Сайта кӗр | Регистраци | Сайта кӗрсен унпа туллин усӑ курма пулӗ
 -5.7 °C
Ҫынна йывӑр ан кала, ху та ҫавна курӑн.
[ваттисен сӑмахӗ]
 

Хыпарсем: Ирӗклӗх

Тӗнче тетелӗ

2014 ҫулталӑк иртсе кайнӑран пӗлтӗрхи пулӑмсене хак пама та вӑхӑт ҫитрӗ. 2014 ҫул Культура ҫулталӑкӗ пек иртнӗрен пӗлтӗр мероприятисен йышӗ сахал мар пулчӗ. Ҫавӑн пекех Раҫҫей шайӗнчисем те пулчӗҫ.

Пӑхса илер-ха, хӑш пулӑмсене пирӗн сайт хӑнисем суйларӗҫ. Ыйтӑма эпир чӑвашла тата вырӑсла версисенче ирттертӗмӗр, сире халӑх палӑртнӑ 7 пулӑмпа паллаштарасшӑн.

7-мӗш вырӑнта (5 сас) «Хыпар» издательство ҫурчӗн ертӳҫине Валери Туркая лартни. Асӑнса хӑварас пулать — унччен вӑл уҫӑ ҫыру ҫырнӑччӗ, Алексей Леонтьев ҫак предпритие ытла нумай ҫул ертсе пынишӗн пӑшӑрханнӑччӗ. «Хыпар» ертӳҫи улшӑннине малтанах халӑх ырларӗ теме пулать, анчах та Чӑваш халӑх поэчӗн малаллахи утӑмӗсем пурне те килӗшсех каймарӗҫ пулас, хирӗҫле калаҫусем ҫурала пуҫларӗҫ.

6-мӗш вырӑна (5 сас) «Пӗтӗм чӑваш диктанчӗ» йышӑнчӗ. Пӗлтӗр ӑна иккӗмӗш хут йӗркелерӗҫ. Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗ ирттернӗ меропритие пурӗ 3 пин ытла ҫын хутшӑннӑ, «5»-лӗх 136 ҫын ҫырнӑ.

5-мӗш вырӑна (7 сас) Ҫӗрпӳри этнокультура паркӗпе ҫыхӑннӑ пӑтӑрмах йышӑнчӗ. Вӑл ҫулталӑк пуҫламӑшӗнчех пулса иртрӗ — вырӑнти пуп «сӗннипе» парка вырнаҫтарнӑ чӑваш йӑли-йӗрки юпине склада кайса пуҫтарса хунӑ.

Малалла...

Хыпар ҫӑлкуҫӗ: http://chuvash.org/iytam/36.html
 

Чӑвашлӑх Пухура / Н. Плотников тунӑ сӑн
Пухура / Н. Плотников тунӑ сӑн

Ӗнер, раштавӑн 24-мӗшӗнче, чӑвашлӑхшӑн тӑрӑшакан ушкӑнсем пӗрле пухӑнса малашнехи пӗрлехи ӗҫсем пирки калаҫрӗҫ. Пухӑва «Хавал» пӗрлӗх ертӳҫи Александр Блинов (Алпарух), вӗренӳ институчӗн чӑваш чӗлхипе литературин кафедрин пуҫлӑхӗ Анна Егорова, «Салам» хаҫатӑн тӗп редакторӗ Владислав Николаев, «Ирӗклӗх» пӗрлӗхӗн ертӳҫи Дмитрий Степанов, Чӑваш Республикинчи кинематографистсен пӗрлешӗвӗн пайташӗ Алексей Ефремов (Илтимер), Чӑваш халӑх сайчӗн тӗп администраторӗ Николай Плотников (Аҫтахар) хутшӑнчӗҫ.

Пухура хускатнӑ тӗп ыйтусем: влаҫра чӑваш наци политикине ертсе пыракан ҫын ҫукки; вӗренӳ министерствинче чӑваш наци шкулӗсемпе ӗҫлекен ҫын ҫукки; тӳре-шарапа ҫыхӑнусене епле тытасси пирки; ӳнер ӗҫӗсене пропагандӑлас ӗҫре чӑваш чӗлхипе те усӑ курасси пирки; тӗрлӗ фильмсене чӑвашла куҫарасси пирки; ҫӗнӗлле, вуланмалли литература хайлавӗсене пичетлесси; программӑсемпе ӗҫлемелли ансат инструкцисем хатӗрлесси пирки.

Тӗлпулу вӗҫленнӗ хыҫҫӑн кунашкал кайран та пухӑнсан пӑсмасть тесе пӗтӗмлетрӗҫ.

 

Хулара

Кӗҫнерникун, раштавӑн 18-мӗшӗнче, Шупашкарти Карл Маркс урамӗнче Митта Ваҫлейӗн асӑну хӑми ҫакӑнса тӑракан ҫурт умӗнче чечек хучӗҫ — паллӑ чӑваш ҫыравҫине тытса кайнӑ куна асӑнчӗҫ. Мероприятие Илле Иванов ертсе пыракан преми фончӗ тата «Ирӗклӗх» пӗрлешӳ хутшӑннӑ.

Митта Ваҫлейӗ (1908, пуш, 5 — 1957, ҫӗртме, 10) — чӑваш ҫыравҫи, тӑлмачӗ. Патӑрьел районӗнчи Аслӑ Арапуҫра ҫуралнӑ. Ялти шкула пӗтерсе Чӗмпӗрти чӑваш шкулне вӗренме кӗнӗ, унта вӗреннӗ чухне литературӑпа хавхаланнӑ. 1937 ҫулта айӑпсӑр айӑпланӑ, 1954 ҫулта таса ятне тавӑрнӑ.

Хыпар ҫӑлкуҫӗ: https://vk.com/wall-45648426_2070
 

Чӑваш чӗлхи

«Ирӗклӗх» общество организацийӗ информаци хӑмисене чӑвашла пичетленӗ.

Организаци тӑрӑшнипе «Вход», «Выход», «Перед уходом не забудьте выключить свет», «На себя», «От себя», «Здесь есть видеонаблюдение», «При пожаре звоните…» тесе ҫырнисем чӑвашланнӑ. «Ирӗклӗх» типографире пичетленӗ чӑвашла табличкӑсемпе кирек мӗнле учреждение те тивӗҫтерме хатӗррине пӗлтерет.

Хастарсем малашне информаци хӑмисене анлӑлатма шухӑшлаҫҫӗ. Тӗслӗхрен, транспорт валли чӑвашла куҫарасси.

Общество чӑвашла хӑмасем ҫукпа пӗреххине палӑртать. Хӑш-пӗр учрежденире кунашкал вывескӑсене тӗл пулма май пур, анчах вӗсене ал вӗҫҫӗн ҫеҫ хатӗрленӗ. Тӗслехрен, «Хыпар» хаҫат редакцинче, Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтӗнче.

Аса илтерер: «Ирӗклӗх» унччен «Кунта чӑвашла та калаҫатпӑр» табличкӑсем кӑларнӑччӗ.

Хыпар ҫӑлкуҫӗ: http://www.irekle.org/news/i1975.html
 

Политика Шупашкарти пикет / «Ирӗклӗ сӑмахри» сӑн
Шупашкарти пикет / «Ирӗклӗ сӑмахри» сӑн

Раҫҫей Федерацийӗнчи кӑк халӑхсен ассоциацийӗ ӗнер, Халӑх пӗрлӗхӗн кунӗнче, тӗрлӗ хуласенче пӗчченле пикетсем ирттернӗ. Шупашкарта, Хусанта, Чуллӑ Ҫырта тата Ӗпхӳре хастарсем республикӑсенче чӗлхесен пӗртанлӑхне тытса пыма; кӑк халӑхсене шкул умӗнхи, пуҫламӑш, вӑтам тата аслӑ пӗлӗве хӑйсен чӗлхипе вӗренме майсем туса пама; ППЭ экзаменӗсене тӑван чӗлхепе тытма ирӗк пама; патшалӑх хут ӗҫӗсене вырӑс чӗлхипе танах тӑван чӗлхепе те тума; наци республикисенче РФ Патшалӑх Думинче пӑхса тухакан кӑк халӑхсен чӗлхисене вӗрентме пӑрахма пултаракан саккуна пӑрахӑҫлама ыйтнӑ.

Чӑваш Енрен резолюцине «Ирӗклӗх» наципе культура аталанӑвӗн пӗрлӗхӗн председателӗ Дмитрий Степанов алӑ пуснӑ. Ҫавӑн пекех тутарсен «Ылтӑн Урта» юхӑмӗн ертӳҫи Данис Сафаргали, Тутар халӑх центрӗн Чуллӑ Ҫырти уйрӑмӗн пайташӗ Булат Гатин, пушкӑртсен «Күк бүре» (чӑв. Кӑвак кашкӑр) юхӑмӗш ертӳҫи Азат Сальманов тата Пушкӑрт шурсухалӗсен (аксакалӗсен) канашӗн секретарӗ Рамиль Саитов алӑ пуснӑ. Резолюцине Владимир Путина, Михаил Игнатьева, Рустэм Хамитова, Рустам Минниханова ярса панӑ.

Раҫҫей Федерацийӗнчи кӑк халӑхсен ассоциацийӗ ҫавӑн пекех тепӗр сӗнӳ хучӗ те янӑ — республикӑсенче «Вырӑс маршӗсене» ирттерме чарасси пирки.

Малалла...

Хыпар ҫӑлкуҫӗ: http://www.irekle.org/news/i1965.html
 

Чӑвашлӑх «Республика» хаҫатӑн йышӗ Леонид Лукин депутатпа (канура пирки Евгений Филиппов дизайнер ку сӑнӳкерчӗкре, шел те, ҫук)
«Республика» хаҫатӑн йышӗ Леонид Лукин депутатпа (канура пирки Евгений Филиппов дизайнер ку сӑнӳкерчӗкре, шел те, ҫук)

Чӑваш Патшалӑх Канашӗн «Республика» хаҫачӗ унччен те чӑвашла калаҫнӑ-ха. Унта ӗҫлекенсенчен пурте тенӗ пекех чӑвашла та, вырӑсла та шӑкӑлтататаҫҫӗ. Хаҫатӑн тӗп редакторӗ Лидия Филиппова вулакансен шухӑшне шута илсе хӑй вӑхӑтӗнче хаҫатра чӑвашла страницӑсем те ҫӗнӗрен (хӑй вӑхӑтӗнче пулнӑ-ха ун пекки, анчах кайран пӑрахӑҫланнӑ) кӑларма тытӑнчӗ.

Ҫак кунсенче вара чӑваш парламенчӗн хаҫачӗн алӑкӗсем ҫине «Кунта чӑвашла та калаҫатпӑр» стикерсем ҫыпӑҫтарчӗҫ. Аса илтеретпӗр, кӑҫалхи ҫуркунне «Ирӗклӗх» наципе культура чӗрӗлӗвӗн обществи «Кунта та чӑвашла калаҫатпӑр» наклейкӑсем сарма тытӑнчӗ. Алӑк ҫинче ҫапла стикер пулсан унта кӗрсен ҫынсем чӑвашла хӑюллӑнах калаҫма пултарнине пӗлтерет — апла тӑк вӑл пӳлӗмрисем ӑнланмасран шикленмелле мар.

Сӑмах май каласан, Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн официаллӑ порталӗнче парламент ятне икӗ чӗлхепе ҫырнӑ, пӗрне — вырӑсла, теприне — чӑвашла. Ытти влаҫ органӗсенчен хӑшӗсен порталӗсене юриех пӑхрӑм та, хам кӗрсе тухнисенче ведомство ячӗсене сайтра чӑвашла ҫырнине асӑрхамарӑм.

 

Тӗнче тетелӗ

Ҫапларас ӑнлантарса панӑ паянхи йышӑнӑва Раҫҫей Федерацийӗн Ҫыхӑнупа массӑллӑ коммуникацисен министерствинче. Ахаль ҫын е пӗр-пӗр организаци хӑйӗн Wi-Fi-не уҫӑ хӑварсан ун урлӑ ҫыхӑнакансем тӗнче тетелне паспортсӑрах тухма пултарӗҫ.

«Wi-Fi точкине ҫыхӑну операторӗ лартнӑ пулсан тӗнче тетелне ярас умӗн унӑн усӑҫран (пользовательтен) СМС урлӑ ӑна палласа илме май паракан даннӑйсем илсе е ятарлӑ хурмӑ ҫырса тултарттарса кирлӗ даннӑйсене пӗлмелле. Енчен те Wi-Fi точкине уйрӑм ҫын лартнӑ пулсан [паянхи] улшӑнусем ӑна пырса тивмӗҫ, унӑн нимӗнле яваплӑх та пулмӗ», — министерствӑра ҫапларах ӑнлантарса панӑ. Ҫапла май кафесемпе транспортра е паркра ҫынсем малашне те тӳлевсӗр Wi-Fi-па усӑ курайӗҫ.

Идентификаци йӗркине оператор хӑйех суйлама тивӗҫ иккен — е вӑл влаҫ органӗнчен ыйтма пултарать е СМС яртарса.

 

Тӗнче тетелӗ

Халӑх йышлӑ ҫӳрекен вырӑнсенчи тӳлевсӗр Wi-Fi-па малашне паспорт кӑтартсан кӑна усӑ курма май пулӗ. Ҫак йышӑнӑва паян Раҫҫей Федерацийӗн премьер-министрӗ Дмитрий Медведьев алӑ пусса ҫирӗплетнӗ.

Ку йышӑну кафесенчи, транспортри тата парксенчи тӳлевсӗр Wi-Fi-па усӑ курассине йывӑрлатать. Тӳре-шара шухӑшӗпе тӳлевсӗр ҫыхӑнупа усӑ курас текенсен оператора (Wi-Fi точкин хуҫине) паспорт е ҫын кам пулнине ӗнентерекен урӑх хут кӑтартмалла. Операторӗ вара ҫынна тетелте регистрацилемелле те идентификатора упраса хӑвармалла.

Ку йышӑнупа, паллах, тӳлевсӗр Wi-Fi вырӑнӗсене пӗтерсе хурӗ кӑна. Тӗнче тетелне тухас тесе никам та паспорт кӑтартса ҫӳремӗ тата Wi-Fi точкин хуҫисем те тетеле тухакансене сӑнама кирлӗ хушма ятарлӑ хатӗр-хӗтӗре вырнаҫтарас ҫук. Ку йышӑну правительствӑна, сӑлтавне террористсемпе ҫыхӑнтарать пулин те, ун политикипе килӗшмен ҫынсемпе кӗрешме ҫеҫ кирлине кӑтартса парать.

Хыпар ҫӑлкуҫӗ: http://izvestia.ru/news/574987
 

Чӑваш чӗлхи

«Ирӗклӗх» «Кунта чӑвашла калаҫатпӑр» ҫыпӑҫтаркӑчсене пур ҫӗре те ҫитерме тӑрӑшать. Организаци ертӳҫи Дмитрий Степанов каланӑ тӑрӑх, чылайӑшӗ общество транспортӗнче хӑйсене ӑнланмасран шикленсе чӑвашла калаҫма вӑтаннӑ. Халӗ вара ҫыпӑҫтаркӑчсене курсан хӑрамасӑрах тӑван чӗлхепе пуплеме пултараҫҫӗ.

«Чӑвашпичечӗ» чӑвашла калаҫма тытӑнсан «Ирӗклӗх» хастарӗсем ҫырусемпе ытти предприятисем патне тухнӑ. «ТАВ» суту-илӳ компанийӗ ҫырӑва пӗрремӗш хуравланӑ.

«Эпир сирӗн ҫырӑва пӑхса тухрӑмӑр, акцие хутшӑнма хатӗр. Лавккасенчи сутуҫӑсем хушшинче чӑваш чӗлхине пӗлнипе пӗлменни пирки ыйтӑм ирттертӗмӗр. Пур лавккара та, Улатӑртине шута илмесен, чӑвашла пӗлекенсем ӗҫлеҫҫӗ», — тенӗ хуравра.

«Кунта чӑвашла калаҫатпӑр» тесе ҫырни ҫитес вӑхӑтра «ТАВ» компанин Шупашкарти, Ҫӗнӗ Шупашкарти, Канашри, Вӑрнарти, Йӗпреҫри, Патӑрьелти, Каҫалти, Шӑмӑршӑри лавккасенче пулмалла.

Хыпар ҫӑлкуҫӗ: http://www.irekle.org/news/i1916.html
 

Кӳршӗре

Удмурт Республики Чӑваш Енрен тӗслӗх илнӗ. Вӗсем икӗ чӗлхеллӗ предприятсем валли ҫыпӑҫтаркӑч кӑларма тытӑннӑ.

«Вераськиськом удмурт кылын» (чӑв. «Удмуртла калаҫатпӑр») ятлӑскере «Удмуртлык» общество тата ҫамрӑксен «Шунды» организацийӗ пуҫарнӑ. Хастарсем удмуртла калаҫакан ҫынсем ӗҫлекен организацисене ҫакнашкал наклейкӑсене, паллӑсене саккас пама сӗнеҫҫӗ. Ку предприятире удмурт чӗлхипе те пулӑшу илме май пуррине кӑтартать-мӗн. Кун пирки финн-угор пӗлтерӳ службин социаллӑ сетӗнче пӗлтернӗ.

Малашне йӗркелӳҫӗсем удмурт чӗлхипе пулӑшу илме май пур вырӑнсен (организацисен) карттине тӑвасшӑн. Вӗсен шухӑшӗпе, Ижевскри предприятисенче удмурт чӗлхипе усӑ курни чӗлхене аталанма май парать.

Кунсӑр пуҫне «Удмурт кылэз уже кутэны дась» (чӑв. «Удмурт чӗлхипе усӑ курнине ырлатпӑр») тесе ҫырнӑ стикерсем сарӑлӗҫ. Вӗсене удмурт чӗлхипе калаҫман ҫынсем ӗҫлекен организацисене сӗнӗҫ.

Малашне удмурт чӗлхипе калаҫассине аталантарнӑ учрежденисем валли преми пама йышӑнасшӑн.

Ҫак пуҫарӑва йӗркелеме акан 24-мӗшӗнче Шупашкарта чӑваш чӗлхипе пуҫарнӑ ҫакнашкал акци хӗтӗртнӗ-мӗн.

Малалла...

 

Страницӑсем: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, [9], 10
Orphus

Баннерсем

Шутлавҫӑсем

0 Хурал кӗтесӗ (чат)

Ҫанталӑк

Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (24.12.2024 03:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 757 - 759 мм, -3 - -5 градус сивӗ пулӗ, ҫил 2-4 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.

Гороскоп

СурӑхВӑкӑрЙӗкӗрешРакАрӑсланХӗрТарасаСкорпионУхӑҫӑТу качакиШывтӑканПулӑсем
Сурӑх: Нумай ӗҫлемелли эрне кӗтет, пуҫӑннисене вӗҫлемелле. Ҫӗнӗ ҫула парӑмсемпе кӗмелле мар. Харпӑр пурнӑҫра кӗтмен кӑмӑллӑ пулӑмсем пулӗҫ. Ҫывӑх ҫынсене вӑхӑт ытларах уйӑрӑр.

Раштав, 24

1925
99
Нестерева Зоя Алексеевна, чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи. ҫуралнӑ.
Пулӑм хуш...Пулӑм хуш...

Ыйтӑм

Чӑваш йӑли тӑрӑх хӑнана пынӑ арҫынна камӑн ӑсатмалла?
хӑнана ӑсатма никам та тухмасть
хуҫин ҫитӗннӗ ачисем
пӗтӗм кил-йышпа тухаҫҫӗ
хуҫа арӑмӗ
хуҫа тарҫи
кил-йышри арҫын
хӑни ҫулне ахаль те пӗлет, ӑсатмасӑр та
хуть те кам тухсан та
хуҫа хӑй
ӑсатма тухни — ҫылӑх, юрамасть