Чӑваш ЕН ПТРК видеовӗнчен илнӗ сӑнӳкерчӗк

Чӑваш наци музейӗнче тӗлӗнмелле курав уҫӑлнӑ. Республикӑра кӑҫал ирттерме йышӑннӑ Экологи культурин ҫулталӑкне халалланӑскер усӑ курнӑ япаларан ҫӗнӗ япаласем ӑсталама май пуррипе паллаштарать.

«Шупашкарти пӗр предприятире усӑ курнӑ полиэтилен хутаҫпа пластик савӑт-сапаран картлашкасем кӑларма пуҫланӑ. Продукцие ытти регионсенче те туянаҫҫӗ. Чӑваш Енри кун пек предприятисем пӗр тытӑма пӗрлешнӗ. Вӗсем ӑпӑр-тапӑртан мӗн тума пултарассине те тӗпчеҫҫӗ. Сӑмахран, розетка корпусӗсенчен чавсапа чӗркуҫҫине хӳтӗлекен хатӗр ӑсталаҫҫӗ. Ҫавӑн пекех пластик палассем, шӑвармалли шлангсем, калча ӳстермелли савӑтсем тата ытти нумай усӑллӑ япала туса кӑлараҫҫӗ», — хыпарлать музйери куравпа паллашнӑ хыҫҫӑн Чӑваш Енӗн патшалӑх телерадиокомпанийӗ.

Куравра Шупашкарти тата Ҫӗнӗ Шупашкарти «Кванториумсенче» вӗренекенсем шутласа кӑларнӑ япаласене те курма пулать иккен. Сӑмахран, ҫӗр улми хуппинчен хатӗрленӗ чашӑк-тирӗке тата пултӑранран ӑсталанӑ музыка инструменчӗсене.

Ҫитес вӑхӑтра пирӗн республика урлӑ каллех циклон иртӗ. Эппин, каллех юрпа кӗрешме хатӗрленмелле. Шупашкарта 5 сантиметр хулӑнӑш юр ҫӑвӗ, ҫил-тӑман тухӗ. Кӑнтӑр тата хӗвел тухӑҫ енчи округсенче ытларах ҫӑвӗ.

Кунсӑр пуҫне кӗҫӗр тӗтре карса илӗ, 100-200 метр аякри кӑна курӑнӗ. Ырантан уяртма пуҫлӗ, эрне вӗҫлениччен 13-18 градус сивӗ пулӗ.

Юнкун каҫхине каллех юр ҫӑвӗ, кӗҫнерникун та чарӑнмӗ. Икӗ талӑкра тепӗр 5 сантиметр хулӑнӑш юр ҫӑвӗ. Ҫил те вӑйланӗ.

Канмалли кунсенче сивӗ ҫанталӑк тӑрӗ. Чи сивви – эрнекун каҫхине пулӗ: термометр 20 градус кӑтартӗ.

Нарӑс уйӑхӗ юр ҫунинчен пуҫланчӗ. Ырантан кӑшт сивӗтме тытӑнӗ. Шӑматкун юр вырӑнӑн-вырӑнӑн кӑна ҫӑвӗ, 8-13 градус таран сивӗтӗ. Вырсарникун каллех юр ҫӑвӗ, ҫил-тӑман тухӗ, ҫил вӑйланӗ. Тунтикун каллех 0 градус таран ӑшӑтӗ.

Ытларикун юр нумай ҫӑвӗ. Эрне варринче 8-13 градус таран сивӗтӗ. Юнкун юр пулмӗ, кӗҫнерникун каллех ҫӑвӗ, ҫил-тӑман тухӗ.

Гидрометцентр пӗлтернӗ тӑрӑх, 7 кунра Шупашкарта нарӑс уйӑхӗнчи нормӑн ҫурри таран юр ҫӑвӗ. Малтанлӑха палӑртнӑ тӑрӑх, иккӗмӗш декадӑра 5-10 градус сивӗ пулмалла.

Синоптиксем малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, нарӑс уйӑхӗ ӑшӑ пулмалла. Вӑтам сывлӑш температури 7-9 градус сивӗпе танлашӗ.

Нарӑсра нӳрӗк нумай пулӗ. Халӗ юр хулӑнӑшӗ 52 сантиметр пулсан уйӑх вӗҫне 70-е ҫитмелле. Уйӑхӗн пӗрремӗш ҫурри кӑна сивӗ пулӗ. Унтан ӑшӑтӗ. Ытларах йӗпе юр, хӑш чухне ҫумӑрпа хутӑш та, ҫӑвӗ.

Уйӑх варринче пирӗн республикӑна ӑшӑ ҫитмелле.

Кӑрлач уйӑхӗн 2010 ҫултанпа чи сивӗ уйӑх пулӗ. Ыран термометр 0 градусран ӑшӑрах кӑтартӗ, ҫил-тӑман тухӗ.

Юнкун хӗвел тухӗ, ҫил лӑпланӗ, кӑнтӑрла 2-7 градус сивӗ пулӗ. Нарӑс юрлӑ ҫанталӑкран пуҫланӗ. Эрнекун те вӑл чарӑнмӗ. Термометр 0 градус патнелле кӑтартӗ.

Нарӑсӑн 3-4-мӗшӗсенче пӗлӗтсем сирӗлӗҫ, вырӑнӑн-вырӑнӑн кӑна юр ҫӑвӗ. Урамра 5-10 градус сивӗ пулӗ.

Юлашки вӑхӑтра юр нумай ҫурӗ. Халӗ ҫанталӑк кӑшт тӑхтав илнӗ – кӑштах сивӗтнӗ, ҫил лӑпланнӑ.

Канмалли кунсенче кӑштах юр ҫӑвӗ, вырӑнӑн-вырӑнӑн тӗтре карса илӗ. Кӑнтӑрла 1-6 градус сивӗ тӑрӗ. Тунтикун хӗвел тухӗ. Ытларикун ҫил вӑйланӗ, термометр 0 градус кӑтартӗ, юр ҫума тытӑнӗ. Ҫитес эрнере хӑш-пӗр кунра йӗпе юр ҫӑвӗ.

Нарӑсӑн пӗрремӗш шӑматкунӗ те юрлӑ пулӗ. Синоптиксем пӗлтернӗ тӑрӑх, темиҫе циклон та пулӗ, ҫавӑнпа юрпа кӗрешме хатӗрленмелле.

Паянхи кун тӗлне Шупашкарта юр хулӑнӑшӗ 50 сантиметра ҫитнӗ. Кунашкалли юлашки хутчен 2010 ҫулта пулнӑ. Ҫил-тӑман кӑшт канма май парӗ. Синоптиксем пӗлтернӗ тӑрӑх, паян-ыран уяр та сивӗ ҫанталӑк тӑрассине пӗлтереҫҫӗ. Сывлӑш температури 15-20 градус сивӗ пулӗ.

Кӑрлачӑн 24-15-мӗшӗсенче ҫил вӑйланӗ, юнкун ҫил-тӑман тухӗ, кӑштах юр ҫӑвӗ. Кӗҫнерникун ҫил лӑпланӗ, эрне вӗҫӗчченех ҫапла пулӗ. Термометр 3-8 градус сивӗ кӑтартӗ.

Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑштах сивӗ, лӑпкӑ ҫиллӗ ҫанталӑк кӑрлач вӗҫӗччен тӑрӗ. Нарӑс пуҫламӑшӗнче ҫанталӑк самаях сивӗтмелле.

Паян хитре те уяр ҫанталӑк тӑрать. Анчах, синоптиксем пӗлтернӗ тӑрӑх, пирӗн пата циклон ҫывхарать. Кӗҫӗр каллех ҫил-тӑман вӑйлӑ вӗҫтерӗ.

Ҫил-тӑман Шупашкарта ҫурҫӗр иртни 2 сехетре тухӗ. Ыранта чарӑнмӗ. Ирхине, кӑнтӑрлаччен, ҫил вӑйланӗ, ҫеккунтра 18-23 метр хӑвӑртлӑхпа вӗрӗ. Ҫӗрле 10-15 градус сивӗ тӑрӗ, ыран вара термометр 0 градус кӑтартӗ.

Эрнекун каҫхине ҫил-тӑман лӑпланӗ. Шӑматкун каллех юр ҫӑвӗ. Ҫил лӑпланӗ, 1-3 градус кӑна сивӗ пулӗ. Шӑматкун ҫӗрле юр ҫума чарӑнӗ. Тунтикун валли юр хулӑнӑшӗ ҫур метра ҫитме пултарать.

Паян каҫ енне 10 градус кӑна сивӗ пулӗ. Кунашкалли кӑрлачӑн 10-мӗшӗнченпе пулман.

Ытларикун та ӑшӑ ҫанталӑк тӑрӗ, юнкун ҫӗрле – пушшех те. Ҫавӑн чухнех юр вӑйлах ҫӑвӗ, ҫил вӑйланӗ. Юнкун та юр ҫӑвӗ, анчах вӑйлах мар. Икӗ талӑкра Шупашкарта 10-15 сантиметр хулӑнӑш юр ҫума пултарать.

Кӗҫнерникун уяртӗ, 13-18 градус таран сивӗтӗ. Эрнекун каллех ҫил-тӑман вӗҫтерӗ, ҫил вӑйланӗ. Термометр 0 градус кӑтартӗ.

Кӑшарни каҫӗнче те ӑшӑ пулӗ. Анчах вырсарникун тӑрук сивӗтӗ, термометр 20 градус сивӗ кӑтартӗ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, сивӗ уяр ҫанталӑк нумайлӑха тӑсӑлмӗ, кӑрлачӑн 24-28-мӗшӗсенче хӗллехи ӑшӑ ҫанталӑк тӑрӗ, юр ҫукалӗ.

Синоптиксем пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑрлач уйӑхӗ ҫакӑн пек сивӗ ҫанталӑкран пуҫланни 37 ҫул пулман. Хӑҫан ӑшӑтӗ?

Паян-ыран кӑштах юр ҫӑвӗ. Вырсарникун уяр ҫанталӑк тӑрӗ. Синоптиксем пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫитес вӑхӑтра шартлама сивӗ пулмӗ. Анчах ҫил вӑйлӑ пулнӑран 27-32 градус сивӗ пек туйӑнӗ.

Тунтикун ӑшӑтма пуҫлӗ, 5-10 градус кӑна сивӗ тӑрӗ, ҫил кӑнтӑр енчен вӗрӗ, юр ҫукалӗ. Ытларикун термометр 0 градус патнелле кӑна кӑтартӗ. Юнкун юр вӑйлах ҫума пултарӗ. Кӗҫнерникун вара каллех сивӗтӗ, ҫил вӑйланӗ. Эрнекун циклон килӗ, ӑшӑтма пултарӗ. Вырсарникун вара каллех сивӗ таврӑнӗ.

Синптиксем малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫакнашкал улшӑнса тӑракан ҫанталӑк кӑрлач вӗҫӗчченех пулӗ.