Пӗтӗм Раҫҫейри халӑх фрончӗ Чӑваш Енри уйрӑмӗн хастарӗсем шкула ачасем ҫӳрекен ҫул хӑрушсӑрлӑх енчен еплине тишкернӗ. Вӗсем патне районсемпе хуласенчен 200-е яхӑн хутчен хыпарлакан тупӑннӑ. Тӗлӗнмелле пек те, пуринчен ытла кӑлтӑк — Шупашкарта. Сӑмахран, 11-мӗш вӑтам шкулпа юнашарах — вӗҫне ҫитермен стрйока. Ун йӗри-тавра тытса ҫавӑрнӑ карта тӳнсе кайнӑ. Ачасене ҫав вырӑнтан иртсе ҫӳреме хӑрушӑ. Пӗчӗкскерсем унта кӗрсе кайма та пултараҫҫӗ.

Ҫӗнӗ Шупашкар, Ҫӗмӗрле хулисенчен, Элӗк, Хӗрлӗ Чутай, Вӑрмар районӗсенчен тата ытти хӑш-пӗр муниципалитетран та кӑлтӑксене кӑтартса хыпарлакансем тупӑннӑ. Ҫитменлӗхӗ, тӗпрен илсен, шкул патне каймалли ҫул ҫинче ҫутӑ, тротуарсем ҫуккипе ҫыхӑннӑ.

Пӗтӗм Раҫҫейри халӑх фрончӗ Чӑваш Енри уйрӑмӗн хастарӗсем муниципалитетсене кӑлтӑка пӗтерме ыйтса каланӑ.

Раҫҫейӗн Инкеклӗ ӗҫсен министерстви ҫынсен пысӑк ушкӑнӗ пухӑнакан, пушар хӑрушсӑрлӑхне пӑхӑнман объектсен ҫӗнетнӗ «хура списокне» пичетленӗ.

Пушар хӑрушсӑрлӑхӗн правлисене пӑхӑнманнипе ҫыхӑннӑ кӑлтӑка пӗтерме вӑхӑт панӑ, унччен ҫав организацисене ӗҫлеттерме чарнӑ.

«Хура списока» «Побег из лабиринта» (чӑв. Лабиринтран тарни) и «Лазерные сети» (чӑв. Лазер сечӗсем) квест-пӳлӗмсем (Шупашкар, Строительсен урамӗ, 6-мӗш ҫурт) тата «Георгий» суту-илӳ ҫурчӗ» тулли мар яваплӑ общество (Шупашкар, Айзман урамӗ, 86а ҫурт). Юлашкинчен каланӑ ҫуртра кафе тата сауна вырнаҫнӑ.

Ҫӳлерех асӑннӑ даннӑйсене министерство юпа уйӑхӗн 28-мӗшӗ тӗлне илсе кӑтартнӑ. Пӗлтӗрхи утӑ уйӑхӗнче списокра ултӑ объект пулнӑ.

Шупашкар районӗнчи Кӳкеҫсене вырӑнти ача пахчисенчен пӗри патӗнче тротуар ҫукки пӑшӑрхантарать. Унта сӑмах район центрӗнчи ҫӗнӗ районсенчен пӗрин, Совет урамӗн вӗҫӗнче, вырнаҫнӑ «Крепыш» ача пахчи пирки пырать.

Унтан куллен иртсе ҫӳрекенсен машина ҫулӗпе е симӗс курӑк тӑрӑх (вӑл хытса ҫирӗпленнӗ темелле) иртме тивет. Унтан ача-пӑча та, аслисем те ир-каҫ та, кӑнтӑрла та утаҫҫӗ. Шӑпӑрланӗсене ача пахчине илсе пынисен машинисем ирсерен тата каҫсерен ҫавӑнта шӑкӑрттин ларнине кура урапа айне ним мар лекме пулать.

Тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенчен пӗринче ҫырнӑ постпа нумайӑшӗ килӗшет. Тротуар тахҫанах кирлине вӗсем пӗр-пӗринпе ӑмӑртмалла тенӗ пек палӑртса ҫырнӑ. Ҫавӑнти машинӑсен парковки саккун ыйтнипе килӗшсе тӑмасть текен те тупӑннӑ.

«Коммерсантъ» хаҫат пӗлтернӗ тӑрӑх, Федерацин хӑрушсӑрлӑх службин Чӑваш Енри управленийӗн ӗҫченӗсем Ҫӗнӗ Шупашкарти «Химтехникум» чарӑнуран Шупашкар районӗнчи Тутаркассине пассажирсене турттаракан автобуса тӗрӗслес тенӗ. Кв вӑл кӑҫалхи утӑ уйӑхӗнче пулса иртнӗ. Сирпӗнмелли хатӗр евӗр япалана чекист хӗрарӑмӑн ҫӗнӗ пушмакне хунӑ. Пушмака — хут курупкӑна. Пушмак ӑшне сирпӗнмелли евӗр япала чиксе хунӑ.

Хуҫасӑр япалана водитель вӑхӑтра асӑрхаман, асӑрхасан та тивӗҫлӗ мера йышӑнман тесе руль умӗнчине те, предприяти ертӳҫине те штрафланӑ.

Транспорт предприятийӗн пуҫлӑхӗ капла йышӑнупа килӗшмесӗр суд тӑрӑх ҫӳреме тытӑннӑ. Тӳрре тухмалла унӑн хӑйӗн ӑнлантарӑвӗ тупӑннӑ. Водитель курупкӑна хӑрушсӑр мар тесе хакланӑ, ҫавӑнпа вӑл ятарлӑ органсене пӗлтермен. Автобусра ҫынсем тӗрлӗ япала час-часах манса хӑвараҫҫӗ, кайран шыраса пыраҫҫӗ.

Штрафласси ҫинчен кӑларнӑ йышӑнӑва суд пӑрахӑҫланӑ.

Ҫурла уйӑхӗн 1-мӗшӗнче Чӑваш Енре вӑйлӑ ҫил алхасӗ тесе асӑрхаттарать Раҫҫейӗн Инкеклӗ ӗҫсен министерствин Чӑваш Енри управленийӗ. Унтисене республикӑн Гидрометцентрӗ ҫапла систернӗ.

Гидрометцентр пӗлтернӗ тӑрӑх, паян пирӗн тӑрӑхра ҫил ҫеккунтра 12-17 метр хӑвӑртлӑхпа вӗрӗ.

Вӑйлӑ ҫилпе электролини тата ҫыхӑну линийӗсем татӑлас хӑрушлӑх пулӗ. Вӑйсӑр ларакан конструкцисем персе анма пултарӗҫ.

Вӑйлӑ ҫил вӑхӑтӗнче тӳнме пултаракан вырӑнсенчен ҫынсен пӑрӑнмалла. Машинӑсене йывӑҫсем ҫывӑхне лартмалла мар.

Ҫак эрнере пирӗн республикӑра ҫанталӑк сивӗтессине Чӑваш халӑх сайчӗ маларах пӗлтернӗччӗ. Ҫак кунсенчи самай сулхӑн ҫанталӑк, чӑн та, кӗркуннехине аса илтерет.

Ҫӗртме уйӑхӗн 22-мӗшӗнче Чӑваш Енри икӗ районта 9 ҫулти ачасем шыва путса вилнӗ. Вӗсенчен пӗри, хӗрача, Комсомольски раойнӗнчи Хирти Мӑнтӑр ялӗ патӗнчи шыва шар курнӑ. Унпа пӗр ҫулхи арҫын ача Муркаш районӗнчи Ҫӗньял Хуракасси ялӗ патӗнчи пӗвере куҫне хупнӑ.

Инкек пирки пӗлнӗ хыҫҫӑн РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗн специалисчӗсем ҫийӗнчех тӗпчев пуҫарнӑ.

Асӑннӑ управленин ертӳҫин аслӑ пулӑшуҫи Олег Димитриев пӗлтернӗ тӑрӑх, ачасем ишме пӗлмен. Вӗсем шывпа антӑхса кайса вилнӗ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Пӗчӗкскерсене юри путарнӑ е вӗлерсе шыва пӑрахнӑ теме тӗпчевҫӗсен сӑлтав ҫук.

РФ Следстви комитечӗн республикӑри управленийӗнче шыв-шур хӗрринче асӑрханмаллине тепӗр хутчен аса илтереҫҫӗ.

Ҫӗртме уйӑхӗн 6-мӗшӗнче Чӑваш Енре «Остановись до переезда!» (чӑв. Ҫул урлӑ каҫнӑ чухне чарӑн!) акци иртӗ. Ӑна машинӑсем чукун ҫул урлӑ каҫнӑ чухне асӑрханччӑр, чарӑнса тӑччӑр тесе ирттерӗҫ.

Акци Лапсар патӗнчи чукун ҫул каҫҫи ҫинче ирхи 10 сехетрен пуҫласа 11 сехетчен иртӗ.

Чулхулари чукун ҫулӑн корпоратив службин пайташӗ Алена Чернышева ҫак йӗркесен авторне пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫӗртме уйӑхӗн 6-мӗшне Чукун ҫул каҫҫисене тимлӗх уйӑрмалли пӗтӗм тӗнчери кун тесе йышӑннӑ. Капла йышӑнӑва Чукун ҫулӗсен пӗтӗм тӗнчери пӗрлӗхӗ, Европа союзӗн комиссийӗпе тата Пӗрлештернӗ нацисен организацийӗпе палӑртнӑ.

Водительсене чукун ҫул урлӑ каҫнӑ чух асӑрхануллӑ пулмаллине аса илтерӗҫ. Ятарлӑ памяткӑсемпе стикерсем валеҫсе парӗҫ.

Чӑваш Енре ыран вӑйлӑ ҫил алхасас хӑрушлӑх пур. Ҫакӑн пирки Раҫҫейӗн Инкеклӗ ӗҫсен министерствин Чӑваш Енри управленийӗ пӗлтерет. Вӑл вара республикӑн Гидрометцентрӗ хыпарланине систерет.

Гидрометцентра ӗненсен, ыран пирӗн тӑрӑхра ҫил ҫеккунтра 18 метр хӑвӑртлӑхпа вӗрмелле. Аслати авӑтасси пирки те асӑрхаттараҫҫӗ.

Ҫанталӑк япӑхса кайсан вӑйлӑ ҫилпе электролини тата ҫыхӑну линийӗсем татӑлас хӑрушлӑх пулӗ. Вӑйсӑр ларакан конструкцисем персе анма пултарӗҫ. Транспорт ҫӳрессине те витӗм кӳрес хӑрушлӑх пур.

Вӑйлӑ ҫил вӑхӑтӗнче ҫынсене хӑрушӑ вырӑнсен ҫывӑхӗнче тӑма сӗнмеҫҫӗ. Тӳнме пултаракан япаласемпе юнашар автомашинӑсене лартмалла мар. Шыв вӑйлӑ хумханнӑ чух кимӗ таврашӗпе ишме тӑхтамалла.

Чӑваш Енри организаци-учрежденисенче мина лартнӑ тесе каллех хӑратнӑ. Ҫакна эпир республикӑн Шалти ӗҫсен министерствин сайтӗнче паян хыпарлани тӑрӑх пӗлтӗмӗр.

Сирпӗнмелли хатӗрсем вырнаҫтарнӑ текен хыпар илтсен яваплӑ тытӑмсем (полици тата Росгварди ӗҫченӗсем) яланхиллех васкавлӑн ӗҫе кӳлӗннӗ. Турра шӗкӗр, ниҫта та нимӗн те тупӑнман.

Правӑна сыхлакан органсем халӗ усал шӳтлекенсем камсем пулнине палӑртассипе тимлеҫҫӗ. Ҫакӑн пирки Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствин пресс-служби пӗлтернӗ.

Мина лартнӑ тесе шиклентерекенсем маларах та темиҫе хутчен пулнӑччӗ. Кӑрлач уйӑхӗн 30-мӗшӗнче Шупашкарти 11 шкула, хӑш-пӗр суту-илӳ ҫуртне мина хуни пирки электрон почтӑпа систернине, ака уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче каллех ҫавӑн пек хыпарланине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ.

Чӑваш Енре ҫак кунсенче «Частник» (чӑв. Уйрӑм ҫын) уйӑхлӑх иртет. Вӑл ака уйӑхӗн 29-мӗшӗнче пуҫланнӑ, ҫу уйӑхӗн 29-мӗшӗнче вӗҫленӗ. Профилактика мероприятине Гостехнадзор инспекцийӗпе Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерстви ирттереҫҫӗ. Тӗрӗслев вӑхӑтӗнче инспекторсем уйрӑм ҫынсем хӑйсен тракторӗсемпе тата мотоблокӗсемпе епле усӑ курнине хаклӗҫ.

Гостехнадзор инспекцийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш Енри мӗнпур трактортан 60-а яхӑн проценчӗ — уйрӑм ҫынсен аллинче. Тракторсене тата хӑй тӗллӗн ҫӳрекен техникӑна теприсем тӗрӗслеттермеҫҫӗ. Ҫакӑ инкек патне илсе ҫитерме пултарать. Юсавлӑ техника та асӑрханманнине каҫармасть. Вӑрнар районӗнче пӗчӗк ача тракторӑн хыҫалти чӳречинчен тухса ӳкнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ.