Пуш уйӑхӗн 27-мӗшӗ пӗтӗм тӗнчери театр кунӗ. Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ кил-йыш вулав центрӗнче ҫак куна халалласа пуш уйӑхӗн 24-мӗшӗнче «Хулари театрсем — библиотекӑра хӑнара» пултарулӑх тӗпелӗ иртрӗ. Кил-йыш вулав центрӗн ӗҫченӗсем Татьяна Уразаева ертсе пынипе «Великая магия театра» ятпа пысӑк курав хатӗрлерӗҫ. Ку выставкӑра хулари театрсен пултарулӑхӗпе тата историйӗпе паллашма пулать. Уяв ирттерме палӑртнӑ пӳлӗмре чӑн-чӑн театрти пекех туйӗнчӗ.
Пултарулӑх тӗпелне Чӑваш академи драма театрӗн СССР халӑх артистки Вера Кузьмина уҫрӗ. Вӑл театрӑн историйӗпе тата пултарулӗхӗпе паллаштарчӗ. Борис Чындыков драматург ҫырнӑ «Хура Чӗкеҫ» моноспектаклӗн сыпӑкне вуласа пачӗ. Ку хайлава драматург ятарласа Вера Кузьминан 80 ҫулхи юбилейӗ тӗлне ҫырнӑ. Малалла сӑмах ҫамрӑк артистсене – Валерий Карповпа Надежда Кузьминана – пачӗ вӑл.
Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗн артисчӗсем - Раҫҫей тава тивӗҫлӗ артисчӗ Василий Павловпа Надежда Садовникова артистка - «Ромеопа Джульетта» спектаклӗн сыпӑкне тӗлӗнмелле илемлӗ выляса пачӗҫ.
Пуш уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Кил-йыш вулав центрӗнче пӗтӗм тӗнчери театрсен кунӗ тӗлне «Хулари театрсем — библиотекӑра хӑнара» пултарулӑх тӗпелӗ пулать.
Ҫӗр ҫинче пурӑнакан кашни халӑх историре хӑваракан чи пысӑк йӗр — культура. Театр тӑван халӑхӑмӑрӑн культурин вышкайсӑр пысӑк пайӗ, ӳнерӗн ӗнерхи манӑҫми ҫитӗнӗвӗ, паянхи пултарулӑх вӗҫевӗ, ыранхи шанчӑкӗ тата мухтавӗ.
Хаваслӑ ларӑва спектакльсем вӑхӑтӗнче артистсемпе куракана уйӑракан чикке пӗтерсе тӗрлӗ театрсенче ӗҫлекенсемпе вӗсен ӗҫне хаклакансене пӗр зала пуҫтарас тӗллевпе ирттерме палӑртнӑ.
Уяв тӗпелне Чӑваш Республикин тӗп хулинче вырнаҫнӑ пӗтӗм театрти артистсем хутшӑнма кӑмӑл турӗҫ:
Константин Иванов ячӗпе хисепленекен Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче нумай ҫул тӑрӑшакан Вера Кузьминична Кузьмина СССР халӑх артисткипе ҫамрӑк артистсем халӑх юратакан спектакльсенчи сыпӑксене кӑтартӗҫ;
Вырӑс драма театрӗн хастар артисчӗсем — Чӑвӑш Республикин тава тивӗҫлӗ артистки Л.
Пуш уйӑхӗн 4-мӗшӗнче Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ кил-йыш вулав центрӗнче Ю. Сементерӗн «Ҫиҫӗм сапаки» кӗнекен презентацийӗ иртрӗ. Ҫӗнӗ кӗнекене поэт ӗмӗр тӑршшӗпе пуҫтарнӑ тӑватшар йӗркерен тӑракан сӑвӑсем кӗнӗ. «Шухӑшӑма мӗн май килнӗ таран кӗскен ҫавӑрса калас тӗллев мана яланах канӑҫ паман. Ҫавӑнпа та вӑл туртӑм тилхепине эпӗ асран та, алран та пӗрре те яман темелле. Халӗ вара, ҫав тӑватӑ йӗркеллӗ сӑвӑсене пӗр кӑшӑл туса кӑларас терӗм», — тесе палӑртать чӑваш халӑх поэчӗ Юрий Сементер. Хӑйӗн тӑватӑ йӗркеллӗ сӑввисем урлӑ поэт чӑваш ҫыннин паянхи шухӑш-кӑмӑлне, пурнӑҫри туртӑмӗсене, туслӑхпа юратури ӑнлавӗсене сӑнласа кӑтартать.
Уяв каҫне Чӑваш наци интернат-лицейӗнче вӗренекенсем поэтӑн тӑватӑ йӗркеллӗ хайлавӗсемпе хатӗрленӗ литература композицийӗпе уҫрӗҫ. Лицейҫӑсем илемлӗ вуланӑ композицийе итленӗ хыҫҫӑн вӗсен ертӳҫи Геронтий Лукиянович Никифоров аслӑ категориллӗ учитель ҫыравҫа поэзи анинче малалла та ӑнӑҫлӑ ӗҫлеме ырлӑх-сывлӑх сунчӗ.
Пуш уйӑхӗн 4-мӗшӗнче Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ кил-йыш вулав центрӗнче Юрий Сементерӗн «Ҫиҫӗм сапаки» сӑвӑ кӗнекин презентацийӗ иртет.
Чӑваш халӑх поэчӗн ҫӗнӗ кӗнекине халиччен пичетленмен тӑватӑ йӗркеллӗ сӑвӑсем кӗнӗ. Поэта саламлама чаваш халӑх поэчӗсем Валерий Туркайпа Порфирий Афанасьев, унӑн чылай сӑввине вырӑсла куҫараканӗ Аристарх Дмитриев, Чӑваш республикин халӑх артистки Тамара Гурьева, Светлана Азамат сӑвӑҫ килӗҫ. Юрий Сементерӗн сӑввисемпе Анатолий Никитин кӗвӗленӗ юрӑсене «Янташ» ушкӑн янратӗҫ. Презентацие тӑратнӑ кӗнекери сӑвӑсенчен Г.С. Лебедев ячӗллӗ Чӑваш наци лицейӗнче вӗренекенсем литература композицийӗ хатӗрлеҫҫӗ.
Уяв каҫӗ 15.00 сехетре пуҫланать. Кӑмӑл тӑвакансене пурне те ҫак адреспа кӗтетпӗр: Октябрӗн 50-ҫуллӑх урамӗ, 3 ҫурт. Ыйтса пӗлмелли телефон номерӗ: 63-48-76.
Хыпар ҫӑлкуҫӗ: Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ кил-йыш вулав центрӗ.
Нумаях пулмасть Ҫеҫпӗл ячӗллӗ тӗп вулавӑшӑн В.Маяковский ячӗллӗ филиалӗнче Марина Карягина пултарулӑхне халалланӑ каҫ иртрӗ. М.Карягина — сӑвӑҫ, тележурналист, ҫыравҫӑ — паянхи чӑваш сӑмахлӑхӗн анинче хӑйӗн вырӑнне тупнӑ ӗнтӗ. Нумайӑшӗ унӑн «Хум пӑшӑлтатӑвӗ», «Тӑваткал тӗлӗксем», «Ыт-и, тӗкел-и», «Юрӑсӑр уй», «Дорога за город» сӑвӑ, «Хура тумлӑ арҫын» прозӑлла хайлав кӗнекисене пӗлеҫҫех пулӗ. Журналистикӑри ҫитӗнӳсемшӗн М.Карягина 2009 ҫулта Ҫемен Элкер премине тивӗҫлӗ пулчӗ. Чӑннипех те кӗҫӗн ӑрӑва каласа памалли те, вӗрентмелли те пурах поэтӑн.
Пултарулӑх каҫне сумлӑ поэт-писательсем, тепчевҫӗсем, студентсемпе шкул ачисем пуҫтарӑнчӗҫ. Ю.Сементер, Р.Сарпи, А.Хусанкай, Е.Нарпи сӑмах каларӗҫ. А.Хусанкай критик, тӗслӗхрен, М.Карягина поэзире чӑваш чӗлхине ҫивӗч туйни, экспериментсем тума шикленменни, авалхи асаттесен сӑмахӗсемпе те хӑюллӑ усӑ курнине палӑртса хӑварчӗ.
Поэт сӑввисем тӑрӑх чылай композитор юрӑ кӗвӗленӗ. В.Александров кӗвӗленӗ «Туйӑнать кӑна пуль» юрра Валентина Михайлова питӗ хитре шӑрантарчӗ.
Ыран, нарӑсӑн 19-мӗшӗнче, Шупашкарти кашни ача-пӑча вулавӑшӗсенче «Чӗлхесен тӗнчинче» мероприяти иртӗ. Ӑна Пӗтӗм тӗнчери тӑван чӗлхе кунне халалласа ирттереҫҫӗ. Ку уява ЮНЕСКО пуҫарӑвӗпе тӗнчере 2000 ҫултан пуҫласа нарӑсӑн 21-мӗшӗнче палӑртаҫҫӗ.
Мероприяти вӑхӑтӗнче ачасем хушшинче вулавҫӑсен ӑмӑртӑвӗ иртӗ, ӑна К.Чуковский ячӗллӗ хулан тӗп ача-пӑча вулавӑшӗ йӗркеленӗ. Ӑмӑртӑва пурте хутшанма пултараҫҫӗ, ун пӗтӗмлетӗвне ҫав кунах пӗлтерӗҫ. Малти вырӑнсене йышӑннисене парнесемпе дипломсем кӗтеҫҫӗ.
Нумаях пулмасть Тури Сурӑм вулавӑшӗнче «Тӑван Ен тӗсӗсем» ятлӑ ача-пӑча ӳкерчӗкӗсен куравӗ иртрӗ. Вӗрентекенсем ачасене тӑван яла сӑнласа кӑтартма ыйтнӑ, ӳкерчӗксенче ялти пурнӑҫ килӗшнипе кӗлӗшменни курӑмлӑ пулмалла пулнӑ. Ку кӑна мар, ӳкерчӗксенче хӑйсем яла мӗнпе пулӑшма пултарнине кӑтартмалла пулнӑ.
Пурӗ 8 ача хутшӑннӑ, хӑйсен ӳкерчӗкӗсенче вӗсем тӑван яла, урама, ҫурта сӑнланӑ.
Хыпар ҫылкуҫӗ: Кӑшнаруй ял тӑрӑхӗн сайчӗ (Канаш районӗ)
Вӗренӳре мӗн чухлӗ йывӑртарах — ҫапӑҫура ҫавӑн чухлӗ ҫӑмӑлтарах теҫҫӗ. Эпир, ЧПУн чӑваш филологийӗпе культура факультечӗн 13-06 ушкӑн студенчӗсем, хамӑрӑн пулас профессипе ҫыхӑннӑ культурӑлла вырӑнсенче час-час пулма тӑрӑшатпӑр. Нумаях пулмасть акӑ эпир культурологи кафедрин аслӑ преподавателӗ Ф.И. Васильева ертсе пынипе Шупашкарти В.Маяковский ячӗллӗ библиотекӑра пулса куртӑмӑр. Вулавӑш пуҫлӑхӗ Вера Васильевна Ивченко пире библиотека ӗҫ-хӗлӗн уйрӑмлӑхӗсемпе паллаштарчӗ. ХХI ӗмӗрти библиотекӑра вӑй хураканӑн ӗҫӗ пӗрре те ҫӑмӑл мар мӗн: компьютер лайӑх пӗлмелле, тӗрлӗ карточкӑсем е документсем тунӑ чухне те хӑйӗн майӗ-мехелӗ пур. Вера Васильевна пире ҫакӑн пирки кӑсӑклӑ каласа ӑнлантарчӗ.
Авӑнӑн 2-мӗшӗнче Марфа Трубина ҫыравҫӑ ҫуралнӑранпа 120 ҫул ҫитрӗ. Ку куна халалласа Куславкка районӗнчи чылай вулавӑшра ятарлӑ литература каҫӗсем, кӗнеке куравӗсем уҫӑлчӗҫ. Тӗрлемес ял вулавӑшӗнче ку кун «Трубина Мархви литература ӗҫӗнчи пултаруллӑхӗ» таврапӗлӳ урокӗ иртрӗ. Ӑна Л.Павлова вулавӑш заведующийӗ ирттерчӗ. Унсӑр пуҫне вулавӑшра «Трубина Мархви» кӗнеке куравӗпе те паллашрӗҫ. Унта вӗсем «Хӗллехи каҫсенче», «Ача чухнехи», тата ытти хайлава вуласа пӗлме пултарчӗҫ.
Марфа Трубина — чӑваш ҫыравҫи, Чӑваш Енӗн тава тивӗҫлӗ вӗрентевҫи. Хайлавсене ытларах ачасем валли ҫырнӑ.
Вӑл 1888 ҫулхи авӑнӑн 2-мӗшӗнче Хусан кӗпернине кӗрекен Шупашкар уесӗнчи (халӗ Куславкка районӗ) Куснар ялӗнче ҫуралса ӳснӗ. 1903 ҫулта ял шкулне пӗтернӗ хыҫҫӑн Чӗмпӗр чӑваш шкулне вӗренме кӗнӗ. Ҫыравҫӑ ӗҫне вӑл ҫак шкулта пикеннӗ.
Канаш районне кӗрекен Сител ял вулавӑшӗ ҫулла та пушанмасть. «Ҫулла та кӗнекепе» конкурс малалла тӑсӑлать — пӗчӗк вулавҫӑсем кӗнеке вуласах тӑраҫҫӗ.
Ял ҫыннисемсӗр пуҫне вулавӑша тӑванӗсем патне килнисем те ҫӳреҫҫӗ — пурӗ 24-ӑн ҫырӑннӑ.
Вулавӑшра ачасем кӗнекепе хаҫатсем вуланисӗр пуҫне шашкӑлла та выляма пултараҫҫӗ. Кунта вӗсем валли ятарлӑ пӗчӗк турнирсем иртеҫҫӗ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (23.12.2024 03:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 753 - 755 мм, -1 - 1 градус сивӗ пулӗ, ҫил 1-3 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Мускав район сучӗ ЧАП пӗтермелли йышӑну тунӑ. | ||
Пулӑм хуш... |