Электронлă вулавăш

— Аташасса, çук, аташмастăп. Пĕрле çапах та лайăхрах. Тем пулчĕ мана. Пăтрашăнма пуçламарăм-ши эп? Йăнăшатăп-ши?

— Мĕн килсе тухрĕ вара? — пĕлес килчĕ Сатлайкинăн.

— Мĕн пулни-мĕнни... килсе тухать вăл пурнăçра, — йывăррăн сывларĕ Кĕркури. — Сана курсан чун савăнать. Хирте эп вăхăт иртнине те туймастăп. Сисĕнмесĕр тенĕ пекех иртсе каять кун. Санпа чухне ырă-ырă ĕçсем тăвас килет, юрлас килет. Киле вара тем пирки йывăррăн, асаплăн пырса кĕретĕп. Тăвăр пек мана унта, пăчă пек. Чĕрене темĕскер хĕстерет. Тем çитмест.

— Мĕнле ун пек пултăр-ха? Ĕненместĕп, — терĕ Нина.

— Чăнах та, тĕрĕссине калатăп.

— Ачусем вара... Ачусене те курас килмест-и?

— Ачасем пирки урăх шут. Вĕсене умрах тытас килет. Иккĕшне те юрататăп. Ача-пăчана ма кӳрентерес? Вĕсем ăна-кăна нимĕн те пĕлмеççĕ. Вĕсем ман пурнăçшăн айăплă мар.

— Ку тĕрĕс ĕнтĕ.

— Вăт, çапла ман пурнăç, — каллех йывăррăн сывларĕ Каюков.

Сатлайкина: «Чăннипе мĕнле вара? Этем ăнланмалла каласа пар-ха эс?» — тесе ыйтасшăнччĕ. Çук, ыйтмарĕ. Хăйĕн ирĕк. Мĕншĕн пусахлас-ха ăна? Хăçан та пулин пурте паллă пулĕ. Пăрпа витĕннĕ юхан шыв, çĕкленнĕçем çĕкленсен, пăрĕ тем пекех хулăн пулин те ăна таткаласа, вакласа пĕтеретех. Пурнăçра та çавăн пек килсе тухать. Пĕр-пĕр хуйхă-суйха, инкеке, асапа малтан никама пĕлтермесĕр пурăнатăн-пурăнатăн та кайран ниепле те чăтса тăраймастăн, ун çинчен тĕп-тĕрĕс, ним пытармасăр каласа паратăн. Пурте пĕлччĕр тетĕн. Кĕркурин те çавăн пек килсе тухма пултарать.

Акă яланхи пекех çӳллĕ чул çурт патне çывхарчĕç вĕсем. Нина:

— Чипер кай, — терĕ те хапха патнелле ыткăнчĕ.

— Кăшт тăхта-ха.

— Ывăннă эп. Канас пулать, — хапхаран вăш-ваш кĕрсе кайрĕ Сатлайкина.

Каюков чылайччен ним хускалмасăр тăчĕ. Кĕçĕр çăлтăрсем сахал. Ик-виçĕ тĕлте çеç пăч-пач курăнкалаççĕ. Вĕсем те çутăскерсем мар, аран-аран палăраççĕ. Тӳпене тĕксĕм чаршав хупланă. «Çумăр пухăнать пулас!» — шухăшларĕ Кĕркури. Вара килнелле васкарĕ. Вăрăммăн яра-яра пусса утрĕ вăл. Чун-чĕри çак кичем каç пекех кичемленчĕ. Унăн пĕр-пĕр йăмра çумне таянса çĕрĕпех пĕр-пĕччен тăрас килчĕ. Ним çинчен те шухăшламасăр, никама та курăнмасăр... Хăйĕн Улай ятлă йыттине шăхăрса чĕнес шухăш та пурччĕ. Вăл наччасрах килсе çитетчĕ ĕнтĕ. Кĕркури ăна ним шарламасăр пуçĕнчен савасшăн пулчĕ. Анчах çавăнтах аса илчĕ: Улай пĕлтĕрех ватăлса вилнĕ-çке. Çакна аса илни çӳçентерчĕ ăна. Малашне те çак тĕксĕм каç пекех тĕксĕмленсе юлĕ-ши вара Каюков пурнăçĕ? Çак самантрах ачисен сасси илтĕнчĕ. Таврара ним сас-чӳ те пулман пулин те, ачисем кунта çук пулин те чип-чипер илтĕннĕ пек туйăнчĕ. Сĕм каçхинехи чи тарăн шăплăх та çакăн пек янăравлă сас кăларма пултарать иккен. «Атте!» — тесех чĕнчĕ ăна тăваттăри ывăлĕ. Ун хыççăн икĕ çулхи ывăлĕ те сас пачĕ: «Атте!» — терĕ. Кĕркури чарăнса тăмарĕ, килĕ еннелле тата хыттăнрах яртлаттарчĕ. Картишĕнче каткари шывпа çăвăнчĕ вăл. Аттине алкум вĕçне хывса лартрĕ. Халатне те кунтах çакса хучĕ. Пӳрте кĕрсенех ывăлĕсем çывăракан кравать патне пычĕ. Вĕсем тикĕссĕн мăшлатса сывлаççĕ. Кĕркури вĕсене пуçĕсенчен саврĕ. Иккĕшин те çӳçĕ çеп-çемçе, мамăк пекех. Амăшĕн çавăн пек çемçе-çке. Амăшне пăхнă пуль вĕсем.

Арăмĕ халь те çывăрман иккен-ха. Кухньăра тем аппаланать. Упăшки таврăннине курчĕ вăл. Апла пулин те ырă та, хаяр та шарламарĕ. Кĕркури çĕнĕ хаçатсем пăхкалама тытăнчĕ. Арăмĕ çаплах кăштăртатрĕ-ха. Мĕн тăвать вăл унта? Мĕн туса чаваланать? Акă тинех тухрĕ. Чечеклĕ хитре халатпа. Çутă сарă çӳçĕ хулпуççийĕсем çине усăнса аннă. Тутине хĕп-хĕрлĕ хĕретнĕ. Куç харшийĕсене хуратнă. Апла çеç-и? Куç хăрпăкĕсене те хура сăрпа сăрланă вăл. Ним те калаймăн, хитрелĕхĕ пур. Акă Кĕркури çумне пырса ларчĕ. Юриех тăчă çыпçăнчĕ. Халĕ сывланă май унăн кăкăрĕ хăпара-хăпара илни те, хăйĕнчен ăшă çапса тăни те аванах сисĕнет. Çапла ларчĕ-ларчĕ те Зоя упăшки аллинчи хаçата чăштăр-чăштăр туртса илчĕ.

— Мĕн эсĕ! Арăму юнашар чухне те хаçат вуланă пек хăтланса ларатăн? — терĕ вăл. — Эпĕ кунĕпе пĕччен. Сана тунсăхласа çитрĕм. Эсĕ пур — киле килсен те арăму пуррипе-çуккине асăрхамастăн. Ну, хальхи упăшкасемпе! Мучени кăна...

Зоя акă хулăн, самăр, вăйлă аллисемпе упăшкине хыттăн чăмăртаса илчĕ те чуптума тытăнчĕ. Пĕр хутчен, икĕ хутчен... шучĕ те çук.

— Сана-и? Чуптуса вĕлеретĕп, — пăшăлтатрĕ вăл.

— Çитет ĕнтĕ. Кай-ха кунтан. Пар хаçата.

— Çук, çук... — хаçата çăтăр-çатăр чăмăртаса алăк патнелле ывăтрĕ арăмĕ.

— Ну, этем... — сиввĕн пăхрĕ ун çине упăшки.

— Шурă куçпа ан пăх ман çине! Татах пăхатăн-и çакăн пек? — Кĕркурие каллех хăватлăн ыталаса илчĕ арăмĕ.

— Апат пур-и санăн? Апат çиесчĕ, — арăмĕнчен хăпрĕ Кĕркури.

— Ма çук пултăр? Сана халиччен выçăллă усранă-и эпĕ? Айта кухньăна, — упăшкине çаннинчен туртрĕ Зоя.

Вĕсем кухньăна кĕчĕç. Зоя сĕтел çине тĕрлĕ апат-çимĕç, пĕчĕк графинпа эрех кăларса лартрĕ. Вара черккесене эрех ячĕ. Пĕр черккине упăшкине тыттарчĕ, теприне хăй тытрĕ.

— Ачасем çывăраççĕ халь. Айта улах тăвар-ха, — терĕ вăл. — Эсĕ ывăнса килнĕ. Кăшт ĕçме юрать санăн. Кайрăмăр.

— Капла çывăрса юлмăп-ши эп ĕçрен? — сăлтав тупасшăн пулчĕ Кĕркури. — Тӳсейместĕп эп эрехе. Ку черккене пушатсан урайне пăлтăр-палтăр персе анăп.

— Аптрамасть. Килте-çке. Урамра мар. Вĕсем черккисене шаккарĕç те тĕппипех ĕçрĕç.

— Вăт çавăн пек кирлĕ, — упăшкине татах чуптуса илчĕ арăмĕ. — Атту тутуна тăсса ларатăн. Темшĕн çилленнĕ пек.

Унччен те пулмарĕ — çиçĕм йăлт-ялт çиçсе илчĕ те пӳрт тăрринчех хыттăн кĕмсĕр-кĕмсĕр! турĕ. Унтан чӳрече умĕнчи тин çулçă сарнă çĕмĕртсемпе палансем вирлĕн чашкăрма тытăнчĕç. Çумăр пуçланчĕ пулас. Кăçалхи пĕрремĕш аслатиллĕ çумăр. Зоя сиксе тăчĕ те юшкăна тачăрах хупса хучĕ. Вара каллех упăшкине хирĕç пырса ларчĕ, черккесене тултарчĕ.

— Тепре тутанса пăхар-и? — терĕ вăл.

— Тăхта-ха. Апат çикелем.

— Апатне кайран çиеççĕ ăна. — Зоя хăй черккине упăшки черккипе чăнк-чанк! сĕкĕштерчĕ.

— Çĕмĕретĕн. Ерипенрех! — аяккарах пăрăнса ларчĕ Кĕркури.

Зоя эрехне шалт ĕçрĕ те пуçхĕрлĕ силлесе кăтартрĕ:

— Çакăн пек.

— Манран пулмасть, — аллинчи черккине сĕтел çине лартрĕ Кĕркури.

— Мĕн, арăмупа ĕçес килмест-и санăн? Йĕрĕнетĕн-и унран? — тарăхса кайрĕ Зоя.

Кĕркури пăртак яшка сыпкаларĕ те вырăн çине кайса выртрĕ. Çав тери çывăрас килчĕ унăн. Куç хупанкисем чăтма çук йывăрланчĕç. Тулта çумăр ташлать, сикет. Çиçĕм йăлтăр-ялтăр, йăлтăр-ялтăр туса илет. Аслати хаяррăн кĕмсĕртетрĕ. Ниçта та мар, халех çак тĕле, çак çурта çунтарса ярассăн туйăнать. Зоя çутта сӳнтерчĕ те çара уран талт-талт! пусса кравать патне пычĕ. «Шу-ха кăшт леререх!» — тесе упăшкине хыттăн тĕкрĕ те ун çумне лаштăрт кĕрсе выртрĕ. Лупас юпи хăй çине лаплатса ӳкнĕ пекех туйăнчĕ Кĕркурие. «Йĕркеллĕ çывăрасси пĕтрĕ ĕнтĕ», — шухăшласа илчĕ вăл.

— Ку еннелле савăрăн. Мĕншĕн леш еннелле пăхса выртатăн эс? Эп сана кун пек урăх еннелле пăхса выртма качча тухман, — терĕ Зоя.

 

5

Кĕркури тул çутăла пуçланă чухнех вăранса тула тухса пăхрĕ. Çанталăк йăлтах шапарса кайнă. Тӳпене талккишпех тĕксĕм пĕлĕт карса илнĕ. Çумăр тикĕссĕн, лăпкăн, васкамасăр çăвать. Тӳлекскер, ăшăскер. Чăннипех те тырă çумăрĕ ку. Çакна Кĕркури лайăх пĕлет. Кун пек çумăрсем çур аки вăхăтĕнче кирлех. Çумăр хыççăн хĕвеллĕ ăшă кунсем тăрсан, вăйлă çил вĕрмесен акнă тыр-пул чăшăлах шăтса тухать, хăвăрт çĕкленет. Çакă Кĕркурие савăнтарчĕ. Çапах та кăшт пăшăрханмалли те пулчĕ. Вăраха ан пытăрччĕ çумăр. Вăрăма кайсан тăпрана пусăрăнтарса хытарма пултарать. Кунсăр пуçне çур аки пĕтмен-çке. Акмаллисем татах пур. Кĕркури, çумăр çăвать пулин те, çара пуçăнах çăлтан шыв ăсса килчĕ, кĕпине хыврĕ те ĕхлете-ĕхлете сивĕ шывпа чылайччен çăвăнчĕ, вара ы-ых! тесе пӳрте чупса кĕчĕ.

— Зоя, таса пит шăлли пур-и унта? Пар-ха, — терĕ. Арăмĕ çуса утюгланă тап-таса, çемçе ал шăлли пачĕ. Кĕркури вăрахчен çав тери киленсе шăлăнчĕ.

— Паян хире тухасси пулмасть. Çумăр, — пĕлтерчĕ вăл арăмне.

— Эппин, мунча хутса кĕмелле мар-и? Мунча кĕменни пĕр эрне çитрĕ пулас, — упăшки еннелле тинкерчĕ Зоя.

— Хутма юрать, — килĕшрĕ унпа Кĕркури. — Санăн вăхăт пур-и-ха? Магазина хупса тăратма çук-çке.

— Паян — вырсарни кун, — хуравларĕ арăмĕ.

— Ну-у, эпĕ кун шутне те маннă, — пуçне сулкаласа илчĕ упăшки.

— Эсĕ кун шутне кăна мар, килте арăмупа ачусем пуррине те тахçанах маннă, — кĕтмен çĕртен каласа хучĕ арăмĕ. Вара упăшки çине асăрхануллăн, тем кĕтсе, тем курас тесе çивĕччĕн тинкерчĕ.

Кĕркури, ăнланма çук, мĕн пирки-ши, хĕрелсе кайрĕ. Чĕри кăрт сикрĕ. Çан-çурăмĕ тăрăх сивĕ хумсем сăрăлтатса иртрĕç. «Мĕскершĕн ялан йĕплесе тăрать-ха çак хĕрарăм? Мĕн çитмест ăна? — шухăшларĕ вăл. — Ниушлĕ ман ĕçе тиркешет? Пĕлет-çке вăл: хирте тăрăшакан çыннăн ир пуçласа каçченех пĕр канăç та çук. Тепĕр чухне тата, яла таврăнсан та, правление-мĕне чĕнсе кĕртеççĕ. Унта вара чылай лармалли те пулкалать. Сăмах çине сăмах... Ун çинчен-кун çинчен калаçса каятăн. Çынсемпе хутшăнмасăр пурăнма çук-çке. Ун шучĕпе вара, килтен ĕçе чупса кай та ĕç пĕтнĕ хыççăн чупсах киле таврăн. Анчах ку чăннипе тĕп сăлтав пулас çук-ха. Кунта тата урăххи пур... Тарăнраххи... Зоя, ахăртнех, хăйне упăшкинчен чылай пысăка хурать. Тепĕр чухне пулкаланă-çке унăн. «Эй, кунĕ-кунĕпе пылчăк ашса, тусан çăтса çӳресен те укçи-тенки манне çитмест санăн», — текеленĕ вăл. «Сан пек вăхăтне-мĕнне пăхмасăр сӳлтен кайни мĕне пĕлтерет-ха? Ху ухмаххине кăна пĕлтерет. Хулара ав сакăр сехет ĕçлетĕн те — хăвна ирĕк... Кирек мĕн хăтлан. Кунсăр пуçне тата — канмалли икĕ кун. Тупмалла та тухăçлăрах вырăн...» — çакăн пек те пуплешнĕ. «Сывлăхна сыхла. Сывлăху пĕтсен кама кирлĕ эс», — тени те пулнă. Чăнах та, эпĕ чире каяс пулсан Зоя мана çын вырăнне шутлас çук. Кашкăр пекех сиксе ӳкме хатĕр. Халĕ юратать-ха вăл мана, ыталать, чуптăвать. Анчах чĕререн хăтланать-ши çавăн пек? Пĕлме çук. Тен, чĕреренех пуль. Тен, ахаль кăна...»

Кĕркури салтакран парса янă курткине тăхăнчĕ те алăк патнелле утрĕ.

— Ăçта каятăн тата? Апат çимесĕрех-и? — чупса пырса алăка çурăмĕпе тĕкĕлерĕ Зоя. — Кĕске турталлă иккен эс...

— Мунча хутма вутă хатĕрлес тетĕп-ха. Апатне каярахпа çийĕп. Лупас айĕнче çурăлман типĕ вут сыпписем выртатчĕç. Çавсемпе кĕрмешсе пăхас, — лăпкăн калаçрĕ Кĕркури.

-- Юрĕ эппин. Пулăшма манăн та тухас пуль, — хăй çине кивĕ фуфайка вăрт-варт уртса ячĕ Зоя.

Вĕсем картишне пĕрлех тухрĕç. Лупас айĕнче ампăс-тĕмпĕс вут сыпписене çурма тытăнчĕç. Зоя пуртă аврине тытса тăрать, упăшки пуртă тăршшине йывăр, капмар тукмакпа кӳплеттерет. Хыттăн эхлетсе çапать вăл тукмакне. Пĕтĕм вăйпа çӳлех çĕклет те ăна тутине чалăштарса, шăлне çыртса хăватлăн кĕрĕслеттерет. Пуртă вут сыппи ăшне аран-аран, пĕчĕккĕн-пĕчĕккĕн çеç кĕрет. Кĕркури татах, татах тăрăслаттарать.

— Пуртă аврине аяккараххăн тыт, — вĕрентет вăл арăмне. — Хыттăн мар, пушăраххăн. Унсăрăн аллуна ыраттарма пултарать.

Армак-чармак вут сыппи тинех парăна пуçларĕ. Пуртă шаларах та шаларах кĕчĕ. Акă ун тăршши вут сыппи пуçĕпе танлашрĕ. Кĕркури тукмакне пăрахрĕ. Вара арăмĕ аллинчи пуртта хăй ярса тытрĕ. Çурăлсах тухайман вут сыппине çĕре вырттарчĕ те пурттине аран-аран туртса кăларчĕ. Халĕ ăна эхлетсе çапма тытăнчĕ. Вут сыппи тинех чĕлĕне-чĕлĕне çурăлса тухрĕ. Малалла ĕç хăвăртрах кайрĕ. Вакласа пĕтерчĕ ăна Кĕркури.

— Вăт çакăн пек аркатаççĕ армак-чармаксене, — терĕ вăл çамки çине пăчăр-пăчăр тухнă тар тумламĕсене шап-шурă тутăрпа шăлса.

Арăмĕ ун çине, тем пирки, сăнаса тинкерчĕ. Каллех чăркăшмалли мĕнле те пулин сăлтав шырарĕ-ши вăл? Кĕркури ăна-кăна ăнлансах çитеймерĕ. Лупас ай кĕтессинчи купаран тепĕр кĕрĕс-мерĕс вут сыппи туртса кăларчĕ. Ăна меллĕ вырнаçтарчĕ те пурттине ун тăррине, чи варрине, лартрĕ. Арăмне каллех пуртă аврине тытса тăма хушрĕ. Хальхинче тем пирки тукмакĕпе урнă пекех кĕрĕслеттерчĕ Кĕркури. Умлăн-хыçлăн. Пĕр чарăнмасăр. Вут çыппи çатăртатать, кутăнлашать, пуртта каялла кăларса ывăтма хăтланать. «Парăнмастăп эп сире», — тенĕ пекех туйăнать. Сасартăк Кĕркурие çак вут сыппи хăй арăмĕн чăркăшлăхĕ, сивлеклĕхĕ пекех туйăнчĕ. Çав чăркăшлăха, хăйне çеç пĕлĕте çĕкленине, ытти çынсене çиелтен, ахальтен çеç хисепленине, шалтан вара хăйшĕн кăна çунса, çĕлен пек чашкăрса тăнине арçыннăн çак йывăр капмар тукмакпа халех, çак самантрах çапса лапчăтас, аркатса тăкас килчĕ. «Пуртта хальхинче çирĕпрех тыт. Аяккалла

ывтăнса кайма пултарать», — каллех асăрхаттарчĕ вăл арăмне. Ун хыççăн тукмакĕпе хаяррăн тăрăслаттарма тапратрĕ. Чĕвенсе, çӳлелле сиксе çапрĕ. «Пĕт! Тасал! Çухал! Аркан! Тĕп пул!» — тесе кĕрĕслеттерчĕ. Пуртă тек кĕмест те кĕмест. Турат патне пырса тăрăннă иккен. Çав чарса тăрать ăна. Кĕркури пурттине аран-аран кăларчĕ те вут сыппине тепĕр майлă çавăрчĕ. Тепĕр пуçĕнчен çурса пăхма шутларĕ. Тукмакĕпе татах вăй çитĕшне хаплаттарчĕ. Кашни çапмассерен мĕн те пулин каларĕ вăл: «Пĕтмелле санăн!», «Çухалмалла!», «Куç умĕнчен тасал!». Унтан, хĕрсе кайнипе, çав тери хытă кĕрĕслеттерчĕ те: «Курас килмест сана!» — терĕ. Туратлă-мĕнлĕ, тем хулăнăш вут сыппи тинех çурăлса тухрĕ. Кĕркури тукмакне пăрахрĕ те: «Вăт çапла!» — тесе хучĕ. Пĕрене çине канма ларчĕ. Зоя ним шарламасăр тăчĕ. Пичĕ хĕп-хĕрлĕ хĕрелнĕ, куçĕсем вут пек йăлтăр-йăлтăр çутала-çутала илеççĕ.

— Мĕн каларăн эсĕ? Кама пĕт, çухал, курас килмест терĕн? — лăпкăн, хаяррăн ыйтрĕ вăл упăшкинчен.

— Никама та мар, çав элес-мелес вут сыппине, — арăмĕ пекех лăпкăн, анчах ним хаярланмасăр, кăмăллăн хуравларĕ Кĕркури.

— Ан суй! Эпĕ пĕчĕк ача мар. Йăлтах ăнланатăп, — упăшки умнех çывхарчĕ Зоя. Кивĕ фуфайкăпа пулин те хитре, илĕртӳллĕ вăл. Чăп-чăмăр пӳ-силлĕ. Хырăмĕ малалла мăкăрларах тăрать. Çакă унăн кĕлеткине пĕртте пăсмасть, илемлетет кăна. Паян ăмăр çанталăк пулин те çутă сарă çӳçĕ йăлтăртатса тăнă пек курăнать. Кĕркури хăй мăшăрĕ çине хĕпĕртесе тинкерчĕ. Чăнах та, курас килмест сана тесе никам та калама пултарас çук ăна. Магазина пыракансем те ун çине савăнăçлăн пăха-пăха илеççĕ. Хăй илемĕпе çĕклентерет, хавхалантарать вăл тавар илме пыракансене. Çавăнпа хăш-пĕрисем, пĕр-пĕр япала туянма шухăш тытман пулин те, пурпĕрех магазина кĕмесĕр иртсе каймаççĕ. Илес мар тенĕ çĕртенех хăйсене ним тума та кирлĕ мар япаланах туянаçсĕ. Çынсем сахал чухне теприсем васкаççĕ пулин те унпа кăштах та пулин пуплешсе тăма вăхăт тупаççех. Куншăн Кĕркури нимĕн чухлĕ те кĕвĕçмест. Сутуçăн çавăн пек пулмалла ĕнтĕ тесе шутлать. Магазинра Зоя Виссарова ĕçлеме тытăннăранпа ял çыннисене кирлĕ таварсем, тӳрех калас пулать, ытларах курăна пуçларĕç. Тăтăшах илсе килеççĕ вĕсене. Халăх мĕн ыйтать, пурне те тивĕçтерме тăрăшать Зоя. Ку енĕпе каллех пӳ-си, сăн-пит илемĕ нумай пулăшать ăна. Тен, вăл çеç те мар. Çынсемпе çепĕççĕн, ăшшăн калаçма пултарни те... Çав вăхăтрах çирĕплĕхпе сĕмсĕрлĕх те пур унăн. Çапах та илемсĕр, йĕрĕнтерекен, кӳрентерекен сĕмсĕрлĕх мар. Вăрттăн, сисĕнчĕксĕр, никама та кӳрентермен сĕмсĕрлĕх. «Юрĕ ĕнтĕ. Хăйшĕн çунса çӳремест-çке вăл, халăхшăн тăрăшать», — тесе каламалли сĕмсĕрлĕх. Ун пек çынсене чылай чухне никам та хурламасть, ырлаççĕ кăна: «Пултаруллăскер», — теççĕ.

— Никам пирки те ним мар, ман пирки каларăн эс çак усал сăмахсене. Тĕлĕнетĕп санран. Ху арăмна ху хисеплеме пĕлместĕн, — лăпланмарĕ Зоя.

Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... » —

Хаклав:

Шухăшĕ: --...вăйсăр...мухтамаллах   мар...вăйлă
Чĕлхе илемлĕхĕ: --...илемсĕр...чаплах   мар...илемлĕ
Содержанийĕ: --...ăшах...вăтам...тарăн