Александр Яковлев орнитолог

Шупашкар районӗнчи Ҫӗньялта ҫуралса ӳснӗ Александр Яковлев орнитолог ӗнер хӑйӗн черетлӗ ҫуралнӑ кунне паллӑ тунӑ.

Ҫӗршывӑн тӗрлӗ кӗтесӗнче: утравсемпе тинӗссем хӗрринче — кайӑк-кӗшӗк тӗнчине тӗпчекен маттур ҫак ҫынна ҫутӑ тӗнчене килнӗ ятпа Лӑпкӑ океан (Чукотка, Сахалин, Курил утравӗсем) хӗрринче пурӑнакансенчен пуҫласа Атлантика (Германи, Англи, Франци, Израиль...) таранах саламланӑ. Ӑшӑ сӑмахӗсем Раҫҫей, Казахстан, Украина, Беларуҫ урлӑ вӗҫнӗ. Шупашкар район ҫӗрӗ ҫинче ҫуралса ӳснӗскере юлташӗсем, ӗҫтешӗсем, вӗренекенӗсем, студентсем, фотографсем, ҫулҫӳревӗҫсем, кайӑк-кӗшӗке юратакансем, биологсем, ҫутҫанталӑкӑн уйрӑмах хӳтӗлемелли вырӑнӗсенче ӗҫлекенсем ырӑ суннӑ. Фейсбукри хӑйӗн страницинче пурне те тав тунӑ май Саша Яковлев малашне те хӑйӗн сӑнӳкерчӗкӗсемпе савӑнтарма тата ҫутҫанталӑк ҫинчен каласа кӑтартма шантарать.

Юлашки ҫулсенче Саша тӗрлӗ тӑрӑха кайса унти кайӑк-кӗшӗке тӗпчет. Пурне те хут ҫине куҫарать вӑл, ӳкерсе те илет. Аякри ҫӗрсенчи кайӑк-кӗшӗк тӗнчине ӑслӑлӑх ӗҫченӗ пек тӗпчессине Александр Яковлев 2013 ҫулта Курил утравӗ ҫинчи пысӑк сӑмсаллӑ ула кураксенчен пуҫланӑччӗ.

Малалла...

Чӳк уйӑхӗн 4-мӗшӗнче Шупашкарта иртнӗ наци культурисен фестивалӗнчен Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Мария Мареева Михаил Игнатьев Элтеперӗн Тав ҫырӑвӗпе таврӑннӑ.

Культура, наци ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗсен министерстви тата республикӑри наципе культура пӗрлешӗвӗсем ирттернӗ мероприятире Михаил Игнатьев республикӑра 128 наци ҫынни туслӑн пурӑннине аса илтернӗ. Чӗлхе те, тӗн те чӑрмав маррине палӑртнӑ вӑл. Михаил Игнатьев шухӑшланӑ тӑрӑх, вӗсене тӑван ҫӗре, тӑван ҫӗршыва юратни пӗрлештерет.

Чӑваш наци конгресӗн пайташне Мария Мареевана Михаил Игнатьев наци культурине аталантарма тӳпе хывнӑшӑн тата общество пурнӑҫӗнчи хастралӑхшӑн тав тунӑ.

Фестивальте республикӑна ертсе пыракансем, депутатсем, ӗҫлӗ ытти ҫынпа наци пӗрлешӗвӗсен пайташӗсем сӑмах каланӑ.

Муркаш районӗнчи Москакассинче пурӑнакан Неонила Белова 100 ҫулхи юбилейне паллӑ тунӑ. Вӑл халӗ 10 мӑнукпа, вӗсен 12 ачипе, 2 кӗҫӗн мӑнукӗпе савӑнса пурӑнать. Ҫулӗсем самай пулин те кинемей шӳтсене ӑнланать, хастар пулма тӑрӑшать. Юбиляр уявне ҫемйипе паллӑ тунӑ.

Ҫамрӑк чухне Неонила Степановна Шупашкарти ҫар хӳтӗлевӗн савутӗнче тӑрӑшнӑ. 1939 ҫулта вӑл ӗҫтешне качча тухнӑ.

Вӑрҫӑ пуҫлансан упӑшки Семен Федорович фронта тухса кайнӑ. Неонила Степановна килте ачапа юлнӑ. Телее, мӑшӑрӗ вӑрҫӑран сывах таврӑннӑ. Кун хыҫҫӑн вӗсем йӗркеллех пурӑннӑ, колхозра ӗҫленӗ.

Неонила Степановнӑна сумлӑ юбилейпе саламлама районти тӳре-шара та килнӗ. Вӗсем кинемее ҫирӗп сывлӑх ӑнӑҫу суннӑ.

Павел Федорова «Росгосстрахӑн» Чӑваш Енри филиалӗн ертӳҫи Алексей Пирожков саламлать. Геннадий Васильев тунӑ сӑн

Ҫак кунсенче Павел Александрович Федоров 80 ҫул тултарчӗ. Камччӗ-ха вӑл тесе пуҫӑра ан ҫӗмӗрӗр — унӑн тӗп «хоббийӗсене» асӑнсанах палласа илӗр. Вӑл республикӑри паллӑ коллекционер, кӑкӑр ҫине ҫакмалли паллӑсем, хула гербӗсем, сӑра кӗленчи ҫинчи этикеткӑсем, тӳме пухса пӗрре ҫеҫ мар курав йӗркеленӗ.

Сивӗрен те хӑраман — 20 ҫул ытла ҫуркуннерен пуҫласа хура кӗркуннеччен Атӑлта шыва кӗнӗ, пӗрре ҫеҫ мар шартлама сивӗре те 50-шар витре сивӗ шывпа сапӑнса халӑха тӗлӗнтернӗ.

— Мана хам тӑван ялта ятран пӗлмеҫҫӗ те пулас, коллекционер е морж тесен, йытти-качки таран паллаҫҫӗ, — тет ветеран.

Инҫе ҫула чупма та ӳркенмен вӑл, Мускаври тата Улатимӗрти тӗнче шайӗнчи марафонсене хутшӑннӑ.

Урӑхла каласан, асилмелли чылай. Хӑй юбилейӗ ячӗпе вӑл Чӑваш наци вулавӑшӗнче сакӑр теҫеткелӗх пурнӑҫӑн ӗмӗрлӗх саманчӗсене сӑнлакан фотоӳкерчӗксен куравне йӗркеленӗ. Ӳркенми таврапӗлӳҫӗне, сившу кӗрешӳҫине саламлама унта тусӗсем йышлӑн пухӑннӑ: республикӑри ветерансен пӗрлешӗвӗн ертӳҫин ҫумми Анатолий Внуков, Шупашкар хулинчи Ленин районӗнчи ветерансен кааншӗн ертӳҫин ҫумми Валентин Соловьев, филологи ӑслайӗсен кандидачӗсем Роза Ахтимирова-Петрова, Виталий Станьял, патшалӑх тытӑмӗсенче ӗҫлекенсен профсоюзӗн республикӑри ертӳҫи пулнӑ Иван Анисимов, Маргарита Гурьева артистка тата ҫыравҫӑ, кӗрӳшӗ Юрий Бечин вӑйҫӑ тата юрӑҫӑ (Чулхула облаҫӗ), «Росгосстрахӑн» Чӑваш Енри филиалӗн ертӳҫи Алексей Пирожков тата ун умӗн ертӳҫӗре ӗҫленӗ Геннадий Васильев.

Малалла...

Лайӑх хыпар: Шупашкарти пӗрлештернӗ вулавӑшсен директорӗ Евгений Бондарев Пӗтӗ Раҫҫейри «Ҫулталӑк библиотекарӗ» конкурсра ҫӗнтернӗ. Ҫак ята тивӗҫессишӗн 48 регионти 132 ҫын кӗрешнӗ.

Евгений Викторовича дипломпа тата укҫа илмелли сертификатпа чысланӑ. Ҫавӑн пекех вӑл Раҫҫейри вулавӑш ассоциацийӗ кӑҫал тата ҫитес ҫул йӗркелекен мероприятисене тӳлевсӗр кайса курӗ.

Пултаруллӑ библиотекаре Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков тата хула пуҫлӑхӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Ирина Клементьева тав тунӑ.

Сӑмах май, чи малтан жюри пайташӗсем конкурсҫӑсем «Пуласлӑх вулавӑшӗ» темӑпа ҫырнӑ эссене тӗрӗсленӗ. Унтан тӗнче тетелӗнче сасӑлав иртнӗ. Кайран финала тухнӑ 20 ҫынран 10-шне суйланӑ, вӗсем Раҫҫейри Кино ҫулталӑкне халалласа проект хатӗрленӗ.

Вӑрнар районӗнчи Кайри Тукай ялӗнче пурӑнакан Анна Николаева пӗр ӗмӗр хыҫа хӑварнӑ. Ҫак кунсенче вӑл 100 ҫулхи юбилейне паллӑ тунӑ.

Сумлӑ уява тӑванӗсем, ҫывӑх ҫыннисем пухӑннӑ. Вырӑнти тӳре-шара та Анна Степановнӑна саламлама килнӗ. Юбиляр патне РФ Президенчӗ Владимир Путин саламлӑ ҫыру янӑ.

Анна Степановна 1916 ҫулта ҫуралнӑ. Чылай йывӑрлӑха тӳссе ирттернӗ вӑл: выҫлӑх, Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫи… Анна Николаева тӑватӑ класс пӗтернӗ. Пурнӑҫӗ йывӑр килнӗрен малалла ӑс пухайман вӑл.

Анна Степановна ҫамрӑк чухнех «1 Мая» колхозра ӗҫлеме тытӑннӑ, фермӑра пӑру пӑхнӑ. Пӗве кӗрсен Петр Николаевичпа ҫемье ҫавӑрнӑ. Вӗсем тӑватӑ ачана ҫуратса тивӗҫлӗ воспитани панӑ. Халӗ Анна Степановнӑна ывӑлӗ Иван тата Екатерина пӑхса тӑраҫҫӗ.

Анатолий Князев

Елчӗк ҫерӗ ҫинче ҫуралса ӳснӗ, пӗр вӑхӑтра Шупашкар районӗнчи Апаш ял тӑрӑхне, кайран Шупашкар районӗнче ял хуҫалӑх пайне, унтан район администарцине ертсе пынӑ Анатолий Князева Коми Республикин вице-премьерне ҫирӗплетнӗ. Кун пирки асӑннӑ тӑрӑхӑн официаллӑ сайтӗнче паян пӗлтернӗ.

Аса илтеретпӗр, кӑҫалхи ҫуркунне ӑна асӑннӑ Коми Республикин ял хуҫалӑх министрне лартнӑччӗ. Унта ҫул тытиччен Анатолий Князев чӑваш парламенчӗн депутачӗ пулнӑччӗ, маларах вара Патшалӑх Канашӗнче вице-спикер должноҫне йышӑннӑччӗ.

Коми Республикин ҫӗнӗ правительствинче унчченхи министрсенчен хӑшӗсем пукансӑр юлнӑ. Чӑвашран кайнӑ Анатолий Князева вара министр должноҫӗнчех хӑварнӑ, унсӑр пуҫне яваплӑхне те ӳстернӗ.

«Чӑваш Ен» чӑваш телевиденийӗпе радиокомпанийӗнче операторта ӗҫленӗ Сергей Мышев оператор вилнӗ.

Телевиденире Сергей Мышев нумай ҫул тимленӗ. Малтанхи вӑхӑтра телемэтрсем ӑна ытлашши хапӑлласах та йышӑнман теҫҫӗ. Анчах кӗҫех хӑйне вӑл чӑн-чӑн специалист евӗр кӑтартса панӑ. 16 килограмлӑ телекамерӑна тата 4 килограмлӑ аккумулятора йӑтса ҫула тухаканскерӗн кадрне тем те, такам та лекнӗ: РФ юстици министрӗ пулнӑ Николай Федоровӑн парад подъезчӗ патӗнчи монологӗ те, Питӗр мэрне Анатолий Собчак та. Сергей Мышев биографийӗнчи ҫак фактсем пирки, сӑмах май, хӑй вӑхӑтӗнче «Московский комсомолец в Чебоксарах» хаҫат ҫырса кӑтартнӑччӗ.

Сергей Мышев ӗҫӗсене сумлӑ конкурссенче пӗрре кӑна мар хакланӑ. Пултаруллӑскер кино та ӳкернӗ.

Авӑн уйӑхӗн 19-мӗшӗнче вӑл 55 ҫулхине йышпа паллӑ тунӑ. Ӑна ыран юлашки ҫула ӑсатӗҫ.

Редактортан: хыпарҫӑ Мышева хӗнени пирки ҫырнӑччӗ, анчах та ҫӑлкуҫӗ шанчӑклах маррине пула, тата ку сас-хура ҫирӗпленменнине кура эпир ӑна илсе петӗмӗр. Тӗрӗслемен информацие (ӑна сас-хура пек лартнӑччӗ пулин те) вырнаҫтарнӑшӑн каҫару ыйтатпӑр.

Мускав облаҫӗнче «Чи лайӑх тухтӑр» Пӗтӗм Раҫҫейри конкурс ҫӗнтерӳҫисене чысланӑ. Вӗсене ЧР сывлӑх сыхлавӗн министрӗ Вероника Скворцова саламланӑ.

Республикӑри клиника онкологи диспансерӗн паталогоанатоми уйрӑмӗн заведующийӗ Евгений Москвичев «Чи лайӑх эксперт» номинацире пӗрремӗш вырӑн йышӑннӑ.

Евгений Москвичевшӑн ку конкурс пысӑк савӑнӑҫ. Ара, ҫӗнтерӳҫӗсене чиновниксемпе пациентсем мар, ӗҫтешӗсем — тухтӑрсем — суйлаҫҫӗ вӗт.

Евгений Москвичев диспансерта 2003 ҫултанпа ӗҫлет. Халӗ вӑл — ҫав пульницӑри уйрӑмӑн заведующийӗ.

«Васкавлӑ медпулӑшури чи лайӑх тухтӑр» номинацире республикӑри васкавлӑ медпулӑшу станцин васкавлӑ медпулӑшу тухтӑрӗ Маргарита Давыдова иккӗмӗш вырӑн йышӑннӑ. Вӑл сывлӑх сыхлавӗн тытӑмӗнче 29 ҫул ӗҫлет.

Конкурса 2000 ҫултанпа ирттереҫҫӗ. 2011 ҫултанпа вара чи лайӑх тухтӑрсене укҫан та хавхалантараҫҫӗ.

Паян Чӑваш халӑх ҫыравҫи Василий Алентей ҫуралнӑранпа 97 ҫул ҫитнӗ. Вӑл Вӑрмар районӗнчи Кӗтеснерте ҫуралнӑ.

Василий Алентей — проза ӑсти, поэт, публицист тата критик. Шкулта та ӗҫленӗ, район хаҫат редакторӗнче те, Чӑваш кӗнеке издательствинче те, «Тӑван Атӑл» журнал редакторӗнче те.

Ҫыравҫӑн тӑван тӑрӑхӗнче «Ҫӗр ӗҫченне мухтанӑ ентеш» мероприяти ирттернӗ. Унта ачасене ҫыравҫӑ биографийӗпе паллаштарнӑ, унӑн паллӑ произведенийӗсем ҫинчен каласа кӑтартнӑ. Алентей хайлавӗсем кӗтеснерсен кӑна мар, пӗтӗм чӑваш халӑх мухтавӗ пулнине палӑртса хӑварнӑ.

Ентешӗн ҫуралнӑ кунне халалланӑ мероприяти тӗлне вулавӑш ӗҫченӗсем «Манӑҫми Алентей» курав та йӗркеленӗ, ачасем унпа та чунтан кӑсӑкланса паллашнӑ.