Канаш хулинче пӗр усламҫӑн лавккине хупма йышӑннӑ. Ҫакскер унти нумай хваттерлӗ ҫуртсенчен пӗринче, пӗрремӗш хутра, лавкка уҫнӑ. Унта вӑл автомашинӑсен саппас пайне тата машина ҫӑвӗ сутнӑ.

Усламҫӑн ӗҫӗ-хӗлӗ пирки асӑннӑ хулара пурӑнакан пӗр этем прокуратурӑна евитленӗ. Вӑл шухӑшланӑ тӑрӑх, машина ҫӑвӗ сутни этем сывлӑхне сиен кӳрет. Надзор органӗнич пакунлисем тӗрӗслев пуҫарнӑ. «Чӑн та, тӗрӗсех, сутма юрамасть», — пӗтӗмлетнӗ прокуратура ӗҫченӗсем.

Прокуратура тавӑҫне пӑхса тухса Канашри суд лавккана хупмалла тесе татӑклӑ йышӑну кӑларнӑ.

Строительство виҫисемпе правилисенче пӑхса хӑварнӑ тӑрӑх, автомобильсен саппас пайӗсене, урапасене, машина ҫӑвне ҫын пурӑнакан ҫуртри пӗрремӗш хутра сутма юрамасть иккен.

Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин ветеранӗн ывӑлӗ Тӑвай районӗн прокуратуринчен пулӑшу ыйтнӑ. Аслӑ Ҫӗнтерӳ пулнӑранпа 73 ҫул ҫитнӗ май кӑҫал ветерансене пӗр хутчен тӳлев панӑ. Анчах 90 ҫулти ветерана ку укҫа тивӗҫмен.

Ӑна списока та кӗртмен-мӗн. Пенси фончӗ ветеранӑн пӑснӑ прависене хӳтӗлеме хирӗҫленӗ. Прокуратура вара укҫана шыраса илме пулӑшнӑ. Ҫапла майпа кӑна ватӑскере 10 пин тенкӗ панӑ. Пенси фончӗн Тӑвай районӗнчи уйрӑмӗн пуҫлӑхне вара куншӑн явап тыттарнӑ.

Палӑртса хӑвармалла: ветеран вӑрҫӑра 1945 ҫулхи кӑрлач-авӑн уйӑхӗсенче ҫапӑҫнӑ. Эппин, вӑл ветерансен списокне кӗме тивӗҫ.

Канаш хулинче пурӑнакан хӗрарӑм ывӑлне тӗрмене хуптарасшӑн пулнӑ. Ҫак тӗллевпе вӑл полицие кайса ун пирки элекленӗ. Кун пирки ЧР прокуратурин сайтӗнче пӗлтернӗ.

Суд палӑртнӑ тӑрӑх, 2017 ҫулхи юпа уйӑхӗнче ҫак хӗрарӑм ШӖМӗн дежурнӑй чаҫне пынӑ та ывӑлӗ хӗнени пирки каласа кӑтартнӑ. Йӗрке хуралҫисем ку ӗҫ тӗлӗшпе тӗрӗслев ирттернӗ.

Хӗрарӑм каласа кӑтартни тӳрре тухман. Следстви вӑхӑтӗнче вӑл суйнине йышӑннӑ. Судра та хӗрарӑм айӑпне тунман.

Хӗрарӑм тӗлӗшпе приговор янӑранӑ: ӑна 7 пин тенкӗ штраф тӳлеттермелле тунӑ. Постановлени хальлӗхе саккунлӑ вӑя кӗмен.

Чӑваш Енӗн Строительство, архитектура, ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх министерствинче тӑрӑшнӑ ҫын шанчӑкран тухнӑ. Вӑл коррупципе кӗрешесси ҫинчен калакан федераци саккунӗнчи чарӑва пӑхӑнман. Тӳре-шарана ӗҫрен кӑларма Чӑваш Енӗн прокуратури сӗннӗ.

Надзор ведомствин сайтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, тӗрӗслеве Чӑваш Енӗн правӑна сыхлакан органӗсем ЧР Элтеперӗн Администрацийӗпе пӗрле ирттернӗ. Кӑлтӑка асӑрханӑ хыҫҫӑн Чӑваш Енӗн Строительство, архитектура, ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх министерствине пӗлтернӗ, тӳре-шарана ӗҫрен кӑларма ыйтнӑ.

Эпир илтнӗ тӑрӑх, сӑмах Строймин пуҫлӑхӗн пулӑшаканӗнче тимленӗ Дмитрий Долгов пирки пырать. Ӑна шанчӑкран тухнӑ тесе республика прокуратури ыйтнипе ӗҫрен кӑлармалла тунӑ.

Чӑваш Енри икӗ районта ҫӗнӗ прокурорсене ҫирӗплетнӗ. Улшӑну Элӗкпе Пӑрачкав районӗсене пырса тивнӗ.

Пӑрачкав район прокурорӗ пулма юстици канашҫине Сергей Парамонова ҫирӗплетнӗ, Элӗк район прокурорне – юстици канашҫине Евгений Петрова.

Сергей Парамонов 1981 ҫулта Шупашкарта ҫуралнӑ. 1998—2003 ҫулсенче вӑл Шупашкарти коопераци институтӗнче вӗреннӗ. Ҫав ҫулхи кӗркунне ӑна Улатӑрти районсем хушшинчи прокуратурӑна тӗпчевҫӗ пулса ӗҫе йышӑннӑ. Ҫавӑнта пӗр должноҫрен теприне куҫса вӑл прокурор ҫумне ҫитнӗ.

Евгений Петров 1977 ҫулта Ҫӗнӗ Шупашкартӑ ҫуралнӑ. Вӑл Чӑваш патшалӑх университетӗнче 1995—2000 ҫулсенче юридици факультетӗнче вӗреннӗ. Тепӗр икӗ ҫултан вӑл тӑван хулари прокуратурӑра ӗҫлеме вырнаҫнӑ. Юлашки ҫулсенче Элӗк район прокурорӗн ҫумӗнче тӑрӑшнӑ.

Шупашкар районӗнчи Котеркасси ялӗнче пурӑнакансем уйри ҫӗр пайӗсем патне пыма май ҫуккишӗн пӑшӑрханаҫҫӗ. Ял ҫыннисем ҫак ыйтупа районӑн прокурорӗ Зелфинас Карама патне ҫитнӗ.

Пысӑк йышран тӑракан ушкӑн алӑ пуснӑ ҫӑхавра палӑртнӑ тӑрӑх, «Новочебоксарский» теплица комплексне тӑвакансем ял ҫыннисен ҫӗр пайӗсем патне каякан ҫула карта тытса хунӑ. Палӑртар, теплицӑна «Теплицы регионов» (чӑв. Регионсен теплицисем) тулли мар яваплӑ общество тӑвать. Унӑн хуҫи — Виктор Вексельберг. Проекта усламҫӑ 6,5 миллиарда яхӑн тенкӗ укҫа хума хатӗр.

Теплица хӑпариэтакан ҫӗр лаптӑкӗ уйрӑм ҫынсен харпӑрлӑхӗнче пирки строительство чӑрмавлӑ пуҫланнӑ сӑмах-юмах тухнӑччӗ малтан. Халӗ, ав, тепӗр ыйтӑва хускатнӑ.

«Чӑваш бройлерӗ» кайӑк-кӗшӗк хапрӑкӗнче ӗҫлекенсем тинех хаш сывларӗҫ пуль-ха. Ара, ҫак кунсенче вӗсем пилӗк уйӑхшӑн ӗҫ укҫи илнӗ-ҫке-ха. Предприяти парӑма кӗни пирки чылай калаҫрӗҫ.

219 ҫынна (вӗсен йышӗнче ӗҫрен кайнисем те пур) пӗлтӗрхи раштав уйӑхӗнчи тата кӑҫалхи нарӑс-ака уйӑхӗсенчи шалӑва тӳленӗ.

«Чӑваш бройлерӗ» кайӑк-кӗшӗк хапрӑкӗн ӗҫченӗсен умӗнче парӑм самаях пухӑннӑччӗ-ха. Пӗтӗмпе – 4 миллион тенкӗ те 625 пин тенкӗ. ЧР прокуратури, республикӑри ӗҫ патшалӑх инспекцийӗ пулӑшнипе унта ӗҫлекен ҫынсем хӑйсен саккунлӑ укҫисене илме пултарнӑ.

СУОР строительство организациийӗнче ӗҫлекен 139 ҫын тӑватӑ уйӑх шалу илмен. Компанин ӗҫченӗсене укҫа тӳлемешкӗн май пулнӑ, анчах хуҫа ҫакна пурнӑҫламан. Ҫапла майпа парӑм 8,5 миллион тенке ҫитнӗ.

Компанин генеральнӑй директорӗ тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе прокуратура суда ярса панӑ. Следстви вӑхӑтӗнче айӑпланакан хӑйӗн айӑпне йышӑннӑ, кӑҫал нарӑс уйӑхӗнче ӗҫ укҫин парӑмне татнӑ. Генеральнӑй директора суд штрафӗ тӳлеттерме пултарӗҫ.

Прокуратура тӗрӗслев материалӗсене РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленине ярса панӑ. Ведомство пӗлтернӗ тӑрӑх, следстви вӑхӑтӗнче шар курнӑ ҫын ытларах пулнине тупса палӑртнӑ. Пӗтӗмпе – 159 ҫын. Анчах парӑм виҫӗ пӗчӗкрех-мӗн – 76,9 миллион тенкӗ.

«Правде ПФО» сӑнӳкерчӗкӗ

Етӗрнери тасатмалли сооружени йӗркеллӗ ӗҫлеменнине пула вӑл тӑрӑхра экологи ыйтӑвӗ самай ҫивӗчленнӗ. «Правда ПФО» интернет-кӑларӑм темиҫе кун каялла унта «Справедливая Россия» (чӑв. Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей) партин пайташӗпе Игорь Моляковпа тата Етӗрне районӗнчи Депутатсен пухӑвӗн депутачӗпе Владимир Офариновпа вырӑнта пулса курнӑ та ним ыррине те асӑрхаман. Демографи лару-тӑрӑвне лайӑхлатма ӑнтӑлакансене ҫурт-йӗр ҫавӑрма сооруженирен инҫех мар ҫӗр уйӑрса панине те асӑрханӑ вӗсем.

Сооружение ыррӑн ӗҫлеттерессипе ҫыхӑннӑ ӗҫсем валли районти хыснаран 500 пин тенкӗ уйӑрнӑ-мӗн. Вырӑнтисем ӗҫ-пуҫа ҫулталӑк вӗҫне ҫеҫ йӗркене кӗртме шантарнӑ.

Ҫут ҫанталӑка хӳтӗлекен Шупашкарти районсем хушшинчи прокуратура апла хуравпа килӗшмен: кӑлтӑка пӗтерме хистес тӗллевпе суда тавӑҫпа тухнӑ, унтисем те надзор органӗпе пӗр шухӑшлӑ пулнӑ.

Шупашкарта пӗрисем хваттере хостела, тепӗр майлӑ каласан, йӳнӗ хӑна ҫуртне, ҫавӑрнӑ.

Пӑтӑрмах тӗлӗшпе Шупашкарти Калинин район прокурорӗ суда ҫитнӗ. Тавӑҫра Стрелоксен 324-мӗш дивизийӗнчи хваттере хӑна ҫурчӗ евӗр усӑ курни кӳршӗсен саккунлӑ интересне пӑснине палӑртнӑ.

Хваттере хостел евӗр усӑ курнӑ. Унта сакӑр ҫын валли вырӑн йӗркеленӗ. Хӑна ҫурчӗ евӗр ӗҫленине хыпарлакан пӗлтерӗве тӗнче тетелӗнче те рекламӑланӑ, алӑк ҫине те ҫырса хунӑ, епле ӗҫленине кӑтартнӑ.

Ҫак кунсенче суд ларӑвӗ иртнӗ. Ӑна куҫӑнсӑр майпа йӗркеленӗ. Тӳре Шупашкарти хваттере хостела ҫавӑрни саккунпа килӗшсе тӑманнине палӑртнӑ, хӑна ҫуртне ӗҫлеме чарма йышӑну кӑларнӑ. Чӑваш Енӗн прокуратурин пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, суд йышӑнӑвӗ саккунлӑ вӑя кӗреймен-ха.