Шупашкарта нарӑсӑн 11-мӗшӗнче чӑваш чӗлхипе литературипе олимпиада иртнине эпир пӗлтернӗччӗ.
Патӑрьел районӗнчи ачасем те унта хастар хутшӑннӑ. 9–11-мӗш классенче вӗренекен пурӗ 10 ача хӑй пӗлӗвне тӗрӗсленӗ.
Вырӑс шкулӗн программипе вӗренекенсенчен Патӑрьелти пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан 1-мӗш вӑтам шкулта 9-мӗш класра вӗренекен Данил Гаврилов тата Ольга Туктанова (вӗрентекенӗ — Н.А. Путякова) 48 вӗренекен хушшинче призерсен йышне кӗме пултарнӑ.
Чӑваш шкулӗн программипе вӗренекенсенчен Ыхра Ҫырминчи пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан вӑтам шкулти 11–мӗш класри Анжелика Портнова — 2-мӗш вырӑнта (вӗрентекенӗ — Светлана Пантелеймоновна Кулакова); Нӑрваш Шӑхальти пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан вӑтам шкулта 11-мӗш класра вӗренекен Ольга Митрофанова — 3-мӗш (вӗрентекенӗ — Нина Ивановна Павлова).
Нарӑсӑн 8-мӗшӗнче Патӑрьел район хаҫачӗ «Авангард» 84 ҫул тултарнӑ. Унччен вара «2014 ҫул ҫынни» конкурса пӗтӗмлетнӗ.
Кӑҫалхи конкурса тӗрлӗ отрасльте тӑрӑшакан вунӑ хастар хутшӑннӑ. Конкурсантсем хушшинче культура ӗҫченӗ те, тухтӑр та, шкул директорӗ те, суту-илỹ филиалӗн директорӗпе ял тӑрӑх пуҫлӑхӗ тата ытти те пулнӑ. «Хаҫат вулакансем те ҫак конкурса кӗтнӗ курӑнать, редакцине шӑнкӑравларӗҫ те, ҫырчӗҫ те», — пӗлтереҫҫӗ хаҫатҫӑсем.
Чи нумай сасӑ пуҫтараканни «Ҫулталӑк ҫынни — 2014» хисеплӗ ята тивӗҫнӗ. Хальхинче ҫак чыса Патӑрьелӗнчи пӗрремӗш вӑтам шкул ертỹҫи Н. Андреева ҫӗнсе илнӗ. Наталия Борисовна шкул директорӗн ӗҫӗпе пултарулӑхне 1910 ҫын хак панӑ. Иккӗмӗш вырӑна Ф. Уфуков, виҫҫӗмӗшне В. Фролов тухнӑ.
Шупашкарта чукун ҫул айӗнчен кивӗ вокзалтан ҫӗнӗ вокзала каҫнӑ чух таксистсем сӑвӑс пекех ҫыпӑҫнине пурте пӗлетпӗр. Чукун ҫул айӗпе каҫмалли ҫул патне мар, унта вырнаҫнӑ лавкка патӗнчен иртен-каяна та вӗсем Канаша, Шӑмӑршӑна, Патӑрьеле, Елчӗке тата ытти ҫӗре илсе кайма хатӗррине пӗлтереҫҫӗ. Такси пулӑшӑвӗ кӳме те ирӗк пуррипех тӑраҫҫӗ-ши вӗсем — калама хӗн. Хӑш чух ҫав водительсем: «Ӑҫта сӗкӗнетӗн?» — тесе пӗр-пӗринпе урлӑ-пирлӗ сӑмахсемпе перкелешнине те илтме тӳр килет.
Ҫав вӑхӑтрах Чӑваш Енӗн Транспорт тата суту-илӳ министерстви ҫул-йӗр инспекцийӗн, Ространснадзорӑн ӗҫченӗсемпе тата ытти яваплӑ службӑпа тӗрӗслев ӗҫӗ ирттерни пирки хыпарлать. Вӗсем пассажирсене турттаракансен ӗҫне хакланӑ иккен. Тӗрӗслевре хайхисем 36 автомашинӑпа, ҫав шутра 22 автобуспа 14 таксине, тӗрӗсленӗ. Йӗркене пӑсакансем пирки административлӑ 4 материал шӑраҫаланӑ иккен. Сӑмах май каласан, маларах эп каланӑ Канашпа Патӑрьеле йыхравлакансем те ҫакланнӑ-ши?..
2015 ҫулхи кӑрлачӑн 29-мӗшӗнче Чӑваш Республикин Патӑрьел районӗн Патӑрьелӗн пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан пӗрремӗш вӑтам шкулӗнче литература тата К.В. Иванов ҫулталӑкне халалланӑ «Тӗрлӗ халӑх культури ҫыхӑнӑвӗсене аталантарассине тӗпе хурса ӗҫлесси» семинар иртрӗ.
Семинара Патӑрьел район администрацийӗн вӗренӳ пайӗ тата чӑваш чӗлхипе литератури, тӑван ен историйӗпе культури вӗрентекенсен пӗрлешӗвӗ йӗркелерӗҫ. Унта Патӑрьелпе Шупашкар районӗн чӑваш чӗлхипе литератури тата тӑван ен историйӗпе культури вӗрентекенсем тата Чӑваш наци конгресӗн Президиумӗн пайташӗсем Юлия Анисимовӑпа Геронтий Никифоров, вӑлах Чӑваш Республикин учителӗсен ассоциацийӗ» общество организацийӗн чӑваш чӗлхипе литератури вӗрентекенсен секцийӗн ертӳҫи хутшӑнчӗҫ. Шупашкартан килнӗ хӑнасене Патӑрьелти пӗрремӗш шкул ачисем ҫӑкӑр-тӑварпа тата Первомайски шкулӗн ача-пӑча фольклор ансамблӗ (ертӳҫи — Елена Сорокина) юрӑ-ташӑпа кӗтсе илчӗҫ. Чаплӑ чысласа кӗтсе илнӗ хыҫҫӑн шкулӑн акт залӗнче ачасен тата вӗрентекенсен пултарулӑхӗпе паллашрӑмӑр, пӗчӗк концерт куртӑмӑр.
18 ҫул каялла Патӑрьел район хаҫачӗн редколлегийӗн пуҫарӑвӗпе «Ҫулталӑк ҫынни» конкурс йӗркелесе янӑ. Кӑҫал та ӑна йӗркелеме палӑртаҫҫӗ.
Хальхинче ятарлӑ комиссине (председателӗ — район администраци пуҫлӑхӗн ҫумӗ — вӗренỹ, социаллӑ аталану, информаципе архив ӗҫӗн пай пуҫлӑхӗ Валерий Осипов) редакци коллегийӗн членӗсене ҫеҫ мар, тӗрлӗ шайри яваплӑ ҫынсене те кӗртнӗ.
Конкурсӑн тӗллевӗ 2014 ҫулта халӑх хуҫалӑхӗпе социаллӑ пурнӑҫра хӑйсен хастарлӑхӗпе, пултарулӑхӗпе районта ят-сум ҫӗнсе илнӗ, район халӑхӗшӗн пысӑк ӗҫ тунӑ ҫынна палӑртасси-мӗн.
«2014 ҫул ҫынни» конкурса нарӑсӑн 8-мӗшӗнче, вырӑнтисем ӑна тепӗр майлӑ район пичечӗн кунӗ теҫҫӗ, пӗтӗмлетмелле.
Кӑҫалхи конкурса хутшӑнма ҫаксене суйласа илнӗ: Первомайскинчи «Шуҫӑм» халӑх ансамблӗн ертӳҫи Валерий Фролов, районти тӗп пульница хирургӗ Рустам Ахметов, «Звезда» ял хуҫалӑх производство кооперативӗн ертỹҫи Валерий Кузнецов, Патӑрьелӗнчи пӗрремӗш вӑтам шкул директорӗ Наталия Андреева, районти ветерансен канашӗн ертӳҫи Иван Хитров, Алманчӑ ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Георгий Фомин, Именкассинчи фермер хуҫалӑхӗн ертỹҫи Ильсур Шарафутдинов, «Полигон» ТМЯП директорӗ Федор Уфуков, Алексей Иванов суту-илӳ ӗҫченӗ, районти ачасемпе ҫамрӑксен спорт шкулӗн завучӗ Анатолий Афанасьев.
Ача ҫуратмалли ҫуртсен ҫӗнӗ хатер-хӗтӗрпе тивӗҫтереҫҫӗ. Патӑрьелти тӗп пульницӑна хальхи йышши икӗ реанимаци тытӑмӗ тата фитотерапи ҫутаткӑҫӗ илсе килнӗ.
Аппаратсене тин ҫуралнӑ ачасем валли кӑларнӑ. Тин ҫут тӗнчене килнӗ пепкесене кислород кирлӗ. Вӗсен температурине виҫеҫҫӗ. Кювез — ачасене пӑхмалли инкубатор, «сарамакран» сипленмелли фитотерапи.
Патӑрьельти тӗп пульница 4 районти хӗрарӑмсене йышӑнать: Патӑрьел, Комсомольски, Шӑмӑршӑ, Елчӗк районӗсене. Тутарстанри Ҫӗпрел районӗнчи ача кӗтекен хӗрарӑмсене те кунта илсе килеҫҫӗ. Кӑҫал кунта 546 ача кун ҫути курнӑ.
Медицина хатӗр-хӗтӗрӗн сертификатне тӗп тухтӑра Чӑваш энергосбыт компанийӗн ертӳҫи Константин Афанасьев панӑ. Пӗтӗмӗшле сумма — 450 пин тенкӗ.
Патӑрьел район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Николай Глухов социаллӑ инфратытӑма тимлӗх уйӑракан предприятисем пурришӗн савӑннине пӗлтернӗ. Чӑваш энергосбыт компанийӗ Русгидро пуҫарнӑ «Энергипе ҫуралнӑскер» ыркӑмӑллӑх акцине иккӗмӗш хут хутшӑнать.
Раштавӑн 19-мӗшӗнче Патӑрьел районӗнче культура ҫулталӑкне официаллӑ майпа хупнӑ. Районти чи лайӑх художество пултарулӑх ушкӑнӗсем, солитсем ҫав ҫӗнӗ репертуарпа куракан умне тухнӑ. Культурӑпа кану центрӗнчи фойере вара Патӑрьел тӑрӑхӗнчи паллӑ ҫынсемпе паллаштаракан буклетсен, сӑн ӳкерчӗксен альбомӗсен куравӗ ӗҫленӗ. Ал ӑстисен ӗҫӗсене те илсе пынӑ.
Паллӑ ҫынсем тенӗрен, Патӑрьел тӑрӑхӗ Геннадий Айхие, Митта Ваҫлейне, Василий Давыдов-Анатрине, Алексей Талвира, Авраам Бурундукова, Юхма Мишшине, Раиса Сарпине тата ыттисене парнеленӗ.
Культура ҫулталӑкӗнче районта самай ӗҫ туса ирттернине палӑртса хӑварнӑ. Вӗсен шутӗнче культура учрежеднийӗсене юсаса ҫӗнетнине те, чиркӳсемпе мечетсене юсанине те, музейсене аталантарнине те, пултарулӑха аталантарма условисем туса панине те.
Районта тӗрлӗ халӑх ҫынни килӗштерсе пурӑннине палӑртнӑ. «Шӑнкӑртам вулавӗсем», «Ураза-Байрам», «Мавлюд» уявсем ирттерни те ҫавнах ҫирӗплетет тесе шухӑшлаҫҫӗ.
Патӑрьелти шкул ачисене вырӑнти ЗАГС ҫутта кӑларать. Ачасене право воспитанийӗ парас, ҫемье пахалӑхӗпе кирлӗлӗхӗ ҫинчен ӑнлантарса парас тӗллевпе ирттерекен мероприятие паян пуҫласа йӗркелемеҫҫӗ-ха. Хальхинче вырӑнти ЗАГС ӗҫенӗсем асӑннӑ ялти 1-мӗш вӑтам шкулти 11-мӗш класра вӗренекенсемпе тӗлпулнӑ.
Ачасемпе право урокӗ ирттерме пынӑ Ольга Гусарова гражданла тӑрӑм ҫинчен калакан саккунӑн, РФ Ҫемье кодексӗн хӑш-пӗр статйисемпе паллаштарнӑ. Унтан вӑл ҫемье телейлӗ пуласси пӗринчен кӑна килменнине аса илтернӗ. Ҫемьене упраса хӑварассишӗн, шӑкӑл-шӑкӑл пурӑнассишӗн кашни кун тӑрӑшмалли пирки чарӑнса тӑнӑ. Пӗрне пӗри каҫарма тата ӑнланма пӗлсен кӑна телейлӗ ҫемье пирки калаҫма пулать. Ҫирӗп ҫемьесенче хуйхи-суйхине те, савӑнӑҫне те пӗрле пайлаҫҫӗ, ун пек йышпа пурӑнакансене йывӑрлӑха тӳссе ирттерме те ҫӑмӑл.
Муниципалитетсем ҫур миллиарда яхӑн парӑма кӗрсе кайнӑ. Ку суммӑна республикӑн Патшалӑх Комитечӗн экономика политики, агропромышленоҫ комплексӗ тата экологи енӗпе ӗҫлекен комитечӗн ларӑвӗнче каланӑ. Ларӑва республикӑн правительствин пуҫлӑхӗ Иван Моторин хутшӑннӑ.
Пӗлтӗрхипе танлаштарсан газ парӑмӗ чакмасть, ӳссе кӑна пырать иккен. Унпа икӗ районта — Патӑрьелте тата Елчӗкре — кӑна татӑлса пӗтнӗ тесе республикӑн строительство министрӗ Олег Марков пӗлтернӗ.
Ӑшӑпа тивӗҫтернине виҫмелли уйрӑм счетчиксем вырнаҫтарсан ун пек йывӑрлӑха кӗрсе ӳкмен пулӗччӗҫ тесе шухӑшлать иккен тӳре-шара. Ҫав вӑхӑтрах кивӗ пӑрӑхсемпе котельнӑйсене ҫӗнетмелли те куҫкӗрет. Япӑхса кайнисем — ҫурри таран.
Кун пирки «Хыпар» хаҫат пӗлтерет. Республикӑна 15 БМВ автомобильпе Мускавран патшалӑхӑн автонинспекцийӗн ӗҫченӗсем килсе кайнӑ. Теприсем «Вӗсем водительсене тустараҫҫӗ кӑна!» — тесе те сас-хура кӑларнӑ иккен.
«Тахӑшӗ Мускавсем «чӗрнеллӗ» резинӑллӑ машинӑсен водителӗсене — вун-вун ҫынна — «Ш» паллӑсӑр пулнӑшӑн штрафланӑ тесе ҫырнӑ та — пуҫланнӑ вара! Шупашкарти лавккасенче хайхи «Ш» паллӑсем юлман-мӗн — пӗтӗмпех туянса пӗтернӗ. Ҫакна хам та асӑрхарӑм: халӗччен автомобильсем ҫинче ҫав паллӑсем курӑнсах каймастчӗҫ, тӗп хула инспекторӗсем килсен вара «Ш»-па паллӑ тунисем — шӑкӑрин. Мускавран килнӗ инспекторсенчен пӗринпе калаҫатӑп та — кулать: «Эпир унашкаллишӗн никама та чарман-ҫке...» Вӑт, сас-хура вӑйӗ мӗнешкел!», — тесе хыпарлать пичет кӑларӑмӗ.
Эрнекун вӗсем Ҫӗнӗ Шупашкарта, Улатӑрпа Пӑрачкав тӑрӑхӗсенче пулнӑ, шӑматкун — Канашра, вырсарникун — Патӑрьелте. БМВсен «эшкерӗ» Вӑрмар, Тӑвай районӗсем тӑрӑх та ҫаврӑнчӗ.
Мускавран килнӗ Раҫҫей Шалти ӗҫсен министерствин ҫулҫӳрев хӑрушсӑрлӑхне тивӗҫтерес енӗпе ӗҫлекен ятарлӑ тӗллевлӗ центрӗн уйрӑмӗн пуҫлӑхӗ Сергей Волков Чӑваш Енре ҫуралса ӳснӗ иккен, Мускава куҫиччен чылай ҫул республикӑра ДПС полкне ертсе пынӑ.
+1.3 °C