Электронлă вулавăш

— Тавтапуçах сире, ывăлăмсем... Çак ирсĕрсене пур çĕрте те çакăн пекех пĕтерсе пымалла пултăр сирĕн. Тур вăй патăрах!

— Ыр сăмахшăн хăвна тавтапуç, асанне, — терĕ ăна хирĕç Кравчук.

— Ним те хĕрхенмĕттĕм сире валли, анчах пĕр тĕпренчĕк те хăвармарĕç-çке шуйттансем...

— Пире апат-çимĕç кирлĕ мар, асанне. Пире эсĕ ăшă сăмах калани те теме тăрать!

Тултан пĕр çамрăк партизан чупса кĕчĕ:

— Командир юлташ, тыткăна илнисене мĕн тумалла?

— Базăна ăсатăр, унта курăнĕ, — терĕ Кравчук. — Кусене те пĕрле илсе кайăр, — пӳртре сив чир ернĕ пек чĕтресе тăракан фашистсем çине кăтартрĕ вăл.

— Есть!

Ĕнтĕ тул çутăлса çитме пуçларĕ. Партизансем пĕрин хыççăн тепри пӳртрен тухма тытăнчĕç. Кравчук, сĕтел çинчен пуш кĕленчесене чавсипе аяккалла сирсе, темскер çырма ларчĕ, анчах çавăнтах, ик-виçĕ йĕрке çырсанах, пӳртре юлнă çынсенчен:

— Ачасем ăçта çав пирĕн? — тесе ыйтрĕ. — Ăнсăртран тем пулман-и вĕсене?

— Тулта-ха вĕсем, — терĕ тахăшĕ.

Хăйсем пирки пăшăрханнине сиснĕ пекех, çав вăхăтра Ванюшкăпа Санька иккĕшĕ те пӳрте кĕчĕç. Ванюшка, никам çине пăхмасăрах, Кравчук патне пычĕ те ун умне хулăн та вăрăм вăчăраллă ылтăн сехет кăларса хучĕ.

— Акă вăл, эпир сире калани, эсир нумай вăхăт шырани...

— Ай-ай, селĕм япала... — ырласа илчĕ командир, ун çине пăхса.

— Санька сехечĕ вăл, — терĕ Ванюшка. Кравчук ун çинелле тĕлĕнерех пăхрĕ.

— Епле?..

— Астумастăр-им, эпир сирĕн отряда пырсанах каласа панăччĕ...

— А-а! Чăнах-çке! Астăватăп. Унăн ашшĕн пулнă вăл...

— Çапла çав.

— Ман аттене ăна оборона наркомĕ парнелесе панă, — терĕ Санька.

— Эппин, халь вăл каллех хăйĕн хуçи патне таврăнать...

Командир сехете Санькăна пачĕ. Санька ăна çав тери тулли кăмăлпа, пĕтĕм чун-чĕрипе пăлханса тытрĕ. Уншăн вăл ахаль сехет кăна пулман-çке-ха. Çак япала ăна хăйĕн юратнă ашшĕ-амăшне те, партизансем патĕнче пурăннă чухнехи тусĕсене те аса илтернĕ, çавăнпа та вăл уншăн калама та çук хаклă пулнă...

Пӳрте тата тепĕр партизан кĕрсе тăчĕ.

— Командир юлташ, пирĕн йĕкĕтсем ялăн леш вĕçĕнче темĕнле çынсене тĕл пулнă, — терĕ вăл. — Хăйсене: эпир те партизансем теççĕ, тет. Виççĕшĕ кунта килнĕ, сире курасшăн...

— Тĕрĕс, тĕрĕс, партизансемех пулма кирлĕ, — Кравчука куçĕнчен пăхрĕ Ванюшка.

— Эсĕ ăçтан пĕлетĕн кăна?

— Ĕнер пĕрине куртăм эпĕ, разведкăна килсе кайрĕ... Вĕсем кунта килме пулчĕç...

— Ак тамаша! — кулса ячĕ Кравчук. — Эсĕ кунта пĕр-пĕччен партизансен штабĕ туса хунă иккен!..

— Чĕнес-и? — ыйтрĕ халь кĕнĕ партизан татах.

— Кĕрт...

Минутран пӳрте хĕçпăшаллă икĕ арçынпа пĕр хĕрарăм кĕрсе тăчĕç: Чапаев ячĕпе хисепленекен отряд штабĕн начальникĕ Семен Коробов, çав отрядри мăн сухаллă тимĕрçĕ Иван Смелов тата Тоня.

— Сывлăх сунатпăр!

Ванюшка тӳрех Коробов патнелле ыткăнчĕ.

— Кукка!.. Кукка!..

— Ванюшка!.. Чунăм!..

Куккăшĕ ăна пĕррех çӳлелле çĕклесе темиçе хутчен хытă чуптурĕ.

— Сывах-ха эппин эсĕ, сывах, э?..

Тăвансем çакăн пек тĕл пулни çине пурте питĕ савăнса пăхса тăчĕç... Унтан Кравчук ытлашши çынсене тухма хушрĕ те, вĕсем Коробовпа иккĕшĕ хăйсен пулас операцийĕсем çинчен, фашистсене тата хытăрах çапа-çапа хавшатмалли майсем çинчен чылайччен калаçса ларчĕç. Юлашккнчен сăмах отрядри ачасем çине пырса тухрĕ.

— Питĕ маттур санăн тăвану, Семен Петрович, — терĕ Кравчук Ванюшка çинчен. — Чăн-чăн герой, тупата. Пуринчен ытла кĕçĕр тĕлĕнтерсе пăрахрĕ вăл мана...

— Вĕренме яма шутлатăп-ха эп ăна, — терĕ Коробов.

— Тĕрĕс. Ăçта ярас шуту пур?

— Халĕ Пысăк Çĕр çинче суворовски училищĕсем пур вĕт. Офицерсем пулса тухаççĕ унтан...

— Питĕ тĕрĕс! Унăн юлташне те ярас пулать унпа пĕрле. Вăл та питĕ пултаруллă ача... Пĕрле асап курнă вĕсем, пĕрле çапăçнă, ан тив — вĕренессе те пĕрле вĕренччĕр!

— Ăна та ярас эппин! Пĕрле вĕренме чăнах та аван пулать вĕсене...

Тепĕр эрнерен Ванюшкăпа Санькăна чăнах та Пысăк Çĕр çине ăсатрĕç. Вĕсене ăсатма пысăк уçланкăна нумаййăн пухăнчĕç. Кашниех ачасен аллисене тыта-тыта чăмăртарĕ, вĕсене лайăх вĕренме, Тăван çĕршыва нимрен те ытларах юратакан хастарлă совет офицерĕсем пулма ырă сунчĕ.

Çур çĕр иртсен ик сехетре самолет сывлăша çĕкленчĕ те, вăрман çийĕпе пĕрре çаврăнса илсе, хĕвелтухăçнелле, аслă Мускав еннелле, çул тытрĕ. Ванюшкăпа Санька партизансен вăрманти кăвайчĕсене юлашки хут курчĕç...

1947 — 1948