Шикли шикленнӗ, кӗрӗк пӗркеннӗ теҫҫӗ те, Шупашкар районӗнчи Ҫӗнӗ Тренкассси поселокӗнче пурӑнакансем «Раҫҫейӗн чукун ҫулӗсем» акционерсен обществи тата Чӑваш Ене ертсе пыракансен ячӗпе ҫыру хатӗрленӗ. Поселокра пурӑнакансенчен 200 ытла ҫын ҫав хута алӑ пусса панӑ. Вӗсем пысӑк хӑвӑртлӑхлӑ «Мускав–Хусан» магистрале урӑх ҫулпа яма ыйтаҫҫӗ иккен.
Ҫынсем хӑйсен пӳрчӗсем хурал зонине лекниншӗн те мар, вӗсен кил-ҫуртне саккунсӑр хӑпартса лартнӑскерсем тенишӗн пӑшӑрханса ӳкнӗ-мӗн. Ҫӗршӗн те, пӳртшӗн ҫав ҫынсен хутсем йӑлтах пур, анчах влаҫрисем урӑхла шухӑшлаҫҫӗ пулать.
Пысӑк хӑвӑртлӑхлӑ чукун ҫул Шупашкар районӗнче ял хуҫалӑх ҫӗрӗсем, промышленноҫ ҫурчӗсем, масарсемпе выльӑх ҫӑвисем урлӑ каять тесе хыпарлать магистраль пирки «Правда в ПФО» интернет-кӑларӑм. Трасса пурӗ 1163 ҫӗр лаптӑкне пырса тивмелле-мӗн.
Сӑvах май каласан, маларах Етӗрне районӗнче трасса пымалли ҫула пӑхса тухса урӑхлатнӑ.
Чӑваш Енри ҫул-йӗр фирмин акцийӗсене каллех аукциона сутма лартнӑ. Сӑмах — «Чӑвашавтодор» АУО пирки.
Аукциона «Чӑвашавтодорӑн» 75 процент акцине кӑларӗҫ. ЧР Пурлӑх патшалӑх комитечӗн сайтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, аукцион кӑҫалхи чӳк уйӑхӗн 16-мӗшӗнче пулӗ. Унччен аукцион ҫурлан 21-мӗшӗнче иртнӗ.
Акци пакечӗсен малтанхи хакӗ — 179 281 293 тенкӗ. Аукциона хутшӑнмашкӑн заявкӑсене 2015 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 10-мӗшӗччен йышӑнаҫҫӗ.
«Чӑвашавтодор» организаци йышне 14 филиал, ҫул-йӗр юсакан 8 управлени, кӗпер юсакан управлени, проектпа смета бюровӗ, техникӑпа тивӗҫтерекен управлени кӗреҫҫӗ. Кунсӑр пуҫне унӑн пурлӑхне 48 ҫӗр лаптӑкӗ, 200 ытла ҫуртпа сооружени кӗреҫҫӗ.
Аса илтерер: «Чӑвашавтодорӑн» экс-директорне Александр Волкова укҫа-тенкӗ йӑкӑртнӑшӑн пӗтӗмӗшле режимлӑ колоние 3 ҫуллӑха ӑсатнӑ тата 900 пин тенкӗлӗх штраф панӑ
Шупашкарта полицейскисем хӗре ҫапса кайнӑ водителе шыраҫҫӗ. ЧР ШӖМӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫак водитель 17 ҫулти хӗре ҫапса хӑварнӑ.
Ку пӑтӑрмах юпа уйӑхӗн 13-мӗшӗнче Шупашкарти Ленин проспектӗнчи 21-мӗш ҫурт ҫывӑхӗнче 18 сехет те 40 минутра пулнӑ. Ун чухне 17 ҫулти хӗр ятарлӑ вырӑнпа ҫул урлӑ каҫнӑ. Урапа Гагарин урамӗ енчен Карл Маркс урамӗ еннелле пынӑ.
Водитель хӗре ҫапса хӑварнӑ хыҫҫӑн вырӑнтан тарнӑ. Хӗр тӳрех пульницӑна кайман. Юпа уйӑхӗн 15-мӗшӗнче кӑна вӑл тухтӑрсенчен пулӑшу ыйтнӑ.
Халӗ полици ҫак пӑтӑрмаха курнӑ ҫынсене шырать. Курнисене 24-27-98, 002, 24-07-70 номерсемпе шӑнкӑравласа пӗлтерме ыйтаҫҫӗ. Анонимлӑх пирки шантарсах калаҫҫӗ.
Шупашкарти маршрутлӑ автобуссенче чарӑну ячӗсене сасӑпа пӗлтерттерме ыйтасшӑн. Пассажирсене илсе ҫӳрекенсене Шупашкар хула администрацийӗ ҫак ӗҫе чӳк уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен пуҫлаттарасшӑн. Кун пирки мэрире иртнӗ ларура калаҫнӑ.
Шупашкар хулин администрацийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх халӑха турттаракан хуҫалӑхсене чарӑну ячӗсене сасӑпа пӗлтерессине водительсем таран ҫитерме ыйтнӑ, вӗсемпе ку тӗлӗшпе калаҫусем ирттерме сӗннӗ.
Чарӑну ячӗсене пӗлтерессине халӑх ыйтнипе йӗркелеҫҫӗ. Шупашкарӑн официаллӑ сайтӗнче пӗлтернӗ информаци тӑрӑх сасӑпа пӗлтерессине мӗнле чӗлхепе тата мӗнле майпа йӗркелессине кӑтартман. Чӑваш халӑх сайчӗ ҫак ӗҫе Чӗлхе саккунне пурнӑҫласа икӗ патшалӑх чӗлхипе тусан пӑсмӗччӗ тесе асӑрхаттарасшӑн. Хальхи вӑхӑтра троллейбуссенче чарӑну ячӗсене икӗ чӗлхепе пӗлтереҫҫӗ.
Шупашкарта чукун ҫул урлӑ каҫмалли вырӑнта тепловозпа ҫӑмӑл урапа ҫапӑннӑ. Пӑтӑрмах ВАЗ-2114 автомобиль ҫул-йӗр правилисене пӑснине пула тухнӑ — хӗрлӗ ҫутӑ пулнӑ пулин те лешӗ каҫса ӗлкерес тесе шутланӑ пулас.
Ӗҫ-пуҫ юпан 13-мӗшӗнче каҫхи 01:20 вӑхӑтра Шупашкар–Канаш чукун ҫулӗ ҫинчи База тӑкӑрлӑкӗнче пулса иртнӗ. Хальлӗхе тӗпчесе пӗлнӗ тӑрӑх 21 ҫулхи водитель Станциҫум урамӗнчен База тӑкӑрлӑкӗ енне ҫул тытнӑскер хӗрлӗ ҫутӑ ҫине тухнӑ. Пуйӑс машинисчӗ ӑна асӑрхасан хӑвӑрт кӑна чаркӑч ҫине пуснӑ, анчах 30 вакунлӑскерне чарайман. Ҫул-йӗр пӑтӑрмахӗнче ҫӑмӑл урапа ҫеҫ сиенленнӗ, ҫынсем аманман. Тӗрӗсленӗ тӑрӑх водитель те машинист та ӳсӗр пулманни паллӑ пулнӑ.
Ҫӗрпӳ кӗперне хӑҫан уҫасси ҫынсемшӗн ҫӑпан пекех ӗнтӗ. Анчах уҫрӗҫ, каллех хупса хучӗҫ… Унта хӑҫан «пӑкӑсем» пӗтӗҫ? Ҫав енпе ҫӳрекенсене ку тахҫантанпах канӑҫ памасть.
Ӑна суйлав умӗн савӑнӑҫлӑ лару-тӑрурах уҫнӑ. Массӑллӑ информаци хатӗрӗсене чӗнсе илсех. Анчах ҫынсем нумай та ҫӳреймен унпа — каллех хупӑннӑ. 5 кунранах. Халӑха «пӑкӑсем» йӑлӑхтарнӑ.
Хальлӗхе унта икӗ енлӗ ҫулпа кӑна урапасем ҫӳреҫҫӗ. Специалистсем ҫиелти сие хума тытӑннӑ. Унти ӗҫсем вӗҫленнӗпе пӗрех. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫула юпа уйӑхӗн 20-мӗшӗччен туса пӗтермелле.
Кӗпере мӗншӗн вӑхӑтра туса пӗтермен? Ҫак ыйтӑва специалистсем хуравланӑ: темӗнле йывӑрлӑхсем сиксе тухнӑ-мӗн, вӗсене ҫитес вӑхӑтра пӗтермелле.
Алькешри Тукташ урамӗнче пурӑнакансен хӑйсен килне лекес тесен е ҫуран каймалла, е хирпе ҫаврӑнмалла. Урамӗ пур та ҫитме май ҫуккине телекурав журналисчӗсем кайса курнӑ.
Ҫӗр лаптӑкне ҫынсем ҫичӗ ҫул каялла илнӗ. Ун чухне вӗсене лайӑх урам, инҫех мар футбол уйӗ тата пӗве пулать тесе шантарнӑ-мӗн. Ҫӗнӗ урам тавра уйрӑм ҫын участокӗсем вырнаҫнӑ пирки лешӗсем ҫавсене карта тытса ҫавӑрнӑ. Анчах Тукташ урамӗнче пурӑнакансем карта хуҫисемпе калаҫса татӑлса ҫуран та пулин кӗрсе ҫӳресчӗ тесе ирӗк илнӗ. Анчах урапасемпе унта пырса кӗреймӗн, ҫавна май хирти урапа ҫулӗпе, ҫын ҫӗрӗ тӑрӑх, кайма тивет. Ҫынсем пӗрле пухӑнса ҫула сарма та хатӗр-мӗн. Ҫак шухӑшпа вӗсем темле шайри пуҫлӑх патне те ҫитнӗ. Анчах тӳре-шара ӗҫе хӑвӑрт пурнӑҫлама май килмест тесе хуравланӑ. Килес ҫул кадастр ӗҫне, хутсене хатӗрлесен 2017 ҫулта тин программӑна кӗрес шанчӑк пур тесе вырӑнти, Ҫӗньял ял тӑрӑхӗнче, пӗлтернӗ.
Хальхи вӑхӑтра республикӑн ҫӗнӗ правительстви йӗркеленни пирки Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтерсех тӑрать. «Дорэкс» акционерсен уҫӑ обществин пуҫлӑхӗ пулнӑ Владимир Доброхотов республикӑн Транспорт тата ҫул-йӗр министерствине ертсе пырӗ.
Министр пуканне тивӗҫнӗ ҫав ҫын «Дорэкса» ертсе пыма тытӑниччен тӳре-шарара ӗҫлесе пӑхнӑ. Вӑл Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗн ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх ыйтӑвӗсемпе ҫум пулса тимленӗ.
Чӑваш Енӗн Элтеперӗпе тӗл пулсан Владимир Доброхотов Михаил Игнатьева вӑл асӑннӑ строительство предприятине пилӗк ҫул ертсе пыни пирки пӗлтернӗ тесе хыпарлать Чӑваш Енӗн Элтеперӗн Администрацийӗн пресс-служби. 2011 ҫултанпа предприятире шалу виҫӗ хут ӳснӗ-мӗн. Владимир Доброхотов «Дорэкс» талӑкӗпех ӗҫлени пирки те пӗлтернӗ.
Чӳк уйӑхӗнчен пуҫласа йывӑр тиевлӗ урапасенчен ҫул ҫинче ҫӳренӗшӗн укҫа пуҫтарма тытӑнӗҫ. Ку чӳкӗн 15-мӗшӗнчен вӑя кӗрӗ.
Пухнӑ укҫана федерацин ҫул-йӗр фондне ярӗҫ, унпа ҫулсене юсанӑ чухне усӑ курӗҫ. Ку налук 12 тоннӑран йывӑртарах урапасене пырса тивет. Куншӑн вӗсен 3 тенкӗ те 3 пусран сахал мар тӳлемелле пулӗ.
Малтанлӑха палӑртнӑ тӑрӑх, ҫулталӑкне пухнӑ 50–60 миллиард тенке ҫурт-йӗр фондне ярӗҫ.
Ку федераци ҫулӗн 50 ҫухрӑмне пырса тивӗ. Правительство пӗр ҫухрӑмшӑн 3,73 тенкӗ пухма палӑртнӑ. Анчах тарифа пӗчӗклетесси пирки калаҫаҫҫӗ. Халӗ ку кӑтартӑва 3 тенкӗ те 6 пус таран пӗчӗклетес проекта пӑхса тухаҫҫӗ.
Кӑҫал Шупашкарта тӑватӑ ҫул тӑваткалне аслӑлатнӑччӗ — ку вӑл 9-мӗш Пиллӗкҫуллӑхпа Хусанкай урамӗсем, Эгер бульварӗпе Гараж тӑкӑрлӑкӗ, Ярославльпе Воробьев композиторсен урамӗсем, Ленин проспекчӗпе Николаев урамӗ хӗрӗсленнӗ вырӑнсем пулчӗҫ. Унта урапасем ҫӳремелли ҫулсене сарлакалатрӗҫ, ҫуран ҫынсене ҫӳреме лайӑхлатрӗҫ.
Килес ҫул та темиҫе ҫул тӑваткалне аслӑлатма шухӑшлаҫҫӗ. Проектсем тӑратас тӗлӗшпе конкурс та пуҫарнӑ. 2016 ҫулта ҫул-йӗр ҫинчи ӗҫсем ҫак вырӑнсене пырса тивӗ:
- Мир проспекчӗпе Эгер булварӗн ҫул тӑваткалӗ («Лира» кафе енӗнче);
- Ленин Комсомолӗн урамӗ Пролетари урамӗпе хӗресленнӗ вырӑн;
- Гагарин урамӗпе Октябрь 50 ҫулӗн урамӗ хушшинчи ҫул тӑваткалӗ. Кунта «Раҫҫей» хӑна ҫурчӗ» чарӑнӑва куҫарӗҫ тата общество транспорчӗн валли «кӗсьесем» хатӗрлӗҫ;
- Карл Маркс урамӗпе Электроаппаратчиксен урамӗ хӗрӗсленнӗ вырӑн;
- Иван Яковлев проспекчӗпе Ашмарин урамӗ хӗресленнӗ ҫул тӑваткалӗ.
Проектсене 2016 ҫулхи ҫуркуннеччен хатӗрлесе ҫитермелле.
-5.7 °C