Паян Шупашкарта медицинӑри каяшсене тирпейлекен участок уҫӑлнӑ. Ӑна Васкавлӑ пулӑшу кӳрекен пульницӑн поликлиникипе юнашар хута янӑ. Унта ӗҫ тухӑҫлӑхӗпе пысӑккисӗр пуҫне экологи хӑрушсӑрлӑхӗ енчен те лайӑххине палӑртаҫҫӗ.
Центра хута яма республикӑн Сывлӑх сыхлав минситерствипе пӗрле Мускаври «Киль» медицина компанийӗсен ушкӑнӗ 40 миллион тенкӗ ытла укҫа хывнӑ иккен. Ҫулталӑкра медучрежденисенче 6 пине яхӑн медиицна хатӗр-хӗтӗрӗн юлашки пухӑнса каять-мӗн те, центр уҫӑлни чӑннипех те аван ӗнтӗ. Вӑл пӗр цикл вӑхӑтӗнче. Тепӗр майлӑ каласан, 30-60 минут хушшинче, 150 килограма яхӑна тирпейлеет иккен.
Ар хӑвачӗ чакни арҫынсене хурлантарни специалистсемшӗн вӑрттӑнлӑх мар ӗнтӗ. Шупашкарти аптекӑсенчен пӗрине ҫамрӑк арҫын ҫак нушапа пырса кӗни фармацевта тӗлӗнтермен-тӗр. Ара, ун пек япала ҫултан килет-им тенӗ пулӗ. Ар хӑватне ӳстермелли эмеле ыйтаканскере вӑл кӑмӑлпах пулӑшма васканӑ. Йӳнӗ мар эмелшӗн арҫын 5 пин тенкӗ кӑларса тыттарнӑ. Кӑштахран арҫын тем юмахласа-пуплесе укҫана каялла илнӗ те аптекӑран тухса кайнӑ. Фармацевт арҫын аптекӑран тухса кайсан ҫеҫ эмелне те, укҫине те тыттарса янине ӑнланса илнӗ.
Йӗрке хуралҫисем кӗҫех ултавҫӑ ҫулӗ ҫине ӳкнӗ. Вӑл Чӗмпӗр хулинчен килнӗ 31 ҫулти чикан пулнӑ иккен. Унӑн юнпа пӗр тӑванӗпе тепӗр тӑванӗ те (иккӗшӗ те хӗрарӑмсем) ҫынсене улталани пирки пӗлтереҫҫӗ. Ар хӑватне вӑйлатакан хаклӑ эмел илнӗ арҫынна шыраса йӗрке хуралҫсием Чӗмпӗре те темиҫе хут та кайнӑ-мӗн. Анчах вӑл нихӑшӗнче те килте пулман. Тарса ҫӳресе пӗтереймӗп тесе-ши, пӗринче вӑл хӑйех полицие пынӑ.
Анчах ку вӑл татса каланиех мар-ха. Хӗллехи вӑхӑта тавӑрас ыйту патне ҫӗршывӑн Патшалӑх Думи ҫуркунне таврӑнасса «Тӳрӗ кӑмӑллӑ Раҫҫей» парти ертӳҫи Сергей Миронов шанать иккен. Ку шухӑша Миронов ӗнерхи брифингра каланӑ. Сочири Олимпиада иртсе кайсан «вӑхӑт ыйтӑвне» депутатсем сӳтсе явасса вӑл шанать-мӗн. Хӑй енчен Миронов сехете ҫулталӑкра икӗ хутчен куҫарассине унччен те хирӗҫ пулнине палӑртнӑ.
Сӑмах май каласан, вӑхӑта унталла та кунталла куҫарни сывлӑхшӑн та сиенлине палӑртаҫҫӗ. Ҫитменнине хальхи вӑхӑтра эпир хӑй вӑхӑтӗнче ҫуллахи вӑхӑт ҫине куҫарнипех хӗл каҫатпӑр…
Чӑваш Енри халӑх тарҫисене пӗр кун лифтпа ҫӳреме чарасшӑн. Ҫак шухӑша Патшалӑх Канашӗн ӗнерхи сессийӗнче чӑваш парламенчӗн ертӳҫи Юрий Попов каларӗ. Ку вӑл сывӑ пурнӑҫ тытса пырасси пирки калаҫнӑ май пулчӗ темелле. Спикер каланӑ тӑрӑх, Чӑваш Енре пурӑнакансенчен кашни виҫҫӗмӗшӗ сывӑ пурнӑҫ йӑли-йӗркине тытса пырать.
Этем тенине хушнипе кӑна итлеттерме ҫӑмӑлах мар-тӑр. Хӑвӑнтан пуҫла теҫҫӗ-и-ха кун пек чух? Тен, ҫавна шута илсе те пулӗ Юрий Попов сывӑ пурнӑҫ йӑлипе пурӑнассине депутатсен тата влаҫ органӗсемпе вырӑнти хӑй тытӑмлӑхра ӗҫлекенсенчен пуҫламаллине палӑртрӗ. Шухӑшне аталантарнӑ май вӑл эрнере пӗрре лифтпа хӑпарма чарма сӗнчӗ. «Калӑпӑр, юнкун», — терӗ вӑл.
Анчах залра ларакансем ку шухӑша хапӑлласах йышӑнни сисӗнмерӗ. Правительствӑн ҫӗнӗ ҫурчӗ 15 хутлӑ пулнӑран хӑраса ӳкрӗҫ-ши — калама хӗн. Хыснана перекетлеме май парать тени те вӗсен шухӑшне улӑштараймарӗ пек туйӑнчӗ.
Суд приставӗсен мӗн кӑна тума тивмест пулӗ! Хӑш чухне вӗсен чирлӗ ҫынна пульницӑна та ҫитерме лекет. Паллаканне леҫнӗ пуль-ха тетӗр-и? Ҫук ҫав. Ют ҫыннах. Суд приставӗ ӑна хӑйӗн тивӗҫне пурнӑҫланӑ май илсе кайнӑ. Юрӗ, йӗркипе каласа парар-ха.
Шупашкарта пурӑнакан пӗр арҫын ҫынна ерекен формӑллӑ туберкулезпа чирленӗ. Апла пулин те арҫын пульницӑна выртасшӑн пулман. Ҫавна кура ӑна прокуратура тухнӑ тавӑҫа пурнӑҫласа суд хайхине ирӗксӗр сиплеме йышӑну кӑларнӑ. Лешӗншӗн вара ик айкки те тӑвайкки тейӗн — пӗрех пульницӑна кайман. Ҫавна кура арҫынна суд приставӗ туберкулез пульницине ӑсатнӑ. Сӑмах май каласан, суд приставӗсен Калинин районӗнчи пайӗнче ҫавӑн евӗрлӗ ӗҫсем тата тепӗр саккӑр выртаҫҫӗ иккен.
Ҫак шухӑша республикӑн сывлӑх сыхлав тата социаллӑ аталану министрӗ Алла Самойлова паян «Чӑваш Республикинчи ӗҫ сыхлавӗ енӗпе ӗҫлекен 2013 ҫулхи чи лайӑх специалист» конкурс ҫӗнтерӳҫисене чысланӑ май каланӑ.
Ӑмӑрту кӑҫалхипе ҫиччӗмӗш хут иртет. Кӑҫал Чӑвашкредитпромбанкӑн ӗҫ сыхлавӗн инженерне Владимир Порфирьева ҫитекен пулман. Вӑл ҫулталӑкри чи лайӑх специалист пулса тӑнӑ. 2-мӗш вырӑна 3-мӗш стройтрестӑн «Канашстрой» обществин ӗҫ сыхлавӗн специалисчӗ Любовь Иванова тухнӑ. Виҫҫӗмӗшӗнче — Красноармейски районӗнчи «Чесла» обществӑн ӗҫ сыхлавӗн специалисчӗ Анатолий Михайлов.
Ӗҫ сыхлавӗ пирки хаҫатра ҫыракансемпе радио-телевиденире калса паракансене те хавхалантарас тенӗ. Вӗсем валли ятарласа икӗ номинаци палӑртнӑ. Ӗҫ сыхлавӗн тӑрӑмӗ пирки ҫырса кӑтартнисенчен «Время» профсоюз хаҫатӗнче тӑрӑшакан Владимир Рыбкинпа Евгения Басовӑна пӗрремӗш вырӑна тухнӑ тесе йышӑннӑ. Иккӗмӗшӗнче — Чӑваш радиовӗн «Столичный курьер» кӑларӑмне ертсе пыраканӗ тата авторӗ Николай Мулянов, виҫҫӗмӗшӗнче — Етӗрне район администрацийӗн информаци пайӗн тӗп специалисчӗ Лилия Петрова.
Чӑваш Енӗн тӗп офтальмологӗ Дмитрий Арсютов тӗлӗнмелле операци тунӑ. 3D меслетпе пурнӑҫлакан операцие вӑл Тӗнчери офтальмологи конференцийӗ вӑхӑтӗнче Самар хулинче чӳк уйӑхӗн 28-мӗшӗнче ирттернӗ.
Конференци вӑхӑтӗнче Самарти, Пензӑри, Кироври, Мускаври тата Шупашкарти куҫ тухтӑрӗсем хальхи йышши 10 операци туса кӑтартнӑ иккен. Арсютов пурнӑҫланӑ 3D форматлӑ операци пирки каласан, хирург мӗн туни пысӑк экран ҫинче курӑнать иккен. Ӳкерчӗке тухтӑр 3D куҫлӑхпа пӑхать. Ҫакӑ кӑштах кӑна каснипех катарактӑна сиплеме май парать. Кун пек операцие пула хируга та ӗҫлеме ҫӑмӑл иккен, чирлине те ыраттармасть-мӗн тата куҫ та хӑвӑрт сипленет теҫҫӗ.
Анчах пурне те мар-ха. Хальлӗхе ҫуррине кӑна. Инкекӗ чӳк уйӑхӗн 22-мӗшӗнче пулнӑ. Шупашкарти 30-мӗш шкулта ӑс пухакан 12 ачана шкулти ирхи апатпа наркӑмӑшланнӑ тесе шухӑшланипе пульницӑна хунӑ. Паян тӗлне вӗсенчен ҫуррине киле янӑ, вӗсенчен виҫҫӗшне ӗнерех пульницӑран кӑларнӑ, тепӗр виҫҫӗшне — паян.
Хальхи вӑхӑтра тухтӑрсемпе Роспотребнадзорӑн ӗҫченӗсем инкек сӑлтавне тӗпчеҫҫӗ, шыв тата апат-ҫимӗҫ пахалӑхне хаклаҫҫӗ. Хулари 2-мӗш ача-пӑча пульницинче вара чирлекенсем тата пуласран саппас тепӗр 30 вырӑн туса хатӗрленӗ.
Респираторлӑ вирус инфекцийӗсемпе чирлекенсен шучӗ юлашки кунсенче республикӑра чакнӑ. Кун пирки Чӑваш Енӗн сывлӑх сыхлав министрӗ Алла Самойлова паян районсемпе хуласен пуҫлӑхӗсемпе иртнӗ видеоканашлу вӑхӑтӗнче палӑртса хӑварнӑ.
Ытти ҫул ку тапхӑрта чирлекенсен йышӗ самай пулнине шута илсен тата танлаштарсан кӑҫал чирлекенсен шучӗ 48 процент пӗчӗкрех иккенне палӑртнӑ. Республикӑн тӗп хулине илсен, иртнӗ эрнере 164-ӑн чирленӗ. Вӗсен хушшинче 2 ҫултан кӗҫӗнреххисемпе 14–17 ҫулсенчи ачасем нумайрах иккен. Кунта сӑмах ҫивӗч респираторлӑ вирус инфекцийӗ пирки пырать. Гриппа чирлекенсем вара республикӑра пачах та пулманнине палӑртаҫҫӗ иккен тухтӑрсем.
Шур халатлисене ӗненмесӗр каламастӑп та, ҫапах та аптӑракансем ытларах пулнӑ-тӑр теес килет. Ара, чире чылай чухне ура ҫинче, пульницӑна каймасӑр-тумасӑр чӑтса-тӳссе ирттеретпӗр мар-и?..
Амак ан ертӗр тесен вакцинаци тума сӗнеҫҫӗ. Чӑваш Ене 260 ҫынна ҫитмелӗх вакцина илсе килнӗ. Ку вӑл халӑхӑн 21 проценчӗ валли ҫитмелле. Республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев ҫынсене прививка тума вӗсем ӗҫлекен предприяти-организацисен те хӑйсен кӗмӗлне шеллемелле маррине палӑртса хӑварнӑ.
The Daily Mail хаҫат Венгрири сайра тӗл пулакан пулӑм пирки хыпарланӑ — амӑшӗ вилнӗ хыҫҫӑн ачи 3 уйӑхран ҫуралнӑ. Тӗнчипе унашкаллине унччен икӗ хут кӑна сӑнланӑ иккен. Ку виҫҫӗмӗш хут пулса тухнӑ иккен. Ҫуралнӑ ачан сывлӑхӗ лайӑх тесе пӗлтереҫҫӗ.
Хайхи инсульт хыҫҫӑн 31 ҫулхи хӗрарӑмӑн пуҫ мими вилнӗ, вӑл ҫав вӑхӑтра 15 эрне ӗнтӗ хӗрӗхчӗрнеллӗ пулнӑ. Амӑшӗ вилнӗ пулин те тухтӑрсем хырӑмри ачи сывланине пӗлнӗ. Ашшӗ-амӑшӗсемпе тата ача ашшӗпе канашланӑ хыҫҫӑн хӗрарӑма пурнӑҫӑ тытакан хатӗрсемпех хӑварма йышӑннӑ. Ҫапла май 3 уйӑх хушши амӑшӗн юнне сиплӗ шӗвекпе тивӗҫтерсе тӑнӑ.
Виҫӗ уйӑх хушшинче тухтӑрсене ҫӑмӑл пулман — амӑшне инфекцилле чирсем лекесрен сыхлама тивнӗ. Ӳчӗ шыҫса ан кайтӑр тесе кӗлеткине кашни кун хускатнӑ, йӑваланӑ, лутӑрканӑ. Амӑшӗн тӑванӗсем те кашни кун тенӗ пекех ҫывӑхра пулнӑ — ҫуралас пепкипе калаҫнӑ, кӗвӗ-ҫемӗ терапине ирттернӗ.
Утӑ уйӑхӗнче вара кесарь касӑмӗпе усӑ курса ачана амӑш амалӑхӗнчен кӑларнӑ. Унӑн йывӑрӑшӗ кило ҫурӑпа танлашнӑ, ҫавӑнпа та ӑна тӳрех инкубатора вырнаҫтарнӑ. The Daily Mail пӗлтернӗ тӑрӑх уйӑх каялла ачана пульницаран киле леҫнӗ. Ачан сывлӑхӗ чипер пулин те тухтӑрсем ӑна сӑнасах тӑраҫҫӗ.
+0.3 °C