Мускаври метрополитен валли Шупашкарта оборудовани кӑларма пуҫлӗҫ. Паян Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗ Михаил Игнатьев Мускава ӗҫлӗ ҫулҫӳревпе тухса кайнӑ. Унта вӑл «Siemens» компани тата Шупашкарти «ВНИИР» акционерсен обществи хушшинчи килӗшӗве алӑ пуснӑ ятпа ирттернӗ савӑнӑҫлӑ мероприятие хутшӑннӑ.
Килӗштерсе ӗҫлес шухӑшпа енсем SiemensSitrasDSG тата SiemensSitrasREC ятлӑ хатӗре пирӗн республикӑра кӑларма калаҫса татӑлнӑ. Пысӑк технологиллӗ ҫак продукци метрополитенӑн подстанцийӗсем тата хулари ҫӗр ҫийӗн ҫӳрекен транспорт валли кирлӗ. Чӑваш Енӗн влаҫ органӗсен порталӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, производство лапамне маларах асӑннӑ релестроенин пӗтӗм Раҫҫейри ӑслӑлӑхпа тӗпчев, проектпа конструктор тата технологи институчӗн территорийӗнче вырнаҫтармалла.
Иртнӗ эрнере федераци шайӗнчи МИХсенче РФ Президенчӗн Администрацийӗ кӗпӗрнаттӑрсене ылмаштармалли регионсен списокне хатӗрлет текен хыпар сарӑлнӑччӗ. Ун пирки REGNUM информаци агентстви те ҫырнӑччӗ.
Иртнӗ эрнере МИХсене калаҫтарнӑ темӑсене тишкернӗ май REGNUMӑн Чӑваш Енри журналисчӗ спикерсем «типпӗн комментарисем» панине асӑрханӑ.
РФ Патшалӑх Думин хысна енӗпе ӗҫлекен комитечӗн ертӳҫин ҫумӗ, Раҫҫей Федерацийӗнчи коммунистсен партийӗн Чӑваш Енри ертӳҫи Валентин Шурчанов шухӑшланӑ тӑрӑх, Чӑваш Ен ертӳҫисем хальхи вӑхӑтри ҫивӗч социаллӑ-экономика ыйтӑвӗсене татса парас вырӑнне «сӗмсӗррӗн администрацилессипе» ытларах ӗҫлеҫҫӗ те «влаҫра нумаях тытӑнса тӑраймӗҫ». Унтан вӑл вӗсем патне виҫӗ кун шӑнкӑравласан та лешсем телефона тытманнине пӗлтернӗ. «Справедливая Россия» (чӑв. Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей) партин Чӑваш Енри уйрӑмӗн ертӳҫи, РФ Патшалӑх Думин экономика политикин ертӳҫи Анатолий Аксаков тата кӗскенрех каланӑ: «Халь ӗҫлекен кӗпӗрнаттӑр пирки е лайӑх калаҫҫӗ, е нимӗн те. Ҫавӑнпа та — нимӗн те», — тенӗ депутат.
Раштавӑн 7-мӗшӗнче Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев патне 7-мӗш класра вӗренекен Глеб Статкевич йышӑнӑва кайнӑччӗ. Шупашкарти 5-мӗш гимназире (ку вӗренӳ учрежденине чӑваш парламенчӗн депутачӗ Инна Исаева ертсе пырать) ӑс пухаканскер Чӑваш Енре кӗҫех уҫӑлакан ача-пӑча технопаркӗпе кӑсӑкланнӑ май Михаил Игнатьевпа тӗл пулма ӗмӗтленнӗ-мӗн. Республика ертӳҫи шкул ачине инновацилле вӗренӳ лапамӗ кӑҫалах хута каяссине, вӑл Шупашкарти ача-пӑча тата ҫамрӑксен керменӗ ҫумӗнче уҫӑлассине, унта 5-11-мӗш классене ҫӳрекенсем вӗренессине пӗлтернӗ.
Ҫак тӗлпулӑва тӗрлӗрен йышӑнакан тупӑннӑ. Тӗслӗхрен, Александр Белов журналист хӑйӗн блогӗнче палӑртнӑ тӑрӑх, министрсене Игнатьев 30 ҫултисене лартать, хӑйӗн канашҫисене – 27-рисене, ӗҫлӗ тӗлпулусене ҫиччӗмӗш класс ачисемпе ирттерет. Ҫивӗч шӑллӑ журналист йӗкӗлтешнӗ тӑрӑх, Элтепер ача пахчине ҫӳрекенсемпе те курнӑҫма пуҫлӗ. Игнатьев ӑна инвестици илсе килессинчи пысӑк ӳсӗмсем ҫинчен каласа кӑтартӗ, ача пахчине ҫӳрекенни республика ертӳҫине шалти татса паман ыйтусем пирки пӑшӑрханса пӗлтерӗ: унӑн ушкӑнӗнчи Вася ют теттесене туртса илет, Маша йӗкӗлтесе ҫӳрет тата маннӑ пӑттине ҫиесшӗн мар.
Шупашкарти Мир проспектӗнче тӗлӗнсе каймалла «У Петровича» кафе пурӑнать. Ӑна йӗрке хуралҫисем те тарӑхаҫҫӗ, хула ҫыннисем те. Вӑл пур, пӗр уҫӑлнӑскер, ҫаплипех ӗҫлет.
Республикӑн шалти ӗҫсен министрӗ Сергей Неяскин Шупашкарти хӑш-пӗр кану учрежденийӗсем право йӗркине тата хӑрушсӑрлӑха пӑхӑнманнине Чӑваш Енӗн Элтеперӗ эрнесерен ирттерекен канашлура ҫӗртме уйӑхӗнчех палӑртнӑччӗ. Сӑмахне ҫирӗплетме пакунли тӗп хуламӑрти Мир проспектӗнче вырнаҫнӑ «У Петровича» кафене асӑннӑччӗ.
Хулара пурӑнакансемпе Шупашкарӑн сити-менеджерӗ Алексей Ладыков раштавӑн 8-мӗшӗнче тӗл пулсан та ҫынсем Петрович пирки аса илнӗ, кафене пула ӳсӗрсем ҫӳрени, шӑв-шав тӑнине пӗлтернӗ.
Тӗп хуламӑрӑн сити-менеджерӗ ку ыйтупа ӗҫлени пирки хуравланӑ. Хӑйӗн сӑмахӗнче вӑл раштав уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен пуҫласа кунашкал кафесене ӗҫлемелли йӗркене ҫирӗплетни пирки каласа панӑ. Ҫӗнӗ саккунпа килӗшӳллӗн эрех ярса паракан хупахсенче пӗтӗмӗшле лаптӑкӗ 100 тӑваткал метртан сахалрах мар, лармалли сӗтелсен шучӗ саккӑртан кая мар пулмалла. Вӗсен 10-па 22 сехет хушшинче кӑна ӗҫлеме ирӗк пур.
Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев ӗнер Ӗренпурта РФ Правительствин Пуҫлӑхӗ Дмитрий Медведев ертсе пынипе иртнӗ селектор канашлӑвне хутшӑннӑ. Ҫӗршывра сывлӑха сыхлассипе туса ирттермелли ӗҫсене сӳтсе явнӑ май пирӗн республика ертӳҫи реабилитаци технологийӗсене усӑ курни кипкери ачасем вилессине чакарни пирки доклад тунӑ. Михаил Игнатьев каланӑ тӑрӑх, сывлӑх сыхлавӗ валли уйӑракан укҫан чӗрӗк пайӗ ытла ачасемпе амӑшӗсен сывлӑхне ҫирӗплетме оборудованипе ытти пурлӑха туянма, кадрсемпе тивӗҫтерме каять. Пӗчӗк ачасем вилесси вӑтамран юлашки 15 ҫул хушши чакса пырать. Пӗлтӗр, ав, пирӗн тӑрӑхра Раҫҫейринчен те пӗчӗк пулнӑ: шӑпӑрлансем вилессин коэффициенчӗ Раҫҫейре пин ача пуҫне 6,5; Федерацин Атӑлҫи округӗнче 6,1 пулнӑ; Чӑваш енре вара ку кӑтарту — 3,3. Юлашкинчен асӑннӑ цифра аталаннӑ ҫӗршывсенчи пек.
Докладпа тухса калаҫнӑ Михаил Игнатьев ача-пӑча пульницисене тӑвассипе тата юсаса ҫӗнетессипе ҫӗнӗ программа хатӗрлеме сӗнсе хӑварнӑ. Чӑваш Ен Элтеперӗ асӑрханӑ тӑрӑх, нумайӑшӗ паян — 1960–1980-мӗш ҫулсенче хӑпартнӑскерсем, вӗсем хальхи пурнӑҫ ыйтнипе килӗшсе тӑмаҫҫӗ.
Ытларикун, раштавӑн 13-мӗшӗнче, «Шупашкар-Арена» пӑр керменӗнче Амӑшӗпе ашшӗн ҫулталӑкне тата Раҫҫейре Экологи ҫулталӑкӗ пулнине савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫӗҫ. Ун чухне кӑҫалхи Раҫҫейри Кино ҫулталӑкне тата республикӑри Ӗҫ ҫыннин ҫулталӑкне ӑсатассине Чӑваш халӑх сайчӗ маларах пӗлтернӗччӗ.
Сумлӑ тата пысӑк шайри мероприятие ирттерме тӑкакланмасӑр май килмӗ. Ӑна валли Чӑваш Енӗн Министрсен Кабинечӗ резерв фондӗнче 2850,0 пин тенкӗ уйӑрма палӑртнӑ. Хушӑва паян республикӑн правительствин пуҫлӑхӗ Иван Моторин 882-мӗш номерлӗ хушу кӑларнӑ. «Кӗмӗле» республикӑн Культура министерствине уйӑрӗҫ, лешӗ ӑна маларах асӑннӑ мероприятие ирттерме тӑкаклӗ.
Аса илтеретпӗр, йӗркелӳҫӗсем «куракансене манӑҫми шоу» кӗтнине хыпарланӑччӗ. Унта пултарулӑх ушкӑнӗсем тата республикӑри паллӑ артистсем кӑна мар, ҫӗршыври кинопа эстрада артисчӗсем те хутшӑнмалла.
Раштавӑн 9–10-мӗшӗсенче Шупашкарта Чӑваш Ен Элтеперӗн Михаил Игнатьевӑн парнисене ҫӗнсе илессишӗн хӗрарӑмсем ирӗклӗ майпа кӗрешрӗҫ. Ӑмӑртӑвӑн юлашки кунӗнче Раҫҫейӗн спорт кӗрешӗвӗн федерацийӗн вице-президенчӗ Омар Муртузалиев пирӗн республика Элтеперӗпе Михаил Игнатьевпа тӗл пулнӑ. Вӑл та Шупашкара Ирӗклӗ майпа кӗрешекен хӗрарӑмсен Раҫҫейри уҫӑ кубокне килнӗ.
Элтеперпе спорт кӗрешӗвӗ федерацийӗн вице-президенчӗ пирӗн тӑрӑхра хӗрарӑмсен ирӗклӗ майпа кӗрешессине малалла аталантарасси пирки калаҫнӑ. Михаил Игнатьев Омар Муртузалиева Чӑваш Ене тимлӗх уйӑрнӑшӑн тав тунӑ. Элтепер палӑртнӑ тӑрӑх, ҫавӑн пек ҫӳллӗ шайри ӑмӑртусем ирттерни регионӑн ӗҫлӗ климатне те, кунта пурӑнакансен социаллӑ кӑмӑл-туйӑмне те витӗм кӳрет. Омар Муртузалиев вара регион ертӳҫи ҫамрӑк, спортпа туслӑ, яштака пулни республикӑна спорт енчен аталантарма никӗc хывать тесе шухӑшлать иккен. Унтан вӑл пирӗн тӑрӑхра хӗрарӑмсем ирӗклӗ майпа кӗрешессине ытларах аталантарас шухӑшлине палӑртса хӑварнӑ.
Ыран, раштавӑн 12-мӗшӗнче, республикӑн влаҫ органӗсенче халӑха йышӑнмалли Пӗрлехи кун иртет. Ҫӗршывӑн тӗп саккунне, Конституцине, халалланӑскере Раҫҫей Президенчӗ Владимир Путин хушнипе пӗтӗм ҫӗршывӗпех йӗркелеҫҫӗ. Тӗлпулӑвӑн тӗллевӗ пархатарлӑн янӑрать: кирлӗ информацие ҫынсене илме май туса парасси.
Ыранхи курнӑҫура министерствӑсемпе федерацин территорири органӗсен пуҫлӑхӗсем, специалисчӗсем халӑха консультаци пулӑшӑвӗ кӳрӗҫ. Халӑха 12 сехетрен пуҫласа 20 сехетчен йышӑнӗҫ.
Пӗрлехи йышӑну кунӗ пирки тӗплӗнрех РФ Президенчӗн официаллӑ сайтӗнче «Личный приём» уйрӑмри «Приём обращений» тенӗ ҫӗрте тата влаҫ органӗсен сайтӗнче пӗлме май пур. ЧР Элтеперӗн Администрацийӗнче те (Шупашкарти Президент бульварӗ, 10-мӗш ҫурт, 14-мӗш пӳлӗм) халӑха кӗтеҫҫӗ. Йышӑнӑва лекес тесен малтан ҫырӑнни кирлӗ мар. Ыйтса пӗлмелли телефонсем: 8/8352/ 62-34-53, 39-36-43.
Ҫитес ҫул пирӗн республикӑра Амӑшӗпе ашшӗн ҫулталӑкӗ тесе йышӑнчӗҫ. Кун пирки республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев чӳк уйӑхӗн 21-мӗшӗнче иртнӗ планеркӑра каланӑччӗ. Тепӗр икӗ кунтан Элтепер ятарлӑ хушӑва алӑ пуснӑччӗ.
Ытларикун, раштавӑн 13-мӗшӗнче, «Шупашкар-Арена» пӑр керменӗнче ҫав ҫула тата Раҫҫейре Экологи ҫулталӑкӗ тесе йышӑннине савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫӗҫ. Тата, паллах, ун чухнех кӑҫалхи Раҫҫейри Кино ҫулталӑкне тата республикӑра йышӑннӑ Ӗҫ ҫыннин ҫулталӑкне ӑсатӗҫ.
Йӗркелӳҫӗсем пӗлтернӗ тӑрӑх, «куракансене манӑҫми шоу кӗтет». Унта пултарулӑх ушкӑнӗсем тата республикӑри паллӑ артистсем кӑна мар, ҫӗршыври кинопа эстрада артисчӗсем те хутшӑнмалла.
Официаллӑ, ҫав вӑхӑтрах савӑнӑҫлӑ мероприятире тӳре-шара та пулмалла.
«Ирӗклӗх» общество организацийӗн хастарӗсем Чӑваш Енӗн Конституцийӗн кунне йышӑнтарасшӑн. «Чӑваш Республикин патшалӑх влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче раштавӑн 9-мӗшӗнче (ку куна тӗрӗссипе раштавӑн 12-мӗшӗнче палӑртаҫҫӗ-ха) Раҫҫей Федерацийӗн Конституци кунӗпе ЧР Элтеперӗн Михаил Игнатьевӑн ячӗпе салам пичетленӗ. Ҫӗршыв шайӗнче «Раҫҫей Федерацийӗн Конституцийӗн кунӗ ҫинчен» 1994 ҫулхи авӑн уйӑхӗн 19-мӗшӗнче йышӑннӑ саккун пур», — ӑнлантарса ҫырнӑ Чӑваш халӑх сайтне асӑннӑ пӗрлешӳ хастарӗсем.
«Ҫав вӑхӑтрах Чӑваш Республикин Конституцине йышӑннӑ кун та (2000 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 30-мӗшӗ), унччен те, маларах та Чӑваш Республикин Элтеперӗн сайтӗнче те, Чӑваш Енӗн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче те республикӑн тӗп саккунӗпе Михаил Игнатьев саламлани пулмарӗ», — пӑшӑрханаҫҫӗ «Ирӗклӗх» пайташӗсем.
Унтан вӗсем Чӑваш Ен Элтеперӗ патне Чӑваш Ен Конституцийӗн кунне йышӑнма ыйтса ҫыру ҫырнине пӗлтернӗ.
-2.7 °C