Паян Шупашкарти темиҫе учреждение йӗрке хуралҫисем пӗр харӑс пырса кӗни паллӑ. Кун пек сисчӗвленнин сӑлтавне официаллӑ органсем пӗлтернине хальлӗхе курмарӑмӑр.
«ПроГород» кӑларӑм пӗлтернине ӗненсен, йӗрке хуралҫисем ҫавӑрса илнӗ учрежденисенче полицейскисем, васкавлӑ пулӑшу ӗҫченӗсем, Инкеклӗ лару-тӑру министерствин специалисчӗсем тӑрӑшаҫҫӗ.
Маларах асӑннӑ кӑларӑм пӗлтернӗ тӑрӑх, й темиҫе учреждение мина хунӑ сӑмах йӗрке хуралҫисене ирхи 11 сехетре ҫитнӗ имӗш. Мина хунӑ тенисен шутӗнче «Дом торговли», «Звездный», «Рябинка», «Шупашкар», «Лидер» тата «Восточный» суту-илӳ ҫурчӗсене асӑннӑ. Тет хыҫҫӑн кайсан Шупашкар хула администрацийӗнчен, «Эльбрус» бизнес-центртан, «Раҫҫей», «Атӑл» тата «Чӑваш Ен» хана ҫурчӗсенчен ҫынсене урама кӑларса тӑратнӑ имӗш.
ИӖМ чан ҫапать: кӑҫал 25 шывра ҫын путса вилнӗ. Уйрӑмах ҫурла уйӑхӗнче пӑтӑрмахсем нумай пулнӑ.
Шупашкарта пӗр хӗр инспекторӑн куҫӗ умӗнчех шыва кӗмен вырӑнта ишнӗ. Инҫех мар, 100 метр аякра, тӗп пляж пулнӑ. Анчах хӗр унта темшӗн кайман, юраман ҫӗрте чӑмпӑлтатнӑ.
Пляжра аслисемсӗр ҫӳрекен ачасем те нумай. Пирӗн республикӑра 3,5 пин юханшывпа пӗве, пляж вара 14 ҫеҫ. Ҫавӑнпа чылайӑшӗ шыва кӗме юраман вырӑнта чӑмпӑлтатать. Ытларах чухне ялсенчи пӗвесенче инкек пулать. Ҫын шыва сикет те каялла тухмасть — унашкал тӗслӗх пайтах. Шӑнӑр туртса лартни инкек патне илсе ҫитерет.
Тепӗр сӑлтав — шыва ӳсӗрле кӗни. Унашкаллисене хальлӗхе штрафлаймаҫҫӗ. Анчах ҫурла уйӑхӗн 31-мӗшӗнче ЧР Инкеклӗ лару-тӑру патшалӑх комитечӗн итлевӗ пулать. Унта влаҫри ҫынсем шыва кӗме юраман вырӑнта чӑмпӑлтатакансене тата шыва ӳсӗрле кӗрекенсене штрафлама сӗнӗҫ.
Шӑрӑх ҫанталӑк тӑнӑ май ҫурла уйӑхӗн 22-28-мӗшӗсенче Чӑваш Енри вӑрмансенче пушар тухас хӑрушлӑх пур.
РФ МЧСӗн Чӑваш Енри тӗп управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, пирӗн республикӑра пушар тухас хӑрушлӑхӗн тӑваттӑмӗш класӗ вӑйра пулӗ. Шӑрӑх ҫанталӑка пула пушарсем тухма пултараҫҫӗ.
Аса илтерер: ҫу уйӑхӗн 7-мӗшӗнчен пуҫласа Чӑваш Енре ятарлӑ режима вӑя кӗртнӗ. Унпа килӗшӳллӗн, вӑрмансенче, вӗсен ҫывӑхӗнче кӑвайт чӗртме, кӑвар ҫинче пӗҫерме, ҫӳп-ҫап ҫунтарма юрамасть. Йӗркене пӑснӑ ҫынсене явап тыттараҫҫӗ.
Асӑрханӑр! РФ ИӖМӗн Чӑваш Енри тӗп управленийӗ республикӑра ҫанталӑк пӑсӑласса пӗлтерет. Гидрометцентр хыпарланӑ тӑрӑх, ҫитес икӗ кунра Чӑваш Енре аслати пулӗ, ҫил вӑйланӗ. Кун пирки ҫынсене телефон ҫине те СМС-ҫыру янӑ.
Утӑ уйӑхӗн 28–29-мӗшӗсенче республикӑра ҫумӑр ҫукалӗ, хӑш-пӗр вырӑнта аслати кӗмсӗртетӗ, пӑр ҫума пултарӗ. Ҫил пӗр ҫеккунтра 17–22 метр хӑвӑртлӑхпа вӗрӗ. Ҫавна май электролинисем татӑлма пултарӗҫ, вӗсенчен аяккарах пӑрӑнса ҫӳремелле.
МЧС ӗҫченӗсем асӑрхануллӑрах пулма ыйтаҫҫӗ.
Шупашкарти Грасис урамӗнчи общежити ишӗлме тытӑннӑ. Кирпӗч арканма тытӑнсанах вырӑна полици ӗҫченӗсем ҫитнӗ.
Ку общежити кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ районӗнче вырнаҫнӑ. Грасис урамӗнчи 4-мӗш ҫуртӑн кирпӗчӗ ута уйӑхӗн 20-мӗшӗнче ишӗлнӗ. Вырӑнта ИӖМ, полици, васкавлӑ медпулӑшу ӗҫченӗсем пулнӑ. Халӗ лару-тӑрӑва уҫӑмлатаҫҫӗ.
Унта пурӑнакансене вӑхӑтлӑха урӑх ҫӗре куҫарма палӑртнӑ. Анчах пурне те мар, йӑтӑнса анма пуҫланӑ стена енчисене ҫеҫ. «Озон» управляющи компанийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫуртӑн стенине пӗлтӗр ҫирӗплетмелле пулнӑ. Анчах конкурс хӗлле иртнӗ, ҫавна май юсава куҫарнӑ.
Ыран пирӗн республикӑра асар-писер ҫанталӑк пулас хӑрушлӑх пысӑк. Кун пирки Чӑваш Енӗн Гидрометцентрӗ асӑрхаттарнӑ. Унтисем систернине кура РФ Инкеклӗ ӗҫсен министерствин Чӑваш Енри управленийӗ ҫынсене асӑрхануллӑ пулма ыйтать.
Синоптиксен прогнозне ӗненсен ыран пирӗн республикӑра аслатиллӗ ҫумӑр ҫӑвӗ. Вӑл кӑна та мар, ҫил тухса кайӗ. Ҫумӑр вӑхӑтӗнче вӑл ҫеккунтра 20 метр хӑвӑртлӑхпа вӗрмелле.
Асар-писер ҫанталӑк тухса кайсан транспорт ӗҫӗнче, ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑхра йывӑрлӑх пулассине асӑрхаттараҫҫӗ. Ҫутӑ тата ҫыхӑну пӑралукӗсем татӑлма пултараҫҫӗ. Вӑйлӑ ҫил вӑхӑтӗнче юпасем, ҫӳллӗ строительство техники таврашӗнче тӑма хушмаҫҫӗ.
«Инкек сиксе тухсан ҫӑлавҫӑсене тата пушар сӳнтерекенсене чӗнме карас телефонӗсенчен «01» тата «101» номерсемпе шӑнкӑравламалла», — пӗлтерет РФ Инкеклӗ ӗҫсен министерствин республикӑри управленийӗ.
Ака уйӑхӗн 16-мӗшӗнче ҫурҫӗр иртни 3 сехет те 15 минутра Киров облаҫӗнче авари пулнӑ. Унта Чӑваш Енри темиҫе ҫын шар курнӑ. Пӗри, шел те, вилнӗ.
Киров облаҫӗнчи ИӖМ аварире суранланнӑ ҫынсен списокне пичетленӗ. Вӗсен йышӗнче Семен Доманин, Геннадий Григорьев, Андрей Швецов, Владимир Васягин пур. Аварире Мари Эл, Киров облаҫӗн, Тутарстан ҫыннисем те шар курнӑ.
Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, «Мерседес Спринтер» автомобиль водителӗ руле итлеттереймесӗр транспорт хирӗҫ килекен ҫул ҫине тухса кайнӑ. Унта вӑл «Форд» микроавтобуспа ҫапӑннӑ. Аварире пӗтӗмпе 14 ҫын аманнӑ, вӗсенчен тӑваттӑшӗ — Чӑваш Енрен. Тепӗр ентеш, 58 ҫулти арҫын, вилнӗ.
Мотоциклист-экстремал Атӑл ҫийӗн пынӑ чухне пӑр айне анса кайнӑ. Ҫӑлавпа шырав службин ӗҫченӗсем байкера ҫыран хӗррине тухма пулӑшнӑ.
Ку кӑрлач уйӑхӗн 14-мӗшӗнче пулнӑ. Хайхискер каҫхине Сосновка поселокӗнчен инҫех мар мотоциклпа ярӑннӑ. Унччен те пулман – байкер пӑр айне анса кайнӑ. Юрать, ҫумра телефон пулнӑ унӑн.
Инкек пулнӑ вырӑна ҫӑлавҫӑсем ҫийӗнчех ҫитнӗ. Вӗсем мотоциклиста шывран тухма пулӑшнӑ, кайран ӑна Шупашкара илсе ҫитернӗ.
РФ МЧСӗ пӑр ҫинче тимлӗрех пулма ыйтать. Тӗттӗм чухне пӑр ҫине кӗмелле мар. Инкек лексен 01 номерпе (карас телефонпа – 101) шӑнкӑравламалла.
Ку эрнере пӑр ҫинчен миҫе пулӑҫа ҫӑлнӑ-ши? Ку — виҫҫӗмӗш тӗслӗх. Паян Муркаш районӗнчи Шомик ҫывӑхӗнче ИӖМ ӗҫченӗсем виҫӗ арҫынна пӑр ҫинчен ҫӑлнӑ.
Пӑр катӑлса Атӑл тӑрӑх юхса кайнӑ. Хӑйӗнпе пӗрле вӑл пулӑҫсене те илнӗ. Пӑр катӑкӗ ҫыранран 400 метр инҫӗше ҫитнӗ.
Инкеке лекнӗ пулӑҫсене ҫӑлавҫӑсем хӑвӑрт ҫӑлнӑ. 13 сехет те 15 минутра вӗсене ҫыран хӗррине кӑларнӑ. Пулӑҫсем пурте — Шупашкарта пурӑнакансем, 28-29 ҫулсенчи арҫынсем. Вӗсем медпулӑшу илме хирӗҫленӗ.
Аса илтерер: чӳкӗн 17-мӗшӗнче тӑватӑ ҫынна Мари Эл енне пӑр илсе кайнӑ. Иртнӗ вырсарникун вара Муркаш районӗнче тӳрех 12 ҫынна ҫӑлнӑ.
Ҫак кунсенче ИӖМ ӗҫченӗсен Пӗтӗм Раҫҫейри «Сисӗмлӗ чӗре кӗввисем» фестиваль иртнӗ. Кӑҫал вӑл Шупашкарта йӗркеленнӗ.
Конкурса Раҫҫейри 33 хуларан килнӗ. Виҫӗ кунра жюри пайташӗсем чи лайӑх юрӑсене суйланӑ, кайран вӗсене Яков Ухсай ячӗллӗ культура керменӗнче иртнӗ гала-концертра шӑрантарнӑ.
Пирӗн ентешсем, «Служу Отечеству» ансамбль, виҫӗ номинацире малти вырӑнсене йышӑннӑ. Пӗтӗмӗшле илсен, вӗсем конкурсра ҫӗнтернӗ.
ИӖМ вӗренӳ заведенийӗсен хушшинче пӗрремӗш вырӑна Иваново облаҫӗ йышӑннӑ. Гран-прие вара Томск облаҫӗнчи пушарнӑй Максим Борков тивӗҫнӗ. Вӑл вокал енӗпе 15 ҫул ӗҫлет.
Конкурсҫӑсене ҫӑмӑлах килмен. Вӗсем виҫӗ ҫӗнӗ юрӑ шӑрантарнӑ: иккӗшӗ — пушар хуралӗ пирки, тепри — ҫӑлавҫӑсем ҫинчен.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (03.01.2025 15:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 739 - 741 мм, -1 - 1 градус сивӗ пулӗ, ҫил 4-6 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр енчен вӗрӗ.
| Ксенофонтов Иван Ксенофонтович, чӑваш актёрӗ, театр ӗҫченӗ ҫуралнӑ. | ||
| Дмитриев Аристарх Иванович чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи, тӑлмачӗ ҫуралнӑ. | ||
| Садюков Николай Иванович, чӑваш ӳнерҫи ҫуралнӑ. | ||
| Табаков Владимир Алексеевич, таврапӗлӳҫӗ, медицина ӑслӑлӑхӗсен докторӗ ҫуралнӑ. | ||
| Белова Зоя Степановна, филологи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ ҫуралнӑ. | ||
| Пупин Пётр Степанович, чӑваш кӳлепеҫи ҫуралнӑ. | ||
| Шупашкарти урама Мичман Павлов ятне панӑ. | ||
Пулӑм хуш... |