Шупашкар районӗнчи Иккассинчи шкула вырӑнти пӗлтерӗшлӗ истори палӑкӗсен статусне парасшӑн. Кун пирки кӑшт маларах «Правда ПФО» интернет-хаҫат пӗлтернӗччӗ.
Вӑл шкулта Николай Шупуҫҫынни сӑвӑҫ, Федор Павлов композитор пӗлӳ илнӗ. Тӑван халӑхӑмӑра ҫутта кӑларакан Иван Яковлев ҫине тӑнипе уҫнӑ ӑна.
Унта паян «Хыпар» издательство ҫурчӗн «Ҫамрӑксен хаҫачӗн» корреспонденчӗ Елена Атаманова пулнӑ. Асӑннӑ кӑларӑм Иван Яковлев ҫуралнӑранпа 170 ҫитнине халалласа «Иван Яковлев уҫнӑ шкулсем» ҫӗнӗ рубрика уҫасшӑн.
Хаҫатҫӑ «Хыпар» издательство ҫурчӗн сайтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, «шкул ҫурчӗ паянхи кун та ҫирӗп. 1997–1999 ҫулсенче вӑл вӗренекенсене хӑйӗн ытамне ҫӗнӗрен йышӑннӑ. Ҫурта ӗлӗкхилле кӑмака хутса ӑшӑтнӑ».
Чӑваш Енри наципе культура аталанӑвӗн «Ирӗклӗх» халӑх пӗрлешӗвӗ Пушкӑртстанра чӑваш чӗлхипе литературине вӗренмелли кӗнекесем ҫителӗксӗррине тӳре-шарана пӗлтернӗ. Шкулта чӑвашла вӗрентмелли кӗнекесемпе тивӗҫтерменнине унтисем систернӗ иккен.
Ҫавӑн хыҫҫӑн «Ирӗклӗх» хастарӗсем Чӑваш Республикин вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министрӗ тата Чӑваш кӗнеке издательствин пуҫлӑхӗ ячӗпе электрон ҫыру шӑрҫаланӑ.
«Шкул ачисене йӗркеллӗ вӗренӳ кӗнекисемпе тӳлевсӗррӗн те ҫителӗклӗн тивӗҫтерессишӗн патшалӑх яваплӑ», — тенӗ ҫырура.
Пушкӑртстанрисем «Ирӗклӗхе» шкулсенче 1990, 2003-мӗш ҫулсенче пичетленсе тухнӑ кӗнекесемпе усӑ курнине, кашни ачана кирлӗ чухлӗ кӗнеке ҫитменнине пӗлтернӗ иккен.
«Чӑваш нацин пысӑк пайӗ республика тулашӗнче пурӑнать. [...] Чӑваш чӗлхипе литературине тивӗҫлӗн вӗренме те пултарайман чӑваш халӑхӗн пуласлӑхӗ те иккӗленӳллӗ», — шухӑшне палӑртнӑ «Ирӗклӗх».
Статья ячӗ — Станислав Ежи Лец поляк сӑвӑҫи тата философӗ хайланӑ афоризм. Полякла вӑл ҫапла ҫырӑнать: «Marzenie niewolnikow: targ, gdzie mozna sobie kupic panow», вырӑсла вара ӑна ытларах «Мечта рабов: рынок, где можно было бы покупать себе господ» тесе куҫараҫҫӗ. «Чура ӗмӗчӗ: хуҫа туянмалӑх пасар пулинччӗ» тесе чӑвашла хам пӗлнӗ пек куҫартӑм (тен, эсир лайӑхрах та ҫавӑрттарса хума пултараятӑр — комментарире сӗнӗр).
Мӗн пирки сӑмах хускатасшӑн-ха? Нумай пулмасть Шупашкар Раҫҫейӗпех чапа тухрӗ — парӗн шӗкӗр хулара, имӗш, Навальнӑй йӗркеленӗ «саккуна пӑхӑнман» митингра чи нумай ҫынна тытса чарнӑ. Шел те, ҫакна хӑй вӑхӑтӗнче ҫутатма май килмерӗ. Ӗҫ пӗр купаччӗ те, хыпарсемпе паллашма та вӑхӑт ҫукччӗ. Кайран вара кая юлтӑмӑр — пулӑм иртсе кайнӑ хыҫҫӑн 3-4 кунран хыпарлани йӗркеллӗ япалах мар. Ҫавах та иртнӗ вырсарникунхи митинг пирки пӗр-ик сӑмах ҫырасах терӗм. Тӗрӗсрех, ун хыҫҫӑнхи лару-тӑру пирки.
Сӑмаха Ҫӗнӗ Шупашкарти 6-мӗш гимназире ӑс пухакан ачапа Наталья Андрианова вӗрентекен хушшинче пулса иртнӗ калаҫу пирки хускататӑп. Хайхи ҫак ача Навальнӑй митингне ҫитнӗ тет, ӑна унта йӗрке хуралҫисем ярса тытнӑ тет.
Шупашкарти тата тепӗр икӗ пахчине пӗрлештермелле. Йышӑнӑва иртнӗ эрнере, кӑрлачӑн 25-мӗшӗнче, Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков кӑларнӑ.
Реорганизаци текен сӑмах хальхинче Шупашкарти 180-мӗш «Журавлик» (чӑв. Тӑрна) ача пахчине тата ачасене физкультура енӗпе аталантаракан 123-мӗш ача пахчине пырса тивӗ. Вӗсенчен малтанхи Мир проспектӗнчи 94-мӗш «А» ҫуртра вырнаҫнӑ, тепри – Совхоз урамӗнчи 10-мӗш «А» ҫуртра.
Пӗлтӗрхи кӗркунне Шупашкарти 6-мӗш «Малахит» ача пахчине 137-мӗш ача пахчипе пӗрлештерме йышӑннине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. 279-мӗш номерлӗ йышӑнӑва Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков пӗлтӗрхи уйӑхӗн 23-мӗшӗнче алӑ пусса ҫирӗплетнӗччӗ.
Кӑрлач уйӑхӗн 20-мӗшӗнче А. Г. Николаев ячӗллӗ Калайкассинчи пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан вӑтам шкулта ҫар ӗҫӗпе ҫыхӑннӑ хӗллехи «Зарница» вӑйӑ иртрӗ. Вӑййӑ пурӗ пилӗк шкул хутшӑнчӗ. Хӑнана Шатракасси, Шомик, Сыпай, Шурча пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан шкулсем килсе ҫитрӗҫ. Кашни командӑра вунӑ ача пулчӗ. 09 сехет те 45 минутра вӑййа килнӗ кашин отделени, Калайкасси шкул ачисем, курма килнӗ хӑнасем хӑйӗн вырӑнне спортзалта йышӑнчӗҫ. Ҫар ӗҫӗпе ҫыхӑннӑ хӗллехи вӑййа Татьяна Аркадьевна Ершова шкул пуҫлӑхӗ уҫрӗ. Унтан Афган вӑрҫинче пулнӑ паттӑр салтаксем сӑмах илчӗҫ. Афган вӑрҫинче пулнӑ салтаксен пӗрлешӗвӗ ячӗпе Петров Константин Иванович тухса калаҫрӗ. Ершова Татьяна Аркадьевнӑна, Портнова Эльвира Владимировнӑна, Цветков Юрий Поликарповича тата Гордеев Вячеслав Кузьмича тав хучӗсем парса хавхалантарчӗ. Калайкасси шкулне вӗренсе тухнӑ, Афган вӑрҫинче хутшӑннӑ Игров Вячеслав Павлович Тӑван ҫӗршыва юратмаллине, ӑна сыхлама яланах хатӗр пулмаллине каларӗ. СОБР спецназ командирӗ, Григорьев Юрий Иванович полковник «Зарница» вӑййа хутшӑнакансене ӑнӑҫу сунчӗ, ҫар вӑййисен пӗлтерӗшӗ пысӑк пулнине палӑртрӗ.
Чӑваш Енри шкулсенче хӑрушсӑрлӑх енӗпе тата ҫине тӑрсарах ӗҫлеме пуҫласшӑн. Ку ыйтӑва республикӑн Вӗренӳ министерствинче прокуратура тата Росгварди тытӑмӗнче ӗҫлекенсене пухса иртнӗ эрне вӗҫӗнче йӗркеленӗ канашлура та, ӗнер республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев Правительство ҫуртӗнче министрсене, ытти тӳре-шарана планеркӑна чӗнсен те сӳтсе явнӑ.
Михаил Васильевич Пермь тата Улан-Удэ хулисенче нумаях пулмасть сиксе тухнӑ пӑтӑрмахсем шкулсене кӗрсе тухас йӗркене ҫирӗплетме хистенине палӑртнӑ.
ЧР вӗренӳ министрӗн тивӗҫне пурнӑҫлакан Сергей Кудряшов ҫакна аван ӑнланнине пӗлтернӗ. Вӑл ӗнерхи планеркӑра каланӑ тӑрӑх, шкулсенче видеосӑнавсем, видеодомофонсем, тимӗртупкӑчсем (металлодетекторсем) вырнаҫтарассипе малалла ӗҫлӗҫ. Министр тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан укҫа-тенкӗпе ҫыхӑннӑ самантсене те тишкернине пӗлтернӗ.
Хӑрушсӑрлӑха тивӗҫтерессипе кашнин яваплӑ пулмаллине палӑртнӑ май Михаил Игнатьев Вӗренӳ министерствин те, муниципалитетсен ертӳҫисен те, класс ертӳҫисенчен пуҫласа педагогсем таран яваплӑ пулмалли пирки чӗнсе каланӑ.
Ҫак кунсенче И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче ҫак уйӑхра «Битва лицеев» (чӑв. Лицей кӗрешӗвӗ) турнир пырать.
Ӑс-тӑн тупӑшӑвӗ кӑрлачӑн 14-мӗшӗнче пуҫласа иртнӗ. Ун чухне ачасем математикӑпа пӗлӗве тӗрӗсленӗ. Кӑрлачӑн 21-мӗшӗнче ачасем физикӑпа, кӑрлачӑн 28-мӗшӗнче информатикӑпа пӗр-пӗрин хушшинче тупӑшӗҫ.
Турӑн пӗрремӗш тапхӑрне хутшӑннисемпе ЧПУ Андрей Александров ректорӗ, прикладной математика, физика, информаци технологийӗн факультечӗн деканӗ Александр Иваницкий тӗл пулнӑ, вӗсене ырӑ суннӑ.
Ун чухне Шупашкарти 2, 3, 4, 44-мӗш лицейри, 1, 2, 5-мӗш гимназири, 62-мӗш шкулти; Ҫӗнӗ Шупашкарти 18-мӗш лицейри, 6-мӗш гимназири, 20-мӗш вӑтам шкулти; Ҫӗрпӳри 1-мӗш вӑтам шкулти, Красноармейски районӗнчи Тракри вӑтам шкулти 13 команда хутшӑннӑ. Пӗрремӗш вырӑна Шупашкарти 3-мӗш лицейри ачасем тухнӑ, иккӗмӗшӗнче — 5-мӗш гимназирисем, виҫҫӗмӗшӗнче —Шупашкарти 44-мӗш лицейрисем.
Мала тухнисене хӑйсем патне вӗренме кӗме ЧПУ 5 балл парассине пӗлтернӗ.
Чӑваш Республикин Вӗренӳ институчӗн ректорне Сергей Савина ӗҫрен кӑларнӑ. Кун пирки Чӑваш Енӗн Министрсен Кабинечӗн пуҫлӑхӗ Иван Моторин ӗнер, кӑрлач уйӑхӗн 15-мӗшӗнче, хушу алӑ пуснӑ. Ҫакӑн ҫинчен паян «Мой город Чебоксары» (чӑв. «Манӑн хула Шупашкар») портал пӗлтернӗ.
Официаллӑ ҫӑлкуҫсем пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш Енӗн Вӗренӳ министерствине пӑхӑнса тӑракан учрежденийӗн ректорне должноҫран мӗнле сӑлтава пула хӑтарнине ҫӳлерех асӑннӑ документра палӑртман.
Ҫавӑн пекех каласа хӑварар, Сергей Савин ку должноҫра икӗ ҫултан кӑшт кӑна ытларах ӗҫлерӗ. Ректор пуканне вӑл 2015 ҫулхи юпа уйӑхӗнче йышӑннӑччӗ. Унччен маларах Психологипе педагогика реабилитацийӗн тата коррекцийӗн центрӗнче вӑй хунӑччӗ, Кӳкеҫри ятарлӑ интернат шкул директорӗнче тимленӗччӗ.
Ӗнер, кӑрлач уйӑxӗн 4-мӗшӗнче, экономика ӑслӑлӑxӗсен тухтӑpӗ, Раҫҫeйри вӗpeнӳ академийӗн академикӗ, Чӑваш Енри профессиллӗ acлӑ пӗлӳ парассине йӗpкелекенсен пӗри, общество тата патшалӑx ӗҫченӗ Лев Кураков профессор 75 ҫyл тултарнӑ.
Юбилейпе Лев Пантелеймоновича Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев, Патшалӑх Канашӗн председателӗ Валерий Филимонов, Раҫҫей Патшалӑх Думин депутачӗсем Николай Маловпа Леонид Черкесов тата ыттисем саламланӑ.
Михаил Игнатьев ентеш Чӑваш Енре кӑна мар, тулашра та ят-сум ҫӗнсе илнине палӑpтнӑ, Лев Кураков ертсе пыракан Ваттисен канашӗ, Чӑваш Енре пурӑнакан халӑхсен ассамблейи, вӑл хутшӑннипе уҫӑлнӑ Халӑхсен туслӑх ҫурчӗ республикӑpa тӗпленнӗ нацисемпе националноҫсене туслӑ хутшӑнура аталанма пулӑшнине асӑннӑ.
Ӗнер Шупашкар районӗнчи Кӳкеҫри лицея муниципалитетри пултаруллӑ шкул ачисене: вӗренӳре, спортра, пултарулӑхра — палӑрнисене пухнӑ. Вӗсене наградӑлама район хыснинчен ҫулсерен 220-шер пин тенкӗ уйӑраҫҫӗ.
Вӗренӳре пултаруллисем тесе шкул ачисен ҫӗршыври предмет олимпиадисенче палӑрнисене чысланӑ. Кӑҫал унта Шупашкар районӗнчи 1300-е яхӑн ача хутшӑннӑ, вӗсенчен 200 ытла ача ҫӗнтернӗ е призер пулса тӑнӑ.
Предмет олимпиадисенче Кӳкеҫри лицейра, Кӳкеҫри 1-мӗш шкулта, Ишлейри шкулта вӗренекенсем уйрӑмах йышлӑн ҫӗнтернӗ. Районти, республикӑри тата ҫӗршыври конкурссенче, спорт тата пултарулӑх ӑмӑртӑвӗсенче ҫӗнтернисене, пурӗ 77 ачана (пӗлтӗр — 75 ачана), район администрацийӗн пуҫлӑхӗн премийӗпе чысланӑ.
+13.3 °C