 Салам чӑвашсем! Ҫывӑхрисем, инҫетрисем! Шкул ачисем, студентсем, ҫитӗннисем! Паянхи хӑварт улшӑнса пыракан пурнӑҫра чи кирлисенчен пӗри вӑл — хальхи хыпарсемпе вӑхӑтра паллашса тӑрасси. Ӑҫта мӗн иртет, ӑҫта мӗн пулнӑ. Ҫакна тӗпе хурса Чӑваш халӑх сайчӗ, портала хыпарсемпе вӑхӑтра та туллин тултарас енӗпе, ҫӗнӗ проект пуҫлать — «Хыпарла!». Укҫине те тӳлетпӗр!
Хутшӑнас тесен мӗн тумалла-ха? Чи малтан — сайтра регистрациленмелле. Ку эсир ҫырнӑ хыпарсене идентификацилеме май парӗ. Ун хыҫҫӑн вара, тӗп страницӑри «Хуш» каҫӑпа усӑ курса, хыпар ҫырса тултармалла. Мӗнле хыпар ярса пама юрать? Чи малтанах — сирӗн тӑрӑхра пулса иртекеннисем пире кӑсӑклӑ. Сирӗн ялта Акатуй иртнӗ-и унта, е асфальт ҫул сарса пӗтернӗ — пурте пӗлтерӗшлӗ. Иккӗмӗшӗнчен — республикӑра е тӗнчере пулса иртекен кӑсӑклӑ хыпарсем. Вӗсене эсир республикӑри сайтсенчен е ытти информаци порталӗсенчен илсе чӑвашла куҫарайратӑр. Виҫҫӗмӗшӗнчен — мӗнле те пулин концерт, спектакль, е мероприяти пуласси пирки пӗлтерни. Хакӗсем пирки кӗскен. |
 «Аххаяс» ташӑ ансамблӗ Акан 22-мӗшпе 27-мӗшӗсенче Тутар патшалӑх гуманитарипе педагогика университетӗнче Тутарстанӑн Министрсен Кабинечӗ пулӑшу кӳнипе «Милли хэзинэ» («Халӑх пурлӑхӗ») ятлӑ II Атӑлҫи ҫамрӑкӗсен халӑх пултарулӑхӗн конкурс-фестивалӗ пулчӗ. Кӑҫал ӑна паллӑ тутар сӑвӑҫи Габдулла Тукай ҫуралнӑранпа 125 ҫул ҫитнине халалласа ирттерчӗҫ. Ӑмӑрту-фестивале Чӑваш Енри студентсем те кайнӑччӗ — Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ В.А. Милютин ертсе пыракан «Аххаяс» ташӑ ансамблӗ пулчӗ. Раҫҫейри 19 аслӑ шкул хушшинче пирӗннисем хӑйсене маттуррӑн кӑтартма пултарчӗҫ, «Хореографи» номинацире I шайри Диплома тивӗҫрӗҫ. Уйрӑммӑн юрлакансем те вырӑнсем йышӑнма пултарчӗҫ: ӳнер факультечӗн студенчӗ Алексей Петров «Эй, тӑван» юрӑпа 1-мӗш вырӑн, чӑваш филологийӗпе культура факультечӗн студенчӗ Сергей Петров «Юрату — сар хӗвел» юрӑпа 2-мӗш вырӑн йышӑнчӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 «Салют» КК. foto.cheb.ru сӑнӗ Ака уйӑхӗн 28-мӗшӗнче «Салют» культура керменӗн пӗчӗк залӗнче «Тӑван чӗлхене вӗрентме, ачасене воспитани пама этнопедагогика майӗсемпе усӑ курасси» темӑпа ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗ иртрӗ. Пуҫтарӑннисем умӗнче Чӑваш Республикин вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министрӗ Иванов Владимир Николаевич, унӑн ҫумӗ Петрова Светлана Владимировна, Культура министерствин пай пуҫлӑхӗ Краснов Михаил Николаевич, Чӑваш наци конгресӗн Президенчӗ Архипов Геннадий Николаевич, педагогика тата Чӑваш патшалӑх университечӗн, вӗренӳ институчӗн ӗҫченӗсем, чӑваш вӗрентекенӗсем тухса калаҫрӗҫ. Сӑмах ытларах чӑваш чӗлхине упраса хӑварас, унӑн обществӑри тӳпине ӳстерес, ӑна шкулсенче вӗрентес ӗҫсем тавра пычӗ. Хӗрӳ калаҫура нумай ҫивӗч ыйтӑва хускатрӗҫ. Вӗсене татса памалли майсене йышпа шырарӗҫ, малашнехи ӗҫсене палӑртма тӑрӑшрӗҫ. |
 Валери Туркай Акан 18-мӗшӗнче Тутарстан Президенчӗ Рустам Нургалиевич Минниханов Хушу кӑларса Чӑваш халӑх поэтне Валерий Туркая Тутарстан культурин тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ ятне парса чысланӑ. Чӑваш халӑх сайчӗ пултаруллӑ сӑвӑҫа саламлать, пултарулӑх анинче малашне те тӑрӑшуллӑ ӗҫлеме сӗнет! Сӑмах май, ыран, акан 29-мӗшӗнче, К.В. Иванов ячӗллӗ литература музейӗнче поэт 50 ҫул тултарнӑ ятпа пултарулӑх каҫӗ иртӗ. Пуҫламӑшӗ 14 сехетре.
Валерий Владимирович Туркай 1961 ҫулхи ака уйӑхӗн 17-мӗшӗнче Комсомольски районӗнчи Хырай Ӗнел ялӗнче ҫуралнӑ. Ялти вӑтам шкулта, Чӑваш патшалӑх университетенче, Мускаври ГИТИС ҫумӗнчи А.В.Луначарский ячӗллӗ театр аслӑ курсӗнче вӗреннӗ. Чӑваш писателӗсен союзӗн илемлӗ литературӑна пропагандӑлакан бюровӗнче, «Ҫамрӑк коммунист» хаҫатра ӗҫленӗ. Пӗр вӑхӑт Чӑваш Республикин Профессионал писательсен пӗрлӗхне ертсе пынӑ, Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ ыр кӑмӑллӑх фончӗн директорӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 Виталий Михайловӑн сайчӗ Ака уйӑхӗн 18-22-мӗшӗсенче педагогсен чӑвашла хатӗрленӗ сайчӗсен конкурсӗ пулчӗ. Ӑна Чӑваш чӗлхин кунне халалласа Чӑваш Республикин вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министерстви, Вӗренӳ институчӗ, Чӑваш чӗлхин инҫет вӗренӳ центрӗ ирттерчӗҫ. Пиллӗк кун хушшинче сасӑлава 469 ҫын регистрациленнӗ. Вӗсенчен 19-ӑшӗ сасӑлава хутшӑнас темен, 30-ӑшӗ хӑйсен сассине пӗр сайта та паман. Пӗрремӗш вырӑна 114 сасӑ пухса Краснормейскинчи 2-мӗш шкулта ӗҫлекен Виталий Михайлович Михайлов тухнӑ, иккӗмӗш вырӑнта — Йӗпреҫри пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан 2-мӗш номерлӗ вӑтам шкулта ӗҫлекен Ядрицова Алена Андреевна (101 сасӑ), виҫҫӗмӗш вырӑнта — Канаш хулинчи пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан 6-мӗш вӑтам шкулта тӑрӑшакан Нина Спиридоновна Ершова (65 сасӑ). Саламлатпӑр!!! |
 Конференцире. Н. Плотников сӑнӗ Акан 25-мӗшпе 27-мӗшӗсенче Мари Элӗн тӗп хулинче, Йошкар Олара, тӗнче шайӗнчи «Вак халӑхсен чӗлхисем компьютер технологисенче: опыт, тӗллевӗсем тата малашлӑхӗ» («Языки меньшинств в компьютерных технологиях: опыт, задачи и перспективы») конференци иртет. Ӑна Европа Канашӗпе Европа пӗрлӗхӗ тата Раҫҫей Федерацин регионсен аталанӑвӗн министерстви пӗрле хатӗрленӗ «Раҫҫейри вак халӑхсем: чӗлхе, культура, МИХ тата гражданла общество аталанӑвӗ» программӑпа килӗшӳллӗн ирттернӗ. Пулӑшакансен шутӗнче ҫавӑн пекех Мари Элӗн культура, пичет тата халӑхсен ӗҫӗн министерствине асӑнма пулать. Конференцие йӗркелекенсем: «Марий Эл Радио», Мари патшалӑх университечӗн финно-угрсене тӗпчекен институт, В.М. Васильев ячӗллӗ чӗлхен, литературӑн тата историн ӑслӑлӑхпа тӗпчев мари институчӗ. Ӗнер конференцине хутшӑнакан хӑнасене йышӑннӑ пулсан, паян докладсен кунӗ пулчӗ. Халӑх тӗрлӗ тӑрӑхсенчен пухӑннӑччӗ — Эстонирен килнисем те пулчӗҫ, Якутирен ҫитнисем те. Шупашкартан конференцие Чӑваш халӑх сайчӗн тӗп администраторӗ ҫитнӗччӗ — вӑл Hunspell хатӗр валли хатӗрленӗ словарь ҫинчен каласа пачӗ. |
 Музей ачасемшӗн кӑсӑклӑ Трак енти Красноармейски иккӗмӗш шкулӗн 6-мӗш класс вӗренекенӗсем Чӑваш чӗлхин вунӑ кунлӑхне хутшӑннӑ май В.М.Михайлов вӗрентекен ертсе пынипе Шупашкарти Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗнче пулса курчӗҫ. Унта музейри экскурсовод ертсе пынипе чӑваш ӳнерҫӗ классикӗсен ӗҫӗсемпе паллашрӗҫ. Уйрӑмах вӗсене А.Кокель, М.Спиридонов, Н.Сверчков, Н.Овчинников ӗҫӗсем килӗшрӗҫ. Кунсӑр пуҫне Валерий Бобков художникӑн Чернобыльти атом электростанцийӗнчи хӑрушӑ инкек ҫинчен ӳкернӗ сӑрӑллӑ сӑнӗсемпе паллашрӗҫ. Ачасене кӳршӗллӗ Тутарстан маҫтӑрӗн Александр Ивановӑн чеканка мелӗпе тунӑ ӳкерчӗкӗсем те тӗлӗнтерчӗҫ. Шкул ачисем Шупашкарти канӑва аван ирттерчӗҫ. Вӗсем «Макдональдс» кафене кӗрсе апатланма та пултарчӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 Лариса Цветкова Акан 22-мӗшӗнче иртнӗ «Чӑваш пики» ӑмӑрту пирки пӗлтерсеччӗ ӗнтӗ — кӑҫал вӑл ята Локтева Виктория тивӗҫрӗ. «Вице-чӑваш пики» ят вара Лариса Цветковӑна, Муркаш районӗн пикине лекрӗ. Ытти пикесем те пӗчӗк ҫӗнтерӳсемсӗр каймарӗҫ. Титулсем кӑҫал чӑн та нумай пулчӗҫ. Кашни спонсор хӑйне килӗшнӗ пикене суйларӗ тесен те йӑнӑш пулмӗ. ● Куракансем кӑмӑлланӑ пике — Алена Кузьмина (Шӑмӑршӑ районӗ); ● Хӳхӗм пике — Ольга Митрофанова (Патӑрьел районӗ); ● Ҫепӗҫ пике — Татьяна Тябукова (Елчӗк районӗ); ● Ӑс пике — Мария Степанова (Красноармейски районӗ); ● Хастар пике — Кристина Михайлова (Йӗпреҫ районӗ); ● Спорт пики — Оксана Кириллова (Сӗнтӗрвӑрри районӗ). ЧНК президенчӗ Виктория Локтевӑна ҫавӑн пекех ятарлӑ парнепе чысларӗ. Чи лайӑх тумшӑн Етӗрне районӗнчен килнӗ Светлана Ивановӑна чысларӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 Митингра Паян, И.Я. Яковлев ҫуралнӑ кун (вӑл 1848 ҫулта кун ҫути курнӑ), Шупашкарти наци вулавӑшӗ умӗнче митинг иртрӗ. Пуҫланасса вӑл 14 сехетре пуҫланчӗ. Яланхи пекех И.Я. Яковлев палӑкӗ умне халӑх йышлӑ пухӑнчӗ — чӑвашлӑхшӑн тӑрӑшакансем, шкул ачисем, ача пахчине ҫӳрекенсем. Министерствӑсенчен килнисем те чылайччӗ. «Ҫамрӑк гварди» пайташӗсем те пӗр кӗтесре тӑратчӗҫ. Ытти ҫулхисемпе танлаштарсан паян ҫын нумайрах пуханнӑ пек туйӑнчӗ — ҫанталӑкӗ те хӑй ӑшшипе савӑнтарчӗ ӗнтӗ. Тухса калаҫакансем чӑваш чӗлхине упрама чӗнсе каларӗҫ, ачи-пӑчисене, мӑнукӗсене тӑван чӗлхерен пистермелле мар терӗҫ. Пуху вӗҫленнӗ май И.Я. Яковлев палӑкӗ умне чечексем хучӗҫ.
|
 2010 ҫулхи митинг Акӑ, акан 25-мӗшӗ те ҫитрӗ. Паян кашни чӑваш тӑван чӗлхе кунне уявлать. Ӑна халалласа республикӑра тата ун тулашӗнче тӗрлӗ мероприятисем иртеҫҫӗ: ҫавра сӗтелсем, митингсем, семинарсем. И.Я. Яковлев ҫуралнӑ ялӗ те, Кӑнна Кушки, ҫак кунсенче хӑйӗн патӗнче чылай хӑна йышӑнать. Чӑваш халӑх сайчӗ пурне те ҫак уяв ячӗпе саламлать! Паянхи вӑхӑтра та хӑйӗн актуаллӑхне ҫухатман чӗлхе малалла аталанӗ, ун сассийӗ ҫак Ҫӗр чӑмӑрӗ ҫинчен нихӑҫан та ҫӗтмӗ, нихӑҫан та ҫухалмӗ. Вӑл пирӗн пурнӑҫри кашни хутлӑха кӗрсе вырнаҫӗ, тивӗҫлӗ вырӑн йышӑнӗ! Пирӗн чӗлхе вӑл халӑх мӑнаҫлӑхне кӑтартакан паллӑсенчен пӗри! Вӑл яланах чӑвашпа пӗрле пулӗ, халӑха телей парса тӑрӗ! Йӑнӑшман Петӗр Хусанкай — чӑн та «Эпир пулнӑ, пур, пулатпӑр!» Чӑваш чӗлхи кашни кун янратӑр — килте те урамра та, хулара та ялта та! Ҫапла пултӑр! |
+18.3 °C