тухнӑ. Унтан унӑн пултарулӑхне Питӗрти жюри хакланӑ. Кун хыҫҫӑн Пашӑна Сочие кайма суйланӑ. Павел «Ӳнер» енӗпе сменӑра пулнӑ.

«Сириус» вӗренӳ центрне 10–17 ҫулсенчи ҫамрӑксем хутшӑнаҫҫӗ. Уйӑхсерен унта 600 яш-хӗр килет. Павел унта 21 кун пулнӑ. Ку хушӑра арҫын ача паллӑ ҫынсемпе паллашса ӗлкӗрнӗ.

Паша каласа кӑтартнӑ тӑрӑх, центрта лекцисем иртнӗ. Вӗсене Мускав патшалӑх университечӗн ректорӗ Виктор Садовников вуланӑ. Савӑнма та вӑхӑт пулнӑ.

Паша «Сириусра» пулса курнӑ хыҫҫӑн кӗвӗ ҫырма пуҫланӑ. Ҫитес ҫул вӑл татах Сочие кайма ӗмӗтленет.

Ардалион Игнатьев

Елчӗк районӗсем Ардалион Игнатьев каҫне йыхравлаҫҫӗ.

Ӑна вӗсем «Елчӗк районӗн мухтавлӑ ывӑлӗ» тесе чӑннипех хаклаҫҫӗ, пысӑка хурса сума сӑваҫҫӗ.

Ардалион Игнатьев — СССР тава тивӗҫлӗ спорт мастерӗ. 1956 ҫулта Мельбурнта иртнӗ ҫуллахи Олимп вӑййисенче бронза призер пулса тӑнӑ. Европа чемпионӗ, нумай хут ҫӗршыв чемпионӗ тата рекордсменӗ пулнӑ. Ардалион Игнатьева сума суса хальхи вӑхӑтра республикӑра та нумай мероприяти иртет-ха.

Елчӗкри историпе тӑван тавралӑх халӑх музейӗнче «Ҫитӗнӳсем патне туптанӑ ҫул» ятпа курав йӗркелени пирки вырӑнти район хаҫӑчӗ пӗлтерет.

Унта тӗрлӗ ҫулти сӑнӳкерчӗксемпе тата кӑсӑклӑ документсемпе паллашма пулать.

Чӳк уйӑхӗн 24-мӗшӗнче, Ардалион Игнатьев ҫуралнӑ кун, районти музейра Ардалион Игнатьевӑн асӑну каҫне йӗркелесе ирттерме палӑртнӑ.

Шупашкарти Богдан Хмельницкий урамӗнчи пӗр ҫурта влаҫ юсама йышӑннӑ, анчах унта пурӑнакансем хирӗҫ пулнӑ. Икӗ хутлӑ ҫурт йывӑр лару-тӑрура. Ҫынсем ӑна ишсе антармашкӑн ыйтнӑ.

Ҫынсем каланӑ тӑрӑх, ҫурт фундаменчӗ те ҫӗрет, вӑл кӗҫех йӑтӑнса анать. Пысӑк урапасем иртсе кайнӑ чухне сӗтел-пукан та чӗтренет-мӗн. Ку сӑмах — 57-мӗш ҫурт пирки.

Стенасем те ҫурӑлаҫҫӗ. Хӗлле пӳлӗмсенче сивӗ. 27 ҫул каялла унта юсав тунӑ-мӗн.

Богдан Хмельницкий урамӗнчи кивӗ ҫуртсене 2017 ҫул вӗҫлениччен ишсе антарма палӑртнӑ. Анчах 57-мӗш ҫурта влаҫ темшӗн юсама палӑртнӑ. Ку ҫуртра пурӑнакансем вара килӗшмен кунпа — вӗсен ҫӗнӗ хваттере куҫас килет.

Ҫурта 1958 ҫултах хута янӑ. Халӗ ҫурта авариллисен йышне кӗртнӗ. Унта пурӑнакансене ҫӗнӗ хваттерсене куҫарӗҫ.

Ял хуҫалӑхне аталантармалла теҫҫӗ. Ҫапах чиккине пӗлмелле. Ав пушӑ ҫӗрсене хӑй тӗллӗн йышӑннӑ ҫынна нумаях пулмасть явап тыттарнӑ.

Пӑрачкав районӗнчи пӗр арҫын хресчен-фермер хуҫалӑхне йӗркеленӗ. Анчах вӑл, ЧР прокуратурин пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх, 209 гектар ҫӗре хӑй тӗллӗн йышӑннӑ та лартса ӳстерет. Ку ҫӗрсем унӑн хуҫалӑхӗн мар.

Тӗрӗслев ирттернӗ хыҫҫӑн йӑлтах тӑрӑ шыв ҫине тухнӑ. Вӑл вӑхӑтра ҫӗрсене сухаланӑ пулнӑ ӗнтӗ. Ҫӗрсемпе саккунсӑр майпа усӑ курнӑшӑн хресчен-фермер хуҫалӑхӗн хуҫине 50 пин тенкӗлӗх штраф панӑ.

Грецире 21 ҫулти чӑваш хӗрӗ ҫухалнӑ. РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗ ку информацие тӗрӗслет. Хӗр Улатӑр хулинчен-мӗн. Кун пирки федераци телеканалӗсенчен пӗринпе пӗлтернӗ.

Кӑларӑм эфира НТВ телеканалпа ӗнер, чӳкӗн 5-мӗшӗнче, тухнӑ. Журналистсем Грецире ҫухалнӑ чӑваш хӗрӗ пирки репортаж хатӗрленӗ. Кун тӗлӗшпе ЧР Следстви управленийӗ следстви умӗнхи тӗрӗслев ирттерет.

Сюжетра палӑртнӑ тӑрӑх, хӗр Грецие ташӑҫӑра ӗҫлеме кайнӑ. Анчах кӑштахран тӗнче тетелӗнче вӑл аппӑшне «ҫӑмӑлттай хӗрсен» чуралӑхне лекнине пӗлтернӗ. Тепӗракран вӑл амӑшне те шӑнкӑравласа ҫитнӗ. Кун хыҫҫӑн унран хыпар пулман. Юлашки темиҫе уйӑх тӑванӗсем ун пирки нимӗн те пӗлмеҫҫӗ.

Хӗр вырӑнти полицие те шӑнкӑравласа пӗлтерме пултарнӑ. Анчах пакунлисем килнӗ ҫӗре вӑл унта пулман. Халӗ тӗрӗслев вӑхӑтӗнче унӑн тӑванӗсене ыйтса пӗлӗҫ.

Республикӑри ача-пӑчапа ҫамрӑксен вулавӑшӗ

ЧР Культура министерстви пулӑшнипе республикӑри ачасемпе ҫамрӑксен вулавӑшӗ «Ҫӗнӗ ятсем уҫатпӑр» конкурс ирттерет.

Кӑҫалхипе улттӑмӗш хут иртекен конкурса литература каҫалӑкӗнче пирвайхи утӑмсем тӑвакан 15–30 ҫулсенчи яш-хӗр хутшӑнма пултарать. Ӗҫсене ҫак номинацисемпе йышӑнаҫҫӗ: «Проза», «Драматурги», «Поэзи». Вырӑсла тата чӑвашла хайлавсене йышӑнаҫҫӗ. Вӗсене А4 калӑпӑшлӑ хут ҫине 20 страницӑран ытла мар (вырӑсла ӗҫсене — 12 Times New Roman, чӑвашлисене — Arial Cyr Chuv шрифтпа) пичетлемелле. Кунсӑр пуҫне ӗҫсене СD-диск е флешка ҫинче илсе килме ыйтаҫҫӗ. Ҫавӑн пекех авторӑн 6х8 калӑпӑшлӑ тӗслӗ сӑн ӳкерчӗк пулмалла. Алӑпа ҫырнӑ тата кӗнеке пуххисенче, литература альманахӗсенче пичетленнӗ ӗҫсене йышӑнмаҫҫӗ.

Ӗҫсене чӳк уйӑхӗн 30-мӗшӗччен Шупашкарти И. Яковлев проспектӗнчи 8-мӗш «а» ҫурта ҫитермелле. Тӗплӗнрех 8 (8352) 51-62-63, 52-37-22, 54-02-82 номерсемпе шӑнкӑравласа ыйтса пӗлме пулать. Конкурс пӗтӗмлетӗвне библиотека сайтӗнче раштав уйӑхӗн 30-мӗшӗччен вырнаҫтарӗҫ. Чи лайӑх хайлавсене «Ҫамрӑксен хаҫатӗнче», «Тантӑшра» тата «Самант», «Тӑван Атӑл», «ЛИК» журналсенче пичетлеме, «Ҫӗнӗ ятсем уҫатпӑр» литература пуххин 5-мӗш кӗнекине кӗртме шантараҫҫӗ.

Малалла...

Ывӑлӗсен хӗсмете кайма вӑхӑт ҫитсен ашшӗ-амӑшӗн ялана тенӗ пекех ыйту ҫуралать. Тем пирки те пӗлесшӗн вӗсем. Ҫар службипе ҫыхӑннӑ ҫӗнӗлӗхсенчен тытӑнса кама ҫара илмесси, вӗреннӗ вӑхӑтра салтака пуҫтарса ан кайччӑр тесен епле хутсем тӑратмалли таранах.

Асӑннӑ мӗнпур ыйтӑва ыран Раҫҫей Президенчӗн Чӑваш Енри йышӑну пӳлӗмӗнче уҫӑмлатма пулать. Кӑсӑклантаракан ыйту хуравне шыраса Шупашкар тӑрӑх ҫӳремелле мар. Телефонпа кӑна шӑнкӑравламалла. Хӗрӳ линипе ҫынсен ыйтӑвӗсене ирхи вунӑ сехетрен пуҫласа вунпӗр сехетчен уҫӑмлатӗҫ. Телефон номерӗ ҫапларах: 39-36-81. Шупашкар хула номерӗпе шӑнкӑравланӑ чух хула кочӗ кирлӗ пулма пултарӗ: 8-8352. Ан именӗр, ыйтӑр, шӑнкӑравлӑр, пӗлес тенине пӗлме тӑрӑшӑр.

Константин Ивановӑн «Нарспи» поэмине сасӑпа вуласа аудио-диск кӑларасси пирки Чӑваш халӑх сайчӗ маларах пӗлтернӗччӗ. Ку ӗҫе 2015 ҫул Константин Иванов ҫулталӑкӗ пулнӑ май пурнӑҫлама шутлани пирки те ун чух каланӑччӗ. Кунсӑр пуҫне аудио версие кӑларас ӗҫ вӗҫне ҫитсе пынине, анчах та патшалӑх пултарулӑх ушкӑнне укҫа енчен пулӑшасшӑн пулманнине каланӑччӗ. Ҫавӑнпа та диск ҫинче кӑларма укҫа пухассине «Армир» ушкӑн ниме мелӗпе ирттерме шут тытнине хыпарланӑччӗ. Халӗ диск кун ҫути курнӑ-курнах. Вӑл сутлӑха та тухма ӗлкӗрнӗ.

омплекта икӗ диск кӗрет: пӗри — чӑвашла, тепри — вырӑсла. Вырӑсла вариантӗнче Константин Ивановӑн вилӗмсӗр поэминчи автор сӑмахӗсене паллӑ актер Михаил Ефремов вулать. Чӑвашла аудиокӗнекере ҫак сӑмахсене вуламашкӑн Николай Сергеева шаннӑ.

Чӑваш наци конгресӗнче ӗнер ЧНК Ваттисен Канашӗн пайташӗсем кӗрекене пуҫтарӑннӑ. Вӗсене конгресс президенчӗ Николай Угаслов йыхравлани пирки ЧНКн пресс-ҫыруҫи Зоя Яковлева пӗлтерет.

Кӗрекене пухӑннисем хушшинче хӑй вӑхӑтӗнче министр пулнисем, ӑсчахсем, ҫыравҫӑсем, таврапӗлӳҫӗсем, профессорсем пулнӑ. "Пурӗ ҫирӗм пиллӗкӗн вӗсем, чӑваш халӑхӗн чи хисеплӗ, аслӑ та ӑслӑ ҫыннисем", - пӗтӗмлетет хайхисем пирки Зоя Яковлева.

-Эпӗ сире питӗ хисеплетӗп, сирӗнтен кӑшт именетӗп те, сирӗн пуян пурнӑҫ опычӗ конгресӑн ӗҫӗнче усӑллӑ пулассине шансах тӑратӑп,- тенӗ Чӑваш наци конгресӗн Президенчӗ Николай Угаслов уяв кӗрекине уҫнӑ май.

Уяв сӗмӗ кӗртсе Ваттисен Канашӗн пайташӗсене Вячеслав Христофоровпа Марта Зайцева, Елена Османова, Алексей Московский тата Олеся Никитина юрӑсем шӑрантарнӑ.

Ватӑсем уйрӑм темӑсене сӳтсе явмалли канашлусем ирттерме, республика Пуҫлӑхӗпе те тӗл пулма калаҫса татӑлнӑ.

«ХамОр ялсем» скетчком (ют чӗлхерен куҫарсан ҫакӑ кӗске шӳтсем тенине пӗлтерет) пирки пурте пӗлмеҫҫӗ пулӗ-ха. Проекта пурнӑҫа кӗртекенсенчен пӗри Патӑрьел район каччи Геннадий Адикин кулӑшсем ӳкерес шухӑш ӑнсӑртран ҫуралнине пӗлтерет. Малтанах ролике тӗнче тетелӗнчи халӑх сечӗсенче вырнаҫтарнӑ. Куракансенчен ырлаканни ырланӑ, хурлаканни хурланӑ.

Пӗрремӗш ярӑм хыҫҫӑн ыттисем те тӗнче тетелӗнче вырӑн тупнӑ. Ҫамрӑксем кулӑшсене тӑван чӗлхене вырӑсларан куҫараҫҫӗ, хӑйсен пурнӑҫӗнче пулнӑ интереслӗ самантсене сӑнлама тӑрӑшаҫҫӗ.

Ӗҫчен ял ҫыннин пурнӑҫне, ҫамрӑксен хӑтланӑвне, кӳршӗсен хутшӑнӑвне кулӑшла сӑнлама тӑрӑшаҫҫӗ вӗсем. Рольсене Сергей Лекеров, Олег Николаев, Евгений Григорьев, Геннадий Адикин, Алексей Алексеев, Борис Головцов калӑплаҫҫӗ. Ҫамрӑксем ҫӗнӗ актерсен ӑсталӑхне тӗреслеҫҫӗ, вӗсене Александр Кӑлканӑн «Хӑравҫӑ мулкач» юптарӑвне вулаттараҫҫӗ. Халӗ скетчкомра пикесем те ӳкерӗнеҫҫӗ. «ХамОр ялсен» ӗҫне Алексей Московский юрӑҫпа Евгений Григорьев шоумен та хутшӑннӑ.