Шупашкарти ача Пушкӑртстанӑн тӗп хулинче иртекен олимпиадӑна хутшӑнӗ. Унта хамӑр ҫӗршыври ӑслӑ ачасем, тата тӗрӗсрех каласан, химие лайӑх пӗлекенсем, пухӑнӗҫ.

Чӑваш Енӗн Вӗренӳ тата ҫамраксен политикин министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, паян, пуш уйӑхӗн 17-мӗшӗнче, Пӗтӗм Раҫҫейри шкул ачисен олимпиадин юлашки тапхӑрӗ хими предметӗнчен пуҫланать.

Хими предметне лайӑх пӗлекен ачасем малтан муниципалитет тата регионсем шайӗнчи ӑмӑртусенче тупӑшнӑ, кайран ҫӗршыв шайне тухма тивӗҫнӗ. Ӗпхеве Раҫҫейӗн 51 регионӗнчен 9-мӗш, 10-мӗш, 11-мӗш классенче вӗренекен 200 ытла ача пухӑнмалла.

Чӑваш Енрен Ӗпхӳри олимпиадӑна Шупашкарти 40-мӗш шкулта ӑс пухакан Артем Евдокимов (вӗрентекенӗ – Валентина Павлова) хутшӑнӗ.

Шупашкарта пуш уйӑхӗн 15-18-мӗшӗсенче хор музыкин черетлӗ уявӗ иртет. Ача-пӑчапа ҫамрӑксен пӗтӗм Раҫҫейри V (Пӗтӗм тӗнчери I) «Жавронок» (чӑв. Тӑри) хор конкурсӗ Ф.М. Лукин ячӗпе хисепленет. Ӑна хальхипе пиллӗкмӗш хут йӗркелеҫҫӗ. Икӗ ҫулта пӗрре пулакансксер вӑхӑтӗнче арҫын ачасен хорӗсем кӑҫал пуҫласа ӑмӑртӗҫ.

Конкурса паян 16 сехет те 30 минутра Шупашкарти «Салют» культура керменӗнче уҫнӑ.

Пултарулӑх ӑмӑртӑвне кӑҫал 50 ытла ушкӑн хутшӑнмалла. Вӗсен ӳсӗмӗ те тӗрлӗрен: 4 ҫултан пуҫласа 30 ҫулччен. Мускаври, Хусанти, Чӗмпӗрти, Ӗпхӳри, Ижевскри, Йошкар-Олари, Тольяттинчи, Кироври хорсем ҫитме шантарнӑ. Концерт программине Нигерипе Казахстанри артистсем пуянлатмалла.

Хор ушкӑнӗсене хак паракан тӳресен ертӳҫи — РФ искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, Раҫҫей халӑх артисчӗ Морис Яклашкин.

Паян Ҫӗнӗ Шупашкарта автошкул машини пӑтӑрмаха лекнӗ. Руль умӗнче стажер ларса пынӑ, автошкулӑн инструкторӗ — пассажир ларкӑчӗ ҫинче.

Ҫул-йӗр ҫинчи инкеке лекнӗ «ВАЗ-2107» автомобиль хуҫи Сӗнтӗрвӑрринчи автошкулсенчен пӗри иккен.

Чӑваш Енри Шалти ӗҫсен министерствин пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, курсанта машинӑпа ҫӳреме хӑнӑхтаракан инструктор тата хайхин стажерӗ Ҫӗнӗ Шупашкар урамӗпе пынӑ. Светофор вырнаҫтарман, анчах ҫынсене каҫма ирӗк пур тӗлтен шкул ачи каҫнӑ. Пулас водитель 11 ҫулти хӗрачана асӑрхаман-ши е транспорта чарса ӗлкӗреймен-ши — ачана ҫапса кайнӑ. Инкек кӑнтӑрла иртни 2 сехет ҫурӑ тӗлӗнче пулнӑ.

Урине ыраттарнӑ ачана пульницӑна илсе кайнӑ.

Пӑтӑрмах сӑлтавне халӗ тӗпчеҫҫӗ.

Вӑрмар районӗнчи Аслӑ Чак ялӗнче шкул йӑтӑнса аннине Чӑваш халӑх сайчӗ ӗнерех пӗлтернӗччӗ-ха. Хамӑр енчен тата ҫакна хушса калар: РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗ ӗнерех ку фактпа тӗрӗслев пуҫарнӑ. Унти пресс-службӑра хыпарланӑ тӑрӑх, тӗпчевҫӗсен ӗҫне управлени пуҫлӑхӗ хӑй тӗрӗслесе тӑрӗ.

Паян ЧР Вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министерстви пӑтӑрмах пирки официаллӑ ӑнлантарса панӑ. Ӑна ведомство сайтӗнче вырнаҫтарнӑ. Стена ишӗлнӗ чух никам та шар курманнине малтанхи иккӗмӗш предлложнипех палӑртса хӑварнӑ. Унтан Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев хушнипетӗрлӗ министерствӑпа ведомство пайташӗсем лару-тӑрӑва вырӑна ҫитсе хакланине пӗлтернӗ.

Пӗр стени тата ҫивиттин пӗр пайӗ йӑтӑннӑ шкула специалистсем ҫурта пӗтӗмӗшле хак парӗҫ, ӑна ӳлӗмрен усӑ курма юранипе юрамассине палӑртӗҫ.

Шкулта 1-9-мӗш классенче 32 ача вӗреннӗ, шкул ҫулне ҫитменнисен ушкӑнне 22-ӗн ҫӳренӗ. Паянтан вӗсене урӑх ҫӗре турттарма тытӑннӑ: 1-9 классенчисене — Аслӑ Пинерти вӑтам шкула, шкул ҫулне ҫитменнисене — Пысӑк Енкассине.

Шупашкарта пурӑнакан пӗр хӗрарӑм хӗрача ӳстерет, анчах вӑл малтан ӑна тивӗҫлӗ воспитани паман – хушӑран хӑй эрех ӗҫкеленӗ. Ҫавна май ку ҫемьене опека органӗсем шута тӑратнӑ.

Шупашкарти Ленин район администрацийӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, нумаях пулмасть опека органӗсем ҫак ҫемье патне ҫитнӗ. Хваттерте таса пулнӑ, хӗрача валли уйрӑм кравать, урок тумалли сӗтел ларнӑ. Ачан тӑхӑнмалли те, ҫимелли те пулнӑ. Амӑшӗ ӗҫе вырнаҫнӑ. Ача пахчин ӗҫченӗсем каланӑ тӑрӑх, вӑл хӗрне унта таса ҫи-пуҫпа ҫавӑтса килет, укҫа вӑхӑтра тӳлет.

Хӗрарӑм лайӑх енне улшӑннине кура ҫемьене шутран кӑларасшӑн. Комисси халӗ ҫак ыйтӑва ҫӗкленӗ.

Муркаш районӗнчи Пӗрремӗш Май Выҫҫӑлкки ялӗнче пурӑнакан нумай ачаллӑ ҫемьери 4 шӑпӑрлана вӗсен амӑшӗ Юнкӑри ача пахчине нушаланса илсе ҫӳренине эпир Алексей Кряжинов журналист хыпарлани тӑрӑх пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер, темиҫе ҫухрӑмри яла шкул автобусӗ хутлать пулсан та ача пахчине каякансене вӑл лартса каймасть.

Каярах журналистӑн ҫав материалӗ «Российская газета» хаҫатра пичетленчӗ.

Раҫҫей Президенчӗн Ача правине хӳтӗлес енӗпе ӗҫлекен уполномоченнӑйӗ Анна Кузнецова патне те тӗлӗнмелле, анчах чылайӑшӗ ҫак лару-тӑрупа ҫырлахнӑ лару-тӑру ҫинчен ҫыру ӑсатнӑ. Мускаври тӳре-шара пӗчӗккисен нушине тарӑннӑн тишкернӗ. Вӑл Чӑваш Ен Элтеперӗпе Михаил Игнатьевпа ҫыхӑннине пӗлтернӗ. Республика ертӳҫи Орловсен ыйтӑвне татса парассине пӗлтернӗ.

Шкул автобусне шӑпӑрлансене лартманни вӗсем ашшӗ-амӑшӗпе пулнипе (вӗсене шкул автобусне лартма ирӗк ҫук) ҫыхӑннӑ. Ашшӗ-амӑшӗ ларса каяс мар, воспитательсем ача пахчине йышӑнмӗҫ. Ҫавӑн пек тӗлӗнмелле йӗрке. Ӑна федераци шайӗнче йышӑннӑ.

Анна Кузнецова ку ыйтӑва ҫӗршыв шайӗнче татса памаллине палӑртнӑ.

Малалла...

Ростов облаҫӗнче пурӑнакан хӗрачана Канашра тупнӑ. Вӑл хыпарсӑр ҫухалнисен йышӗнче пулнӑ.

«Новороссийск – Пермь» маршрутпа ҫӳрекен пуйӑсра Волгодонск хулинче пурӑнакан 16-ри хӗре тупнӑ. Ӑна пуйӑс Канашра чарӑнсан транспорт полицийӗн ӗҫченӗсем илсе тухнӑ.

9-мӗш класра вӗренекен хӗрача Хусана кайма тухнӑ-мӗн. Унта вӑл шкулта вӗренесшӗн пулнӑ. Икӗ уйӑх каялла унӑн ҫемйи урӑх хулана каҫса кайнӑ, ҫавна май хӗрачан хӑйӗн шкулӗнчен урӑх ҫӗре куҫма тивнӗ.

Ашшӗ-амӑшӗ илме киличчен хӗрачана Канашри социаллӑ приюта вырнаҫтарнӑ. Унччен вӑл килтен тухса кайни пулман.

Канаш хулинче пурӑнакан 35 ҫулти арҫын айӑплине суд ҫирӗплетнӗ, ӑна пӗчӗк хӗрачана мӑшкӑлланӑшӑн ҫирӗп йӗркеллӗ колоние 13 ҫуллӑха ӑсатнӑ, кайран тепӗр ҫулталӑк унӑн ирӗкне чикӗлеме йышӑннӑ. Кун пирки Раҫҫей следстви комитечӗн республикӑри управленийӗ хыпарлать.

Пуҫиле ӗҫ материалӗсем тӑрӑх, иртнӗ ҫулхи чӳк уйӑхӗн 30-мӗшӗнче кӑнтӑрла иртни 4 сехет ҫурӑра полицие хӗрачана мӑшкӑллани пирки шӑнкӑравласа пӗлтернӗ. Вырӑна ҫитнӗ специалистсем преступлени пулнине ҫирӗплетнӗ, видеокамерӑра сӑнланнине тишкерме илнӗ. Каштахран арҫынна та тупса палӑртнӑ. Унӑн килӗнче ухтару ирттерни ӗҫ-пуҫа туллин уҫӑмлатма пулӑшнӑ. Хайхи арҫын ҫав кунхине ача пахчи патӗнче тӑнӑ, таврара никам та ҫуккине курса 7 ҫулти хӗрачана йӑтса илнӗ те гаражсем еннелле йӑтса кайнӑ, ҫав вӑхӑтрах кӑшкӑрсан вӗлерессипе хӑратнӑ. Гаражсен хыҫӗнче вара пӗчӗкскере мӑшкӑлланӑ. Унтан тарса ҫухалнӑ.

Пуш уйӑхӗн 5-мӗшӗнчен пуҫласа Чӑваш Енре нумай ачаллӑ ҫемьесене удостоверени пама пуҫлӗҫ. Паян правтительство ҫуртӗнче иртнӗ ларура ӑна памалли йӗркене пӑхса тухнӑ.

Ку удостоверение 18 ҫул тултарман виҫӗ е ытларах ачана воспитани паракан ҫемьесем тивӗҫеҫҫӗ. Ку шута усрава илнӗ шӑпӑрлансем те кӗреҫҫӗ.

Документа пушӑн 5-мӗшӗнче Социаллӑ пулӑшу паракан центрта социаллӑ хӳтлӗх уйрӑмӗнче пама пуҫлӗҫ.

Мӗн парӗ-ха ҫак удостоверени? Ҫемьесем культура тата спорт учрежденийӗсене тӳлевсӗрех ҫӳреме пултарӗҫ. Ӑна тивӗҫнӗ ҫемьесене республикӑри нумай ачаллӑ ҫемьесен регистрне кӗртеҫҫӗ.

Дмитрий Абрамов ятлӑ ҫын тӗнче тетелӗнчи «Контактра» халӑх ушкӑнӗнче пульницӑри пӑтӑрмаха ҫырса кӑтартнӑ.

Дмитрий ачипе Шупашкарӑн Кӑнтӑр-Хӗвеланӑҫ районӗнчи Энтузиастсен урамӗнчи 28-мӗш ҫуртра вырнаҫнӑ ача-пӑча пульницине кайнӑ иккен.

«Вӑл вырӑн пирки япӑх калаҫнине унччен те

чылай илтнӗччӗ. Ҫав учреждение тарӑхнипе уйрӑм ҫын клиникисене каякансем пуррине те пӗлетӗп», — тенӗ пост авторӗ.

Вӑтам ҫулсенчи врач ӗҫ вырӑнӗнче чылай вӑхӑт пулман хыҫҫӑн: «Мӗншӗн кая юлса килетӗр?» — тесе кӗтсе илнӗ-мӗн. «Хӑй вӑл ӑҫта ҫӳрет?» — тӗлӗннӗ Дмитрий.

Пост авторӗ тухтӑра ун пек сасӑпа калаҫмалла марри пирки малтан лӑпкӑн асӑрхаттарнӑ иккен, кайран тавлашасси патне ҫитнӗ. Унтан тухтӑр йышӑнмассине пӗлтернӗ, кайма сӗннӗ.