Етӗрне районӗнчи уйлӑхра пӗлтӗр ҫул ҫитмен хӗрачана пусмӑрланӑ тесе кӑҫалхи утӑ уйӑхӗнче тӗпчев пуҫарнӑ. Калаҫтаракан ҫак пӑтӑрмахпа ҫыхӑннӑ ӗҫ-хӗле тӗпчеме пирӗн республикӑна Раҫҫейӗн Следстви комитечӗн ертӳҫин аслӑ пулӑшуҫи Игорь Комиссаров килнӗ. Мускавран ҫитекен пакунлӑ ҫав ҫын пуҫиле ӗҫе тӗпчекенсемпе тата шар курнӑ хӗрачан ашшӗ-амӑшӗпе курса калаҫӗ. Кун пирки РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗ ӗнер пӗлтернӗ. Хамӑр регионти тӗпчевҫӗсен ӗҫне те вӑл хак памалла.
Паян пуҫиле ӗҫе малалла тӗпчеҫҫӗ. Тӗрлӗ экспертиза ирттернӗ май ҫак ӗҫе В.П. Сербский ячӗллӗ психиатрипе наркологин нацин медицинӑпа тӗпчев институчӗн специалисчӗсене те явӑҫтарӗҫ. Ура ҫине РФ Сывлӑх сыхлав министерствин ертӳҫисем таранах тӑнӑ. Ачана Мускаври сиплев учрежденийӗсенче психологи тата кирлӗ ытти медицина пулӑшӑвне кӳмелле.
Ҫурла уйӑхӗн 4-мӗшӗнче Канашри компрессор станцийӗнче 42 ҫулти хӗрарӑмӑн виллине тупнӑ. Ӑна пусмӑрласа вӗлерни паллӑ, ҫавна май пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Ҫак тискер ӗҫе тума пултарнӑ арҫынна темиҫе кунран Мускавра тытса чарнӑ. 51 ҫултискер унччен те судпа айӑпланнӑ. Юлашки ҫулсенче хайхискер ҫав хӗрарӑмпа савни пек ҫӳреме хӑтланнӑ, анчах кӑлӑхах.
Ҫурлан 4-мӗшӗнче вӑл компрессор станцине ҫитнӗ. Хӗрарӑм хальхинче те савни пулма хирӗҫленӗ. Арҫынна ҫакӑ уртарнӑ ахӑртнех – вӑл ӑна вӗлернӗ те Мускава тухса тарнӑ.
Чӑваш Енри усламҫӑсем Беларуҫ Республикинчи производительсен ячӗ-сумӗпе пӗркенсе хӑйсен брендне сӗнеҫҫӗ имӗш. Ҫакӑн пирки ҫурла уйӑхӗн 9-мӗшӗнче Игорь Данилов ятлӑ ҫын Фейсбукра пӗлтернӗ. Тӗнче тетлӗнчи халӑх ушкӑнӗнчи хыпара вуланӑ хыҫҫӑн www.belnovosti.by сайтра та ҫырнӑ.
Игорь Данилов ятлӑ этем Мускавра пулнӑ имӗш, унта вӑл «Белорусские традиции» маркӑллӑ турӑх илсе ӗҫес тенӗ. Анчах ӑна турӑх тути килӗшмен. Туяннӑ савӑта ҫавӑрса пӑхнӑ та ӑна Чӑваш Енре кӑларни палӑрнӑ. Унти ӳкерчӗке ӗненсен, «Белорусские традиции» турӑха Етӗрнери «Ядринмолоко» сӗт-ҫу савутӗнче кӑларни палӑрать.
«Беларуҫра туса кӑлараканнине юраакансене нимӗнле Роспотребнадзор та хирӗҫ тӑраймӗ! Пирӗн ҫимӗҫе Раҫҫее кӳрсе кайма хутран-ситрен чарсан кӑна!», – пӗтӗмлетнӗ кӑмӑлсӑрланса арҫын.
Ҫурла уйӑхӗн 3-5-мӗшӗсенче Мускав облаҫӗнчи Дубровское ялӗнче «Санкцисене – 4 ҫул» сыр фестивалӗ иртнӗ. Ӑна Мускав ҫывӑхӗнче пурӑнакан сыродел тата блогер Олег Сирота йӗркеленӗ.
Олег Сирота Мускав облаҫӗн кӗпӗрнаттӑрне Андрей Воробьева тата РФ промышленноҫ суту-илӳ министрне Денис Мантурова фестивале йӗркелеме пулӑшнӑшӑн тав тунӑ. Унта 200 фермер, 45 пине яхӑн ҫын килсе курнӑ.
«Русский Пармезан» сыр нӳхрепре 1,5 ҫул ытла «пиҫсе» выртнӑ. Фестивальте ӑна аукцион ирттерсе сутнӑ, укҫа-тенке хосписсене пулӑшакан «Вера» ыркӑмӑллӑх фондне панӑ.
Фестивальте 1500 сыртан пицца хатӗрленӗ. 50 сантиметр сарлакӑшскере 20 минутра пӗҫернӗ. Ҫапла майпа нимӗҫсем 110 сортран хатӗрленӗ пиццӑран та ирттернӗ, рекорда ҫӗнетнӗ.
Чӑваш Енри ҫамрӑк арҫын Мускавра ҫынсенчен апат ыйткаласа ҫӳрет. Ҫакӑн пирки vistanews.ru сайтра ҫырса кӑтартнӑ. Тӗнче тетелӗнче пӗр пике ҫырнӑ тӑрӑх, вӑл хӗр тусӗсемпе кафере апатланнӑ чух пӗр ыйткалакан пынӑ, апат ҫитерме ыйтнӑ. Хӗрсем ӑна валли ҫимелли туяннӑ, вӑл мӗншӗн урам тӑрӑх сӗтӗрӗнсе ҫӳренипе кӑсӑкланнӑ.
Арҫын ӗнентернӗ тӑрӑх, Мускава Шупашкартан ӗҫлеме кайнӑ. Унта пӗр ҫурт тара илсе пурӑннӑ. Анчах пушар тухса ҫурта тӗп тунӑ, арҫыннӑн докуменчӗсем ҫунса кайнӑ имӗш. Укҫасӑр, документсӑр этем, хӑйӗнпе вӑл Георгий тесе паллаштарнӑ, тӑван тӑрӑхне ҫитейменнине пӗлтернӗ, тӑванӗсене шырса тупма пулӑшма ыйтнӑ.
Тӗнче тетелӗнчисем арҫын историне ӗненменнине, хӑй вӑл ҫавӑн пек пурнӑҫа суйланӑ тесе шухӑшланине палӑртнӑ.
Шупашкар хула кунне Мускаври тӗрлӗ эстрада ушкӑнӗсем ҫулсеренех килеҫҫӗ. Кӑҫал та ҫаплах пулӗ.
Go2volga.ru сайтра хула кунӗн ҫуралнӑ кунне палӑртма малтанласа хатӗрленӗ программӑна лартса хунӑ. Унта ҫырнине ӗненсен, Шупашкарӑн ҫуралнӑ кунӗнче кӑҫал «Иванушки International» ушкӑн килмелле. Вӗсем ҫурла уйӑхӗн 19-мӗшӗнче 21 сехетре Хӗрлӗ лапамри концерт лартмалла.
Пӗлтӗр пирӗн республикӑн тӗп хулине «Браво» ушкӑн килнӗччӗ. Аса илтерер, кам килессине ун чухне онлайн-сасӑлав ирттерсе палӑртнӑччӗ. Сасӑлав утӑ уйӑхӗн 25-30-мӗшӗсенче ирттернӗччӗ. Хула ҫыннисене 8 артистран е ушкӑнран пӗрне суйлама ирӗк панӑччӗ: «Серебро», «Иванушки International», «УмаТурман», «Браво», «На-На» ушкӑнсем тата Вера Брежнева, Стас Пьеха, Анита Цой юрӑҫсем.
Иртнӗ уйӑхра Иркутск облаҫӗнчи «Байкал-Трек» кану базинче «Этноподиум на Байкале» (чӑв. Байкал ҫинчи этноподиум) пӗтӗм тӗнчери фестиваль иртнӗ. Юбилейлӑ, вуннӑмӗш, мероприятие чӑвашсем те хутшӑннӑ. Асӑннӑ тӑрӑхри чӑвашсен «Юлташ» наципе культура автономийӗ йыхравланипе ҫавӑнта художество промыслисен «Паха тӗрӗ» фирми ҫитнӗ. Унччен вӑл ҫав фестивале хутшӑнса курман.
Фестивале Раҫҫейри, Казахстанри, Кӑркӑстанри тата Монголинчи 150 ытла ҫын хутшӑннӑ. Вӗсем — паллӑ та ятлӑ-сумлӑ дизайнерсем, ӑслӑлӑх ӗҫченӗсем, ӳнерҫӗсем. «Этноподиумӑн» эксперт канашӗн ертӳҫи пулма мода историкне, Мускаври Лидия Соколова-Сербскаяна ҫирӗплетнӗ.
«Паха тӗрӗ» фирмӑн пуҫлӑхӗн ҫумӗ Маргарита Павлова «Времен связующая нить» (чӑв. Вӑхӑта ҫыхӑнтаракан ҫип) конференцире чӑваш тӗррине упраса хӑварас енпе ӗҫлени ҫинчен каласа кӑтартнӑ.
«Этностиль в современном костюме» (чӑв. Хальхи тумтирти этностиль) номинацире «Паха тӗрӗ» фирма I степеньлӗ лауреат ятне тивӗҫнӗ.
Мускавран Шупашкара вӗҫсе килнӗ «Победа» (чӑв. Ҫӗнтерӳ) авиакомпанин самолечӗ аэропорта анса ларайманнине эпир паян пӗлтернӗччӗ. Ҫакӑн сӑлтавӗ, аса илтерер, — аэропортри лапама тепӗр самолет вырӑнсӑр йышӑннине кура.
Чӑваш Енӗн Транспорт тата ҫулй-ӗр хуҫалӑхӗн министерствин сайтӗнче ӗнерхи ҫак лару-тӑрӑва паян тӗплӗн уҫӑмлатнӑ.
Пӗчӗк моторлӑ, тӑватӑ вырӑнлӑ «Diamond DA42» самолет Чӗмпӗрти граждан авиацийӗн институчӗн пулнӑ. Вӗренмелле сывлӑшра вӗҫнӗ чух унӑн ирӗксӗр анса ларма тивнӗ. Мускавран Шупашкара вӗҫсе килнӗ самолетӑн ҫавна май сывлӑшра 40 минут ярӑнса ҫӳреме тивнӗ. Шупашкартан Мускава каякан авиарейс ҫула 57 минут кая юлса тухнӑ, «Чебоксары – Симферополь» авиарейс — 1 сехет те 40 минут.
Утӑ уйӑхӗн 23-мӗшӗнче Шупашкара хӗвел модулӗпе ӗҫлекен катамаран килӗ. Унпа паллаштарассишӗнех «Эковолна» (чӑв. Экоюхӑм) фестиваль ирттерӗҫ. Ҫавӑнта ӑслӑлӑхпа техника ҫитӗнӗвӗ ҫинчен калаҫӗҫ. Ҫӗнӗ йышши катамаранпа паллаштарассишӗн журналистсене пресс-конференцие пухӗҫ. Мухтанмалӑх-мӑнаҫланмалӑх, чӑн та, сӑлтавӗ пур. Катамарана электродвигатель вырнаҫтарнӑ. Хӗвел модулӗсем — Ҫӗнӗ Шупашкарти «Хевел» предприятире кӑларнӑскерсем.
Катамарана Питӗрте хута янӑ. Хӗвел модулӗсен пӗтӗмӗшле хӑвачӗ — 9 кВт.
Катамаран ҫу уйӑхӗн 19-мӗшӗнче ҫула тухнӑ. Раҫҫейре халиччен пулман катамаран «Питӗр – Аслӑ Новгород – Мускав – Аҫтӑрхан» маршрутпа ҫула тухнӑскер ҫӗршывӑн 20 регионӗпе иртсе 5 пин ытла километр ҫӗнӗ.
Чӑваш Ен каччи Мускава сройкӑна ӗҫлеме кайнӑ. Укҫа ӗҫлесе илес тенӗ ӗнтӗ вӑл. Ара, халӗ нумайӑшӗ пысӑк укҫа илес тесе шапаша ҫӳреҫҫӗ. Шел те, ҫак каччӑн пурнӑҫӗ сарӑмсӑр татӑлнӑ.
Ҫамрӑкскер 21 ҫулта кӑна пулнӑ. Утӑ уйӑхӗн 15-мӗшӗнче Етӗрнере ҫуралса ӳснӗскер стройкӑра 20-мӗш хутран ӳкнӗ. Инкек ирхи 9 сехетре пулнӑ. Кун пирки сарӑмсӑр вилнӗ каччӑн пӗлӗшӗсем «Про Город» хаҫата пӗлтернӗ.
Халӗ ку ӗҫ тӗлӗшпе РФ Следстви комитечӗ ӗҫлет. Следовательсем хӑрушсӑрлӑх техникине пӑснипе пӑсманнине уҫӑмлатаҫҫӗ.
+14.3 °C