Ку эрнере Шупашкар районӗнчи Иккасси ялӗ ҫывӑхӗнче урнӑ тилле персе пӑрахнӑ. Ку «Чӑваш вӑрман хуҫалӑхӗ» картунра пулнӑ.

ЧР патшалӑх ветслужбинче пӗлтернӗ тӑрӑх, авӑнӑн 13-мӗшӗнче «Чӑваш вӑрман хуҫалӑхӗн» маҫтӑрӗ тилӗ картише кӗрсе йытӑпа ҫапӑҫма пуҫланине курнӑ. Йытӑ вӗрнине илтсен хуҫа унта пӑшалпа тухнӑ та тилле персе вӗлернӗ. Кун пирки вӑл Шупашкар районӗнчи ветстанцие пӗлтернӗ.

Ҫав кунах тилӗ ӳтне ветстанцие илсе ҫитернӗ. Тепӗр кунхине республикӑри ветеринари лабораторине илсе кайнӑ. Специалистсем тилӗ урнӑ чирпе аптӑранине палӑртнӑ.

Халӗ ҫав вырӑнта чӗрчунене сӑнаҫҫӗ, дизинфекци тата иммунизаци тӑваҫҫӗ.

Фильмри самант

«Аксар» студи нумай пулмасть ҫӗнӗ фильм кӑларчӗ — «Салтака качча каятӑп» романтикӑллӑ камит.

Салтак юратӑвӗ темрен те хаклӑрах та ҫирӗпрех. Ҫавӑнпа та Света, тӗп сӑнар, хӑйӗн савнине, Юрккана, салтакран чыслӑн кӗтсе илет. Анчах та Юркка салтакра пулнӑ чух Света патне тепӗр каччӑ, Якку, сукмак хывнӑ. Ҫакна салтакран таврӑннӑ Юркка мӗнле йышӑнать-ши? Яккуна савса юрату ҫулӑмӗпе хӗмленекен Маруҫ юрлама пуҫлать. Юлашкинчен ӑна Евровиденине чӗнсе яраҫҫӗ. Света хӑш каччине ытларах кӑмӑлласа качча кайма килӗшет-ши? Яккуна-ши е Юркка салтака?

Сценарине Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗ Александр Степанов -Пӑртта ҫырнӑ, вӑлах режиссёрӗ те. Вылякансен йышӗнче: Светлана Дмитриева, Венера Пайгильдина, Виталий Сергеев, Светлана Савельева, Владимир Григорьев, Дмитрий Петров, Валентина Музыкантова, Николай Дмитриев тата ыттисем.

Диска «СУМ» лавккара туянма май пур. Хакӗ 110 тенкӗ.

Кӑҫалхи кӗркуннерен водитель правине илме йывӑртарах пулӗ. Йывӑртарах кӑна мар — хаклӑрах та. Парта хушшинче 190 сехет ларма тивӗ.

Водитель правине илес тесен теорие 104 сехет вӗренме тивӗ. 56 сехет — автомобильпе ҫӳреме, 36 сехет — практика валли. Практикӑра пӗрремӗш медицина пулӑшӑвӗ пама, ҫул ҫинчи тӗрлӗ ыйтӑва уҫӑмлатма вӗрентӗҫ.

Правана вӗренекенсен мӗнле коробкӑллӑ автомобильпе ҫӳрессине тӳрех палӑртмалла пулӗ. Ҫӗнӗ правилӑпа килӗшӳллӗн, ҫакна водитель удостоверенийӗ ҫине палӑртӗҫ. Автоматикӑна вӗреннӗ пулсан механикӑллӑ трансмиссиллӗ автомобиле ларма ирӗк пулмӗ. Ун валли руль умӗнче 16 сехет ларса вӗренме тивӗ. Автошкулсенчи вӗренӳ хакӗ 12-15 процент ӳсӗ.

Ҫӗнӗлӗхе ҫул ҫинчи аварисен шутне чакарас тӗллевпе пурнӑҫа кӗртеҫҫӗ.

Спектакльти самант

Авӑнӑн 18-мӗшӗнче Вырӑс патшалӑх драма театрӗ 92-мӗш сезонне «Орфей тата Эвредика» драмӑпа уҫать. Ӑна Жан Ануйӑн «Эвредика» пьеси тӑрӑх хатӗрленӗ.

Спектакль премьери 2012 ҫулхи ҫу уйӑхӗнче пулнӑ. Сергей Юнгас постановщик режиссер каланӑ тӑрӑх, спектакль кӑшт улшӑннӑ. Актерсем хушшинче те улшӑну пулнӑ. Унта Хусанти театр училищине пӗтернӗ Исмаил Махмутов ҫамрӑк актер хутшӑнать.

Ҫавӑн пекех спектакльте ытти ҫамрӑк актерсем те выляҫҫӗ: Сергей Куклин, Оксана Ананьева, Александр Смышляев, Александрпа Татьяна Володинсем, Людмилӑпа Леонид Казимирсем, Диана Яковлева, Чӑваш халӑх артистки Лариса Родик тата Александр Тырлов.

Спектакль каҫхи 6 сехет ҫурӑра пуҫланать.

Чӑваш халӑх ҫыравҫи Александр Спиридонович Артемьев ҫуралнӑранпа авӑн уйӑхӗн 14-мӗшӗнче 90 ҫул ҫитрӗ. «Ан авӑн шӗшкӗ!», «Улма йывӑҫ авӑнать», «Алтӑр ҫӑлтӑр», «Ҫунатлӑ ҫуралнисем», «Хунавлах хӑрнисем», «Симӗс ылтӑн», «Тӑвӑл умӗн», «Ҫӑлтӑр ҫумӑрӗ», «Салампи» тата ытти 20 ытла кӗнекесен авторӗ Элӗк районӗнчи Тури Вылӑ ялӗнче кун ҫути курнӑ, вӑтам пӗлӳ илме ялтан 5 ҫухрӑмра вырнаҫнӑ Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Штанашри вӑтам шкула ҫул тытнӑ, 1941-мӗш ҫулта алла аттестат илсе ҫӗршыва тӑшманран хӳтӗлеме тухса кайнӑ.

Писатель 90 ҫул тултарнӑ ятпа вӑл ҫуралса ӳснӗ ялта унӑн тӑванӗсем, Элӗк район администрацийӗн элчисем, Тури Вылӑ ял халӑхӗ тата ыттисем вӑл ҫуралса ӳснӗ кил патне пухӑнчӗҫ. Пухӑннисем умӗнче Элӗк район архивӗн ӗҫченӗ Л.С.Семенова, профессор В.А. Иванов, С. Талвир ячӗллӗ преми лауреачӗ Б.И. Борисов тата ыттисем паллӑ ҫыравҫа ӑшшӑн аса илчӗҫ.

Ураскилтри культура ҫурчӗн ӗҫченӗсем «Пултаруллӑ ҫыравҫӑ, кӑвар чӗреллӗ салтак» литература композицийӗпе куракансене савӑнтарчӗҫ.

Малалла...

Федерацин монополипе кӗрешекен службин Чӑваш Енти управленийӗ Етӗрнери сӗт савутне сӗте йӳнӗпе туяннӑшӑн штрафлама йышӑннӑ. Ку вӑл пӗлтӗрхи пуш уйӑхӗнче пулса иртнӗ. Ҫапла пӗтӗмлетӗве монополипе кӗрешекенсем 2012 ҫулхи пӗрремӗш кварталта чӗрӗ сӗте туяннин хакне тишкернӗ тӑрӑх тунӑ. Конкуренци ҫинчен калакан саккуна пӑснӑ тесе монополипе кӗрешекенсем савута 300 пин тенкӗлӗх штрафлама йышӑннӑ.

Ӗҫ-пуҫ кнупах вӗҫленмен. Монополипе кӗрешекенсен йышӑнӑвӗпе килӗшмесӗр ӗҫ малтан Чӑваш Республикин Арбитраж судне ҫитнӗ, каярах — Пӗрремӗш арбитраж аппеляци судне. Унта та, кунта та монополипе кӗрешекенсем саккунлӑ йышӑну кӑларнӑ тесе йышӑннӑ.

Комсомольски районӗнчи 1-мӗш шкул вӗрнтекенӗ тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Ӑна вӗренекенсенчен ытлашши ҫирӗп ыйтнӑшӑн айӑпласшӑн.

Ведомство пӗлтернӗ тӑрӑх, 27 ҫулти хӗрарӑм 2012–2014 ҫулсенче ачасене ӳт-пӳ тата психика тӗлӗшӗнчен сиен кӳнӗ. Тӗслӗхрен, вӑл пӗр ачана пӗтӗм класс умӗнче ҫӑварне скотчпа ҫыпӑҫтарнӑ. Лешӗ дисциплинӑна пӑснӑ-мӗн. Тӑватӑ ачан ҫамки ҫине «2» паллӑ час-часах ӳкернӗ. Кусем киле панӑ ӗҫсене пурнӑҫламан-мӗн. Пӗррехинче 2-мӗш класс ачисене ҫав хӗрарӑм урок вӑхӑтӗнче тӑрса ҫыртарнӑ.

Следстви пӗлтернӗ тӑрӑх, хӗрарӑм ачасене кун пирки аслисене каласа кӑтартма чарнӑ. Лешсем хӑранипе итленӗ. Анчах аслисем кун пирки пӗлсен прокуратурӑна заявлени ҫырнӑ.

Авӑнӑн 10-мӗшӗнче Шупашкарти пӗр ҫуртра граната тупнӑ. Анчах ку информацие МИХсене 5 кунран ҫеҫ пӗлтернӗ.

Гранатӑна 78 ҫулти арҫын хваттерӗнче тупнӑ. Граната унта мӗнле майпа лекнӗ? Халӗ ҫак ыйтӑва уҫӑмлатаҫҫӗ. Гранатӑна шыраса тупнӑ хыҫҫӑн подъездри ҫынсене урама кӑларнӑ.

Ӗҫ акӑ мӗнле пулнӑ. Тивӗҫлӗ канӑва тухнӑ арҫын укҫа ҫухални пирки пӗлтернӗ. ЧР ШӖМӗн оперативникӗсем вырӑна ҫитнӗ, пысӑк укҫа епле ҫухалнине тӗпченӗ.

Арҫын оперативниксене иртнӗ ӗмӗрӗн 70-мӗш ҫулӗсенче Гагрӑра каннӑ чухне унти ҫынран граната туяннине пӗлтернӗ. Взровотехник эксперчӗсем граната вӗренмелли пулнине палӑртнӑ. Ун ӑшӗнче хӑйӑр пулнӑ-мӗн. Гранатӑна СССРта 20-мӗш ӗмӗр варринче кӑларнӑ иккен.

Халӗ ку ӗҫ тӗлӗшпе тӗрӗслев пырать.

ЧР МЧСӗн ӗҫченӗсем лаптӑка тасатаҫҫӗ

Канаш хулинче Чкалов урамӗнчи 9-мӗш шкул ҫывӑхӗнче хулари пушар хуралӗ 90 ҫул тултарнӑ тӗле Ҫулӑмпа кӗрешекенсен скверӗ пулӗ.

Ҫак кунсенче Канашри 15-мӗш пушар чаҫӗн ӗҫченӗсем пуртӑ, кӗреҫе, мотор пӑчки йӑтса ҫав лаптӑка тасатма тухнӑ. ЧР ИӖМӗнчен пӗлтернӗ тӑрӑх, пулас аллейӑн план проекчӗ хатӗр ӗнтӗ.

Аллея варринче постамент пулӗ. Унта 1984 ҫулта кӑларнӑ «Урал» пушар автомобильне вырнаҫтарӗҫ. Хӑйен вӑхӑтӗнче ҫав урапа чрезвычайлӑ лару-тӑрӑва пӗтернӗ ҫӗре хутшӑннӑ. Халӗ вӑл «тивӗҫлӗ канура».

Автомобиле ҫӗнетӗҫ. Ун тавра тротаур хурӗҫ, клумбӑсем тӑвӗҫ, пушар службин историне ҫутатакан стенд вырнаҫтарӗҫ. Юпа уйӑхӗн вӗҫӗнче пулас сквер тавра кӑвак хыр лартӗҫ.

Ӗнер Раҫҫейӗпех пӗрлехи суйлав кунӗ иртрӗ. Пурӗ 110 пин кандидат вӑл е ку вырӑна суйланас тесе тухнӑччӗ. Чӑвашра та виҫӗ ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхне суйларӗҫ.

Тӑвай районӗнчи Чутей ял тӑрӑхӗнче 4 кандидат пулнӑ — ЛДПР-тан Сергей Баранов, «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫейрен» Григорий Куклов, хӑйне хӑй тӑратнӑ Алексей Куприянов тата комминистсенчен Николай Петров. Чутей ял тӑрӑхӗне малашне Куклов Григорий Петрович ертсе пырӗ пулас — вӑл 76,19% пухнӑ.

Трак районӗнчи Кӗҫӗн Шетмӗ ял тӑрӑхне ертсе пыма виҫӗ кандидат тухнӑччӗ — ЛДПР-тан Андрей Ижогин, Пӗрлӗхлӗ Раҫҫейрен Галина Ефимова, коммунистсенчен Эдисон Патмар. Малтанласа пӗтӗмлетнӗ тӑрӑх пуринчен та ытла сасӑ Ефимова Галина Георгиевна пухнӑ, уншӑн 76,49% сасӑланӑ.

Шупашкар районӗнчи Ҫырмапуҫ ял тӑрӑхне те виҫӗ кандидат пулнӑ. ЛДПР-тан Артем Афанасьев тухнӑ, Пӗрлӗхлӑ Раҫҫейрен — Рамиль Гальметдинов. Тепӗр кандидат хӑйне хӑй тӑратнӑ — Владимир Кириллов. Кунта та «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» парти тӑратнӑ ҫын чи нумай сасӑ пухнӑ — 81,76%.

Малалла...