Кӑрлачӑн 29-мӗшӗнче Чӑваш наци вулавӑшӗнче Петр Осипов драматурга, ҫыравҫа, СССР ҫыравҫӑсен союзӗн членне, актера, режиссера, врача, медицина ӑслӑлӑхӗсен кандидатне халалласа «Петр Николаевич Осиповӑн нумай енлӗ пултарулӑхӗ» ҫавра сӗтел иртнӗ. Ӑна «Айтар», «Кушар» пьесӑсен авторӗ ҫуралнӑранпа 115 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Петр Осипова Чӑваш патшалӑх академи драма театрне пуҫарса яраканӗсенчен пӗри тесе хаклаҫҫӗ. Хӑй те вӑл ҫав театрта актерта ӗҫленӗ. Куславкка районӗнчи Кутемер ялӗнче 1900 ҫулхи кӑрлачӑн 27-мӗшӗнче ҫуралнӑскер литературӑри ӗҫ-хӗлне 16-ра пуҫӑннӑ. Икӗ теҫеткене яхӑн пьеса ҫырнӑ, автобиографилле 3 роман авторӗ.
Драматургра чун канӑҫне тупнипе пӗрлех Петр Осипов ӑста тухтӑр пулнӑ. Хусанти университетӑн медицина факультетне вӗренсе пӗтернӗ, шалти чирсен кафедринче ординатурӑра ӑс пухнӑ. Шупашкарти хула поликлиникинче тӗп врачра ӗҫленӗ, Чӑваш Енӗн сывлӑх сыхлав министрӗ пулнӑ. 43-ре чухне кандидат диссертацине хӳтӗленӗ. 50 ытла ӑслӑлӑх ӗҫӗ пичетленӗ.
Кӑрлачӑн 28-мӗшӗнче Красноармейски районӗнчи Янкас ялӗнче Вениамин Кондратьев (Пехил) ҫуралнӑранпа 60 ҫул ҫитнине уявланӑ. Вӑл — поэт, «Шӑнкрав курӑкӗ», «Янкас йӑмрисем», «Мерттес» кӗнекесен авторӗ.
Уява Н.Г.Ершов поэт, таврапӗлӳҫӗ те хутшӑннӑ. Унта «Канлӗх» клуба ҫӳрекенсем те пулнӑ.
Вулавӑш ӗҫченӗ Галина Ильина поэтӑн пултарулӑхӗпе, кун-ҫулӗпе паллаштарнӑ. Юбилей тӗлне вулавӑшра «Вениамин Пехил — паллӑ поэт» кӗнекесен куравне йӗркеленӗ, вӑл ҫырнӑ кӗнекесене тишкернӗ.
Николай Ершов Вениамин Пехилпе «Ял пурнӑҫӗ» хаҫатра пӗрле ӗҫленине аса илнӗ. Воля Правдина, Юлия Ефремова поэтӑн шкул чухнехи пурнӑҫне каласа кӑтартнӑ.
Поэтӑн аппӑшӗсем Любовь Егорова тата Эмилия Васильева тӑванӗ пирки аса илсе каласа кӑтартнӑ, килӗшнӗ сӑввисене вуланӑ. Вӗсем тӑванне манманшӑн ентешӗсене тав тунӑ.
Красноармейскисем хӑйсен поэтне Вениамин Пехиле манмаҫҫӗ, ӑна аса илсех тӑраҫҫӗ.
Сӑнсем (7)
Шупашкарта Аслӑ Ҫӗнтерӗве 70 ҫул ҫитнӗ май Волонтерсен хулари корпусне йӗркеленӗ. Маларах ун пеккисене республикӑри мӗнпур муниципалитетра йӗркеленӗ.
Волонтер корпусӗн тӗп тӗллевӗ — май килнӗ таран ытларах ҫамрӑка Ҫӗнтерӳ уявне явӑҫтарасси. «Яш-кӗрӗмпе хӗр-упраҫа эпир мероприятисене йӗркелеме тата ирттерме пулӑштарасшӑн кӑна мар, вӑй пӗрлӗхре пулнине кӑтартса парасшӑн», — тенӗ «Роспатриотцентр» пуҫлӑхӗ Ксения Разуваева.
Волонтерсем пӗрер акцие хутшӑннипех лӑпланмӗҫ, системӑлла ӗҫлӗҫ. Кунта асӑну палӑкӗсемпе ҫар мухтавӗн вырӑнӗсене, масарсене тирпейлесе тӑрасси те, шырав ӗҫӗнче пулӑшасси те кӗрет.
Ӗнер Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ ӳнер ӗҫченӗ, композитор, фольклорист, музыковед Александр Осипов 60 ҫул тултарнӑ.
Унӑн пӗрремӗш профессийӗ — пианист. Музыка училищине пӗтернӗ хыҫҫӑн консерваторинче ӑс пухнӑ. Анчах — музыковеда. Пурнӑҫне пианистра ӗҫлесе ирттермен пулин те алли ҫак музыка инструменчӗ енне туртӑннине пӗлтереҫҫӗ унӑн ӗҫтешӗсем. Рояльпе те вылять вӑл. 5 ҫул каялла тӗрлӗ ҫӗршыв тӑрӑх ҫӳренӗ, карап ҫинче пианистра ӗҫленӗ.
Унӑн юратнӑ тепӗр ӗҫӗ — халӑх пултарулӑхне тӗпчесси. Икӗ теҫетке ҫул хушшинче икӗ пин ытла сӑвӑ ҫырса илнӗ. Гуманитари институчӗн архивӗнче упранакан 1200 ытла юрра пичетлеме хатӗрленӗ. Александр Осипов пухса кӑларнӑ Ираида Вдовинӑпа Василий Воробьев юррисен пуххисем те паха ӗҫ. Василий Воробьев юррисене вӑл хальхи вӑхӑтри евӗр янӑрамалла та ҫӗнетнӗ. Александр Осипов илемлетнӗ юрӑ-кӗвӗ Чӑваш патшалӑх юрӑпа ташӑ ансамблӗнче репертуарӗнче те тивӗҫлӗ вырӑн тупнӑ.
Кӑҫал авӑн уйӑхӗнче пирӗн портала йӗркеленӗренпе 10 ҫул ҫитет. Ҫак 10 ҫул хушшинче чӑваш чӗлхи тӗнче тетелне кӑштах та пулин кӗчӗ теме пулать. Ҫавах та ҫителӗклех мар. Кӑна лайӑхлатас тӗллевпе тата Чӑваш халӑх сайтне йӗркеленӗренпе 10 ҫул ҫитнине халалласа эпир чӑвашла сайтсен конкурсне ирттерес терӗмӗр, ӑна «Шурӑ сӑнӑ» ят патӑмӑр.
«Шурӑ сӑнӑ» конкурса пурте хутшӑнма пултараҫҫӗ — харпӑр ҫынсем те, ушкӑнпа та. Сайтсен тематики тӗрлӗрен пулма пултарать — чи кирли вӑл чӑвашла пулни. Хутшӑнакан сайтсене эпир — хаклав комиссийӗ — темиҫе критерипе хаклӑпӑр. Тӗп шайра: актуаллӑх, илемлӗх, калӑплав. Ҫавӑн пекех орфографи йӑнӑшӗсене тишкерӗпӗр (уйрӑм е пӗрле ҫырассине шута хумасӑр!), сайтпа карас телефонӗпе меллӗ усӑ курма май пуррине, ятарлӑ домен пуррипе ҫуккине, сайт мӗн вӑхӑт хушши ӗҫленине. Конкурсӑн пӗтӗм уйрӑмлӑхӗсемпе тӗпрӗнрех унӑн положенийӗнче паллашма пулать.
Сайтсене ҫурлан 3-мӗшӗччен йышӑнатпӑр. Пӗтӗмлетӗве авӑнӑн 7-мӗшӗччен пӗлтеретпӗр. Чыслава хӑҫан ирттересси пирки каярах паллӑ пулӗ.
Пурӗ 3 вырӑн уйӑрма палӑртнӑ.
Нумаях пулмасть Красноармейски районӗнчи Васнар ялӗнче пурӑнакан Валентина Новоселова 100 ҫул тултарнӑ. Пӗр ӗмӗрӗ хӑварнӑ кинемей халӗ те аптӑрамасть-ха. Ватӑскер сӑвӑсем пӑхмасӑр калать, юрӑсем юрлать, купӑс калать.
Валентина Егоровна кӗскех мар ӗмӗрӗнче темӗн те курнӑ. Вӑл выҫлӑха та чӑтса ирттернӗ, Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫинчи нушана та курнӑ. Вӑл ӗмӗр тӑршшӗпех колхозра вӑй хунӑ. Упӑшкипе 5 ача пӑхса ӳстернӗ.
Халӗ Валентина Егоровнӑн 11 мӑнук, мӑнукӗсен 14 ачи, кӗҫех вӗсен тепӗр ачи ҫут тӗнчене килмелле.
Валентина Новоселова яланах ӗҫленӗ, пенси укҫи ҫинчен нихӑҫан та шухӑшламан. Халӗ вӑл алӗҫӗпе аппаланать, ҫӗр ӗҫне питӗ юратать. Ватӑскер пахчара тӑрмашма кӑмӑллать.
Нумаях пулмасть Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Хусанушкӑнь шкулӗнчи чӑваш чӗлхи вӗрентекенӗ Светлана Вячеславовна Яруткина (Дмитриева) 60 ҫулхи юбилейне паллӑ тунӑ. Ҫак ятпа ҫак кунсенче Хусанушкӑнь ялӗнчи Культура ҫурчӗнче юбиляра саламлама тата унӑн пултарулӑхӗре паллашма ятарлӑ курав йӗркеленӗ. Пухӑннисем умӗнче Светлана Вячеславовна хӑйӗн литературӑра тунӑ утӑмӗсем пирки каласа кӑтартнӑ. Хусанушкӑнь ял тӑрӑх ертӳҫи Любовь Геннадьевна Кузнецова юбиляра чунтан саламланӑ, Сӗнтӗкҫырми Культура ҫурчӗ ҫумӗнчи пултарулӑх коллективӗнчи концертсене хатӗрлеме пулӑшнӑшӑн чунтан тав тунӑ, малашне те ҫыхӑну татӑлмасса шаннине пӗлтернӗ.
Светлана Вячеславовна таврара ырӑ ятпа пӗлеҫҫӗ. Виҫӗ ача амӑшӗ, шанчӑклӑ мӑшӑр, пултаруллӑ вӗрентекен, музыкант, юрӑҫӑ, корреспондент, сӑвӑҫ, ырӑ кӑмӑллӑ хӗрарӑм — йӑлтах пӗр ҫын.
Светлана Вячеславовна 1955-мӗш ҫулхи кӑрлачӑн 2-мӗшӗнче Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Тури Ҫӗрпӳкассси ялӗнче ҫуралса ӳснӗ. Тӑван ялти сакӑр ҫул вӗренмелли (1962–1970), Хусанушкӑнчи вӑтам шкулӗнче (1970–1972), И.
Кӑрлач уйӑхӗн 15-мӗшӗнче Канаш районӗнчи Ухман ялӗнчи вулавӑшра чӑваш драматургӗ, прозаикӗ, актерӗ, медицина ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ Петр Николаевич Осипов ҫуралнӑранпа 115 ҫул ҫитнине халалласа «Чӑваш улӑпӗ» калаҫу калав пулнӑ.
Иванова Р.П. вулавӑша пухӑннисене драматург пултарулӑхӗпе пурнӑҫӗ ҫинчен каласа кӑртнӑ. Петр Николаевич 60 ытла ҫулта 30 ытла пьеса ҫырнӑ, вырӑс тата ют ҫӗршыв классикӗсен пьесисенче вылянӑ.
Уйрӑмах унӑн чӑваш литературинчи пысӑк ӗҫне палӑртмалла. Вӑл — «Эльгеевсем» эпопея. Драматург ӑслӑлӑх ӗҫне те пӑрахман. Медицина учрежденийӗсенче ӗҫленӗ чухне вӑл 40 ытла ӑслӑлӑх ӗҫӗ пичетленӗ.
Калаҫу хыҫҫӑн библиотекарь Петр Осиповӑн паллӑ драмисемпе паллаштарнӑ.
Ҫапларах хак пачӗ Геннадий Дегтярев хӑйӗн сӑмахӗнче Станьял Виталий Петрович 75 ҫул тултарнӑ ятпа ирттернӗ литературӑпа поэзи каҫӗнче. Кӑна Геннадий Анатольевич юбиляр хӑйӗн шухӑшне нихӑҫан та пыраманнипе, калас сӑмаха ӑшӑ вырӑна ҫухатасран хӑрамасӑр калама пултарнипе ҫыхӑнтарчӗ.
Мероприяти паян Чӑваш наци вулавӑшӗнче пулчӗ. 100 ытла ҫын пухӑнмалли зала халӑх туллин пухӑнчӗ, хӑшӗ-пӗри вырӑн ҫитменрен ура ҫинче тӑчӗ. Паллӑ таврапӗлӳҫӗн, вӗрентекенӗн тата сӑвӑҫӑн ҫавра ҫулне паллӑ тума пурте пынӑччӗ — культура министрӗ Вадим Ефимов, Патшалӑх Канашӗн социаллӑ политикӑпа наци ыйтӑвӗсен комитет председателӗ Пётр Краснов, Шупашкар районӗн пуҫлӑхӗ Георгий Егоров, ЧНК Президенчӗ Николай Угаслов, ҫыравҫӑсем, журналистсем, таврапӗлӳҫӗсем, вӗрентекенсем, преподавательсем тата ыттисем.
Тухса калаҫакансене илес пулсан Пётр Степанович Краснов хӑйӗн сӑмахӗнче Виталий Петровича орфографи тавра ыйту ҫӗкленӗшӗн мухтарӗ (сӑмах май, вӑл ыйтӑва унччен те ҫӗкленӗччӗ-ха та /сӑмах, «Тӑван Атӑлта» пуҫланӑ статьясен ярӑмӗ пирки/).
2015 ҫулхи кӑрлачӑн 9-мӗшӗнче Красноармейски районӗ 80 ҫул тултарнӑ ятпа ҫавра сӗтел иртнӗ. 1935 ҫулта район Трак районӗ ятпа йӗркеленнӗ, 1940 ҫулта унӑн ятне улӑштарса ӑна Красноармейски районӗ ят панӑ. Халӗ районти 9 ял тӑрӑхӗнчи 89 ялта 15,2 пин ҫын пурӑнать. Ҫавра сӗтел тавра районти предприяти пуҫлӑхӗсем, шкул тата культура ҫурчӗсен ертӳҫисем, райадминистраци ӗҫченӗсем тата ытти чылай ҫын хутшӑннӑ.
Пухӑва районти вӗренӳ пайӗн ертӳҫи Алексей Васильев уҫнӑ. Алексей Иванович пухӑннисене район кун-ҫулӗн паллӑ пулӑмсемпе паллаштарнӑ, район историйӗнче сумлӑ ят хӑварнӑ паттӑрсем ҫинчен, районта юлашки ҫулсенчи тунӑ ҫитӗнӳсем пирки чарӑнса тӑнӑ.
Ҫавра сӗтел хӑнисем «Трак ен — 80 ҫулта» хӑтлавпа (презентаципе) паллашнӑ.
Пухӑва районпа тантӑш ентеше те чӗннӗ. Яковлев Иосиф Яковлевич ӗҫ ветеранӗ шӑпах 1935 ҫулхи кӑрлачӑн 9-мӗшӗнче Мӑн Шетмӗ ял тӑрӑхӗнчи Кушар ялӗнче ҫуралнӑ.
2015 ҫулта районта ҫуралнӑ пӗрремӗш ачан ашшӗ-амӑшне — Прокопьев Константин Александрович ҫурални ҫинчен свидетельство панӑ.
Пухӑннисем умӗнче тӗрлӗ ҫулсенчи район ертӳҫисем — С.
+0.3 °C