ЧР вӗренӳ институтӗнче тӑван чӗлхепе вырӑс чӗлхи учителӗсен ӑсталӑх урокӗсен Пӗтӗм Раҫҫейри фестивалӗ иртнӗ.

Фестиваль кӑҫал саккӑрмӗш хут иртнӗ. Пӗрремӗш тапхӑрта вӗрентекенсем Раҫҫей субьекчӗсенче пухӑнаҫҫӗ, ҫӗнтерӳҫӗсем вара Мускавра ӑмӑртаҫҫӗ.

Кӑҫал ӑсталӑх урокӗсем Шупашкарта, Питӗрте, Саранскра тата Нальчикре пулнӑ.

Шупашкарта Муркаш районӗнчи Калайкасси шкулӗнче чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекен Александр Степанов тата Алена Ядрицова кӑтартнӑ. Кӑҫал Мускава кайма тивӗҫнӗ Светлана Тяхмусова (Шупашкарти 43-мӗш шкул), Валентина Ефимова (Куславккари 3-мӗш шкул) тата Валентина Иванова (Канаш районӗнчи Сухайкасси шкулӗ) те пухӑннисене хӑйсен урокӗсемпе паллаштарнӑ.

Кашни урок хӑйне май иртнӗ.

Ҫак кунсенче ял хуҫалӑх ӗҫченӗсем хӑйсен професси уявне паллӑ тӑвӗҫ. Йӑлана кӗнӗ тӑрӑх, уяв умӗн чи лайӑххисене чыслаҫҫӗ. Паян Правительство ҫуртӗнче 18 ҫын Хисеп хутне тата ЧР Ял хуҫалӑх министерствин грамотине тивӗҫнӗ.

Паян наградӑна тивӗҫнисен йышӗнче «Шупашкарти элеватор» цех пуҫлӑхӗ Валерий Емельянов та пулнӑ. Вӑл ӗҫлекен предприятири цех тулӑ авӑртать. Арман талӑкне 500 тонна таран ҫӑнӑх тума пултарать. Кунта ҫын нумаях ӗҫлемест. Чылай ӗҫе диспетчер йӗркелесе пырать.

Валерий Емельянов «Чӑвашҫӑкӑрпродукт» предприятие 1988 ҫултах ӗҫлеме килнӗ. Малтанах рабочи пулнӑ вӑл. Халӗ вӑл 80 ҫынна ертсе пырать.

Валерий Емельянов палӑртнӑ тӑрӑх, ҫӑнӑх тата тырӑ тӑвас технологи 27 ҫулта улшӑнман. Оборудовани ҫеҫ ылмашӑннӑ. Ҫавна май продукци пахалӑхӗ те ӳснӗ.

Валерий Емельянов хӑйӗн ӗҫне ахальлисен йышне кӗртет. Анчах ӗҫтешӗсем урӑхла шутлаҫҫӗ: награда хӑйӗн хуҫине тупнӑ.

Хусанта халӑх ташшине юратакансем ҫӗршыв кубокне ҫӗнсе илессишӗн тупӑшнӑ. Унта Хусан, Чулхула, Мускав, Тӗмен, Самар, Пенза, Шупашкар хулисенчен 15 коллектив пуҫтарӑннӑ.

Тутарсен тӗп хулине пирӗн республикӑри Культурӑпа халӑх пултарулӑхӗн керменӗ ҫумӗнчи «Суварята» ташӑ ансамблӗ те ҫитсе килнӗ. Ирина Музыкантова ертсе пыракан коллектив киле сумлӑ парнесемпе таврӑннӑ. «Халӑх ташшин йӑли-йӗркине упраса хӑварнӑшӑн» ҫамрӑк артистсен ушкӑнӗ «Халӑх ташши» номинацире пӗрремӗш степеньлӗ диплома тивӗҫнӗ. Ача-пӑча пултарулӑхне аталантарас тата наци культурин пуянлӑхне упраса хӑварас ӗҫре пысӑк тӳпе хывнӑшӑн ансамбль балетмейстерне, РФ тата ЧР культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченне Анатолий Музыкантова Тав ҫырӑвӗпе чысланӑ.

Чӳк уйӑхӗн 3-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗ «Ӳнер каҫӗ» ирттерет. Кӑҫал ӑна «Ӳнер пӗрлештерет!» сӑмахсемпе ирттерӗҫ.

Мероприятие ӳнерҫӗсем те, фотографсем те, мусӑкҫӑсем те, поэтсем те, сыввисем те, сусӑрсем те, ватӑсемпе ҫамрӑксем те хутшӑнаҫҫӗ. Пӗр сӑмахпа, кам ӳнере юратать — ҫавӑ пухӑнать.

Акцие хутшӑнакансем «Классика» капеллӑн артисчӗсемпе пӗрле фотосесси ирттерме, Виктор Рязанцевпа тӗл пулма, унӑн живопиҫ, графика куравӗпе паллашма пултараҫҫӗ. Кӑмӑл пур тӑк — йывӑҫран касма та вӗрентӗҫ. Валентина Маслова арт-терапи ирттерӗ.

Ачасене те кичем пулмӗ. Вӗсем валли «Ача-пӑча лапамӗ» ӗҫлӗ. «Ӳнер каҫӗ» Шупашкарти академи капелли концерт лартӗ, Валентина Иванова модельер мода театрӗ кӑтартӗ.

Акцие ЧР Наци вулавӑшӗ те хутшӑнӗ. Вӑл «Кино пӑхатпӑр — кӗнеке вулатпӑр» киносейшн хатӗрленӗ. Унта килекенсем хамӑр ҫӗршывра хатӗрленӗ фильмсене курма пултарӗҫ.

«Ӳнер каҫӗ» Сентӗрвӑрри районӗнчи Шуршӑл ялӗнчи А.Г.Николаев космонавтӑн асӑну комплексӗнче те иртӗ. Унта космоспа ҫыхӑннӑ журналсем вулӗҫ, лекцисем, викторинӑсем ирттерӗҫ. Акци ҫӑлтӑрсене телескоппа пӑхнипе вӗҫленӗ.

Малалла...

Ку — ырӑ йӑла. Вӑл 16-мӗш ҫул пурнӑҫланать ӗнтӗ. Культура ылмашӑнӑвӗн AFS программине Шупашкарти 41-мӗш шкул, 2-мӗш лицей тата 1-мӗш гимнази, Ҫӗнӗ Шупашкарти 6-мӗш шкул хутшӑнаҫҫӗ.

16 ҫулта Чӑваш Ен тӗп хулине Европӑри, Азири тата Америкӑри чылай делегаци килсе курнӑ. Акӑ нумаях пулмасть, икӗ эрне каялла, Шупашкара Таиландри 8 преподаватель килнӗ. Программӑпа килӗшӳллӗн, вӗсене хӑна ҫуртне мар, ҫемьесене вырнаҫтарнӑ. Ку ҫывӑхрах хутшӑнма май парать.

Икӗ эрнере Таиландран килнӗ хӑнасем уроксенче, урок тулашӗнчи мероприятисенче пулса курнӑ, ачасемпе тата вӗрентекенсемпе тӗл пулнӑ, театрсене, музейсене тата куравсене ҫитсе курнӑ.

Ҫак кунсенче хӑнасем вӗренӳ управленине те ҫитнӗ. Унта вӗсем Шупашкар пирки видеоролик пӑхнӑ. Хӑнасем ачасем вырӑс тата чӑваш культурине лайӑх пӗлнине палӑртнӑ. Вӗсем кунти шкулсем, классем пӗчӗк пулнинчен тӗлӗннӗ. Таиландра класра 50 яхӑн ача вӗренет-мӗн. Кӗҫех Шупашкарти 8 вӗрентекен те Таиланда ҫитсе курӗҫ.

Ку хыпар водитель правине илме ӗмӗтленекенсене уйрӑмах кӑсӑклантарӗ. Ара, водителе вӗренме шут тытнисем чи малтан тӗплӗн шухӑшлаҫҫӗ: ӑҫта каймалла?

Апла ку сире пӗлмешкӗн: Шупашкарти виҫӗ автошкул лицензисӗр тӑрса юлнӑ. Халӗ вӗсен ҫынсене урапапа ҫӳреме вӗрентме юрамасть. Унчченхи пекех ӗҫлеме тытӑнас тесен вӗсен ЧР ҪҪХПИн требованийӗсене пурнӑҫлама тивӗ.

ЧР Вӗренӳпе ҫамрӑксен политикин министерствинчен пӗлтернӗ тӑрӑх, «Стелс», «Профессионал» автошкулсен тата «Профессионал» вӗренӳ центрӗн правана вӗрентмешкӗн лицензи ҫук.

Ку мӗнпе ҫыхӑннӑ? Ҫӳлерех асӑннӑ шкулсен автодрома тара тытас документсемпе йывӑрлӑхсем сиксе тухнӑ. Права илекенсем унта вӑхӑта чылай ирттереҫҫӗ-ҫке-ха.

Ҫапла автошкулсем документсене йӗркене кӗртиччен пулас водительсене йышӑнмӗҫ.

Шупашкарти ача-пӑча ӳнер шкулӗ Раҫҫейри чи лайӑх 50 ӳнер шкулӗсен йышне кӗме пултарнӑ. Ҫӗнтерӳҫӗсене ҫак кунсенче Мускаври Пысӑк театрта иртнӗ конференцире чысланӑ.

Ҫак ӳнер шкулӗ Акциновсен ячӗпе хисепленет. Чыслава уҫнӑ май РФ культура министрӗн пӗрремӗш ҫуме Владимир Аристархов кӑҫал «Ача-пӑча ӳнер шкулӗн чи лайӑх вӗрентекенӗ» тата «Раҫҫейри чи лайӑх 50 ача-пӑча ӳнер шкулӗ» конкурссене ҫӗршыври 85 регион хутшӑннине палӑртнӑ.

Ҫав кунах Раҫҫей академи ӑслӑлӑхӗсен ӑсчахсен ҫуртӗнче пултаруллӑ ачасемпе Пӗтӗм Раҫҫейри канашлу иртнӗ. Унта Тӗп канаш Акциновсем ячӗллӗ ӳнер шкулӗн директорне Владимир Аксёнова пултаруллӑ ачасемпе нумай ҫул ӗҫленӗшӗн «Волонтерская доблесть» орденпа чысланӑ.

Владимир Аксёнов Мускавра иртекен «Раҫҫейри пултаруллӑ ачасем» Пӗтӗм тӗнчери канашлун тулли праваллӑ элчинче 5 ҫул ӗҫлет. Вӑл тӑрӑшнипе пирӗн республикӑра «Чӑваш Енри пултаруллӑ ачасем» канашлу йӗркеленӗ.

Шупашкар хула администрацийӗ ҫӗнӗ масар вырӑнӗсене хатӗрлесе ҫитернӗ. Шупашкар районӗнчи Явӑш ялӗ патӗнчи 11 тата 12-мӗш номерлӗ ҫӑвасенче пытармалли вырӑн сахалланса юлнине кура хула администрацийӗ 2-шер гектарсемлӗ 8 лаптӑк туяннӑччӗ. Халӗ ҫав ҫӗрсене хӑтлӑх кӗртсе пӗтернӗ.

Ку ӗҫе пурнӑҫлама конкурс ирттерсе «Эльбрус» ятлӑ тулли мар яваплӑ обществӑна тата «Ритуал пулӑшӑвӗ» муниципалитетӑн унитарлӑ предприятине палӑртнӑ.

«Эльбрус» обществӑн асфальтпа бетонтан ҫул сармалла пулнӑччӗ, «Ритуал пулӑшӑвӗн» — карта тытса ҫаврӑмаллаччӗ. Хальхи вӑхӑтра ҫула 1.7 миллион тенкӗлӗх сарнӑ. Карти те хатӗр. Ӑна тытма 447,35 пин тенкӗ тухса кайни пирки Шупашкар хула администрацийӗ хыпарлать.

17-мӗш номерлӗ масара хӑтлӑх кӳртесси малалла пырать.

Ӗҫ пахалӑхне хула администрацийӗн ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх тата хӑтлӑх кӗртессипе ӗҫлекен управленийӗ хакласа тӑрӗ.

Сӑнсем (5)

Ҫурт-йӗре, ҫӗре, куҫман ытти пурлӑха епле регистрацилемелле-ха? Юрист мар та, пур ыйтӑва та ӑҫтан пӗлсе пӗтерейӗн. Раҫҫейӗн Росреестрӑн Чӑваш Енри Управленийӗ юпа уйӑхӗн 29-мӗшӗнче ҫынсене РФ Президенчӗн йышӑну пӳлӗмӗнче ку ыйтупа йышӑнассине пӗлтерет.

Йышӑну пӳлӗмӗ Шупашкарти Ленинград руамӗнчи 36-мӗш ҫуртра йышӑнӗ. Унта нумай ӗҫ пурнӑҫлакан центр вырнаҫнӑ.

Йышӑнӑва каяс текенсен центрти иккӗмӗш хута хӑпармалла. Специалистсем 16 сехетрен пуҫласа 18 сехетчен йышӑнӗҫ.

Росреестрта тӑрӑшакансемпе пӗрлех йышӑнӑва пынисене сӗнӳ-канашпа ваккатсем, нотариуссем, налук специалисчӗсем пулӑшӗҫ. Хӑвӑрпа пӗрле ал айӗнчи документсене илме сӗнеҫҫӗ, ун пек тӗплӗнрех ӑнлантарма май килӗ.

Ыйтса пӗлмелли телефон номерӗ – 62-90-44.

Чӑваш спортсменӗсем ӑмӑртусенче ҫитӗнӳ хыҫҫӑн ҫитӗнӳ тӑваҫҫӗ. Акӑ Олеся Игнатьева Питӗртен «Балтика кубокне» илсе килнӗ. Вӑл армрестлинг енӗпе иртнӗ ӑмӑртӑва хутшӑнса мала тухнӑ.

Олеся Шупашкарти «Энергия» спорт шкулӗнче ӑсталӑхне туптать. Вӑл 60 килограмран ытларах таякан виҫе категорийӗнче вӑй виҫнӗ. Вӑл тӗнчен икӗ хут чемпионкипе Наталья Торсеевӑпа тупӑшнӑ.

Олеся ӑна ҫӗнтерсе ылтӑн медаль илнӗ. Сӑмах май, чӑваш спортсменки 2013 ҫулта та кунашкал турнирта ҫӗнтернӗ.

Чӳк уйӑхӗн 7-мӗшӗнче Комсомольскинче «Урожай» спорт обществин чемпионачӗ иртет. Унта Олеся Игнатьева та хутшӑнӗ.