Электронлă вулавăш

— Ăçтан тупăн-ха? Çирĕм-вăтăр тенкĕ тупма та йывăр. Укçи пур пулин те çынна вăштах кăларса памаççĕ. Тепĕрчухне пĕр-икĕ тенкĕ тупас тесен те темиçе çынран ыйтма тивет...,

— Ан пăшăрхан...

— Епле пăшăрханмăн-ха? Килти çурта сутса кайма пултараймастăп эп. Тен, каялла килмелле пулĕ.

— Ним те сутма кирлĕ мар. Пур пирĕн... Пур...

— Мĕн? Укçа-и?

— Укçа çав.

— Ăçта вăл? Камăн? — ăнланаймарĕ Кĕркури.

— Пирĕн тетĕп-çке. Пирĕн.

— Ан ухмахлан-ха. Ăçтан тупăнтăр пирĕн ун чухлĕ укçа?

— Мĕн, шанмастăн-и арăмна? Ман пек арăм кăнтăрла хунар çутса шырасан та тупаймастăн эсĕ, — Зоя диван çинчен вăш-ваш сиксе тăчĕ те малти пӳлĕме ыткăнса кĕчĕ. Шифоньера хăпăл-хапăл уçрĕ, типтерлесе хунă кĕписене, тутрисене, çĕлеттермелли тĕркемсене тустарма тытăнчĕ. Çав тери васкаса, пăлханса темĕскер шырарĕ вăл. «Çакăнтахчĕ-çке. Ăçта вара?» — терĕ. Аллисем чĕтрерĕç. Пичĕ хĕп-хĕрлĕ хĕрелчĕ. Çамки çине пăчăр-пăчăр тар тухрĕ. Унтан сасартăк йăл кулса ячĕ. Упăшки патне кăвак хуплашкаллă пĕчĕкçĕ çӳхе кĕнеке йăтса пычĕ. Перекет кĕнеки.

— Акă кур. Вуласа пăх. Кассăра çирĕм икĕ пин укçа манăн.

Кĕркури перекет кĕнекине алла илчĕ. Вуласа пăхрĕ. Чăнахах та çирĕм икĕ пин. Укçине Юртукассинчи перекет кассине хуман иккен. Шупашкара кайса хунă. Ăçтан тупнă-ха ун арăмĕ çакăн чухлĕ укçа? Мĕн укçи ку? Мĕнле майпа пухса пынă ăна? Кĕркури сăн-пичĕ кăвакарса, шуралса кайрĕ. Халĕ Зойăн мар, ун алли, кăвак хуплашкаллă кĕнекене тытнăскер, тăр-тăр-тăр чĕтрерĕ.

 

10

Райком секретарĕпе калаçни Сатлайкина чун-чĕрине яланах хавхалатса тăчĕ. Чăнах та, хĕрарăмсен трактор бригадине чи малтан Юртукассинче тума шутлани мĕн тери илĕртӳллĕ. Ара, ун пек бригадăсем халиччен ку таврара нихçан та пулман-çке. «Малтанлăха, паллах, ăшталанма тивет-ха пире, — шухăшларĕ Сатлайкина. — Хăш-пĕрисем, тен, кулма та пăхĕç. «Мĕн пултăр вĕсенчен? Пăртак ĕçлекелĕç те, саланса кайĕ вĕсен бригади», — тейĕç. Чăнах та саланса каяс хăрушлăх пур çав. Ăçтан пĕлен? Пурте тĕрлĕрен яла качча тухса пĕтĕç. Пĕри — пĕр яла, тепри — тепĕр яла, тата тепри — каллех тепĕр яла... Тытса чарма çук-çке вĕсене. Кунсăр пуçне упăшкисем темлерех пулаççĕ-ха. Пĕр-пĕр упăшка: «Тракторпа асапланса ан çӳре. Çăмăлрах ĕçе вырнаç», — теме пултарать. «Солярка шăрши килет санран. Тӳсме пултараймастăп», — текенсем те тупăнĕç. Çавăнпа виç-тăватă хĕр ачана училищĕрен вĕрентсе кăларнипех лăпланас марччĕ. Ӳссе пытăрччĕ вĕсен йышĕ. Çирĕп чăмăртанса çиттĕр бригада». Нина паян тӳсеймерĕ, çакăн пирки амăшĕпе калаçса пăхма шутларĕ. Ара, Марук кинемей тракторпа пайтах тăрăшнă-çке. Пилĕк ача çуратса ӳстернĕ хăй. Апла пулин те трактор рульне тытса пыма пăрахман.

Нина хиртен таврăнчĕ те тӳрех алкум вĕçĕнчи шыв каткине пăхрĕ. Унта шыв пĕтнĕпе пĕрех. Вăл хăвăрт кĕвентепе витресем илчĕ те пӳрте кĕмесĕрех çăлтан шыв ăсма кайрĕ. Çăлĕ инçе мар. Анчăк çырми хĕрринче вăл. Çӳллĕ валакран кунĕн-çĕрĕн шарласа юхать. Валак патĕнче икĕ пысăк такана. Çывăхрах çӳллĕ йăмрасем. Кăшт аяларах ем-ешĕл хăвалăх. Нина пĕр витрине чĕр кĕмĕл пек çап-çутă шыв тултарчĕ ĕнтĕ. Ăна кăштах шутарса ун вырăнне теприне лартрĕ. Анчăк çырминче шыв яланхи пекех тӳлеккĕн шăнкăртатса юхать. Шап-шурă чулсем çийĕн ыткăнать. Чулсем тенĕрен... Çырма тĕпĕнче тĕллĕн-тĕллĕн самай пысăк чулсем те пур. Ача чухне Нина шыв хĕрринчи пысăк чул çинче ларма юрататчĕ. Шыв тăлăххăн, самай кичеммĕн шăнкăртатнине чылайччен итлетчĕ. Пăрчкансем пĕр чул çинчен тепĕр чул сине сиккелесе ларнине, çырма хĕррипе йăпăртатса чупнине сăнатчĕ. Халĕ те ав пĕр пысăк чул çинче пăрчкан ларать. Унталла-кунталла йăлт-ялт пăхкаласа илет. Нинăн тепĕр витри те тулчĕ. Вăл вĕсене хулпуççи çинчи кĕвентерен çаклатрĕ, килĕ еннелле çăмăллăн утрĕ. Тăвалла хăпармалла пулин те урисене вĕлт-вĕлт кăна вылятса пычĕ. Ку витресенчи шыва каткана пушатсан каллех тепĕр хут анчĕ вăл çăл патне. Унтан татах... Каткана тултарсан çеç пӳрте кĕчĕ. Амăшĕ тĕпелте çăм чавса ларать.

— Мĕн ăшталанса çӳретĕн эс? Шывне хам та кӳреттĕмччĕ, — терĕ вăл.

— Эй, мана йывăр-им? Вăй пур-ха, — кулкаласа илчĕ Нина. Вăл тĕпеле иртрĕ те амăшĕпе пĕрле çăм чавма тытăнчĕ. — Кăна Хурăнлăха кайса машинпа таптарса килмеллеччĕ. Ахалех асапланса ларатăн...

— Çăмĕ нумаях мар та... Аптрамăп терĕм.

— Çак пирĕн анне нихçан та ĕçсĕр ларасшăн мар вара. Хăй валли мĕн те пулин тупатех.

— Унсăрăн вăхăт иртмест.

— Анне, трактористкăра миçе çул ĕçлерĕм теттĕн-ха? — хуллен кăна хăй калаçăвне шутарса пуçарчĕ Нина.

— Эй, пайтах çӳренĕ тракторпа. Нумай çул. Лисук аппу çуралсан, пĕр-ик çултанах, лартăм пуль ун çине... Çапла, тĕрĕсех. Аçу колхозра платникра çӳретчĕ ун чухне. Эп иккĕри Лисука киле хăварсах тракториста вĕренме тухса кайрăм. Питĕ вĕренес килетчĕ тракторпа çӳреме. Урăх ним те кирлĕ мар. Çав çеç пултăр. Аçу ӳкĕтлесе те пăхрĕ: «Кунта ман пĕчĕк ачапа мĕнле пурăнас? Хамăн та ĕçрен юлас килмест», — терĕ вăл. Эпĕ ăна-кăна итлемерĕм. Хăлхана та чикмерĕм ун сăмахне. Вара ал сулчĕ асу: «Сана тытса чарасси пулмасть. Кай эппин. Ачана пăхма анне пулăшĕ», — тесе хучĕ. Ун чухне асаннӳ пурăнатчĕ-ха. Анчах пирĕнпе пĕрле мар. Пиччӳпе юлнăччĕ. Вăл аçунтан ик-виç çул маларах авланчĕ те... Вăт чиперех вĕренсе тухрăм трактористсен курсĕнчен...

— Эс вара, анне, хĕр чухне мар, ачаллă пулсан тин тракториста вĕреннĕ-и?

— Малтан мĕншĕн шухăш тытман-ха эп? Çавна астумастăп. Те ялти хĕр тантăшсенчен уйрăлас килмен. Вĕсемпе вăййа, улаха тухас килнĕ пуль. Ун чухне пилĕк улахчĕ пирĕн ялта. Пурте питĕ лайăхчĕ. Хĕрлĕ улах тунăччĕ эпир. Тата мĕн-çке... — йăл кулса илчĕ Марук кинемей. — Аçу пулассипе, Çеменпе, сăмахлама пуçланăччĕ ун чухне...

— Мĕнле? Тракторпа ху тĕллĕн ĕçлеме тытăнсан пит йывăр пулмарĕ-и?

— Эй, йывăррине-мĕнне сисмен те эп. Паллах, ансатах пулман пуль ĕнтĕ. Пурпĕрех ним те сисмен. Хĕпĕртенĕ. Астăвап-ха: уйрăлас та килместчĕ трактортан. Ирхине ирех тухса чупаттăм ун патне. Пĕрмай уй-хирелле туртăнаттăм.

— Кайран ачасем татах çуратнă-çке эс. Пилĕк ача ӳстернĕ. Вĕсене çын тума епле вăхăт тупрăн-ха? Тĕлĕнетĕп санран, анне.

— Йывăртарах пулнă та ĕнтĕ. Тӳснĕ. Ăна-кăна пăхса тăман. Ачасем вĕсем каярахпа хăйсемех пĕр-пĕрне пулăшаççĕ. Пĕри пăртак ӳссен кĕçĕннине астăвать, кĕçĕнни вара — хăйĕнчен кĕçĕннине... Аслă аппу — Лисук — нумай ăшталанчĕ çав. Çинукпа Хветле аппусене вăлах астуса ӳстерчĕ. Ун хыççăн çăмăлрах пулчĕ Лисука. Хăвна кам пăхнине астăватăн-и?

— Астăватăп. Хветле çавăтса çӳретчĕ мана. Сан пата, хире, трактор курма илсе тухнине манман-ха. Тăрисем юрлатчĕç тӳпере. Трактор хыçĕнче кураксем çав тери йышлăччĕ. Эсĕ пире, Хветле аппапа иксĕмĕре те, трактор çине лартса çӳретрĕн.

— Пулнă пуль... Пулнă пуль...

— Анне, пирĕн ялта ун чухне ясли таврашĕ вуçех çукчĕ-и вара?

— Çукчĕ çав. Хăш-пĕр çулсенче шкулта, ачасене каникула ярсан, тукаланă ăна. Пĕр-ик уйăхлăха. Ачасем унта çӳреме хăнăхса та çитейместчĕç. Çавăнпа кăнтăрлана яла кĕрсен, каçпа ĕçрен таврăнсан ясли апатне хамăр кайса илеттĕмĕр. Ачасем тавлаша-тавлашах çиетчĕç.

— Кăна та астăватăп эп... Тĕлĕкри пек.

— Халĕ мĕн каласси пур. Пурнăç улшăнчĕ.

— Вăт, анне, пĕррехинче пирĕн пата, хире, райком секретарĕ Романов килчĕ. Вăл акă мĕн каларĕ. Пирĕн ялта хĕрарăмсен трактор бригадине тума пулать терĕ. Чăнах та, ман шутпа, ун пек май пур. Пирĕн ялтан виçĕ хĕр Канашра тракториста вĕренеççĕ-çке: Ираида, Оля, Надя... Кусем кăна сахалрах ĕнтĕ. Çапах та...

— Ираида, Оля, Надя терĕн-и эс? Кам хĕрĕсем вара вĕсем? Эпĕ паллатăп-ши вĕсене? Çамрăксене пит палласах каймастăп та...

— Пĕлетĕн эс вĕсене... Пирĕн пата килсе çӳретчĕç-çке. Санпа та калаçнă вĕсем. Сарă çӳçлĕ, патвар хĕре манманпуль-ха. Йăкăнат Иванĕн хĕрĕ вăл — Ираида... Эсĕ çуралнă кун сан валли хиртен чечек татса килнĕччĕ. Эсĕ чи юратакан чечексене. Утмăл турат, салтак тӳми...

Марук кинемей тинех аса илчĕ пулас. Ăшшăн кулчĕ те:

— Э-э, пĕлетĕп, пĕлетĕп, — терĕ вăл. — Хаваслăскер, чĕлхе вĕççĕнрех калаçать. Килĕшӳллĕ хĕр ача пек туйăннăччĕ. Ашшĕ-амăшĕпе яланах курнăçнă эпир. Уявсенче пĕрле ĕçсе çини те пулнă. Йăкăнат Иванĕ, лăпкă та ĕçченскер, кашни ир пирĕн тĕлтен лаплаттарса иртетчĕ. Урисене урлăрах яра-яра пусса... Çавăнпа-ши вăл иртсе çӳрени асра лайăх юлнă. Фермăна каятчĕ Иван. Халĕ унта ĕçлеме пăрахнă-ши вăл? Çӳрени курăнмасть...

— Халĕ вăл сыснасем самăртать. Леш енчи фермăра...

— Э-э, апла-и-ха. Çавăнпа курăнмасть иккен. Эпĕ: «Ăçта-ши ку?» — тесе чылайранпа шухăшлатăп... Оля текенни кам хĕрĕ тата?

— Вăл-и? Шкул директорĕн хĕрĕ. Алексей Ивановичăн...

— Чăнах-и? Ак тамаша! — пĕççине шарт çапрĕ Марук кинемей. — Директор хĕрĕ тракториста вĕренме кайнă-и вара? Тĕлĕнмелле!

— Кайнă сав. Мĕншĕн аплах тĕлĕнетĕн, анне?

— Ара, пирĕн пек çынсен хĕрĕ мар-çке вăл. Директор хĕрĕ. Вăл аслă шкула кайма пултарнă.

— Вĕренессе заочно та вĕренме пулать.

— Трактористра тăрăшнă чухне ăçта-ха сирĕн вăхăт?

— Малашне, анне, икĕ сменăпа ĕçлеме тытăнатпăр.

— Икĕ сменăпа? — шухăша кайрĕ Марук кинемей. Чылайччен шăпăрт ларчĕ. Аллисем çаплах вылянса тăчĕçха. Çăм чавма манмарĕ вăл. Вара тинех сăмах хушрĕ: — Ун пек тума çынсем çитеççĕ-и? Икĕ хут йышлăрах кирлĕ- çке вĕсем. Чăннипе, начар шухăш мар ку. Кирлĕскер.

— Вăт вара икĕ сменăпа ĕçле пуçласан ирĕк пулать пире. Эпĕ хам та ял хуçалăх институтне кĕрес тетĕп-ха. Ахаль пуплешни çеç пулмĕ-ши? — амăшне ыталаса илчĕ Нина. — Килĕшетĕн-и çак шухăшпа?

— Тем тумалла ĕнтĕ сирĕнпе. Хальхи çамрăксене пĕлсе пĕтерме çук, — лăпкăн каласа хучĕ Марук кинемей.

— Килĕшетĕн-и? — амăшне тата хытăрах ыталарĕ Нина. — Эсĕ манăн пĕртен-пĕр юратнă, çывăх çыннăм-çке. Мана çуратнă аннеçĕм. Сансăр пуçне камран ыйтас-ха ман, кампа чуна йăпатас?..

— Трактористра ĕçлеме кирлех-ши аслă пĕлӳ? Тен, эсĕ мана пĕччен хăварса урăх çĕре тарасшăн...

— Çук, çук. Ниçта та тармастăп. Тракторпах ĕçлетĕп. Тăван уй-хиртен уйрăлма пултараймастăп. Хирти тыр-пул мăнаçлăн, анлăн хумханнине курсан чун-чĕре хаваслăхпа тулать. Çунат хушнăн туйăнать.

— Вара, мĕн, институт пĕтерсен те трактористрах юлатăн-и? — хĕрĕ çине ăнланаймасăр тинкерчĕ Марук кинемей. — Мĕнле-ха капла? Тем килĕшсе çитмен пек туйăнать... Кулса калатăн-и эс?

— Чăннипех, анне...

— Ара, мĕн... Ун пекки пулман-çке хальччен...

— Малашне ун пекки те пулать. Кирлĕ те вăл. Çав тери кирлĕ. Хальхи техника, машинăсем-мĕнсем, кăткăслансах пыраççĕ. Вĕсемпе чăн-чăн ăнăçлă ĕçлеме вунă çул вĕренни сахалрах, анне. Училищĕрен вĕренсе тухни те сахалрах. Аслă пĕлӳ кирлĕ. Хам чун-чĕрепе хам сисетĕп çакна. Пурнăç малалла шутсăр хытă ыткăнать...

— Эпир чухне ав тăватă е çичĕ çул вĕреннипех ларнă трактор çине. Виç-тăватă уйăхлăх курс пĕтернĕ те... Пурпĕраптраман, аванах тăрăшнă...

— Ун чухне апла пулнă пуль те... Халĕ ун пек май килмест.

— Пурне те ыйтса пĕлем-ха эп. Леш Надя текенни кам хĕрĕччĕ-ха?

— Унăн ашшĕ те, амăшĕ те çук. Тăлăх вăл. Пракух хĕрĕ.

— Леш Уçăп Пракухĕн хĕрĕ-и? Мĕн, ӳссе çитĕнме те ĕлкĕрнĕ-и вăл? Кай, ĕненес те килмест. Ашшĕпе-амăшĕнчен виççĕре юлнă тетчĕç-çке ăна. Шел Уçăп Пракухне. Арăмне те питĕ шел. Автобус çаврăнса ӳкнипе пĕтрĕç-çке. Чип-чипер пурăнмалли çынсемччĕ.

Нина вăш-ваш ура çине тăчĕ.

— Мĕн те пулин пĕçермен-и эс, анне? Ай, питĕ ăшă кунта санăн. Чӳречене уçам-ха. — Пĕр чӳречине шăлтăр- шалтăр уçса ячĕ вăл. — Çăкăр хывса кăлартăн-им? Магазинра пур-çке. Ма чăрманатăн?

— Çăнăхĕ пур та... Манса кайиччен пĕçерсе пăхам терĕм. Кăмакана çăкăрпа пĕрлех яшка лартнă эп. Тахçанах пиçнĕ ĕнтĕ вăл. Кăларса парас-и? — вырăнĕнчен хусалчĕ Марук кинемей.

— Çук, çук, хамах кăларатăп, — ухват ярса тытрĕ Нина. — Кăмака яшкине питĕ юрататăп. Тавтапуç сана.

— Ара, юратнине пĕлсех лартрăм çав. Пултран ятăм...

— Комбайнсене ĕçе хатĕрлесе çитермелле пирĕн. Малашне мастерскойне каятăп эп. Пĕр-ик эрнелĕх ĕç тупăнать-ха унта, — яшка сыпнă май каласа пачĕ Нина. — Паянах çитсе ун пирки-кун пирки калаçса татăлас пулать...

Апат çисен, чăнахах та, мастерскойне тухса утрĕ Нина. Тĕттĕмленсен çеç килне таврăнчĕ вăл. Амăшĕ, пӳртре ăшă тесе-ши, алкумне тухса выртнă. Хĕрĕ таврăннине сисрĕ-ха Марук кинемей, тăма хăтланчĕ вăл. Нина ăна тĕке-тĕкех чарчĕ: «Çывăр, çывăр», — терĕ. Вара пӳрте кĕчĕ, электричество çутрĕ. Каçхи апат çинчен аса та илмерĕ вăл. Хутпа авторучка илсе сĕтел хушшине ларчĕ, училищĕри хĕрсем патне çыру çырма тытăнчĕ. Малтан чылай асапланчĕ-ха, çырăва ниепле те пуçласа яраймарĕ. Кайран кăрлаттарчĕ кăна, пĕртте чарăнса тăмарĕ.

„Сывă-и, Ираида, Оля, Надя? Питĕ пысăк салам сире Юртукассинчен, — пуçласа ячĕ вăл çырăвне. — Тăван яла , манса кайман-и эсир? Асрах тытатăр-и? Эпир кунта чиперех пурăнатпăр. Питĕ лайăх теме те юрать. Пирĕн трактор бригадинче çынсем енĕпе улшăнусем çукрах-ха. Хальччен пулнисемех. Сăрмулат Павăлĕ те, Еккĕм Иванĕ те пирĕнпех. Сăрмулат Павăлĕ тенĕрен... Эп ăна аплах тесе шутламанччĕ. Купăс калама пит ăста-çке вăл. Çур аки пĕтерсен Макаркка çырми хĕрринче чăн-чăн туй турăмăр эпир.

Такама авлантарса, качча парса мар. Унсăрах, çур аки пĕтнĕ ятпа ирттертĕмĕр çав туя. Чи малтан вăйă картине пирĕн бригадир Каюков сиксе тухрĕ. Ташлас енĕпе, чăнах калатăп, ăна çитекенни çук пуль пирĕн ялта. Тĕрĕссипе, ташлас енĕпе çеç мар, пур енĕпе те килĕшет вăл мана. Мĕнпурĕ те маларах авланни çеç пĕтерет. Авланман пулсан хам та ун еннелле туртăнма ӳркенсе тăрас çукчĕ пуль. Ну, пурăнтăр ĕнтĕ хăйĕн çемйипех. Чăрмантарма кирлĕ мар. Пире мĕн... Хăйсенне хăйсем пĕлччĕр. Сирĕн унта каччăсем нумай пуль-ха. Тен, тупса та ятăр хăвăра валли. Ну, сире вăрçсах, ятласах калас килет нихăш каччăпа та унталла-кунталла тухса ан кайăр, Юртукассинех таврăнăр. Илтрĕр-и, Юртукассинех. Каччисенчен уйрăлас килмест пулсан хăйсене те кунта илсе килĕр. Мухтанăр эсир. Пирĕн ялтан хитри ниçта та çук тесе калăр. Чăннипех начар мар пирĕн ял. Мана килĕшет. Вăт çавăн пек сире наказ.

Кăçал эпир, пĕлетĕр-и, çĕнĕ меслетпе тăрăшса пăхас терĕмĕр. Эсир çав меслет çинчен илтнĕ пуль ĕнтĕ. Каласа панă пуль сире. Аккордлă-премиллĕ меслет теççĕ ăна. Нарядсăр ĕçлемелли меслет теççĕ. Çапла, эпир халь урăх ниме те пĕлместпĕр... Мĕнпур тĕллев пирĕн — кĕр мăнтăрне тулăх тыр-пулпа кĕтсе илесси кăна. Çакă çеç. Çакăн патне ыткăнатпăр эпир. Урăх ниçта та мар. Паллах ĕнтĕ, çавăн пек тĕллев халиччен те пулнă-ха пирĕн. Анчах хальчченхи кашни çыннах хыттăн пырса тивмен темелле. Вăл темле йăвашрах пулнă пек туйăнать хальхипе танлаштарсан. Халсăртарах пек... Унта вут-çулăмĕ вăйлах çунман. Халĕ кĕрлесе, ялкăшса тăрать вут-çулăм. Бригадăри кашни çыннăн чĕринче. Çапла, кашни çыннăн чĕринчех темелле пуль. Кĕркунне амбара тулăх тыр-пул йăтăнса кĕтĕр кăна — эпир вара улăп паттăр, эпир вара патша... Часрах вĕренсе пĕтерĕр те тӳрех пирĕн пата... Хĕр ачасен трактор бригадине тăвасшăн эпир. Кун пирки райком секретарĕ Романов хăй те, колхоз председателĕ Кайсаров та каларĕç. Сире кĕтеççĕ вĕсем. Ан манăр çакна.

Хурав çырăр. Салам, салам!»

Вăт çакăн пек çыру çырчĕ Нина Сатлайкина.

 

11

Каюков бригадине виçĕ комбайн çирĕплетсе панă. Вĕсенчен пĕри СК-5 «Нива» комбайн. Ку çĕнĕ комбайнпа ĕçлеме кама çирĕплетмелле-ши тесе колхоз правленийĕнче те, трактор бригадинче те самай пуç ватрĕç. Хитре те вăйлăскер вăл. Ун çине, паллах, кам ларас тет, çав çынна ним шухăшламасăр лартма çук. Ларас текенсем пурччĕ çав. «Мана парăр-ха ăна. Киввисемпе чун тухать», «Тăват-пилĕк çул тăрăшатăп ĕнтĕ, çĕн комбайн штурвалне тĕкĕнсе пулмарĕ», — терĕç вĕсем. Юлашкинчен çĕнĕ комбайна никама та мар, Нина Сатлайкинăна пама йышăнчĕç. «Вăл ăна-кăна лайăх ăнланакан, типтерлĕ хĕр. Нихçан та кăтăрса-тулхăрса каймасть. Каланине итлет. Унран шанăçли тупма çук», — терĕç правленире. Бригадăри ĕçченсем те çак шухăшпа килĕшрĕç. Сатлайкина пĕлтĕр те кăштах ĕçлерĕ-ха комбайнпа. Ăна хăнăхрĕ. Кăçал вара çак комбайншăн Нинăн пĕтĕмĕшпех хăйĕн явап тытма тивет. Мĕнле калас, çак машина йăлтах ун çинче халь. Сатлайкинăн хуйхи-суйхи те, савăнăçĕ те йăлт унпа пĕрле. Пурте унран хăйĕнчен килет. Нина ырă çынсен шанăçне тӳрре кăларма чăнларĕ. «Паттăрлан, Сатлайкина. Çирĕпрех пул. Кирек мĕн килсе тухсан та çухалса, çĕтсе ан кай», — хăйне хăй хавхалантарчĕ вăл. Нина тракторсене юсанă чухнех, хĕллех, комбайн çинчен те манманччĕ-ха. Ана та пыра-пыра пăхсах, астукаласах тăнăччĕ. Юсамалли, майлаштармалли нумай та тупăнманччĕ унăн. Вак-тĕвексем кăна курăннăччĕ. Вĕсене Сатлайкина хăех майлаштарчĕ, йĕркене кĕртрĕ. Халĕ унăн комбайн таврашĕнче хăш-пĕр хатĕрсем-мĕнсем, çĕнĕлĕхсем пирки çеç тăрăшмалла пулчĕ. Укнĕ тырра вырмалли хатĕре тепĕр хут пăхса тухрĕ вăл. Ăçтан пĕлетĕн çанталăка? Юлашки çулсенче ытла та тĕлли-паллисĕр, пăтрăнчăк вăл. Шалкăм çумăрсем тустара-тустара иртеççĕ. Тепĕр чухне тĕллĕн-тĕллĕн пăр та чăлхантарса, çыхлантарса хăварать тыр-пула. Хирти улăма пухма лентăллă волокушăсем тăваççĕ иккен мастерскойра. Сатлайкина унпа та паллашма васкарĕ. Мĕнлерех вăл? Еплерех ĕçлемелле ку волокушăпа? Кӳршĕ колхозра ав пĕлтĕрех тепĕр çĕнĕлĕх кĕртнĕччĕ. Комбайнпа вырнă хыççăн хăмăла кăпкалатма тĕв турĕç вĕсем. Нӳрĕк пирки, ăна сыхласа хăварасси çинчен кунта сăмах. Çапла, тем те, тем те пĕлмелле çĕр çыннин.

Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... » —

Хаклав:

Шухăшĕ: --...вăйсăр...мухтамаллах   мар...вăйлă
Чĕлхе илемлĕхĕ: --...илемсĕр...чаплах   мар...илемлĕ
Содержанийĕ: --...ăшах...вăтам...тарăн