Чӑваш автономи облаҫне йӗркеленӗренпе 100 ҫул ҫитнине халалласа Чӑваш кӗнеке издательстви «Вместе. Пӗрле» открыткӑсен пуххи кӑларнӑ.
24 открыткӑран тӑракан комплект тӑван республикӑмӑрӑн хулисемпе районӗсен илемӗпе паллаштарӗ. Открыткӑсем ҫинче Шупашкарти паллӑ вырӑнсемпе пӗрлех республикӑрисем те сӑнланнӑ. Сӑмахран, Канаш районӗнчи Мӑкӑр ялӗнчи чукун ҫул кӗперӗ, Пӑрачкаври чиркӳ, Ҫӗрпӳри хӗрарӑмсем мӑнастирӗ. Вӗсем ҫеҫ-и, республикӑра ытарайми хитре вырӑнсем татах нумай.
Открыткӑсене Чӑваш кӗнеке издательствин лавккисенче туянма пулать тесе пӗлтернӗ Чӑваш Ен цифра таланӑвӗ, информаци политикин тата массӑллӑ коммуникацисен министерстви.
Паян, утӑ уйӑхӗн 3-мӗшӗнче, Станислав Ильин 70 ҫулхи юбилейне паллӑ тӑвать. Ӑна поэт-юрӑҫ, публицист, редактор, халӑх пултарулӑхне аталантаракан евӗр пӗлеҫҫӗ. Вӑл — Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ, Н. Талвир ячӗллӗ литература премийӗн лауреачӗ, юрӑ ҫыракансен Аристарх Орлов-Шуҫӑм ячӗллӗ конкурсӗн ҫӗнтерӳҫи.
Станислав Ильин Патӑрьел районӗнчи Сӑкӑт ялӗнче ҫуралнӑ. Унӑн ашшӗ Сӑкӑтри ял хорӗн ертӳҫи Петр Ильин пулнӑ.
Станислав Петрович И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче вӗреннӗ. Ялти клуб пуҫлӑхӗнче, вӗрентекенте, Чӑваш радиора музыка программисен редакторӗнче, Республикӑн халӑх пултарулӑх ҫуртӗнче информаципе аналитика пайӗн заведующийӗнче ӗҫленӗ.
Паян, утӑ уйӑхӗн 2-мӗшӗнче, Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн тӗп художникӗ Валентин Федоров хӑйӗн 60 ҫулхи юбилейне паллӑ тӑвать.
Валентин Федоров Йӗпреҫ поселокӗнче 1960 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 2-мӗшӗнче ҫуралнӑ. Тӑван поселокри 1-мӗш шкулта вӗреннӗ, 1978 ҫулта Шупашкарти художество училищине пӗтернӗ. 1990 ҫулта вӑл Мускаври МХАТри шкул-студире спектаклӗн тулаш формине йӗркелес, сцена художникӗ-технологӗ пулас ӑсталӑха алла илнӗ. Малтан вӑл К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче художникӗ-постановщикӗ пулса ӗҫлет. 1989 ҫултанпа Оперӑпа балет театрӗнче тӗп художникра тӑрӑшма тытӑннӑ. 2017-2018 ҫулсенче унта директор пулса ӗҫленӗ, халӗ каллех тӗп художникра тӑрӑшать.
Валентин Федоров – Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ художникӗ. Ӑна Тӑван ҫӗршыв умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн II степеньлӗ орден медалӗпе чысланӑ.
Чаваш Республикин халӑх артистки Полина Чамжаева паян 60 ҫул тултарнӑ. Вӑл 1960 ҫулхи ҫӗртме уйӑхӗн 28-мӗшӗнче Канаш районӗнчи Пӗчӗк Малти Тукай ялӗнче ҫуралнӑ.
Сасси ҫемҫе, сӑнӗ ҫепӗҫ, кӗлетки хӳхӗм ҫак артистка ултӑ теҫетке ҫула ҫитнине ӗненме те йывӑр. 1979 ҫулта Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче ӗҫлеме пуҫланӑ вӑл. Пӗр вӑхӑтра теартан кайнӑччӗ. Анчах кайран каллех тӑван театрӑн сцени ҫине таврӑнчӗ. Ҫак ҫулсенче Полина Чамжаева вуншар сӑнар калӑпланӑ. Вӑл рольсем Чӑваш Енӗн театр ӳнерӗн ылтӑн фондне кӗрсе юлнӑ.
Нумаях пулмасть «Полина Чамжаева: «Сцена ҫинче тӗнче ҫаврӑнать» кӗнеке пичетленнӗччӗ. Ӑна кӑрлач уйӑхӗн 22-мӗшӗнче Чӑваш Ен Наци вулавӑшӗнче хӑтланӑччӗ.
Паян Чӑваш автономи облаҫне йӗркеленӗренпе 100 ҫул ҫитнине халалланӑ маркӑна ҫӳретме пуҫланӑ. Маркӑна ятарлӑ штемпельпе паллӑ тунӑ. Ҫав ӗҫе республика Элтеперӗн тивӗҫӗҫене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаев тата Раҫҫей Почтин Чӑваш Енри управленийӗн пуҫлӑхӗ Владимир Тимофеев пурнӑҫланӑ. Юбилей маркиллӗ конвертсене вӗсем Республика кунне уявланин датине кӑтартакан штемпельпе паллӑ тунӑ.
Почта маркине 27 пин экземплярпа кӑларнӑ. Ун ҫине республика гербне, тӗррине, паллӑ вырӑнӗсене, элемӗсене ӳкерсе хунӑ.
Почта марки ҫинче Чӑваш Ен пиллӗкмӗш хут ӗнтӗ сӑнарланать. Пирӗн тӑван республикӑмӑра халалланӑ маркӑсене унччен 1933, 1960, 1970 тата 2000 ҫулсенче пичетленӗ.
Паян, Республика кунӗнче, Чӑваш Ен ялавӗ Америкӑри Пӗрлешӳллӗ Штатсене ҫитнӗ. Кун пирки республикӑн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗ Инстаграмра хыпарланӑ. Республика ертӳҫисене АПШри Пенсильвани штатӗнче пурӑнакан Тэтчер Монтгомери пӗлтернӗ.
Ҫав ҫамрӑк маларах Чӑваш Ен ертӳҫинчен Олег николевран Чӑваш Ен ялавне ыйтнӑ иккен. Америка каччи вырӑс историйӗпе культурине вӗреннине пӗлтернӗ. Халӗ вӑл Раҫҫей субъекчӗсен элемӗсемпе шкул проекчӗ хатӗрлет иккен.
Ют ҫӗршыври ҫамрӑка Олег Николаев пулӑшас тенӗ. Ялава вӑл посылкӑпа ӑсатнӑ. Паян парне Питтсбург хулине ҫитнӗ. Чӑваш Республикин элемне илсен каччӑ хытах савӑннӑ. Унӑн тусӗсем тата ҫемйи те Чӑваш Енпе кӑсӑкланма пуҫланине ӗнентернӗ.
Паян, тӑван республикӑмӑр Чӑваш автономи облаҫне йӗркеленӗренпе 100 ҫул ҫитнӗ кун, «Славься, Чувашия!» (чӑв. Мӑнаҫлан, Чӑваш Ен!) юрӑ марафонӗ вӗҫленет. Ҫав видеоролик тӑван халӑхӑмӑрӑн авалхи гимнӗпе, «Алран кайми», юрӑпа пуҫланать. Ӑна Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗ артисчӗсем юрлаҫҫӗ.
Марафон ҫу уйӑхӗн 26-мӗшӗнче пуҫланнӑччӗ. Паллӑ кунпа ҫыхӑннӑ акцие республикӑри мӗнпур районпа хула хутшӑнчӗ, вӗсем хӑйсен гимнӗсене шӑрантарчӗҫ, тӑван тӑрӑхӗн ҫитӗнӗвӗпе кӗскен паллаштарчӗҫ. Эстафетӑна вӗсем пӗрин хыҫҫӑн теприне пачӗҫ. Ҫапла вара акцие ҫӗнӗрен те ҫӗнӗ муниципалитет хушӑнса пычӗ.
Пӗтӗмлетӳллӗ видеороликпа паллашас тесен ҫак каҫӑпа иртме сӗнетпӗр.
Паян тӑван республикӑмӑр хӑйӗн 100 ҫулхине уявлать. Кӑшӑлвируса пула ӑна анлӑн, пысӑк йышпа палӑртма мйа килмест пулин те ку дата пирӗншӗн чӑннипех те мӑнаҫлӑх кунӗ. Чӑваш автономи облаҫне йӗркеленӗренпе 100 ҫул ҫитнӗ ятпа хамӑр ҫӗршыври пултарулӑх коллективӗсем ҫеҫ мар, Эстонирен те видеосалам килнӗ. Хамӑр ҫӗршыври пултарулӑх коллективӗсене илсен саламсем Пушкӑртстанран, Тутарстанран, Красноярск тӑрӑхӗнчен, Иркутск, Ленинград, Мурманск, Чулхула, Самара, Чӗмпӗр, Тӗмен облаҫӗсенчен, Чулхула, Самара, Санкт-Петербург, Екатеринбург, Сургут, Ӗпхӳ хулисенчен ҫитнӗ.
Чӑваш Ен ҫыннисене республикӑн Культура министерстви видеосаламсемсене хӑйсен страницсене #ВместеПӗрле #чувашия #100летЧувашии хештегсемпе вырнаҫтарма ыйтать.
Паян Чӑваш Республики хӑйӗн 100 ҫулхи юбилейне уявлать. Эпир вара сирӗнпе пӗрле тӗрлӗ кӗтессенче пулса курӑпӑр, республикӑра ҫав уяв — кӑҫалхи юбилее лекекен Республика кунӗ — мӗнле иртни пирки каласа парӑпӑр.
Ҫапла май паянхи онлайна вӗҫлемелле пулӗ. Ӑна тепӗр хут, анлӑрах ҫурлан виҫҫӗмӗш вырсарникунӗнче — официаллӑ майпа Шупашкар хула кунӗнче палӑртма шантарнӑччӗ-ҫке — ҫутатӑпӑр.
Тепӗр хут сире Республика пӗр ӗмӗр тултарнӑ ятпа саламлатпӑр! Ӳстӗр пирӗн патшалӑх, чечеклентӗр! Халӑха ырлӑх кӳтӗр, тӗнче шайӗнче тивӗҫлӗ вырнӑ тупма пултартӑр!
Шырарӑм-шырарӑм... Урӑх ҫук пулас. Республика кунне мар, темле область юбилейне паллӑ тӑватпӑр тейӗн. Шел, намӑс-симӗс те ҫук ҫак ҫынсен вӗт-ха! Наци телекуравӗ чӑвашлӑхран питӗ инҫе тӑнине ҫакӑ тепӗр хут ҫирӗплетсе парать ӗнтӗ.
Рунӑллӑ ҫырулӑх пирки каласа панине вырнаҫтарчӗҫ... Унта та пулин хамӑр чӗлхемӗр пирки Алмантай суварист вырӑсла каласа парать.
Наци телекуравӗн Ютубри каналӗнче паян пире уява онлайн кӑтартма шантарчӗҫ. Пӗр купа видео вырнаҫтарчӗҫ. Пурте вырӑсла. Титул ӳкерчӗк ҫине пысӑк саспаллисемпе «УЯВЛАТПӐР» тесе ҫырнӑ пулин те. Чӑвашлине шырас та килместчӗ — ҫавах та Олег Мустаевӑнне пӑхса илесех терӗм. Чӑвашла. Маттур. www.youtube.com/watch?v=0b4sI03XC3g
Чӑваш автономине туса хунаранпа 100 ҫул ҫитнине халалласа Фёдор Мадуров хӑйӗн килӗнче галерея уҫрӗ.
Чӑваш автономи облаҫне йӗркеленӗренпе 100 ҫул ҫитнине халалласа «Спортивная Чувашия. Из прошлого в будущее» документлӑ фильм ӳкернӗ. Ӑна ЧР Спорт министерствипе «ЮТВ» телеканал хатӗрленӗ.
Чӑваш автономи облаҫне йӗркеленӗренпе 100 ҫул ҫитнӗ ятпа тӑван республикӑмӑра Раҫҫей Президенчӗ Владимир Путин, Раҫҫей Федераци Канашӗн ертӳҫин пӗрремӗш ҫумӗ Николай Федоров, Раҫҫей Президенчӗн Федерацин Атӑлҫи округӗнчи полпречӗ Игорь Комаров саламланӑ. Саламлӑ сӑмахсене Чӑваш Ен влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче вырнаҫтарнӑ.
Малалла хуланалла тухса ҫаврӑнмалла пуль тетӗп. Фотосем кӗтӗр :)
www.youtube.com/watch?v=OnAL5KPww6A — Олег Николаев Республика кунӗпе саламлани (вырӑсла).
Чӑваш чӗлхи лабораторийӗнчен те республикӑмӑра парне пултӑр — «Чӑваш чӗлхин икчӗлхеллӗ ҫӳпҫинче» паянтан 500 пин ытла пуплевӗш! Ку ӳсӗме Сергей Баруздинӑн «Пӗр ҫулпах» романӑн (чӑвашла Александр Галкин куҫарнӑ) сыпӑкне кӗртнӗ хыҫҫӑн ҫитрӗмӗр.
Леонид Сильвестров юбилей ячӗпе юрӑ хайланӑ. Ӑна вӑл пире ярса пачӗ:
Чӑваш автономи облаҫне туса хунӑранпа
100 ҫул ҫитнине халаллатпӑр
Атӑл шӳлкеми – пирӗн Шупашкар
Шурӑ акӑш пек курӑнать.
Ӗлӗк-авалтан чӑвашпа тутар,
Вырӑс та кунта пурӑнать.
Тахҫанах йышра мӑкшӑпа ирҫе,
Ҫармӑспа пушкӑрт – юнашар.
Тӗрлӗ халӑхсен туслӑ ҫемйинче
Чун-чӗре курать пархатар.
Хушса юрламалли:
Мӗншӗн-ха, туссем, инҫете каяс,
Ҫӗр ҫинче пулсан Шупашкар?
Телее кунтах, хамӑрах туптас –
Чӗрере хӗмлентӗр кӑвар!
Кӑвак ҫутӑллах хула вӑранать,
Ҫӗн куна васкать тӗл пулма.
Ыр сунса хӗвел пире ачашлать,
Ҫӳллӗрен ҫӳле хӑпарса.
Таврара юхать кайӑксен юрри –
Чӑн симфони пек янӑрать,
Ҫывӑхра ҫавах машшинсен сасси:
Ӗҫ кӗвви чуна тыткӑнлать.
Хушса юрламалли.
Ентешсем ӗҫчен, хастар пулнӑран
Шупашкар ӳсет ҫулсерен.
Ан мансам, тӑван, килсе хӑналан –
Тарават эпир ӗмӗртен.
Санпала утар каҫхи урампа:
Кун пекки ниҫта эс курман.
Киленсе сывлар шерпет сывлӑшпа,
Ҫӑкасем чечек кӑларсан!
Хушса юрламалли.
Леонид Сильвестров
Чӑваш Республики — чӑваш халӑхӗн хальхи вӑхӑтри патшалӑхӗ. Унччен маларах пирӗн мӑн асаттесем Аслӑ Пӑлхар патшалӑхне, Атӑлҫи Пӑлхар патшалӑхне йӗркелеме пултарнӑ. Историре уйрӑмах Атӑлҫи Пӑлхар тарӑн йӗр хӑварнӑ. Тутар-монголсем тапӑнса килсен пирӗн мӑн асаттесем пӗрремӗш хут вӗсене ҫапса ҫӗмӗрме пултарнӑ.
Хальхи патшалӑхӑн тымарӗсем 1920 ҫултанпа вӑй илме пуҫланӑ. Ҫӗртмен 24-мӗшӗнче В.И. Ленин «Чӑваш автономи облаҫӗ ҫинчен» декрета алӑ пуснӑ. Унта ҫавӑн пекех ВЦИК председателӗн Михаил Калининӑн тата ВЦИК секретарӗн Авель Енукидцен алӑ пуснисем пулнӑ. 1925 ҫулхи акан 21-мӗшӗнче Чӑваш автономи облаҫӗнчен Чӑваш АССР йӗркеленӗ. 1992 ҫултанпа Чӑваш Республики ята илнӗ.
Паян Светлана Асамат та хӑйӗн ҫуралнӑ кунне уявлать. Саламлатпӑр! Пӗрре — Республика кунӗ ячӗпе, тепре — Ҫуралнӑ кунпа.
Ҫавӑн пекех ҫак кун паллӑ актриса Ольга Ырсем те 1892 ҫулта ҫуралнӑ.
Кану кунӗ паян, сӑмах май, республикӑмӑрта ҫеҫ мар, Раҫҫейӗпех. Сӑлтавӗ вара — ҫак кун Ҫӗнтерӳ парадне ирттерме шут тытнинче. Ҫу уйӑхӗн 9-мӗшӗнче ӑна ирттерме кӑшӑлвирус чӑрмантарнӑ, халь вара ирттерме май пур тесе шутланӑ.
Пирӗн республикӑра вара Ҫӗнтерӳ парачӗ пулмӗ — ӑна ирттерме шӑп ҫав вирус чӑрмантарать те ӗнтӗ.
Юбилейлӑ ҫул пулин те кӑҫал уява паллӑ тума чӑрмантаракан сӑлтав та пур — ку вӑл кӑшӑлвирус. Ҫавах та, республикӑри влаҫ органӗсем пире уява онлайн мелӗпе кӑтартма шантараҫҫӗ. Наци телекуравӗн Youtube каналӗнче пӑхмалла теҫҫӗ: www.youtube.com/channel/UCI7nCDhnZV9B2O5KbzTUV2Q
//шел те, хальлӗхе унта нимӗнле онлайн та асӑрхамарӑмӑр-ха.
Чи малтанах республика Элтеперӗн тивӗҫне вӑхӑтлӑха пурнӑҫлакан Олег Николаевӑн салам сӑмахӗсене илсе кӑтартар:
Хаклӑ ентешсем!
Сире Чӑваш автономине йӗркеленӗренпе 100 ҫул ҫитнӗ ятпа чун-чӗререн саламлатӑп.
Ҫак уяв тӑван ене юратакан, унӑн хӑйне евӗрлӗ кун-ҫулӗпе, ӑс-хакӑлӗпе культурин паха еткерлӗхӗпе мӑнаҫланакан мӗнпур ҫынна пӗрлештерет.
Чӑваш халӑх историйӗ кӑсӑк та пуян, вӑл нумай-нумай ӗмӗре тӑсӑлать. Ҫапах та чӑваш патшалӑхӗн кун-ҫулне уйрӑммӑн илсен, унӑн юлашки 100 ҫулхи тапхӑрӗнче пирӗн аслӑ ҫӗршывӑмӑрта мӗн пулса иртни туллин те уҫӑмлӑн сӑнарланнӑ.
Малалла ҫирӗппӗн аталанма пулӑшакан вӑй пирӗншӗн хуть хӑҫан та халӑхӑмӑрӑн ӗҫченлӗхӗ пулса тӑрать. Вӑрҫӑчченхи ҫулсенче Чӑваш Ен хут пӗлменлӗхе пӗтерес енӗпе малта пыракан автономисенчен пӗри шутланнӑ. Республика ҫав тапхӑрта хытӑ сийлӗ ҫулсем тӑвас енӗпе малта пынӑ, ҫавӑншӑн ӑна Ленин орденӗпе чысланӑ.
Чӑваш Ен ывӑлӗсемпе хӗрӗсем Ҫӗнтерӗве ҫывхартассишӗн ырми-канми тӑрӑшнӑ, вӑрҫӑ хыҫҫӑнхи ҫулсенче Тӑван ҫӗршыва аркануран чӗртсе тӑратнӑ, тӗнче уҫлӑхне ҫул хывнӑ.
Халӗ Чӑваш Республики умӗнче ҫӗнӗ майсем уҫӑлаҫҫӗ. Вӗсене пурнӑҫа кӗртме географи тӗлӗшӗнчен лайӑх вырӑнта вырнаҫни, пирӗн питӗ ырӑ та уҫӑ чунлӑ халӑхӑмӑр, культурӑпа ӗҫ тата ӑслӑлӑх йӑли-йӗркисем пулӑшаҫҫӗ.
Чӑваш автономийӗ 100 ҫул тултарнине эпир ҫӑмӑлах мар лару-тӑрура, анчах та тивӗҫлӗ кӑтартусемпе кӗтсе илетпӗр. Малта — ҫӗнӗ инҫетсем, ҫӗнӗ тӗллевсемпе ҫитӗнӳсем. Кулленхи ӗҫӗмӗре тата кашнин професси ӑсталӑхне пула пирӗн тӑван ҫӗрӗн вӑй-халӗпе пуянлӑхӗ ӳсет. Сире ырӑ пуҫарусенче ҫитӗнӳсем тума, ҫирӗп сывлӑх, ырлӑх тата хастарлӑх сунатӑп. Чӑваш халӑхӗн ҫитӗнӗвӗсемпе тивӗҫлипе мухтанар тата вӗсене ӳстерсе пырар!
Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑха пурнӑҫлакан Олег Николаев
Чӑваш автономи облаҫне йӗркеленӗренпе 100 ҫул ҫитнӗ ятпа Раҫҫей халӑх артисчӗ Надежда Бабкина саламланӑ. Ку хыпара Чӑваш Ен Культура министерстви Инстаграмра хыпарланӑ.
«Хаклӑ Чӑваш Ен, Чӑваш Енре пурӑнакансем, ҫӗр ҫулхипе чӗререн саламланине йышӑнсамӑр», – тесе пуҫланӑ халӑх артистки салама.
Чӑваш Ене Надежда Бабкина питӗ хитре тесе каланӑ. Унӑн ҫутҫанталӑкне, ял-хулине илемлӗ тесе ырланӑ вӑл.
Надежда Бабкина культурӑна тимлӗх уйӑрма чӗнсе каланӑ. Хутшӑнури культура пирки сӑмах пырать унта. «Юрлани, ташлани ҫеҫ мар. Тавлашнӑ чух та культура, тавлашу культури», –тенӗ вӑл. «Хӑвӑр хӑш ҫӗр ҫинче ҫуралнине асра тытӑр», – тенӗ Раҫҫей халӑх артистки Надежда Бабкина.
+18.3 °C
