Малашне Шупашкартан Симферополе чӑрмавсӑрах ҫитме май пулӗ. Кун пирки ЧР влаҫӗсен официаллӑ порталӗ пӗлтерет.

Кӑҫалхи ҫӗртме уйӑхӗн 2-мӗшӗнчен «Шупашкар — Симферополь» (Крым Республики) авиарейс уҫма палӑртнӑ. Ӑна «Ижавиа» авиакомпани пурнӑҫлӗ. Ҫынсене ЯК-42 самолет илсе ҫӳрӗ.

Расписание хальлӗхе ҫирӗплетмен, планне кӑна тунӑ. Унпа килӗшӳллӗн, самолет Шупашкартан ирхи 8 сехетре вӗҫсе каймалла.

Нестер Янкас ячӗллӗ Преми лауреачӗн дипломӗ

Трак енре Нестер Янкас ячӗллӗ Преми парас тӗлӗшпе ӗҫлекен комисси ларӑвӗ пулнӑ (председателӗ — В.М.Михайлов таврапӗлӳҫӗ). Чӑваш литературипе ӳнерне тата культурине аталантарас енӗпе уйрӑмах палӑрнӑшӑн, 2015 ҫулхи пултарулӑх ӗҫӗнче ҫитӗнỹсем тунӑшӑн районти Н. Янкас ячӗллӗ Преми лауреачӗн хисеплӗ ятне тата лауреатӑн чыслав паллине (медальне) ҫак коллективсемпе уйрӑм ҫынсене пама йышӑннӑ:

• Районти культура ҫурчӗ ҫумӗнчи халӑх театрне (ертӳҫи — К. И. Васильева);

• Кӗҫӗн Шетмӗ кану центрне (менеджерӗ — В. И. Петрова);

• Николай Семенович Семенов (Ҫемен Эреш) сӑвӑҫа;

• Геннадий Гурьевич Гурьев алӑстине;

• Роза Трофимовна Деменцовӑна, «Чӑваш Ен» наци телередиокомпанийӗн радиовещани аслӑ редакторне.

Сӑмах май, Нестер Янкас ячӗллӗ Преми лауреачӗн хисеплӗ ятне 1990 ҫултанпа 62 уйрӑм ҫынпа 18 коллектив илме тивӗҫлӗ пулнӑ. Вӗсен шутӗнче Юрий Сементерпе Николай Карай сӑвӑҫсем, Юхма Мишши ҫыравҫӑ, Эдисон Патмар фольклорҫӑ, Клементий Владимировпа Станислав Юхтар художниксем, Геннадий Юмарт тӗпчевҫӗ, Измаил Исемпек журналист, Зоя Нестерова ҫыравҫӑ, Юрий Листопад журналист, Роза Деменцова телерадиожурналист тата ытти те.

Малалла...

Етӗрне районӗнчи Урпаш ялӗнче ҫуралнӑ Ксюша Максимова комӑна кӗрсе ӳкни мана та ыттисем пекех пӑшӑрхантарать. Унӑн шӑпишӗн нумайӑшӗ кулянать. Ахӗртнех, чылайӑшӗн ыйту хыҫҫӑн ыйту ҫуралать. Чӑннипе, блогерсем Ксюша пульницӑра выртнине, вӑл комӑра пулнине тӗнче тетелӗнче хускатман-тӑк эпир, тен, ун пирки пӗлместӗмӗр те. Кунашкал миҫе тӗслӗх ҫине ҫӳлтисем куҫ хупса ирттереҫҫӗ? Пирӗн ҫапла, халӑх пӗлесрен, калаҫасран хӑраҫҫӗ.

Халӗ Ксюшӑна Канадӑри тухтӑрсем пулӑшма хатӗрринине пӗлсен, пытармастӑп, чунтан савӑнтӑм. Ара, пирӗннисем, Раҫҫейрисем, нимпе те пулӑшаймаҫҫӗ-ҫке-ха. Мӗншӗн? Мӗншӗн пирӗн медицина вӑйсӑр? Мӗншӗн пирӗн ют ҫӗршыври клиникӑсенчен пулӑшу ыйтмалла? Мӗншӗн пин-пин ҫын вӑйсӑр медицинӑна пула вӑхӑтсӑр куҫ хупать? Ют ҫӗршыври тухтӑрсем сипленмешкӗн сахал мар укҫа ыйтаҫҫӗ-ҫке-ха. Ирӗксӗрех халӑхран пухма, пӗрчӗн-пӗрчӗн пухма тивет.

Чӑваш Енре осеопетрозпа чирлекен ача нумай. Вӗсене Мускавра пулӑшаҫҫӗ-ха, анчах пур чухне те мар. Чӑваш Енри кунашкал чирпе аптӑракан миҫе ача Израиьти клиникӑра сипенмен-ши?

Малалла...

Вӑрмар районӗнчи Текеш ялӗнче пурӑнакансем сӗт хакланнишӗн хавасланаҫҫӗ. Маларах унта ял халӑхӗнчен литрне 16 тенкӗпе туяннӑ, халӗ ку унчченхи эрнеринчен 1 тенкӗ пысӑкрах.

Сӑмах май каласан, сӗт хакне нарӑсӑн 21-мӗшӗ хыҫҫӑн пухнишӗн те ҫӗнӗрен шутласа парса хаклӑрахпа тӳлӗҫ.

Хӗрлӗҫыр тата Ҫӗнӗ Вӗренер ялӗсенче сӗт хакне нарӑсӑн 25-мӗшӗнчен хаклӑрахпа шутласа пама шантарнӑ.

Сӗт хакӗ чи пысӑкки 2014 ҫӳлта пулнӑ теҫҫӗ вырӑнтиcем. Ун чухне литрне 24 тенкӗпе туяннӑ.

Сӗте халӗ Текеш тӑрӑхӗнче Тӑвайӗнчи тата Канашри сӗт савучӗсем туянаҫҫӗ. Укҫана вӑхӑтра тӳленине пӗлтереҫҫӗ — кашни вунӑ кунта пӗрре татӑлаҫҫӗ. Сӗт пухма халӗ кун урлӑ килеҫҫӗ. Сӗт пуҫтаракан урапа Текеше ирхи тӑватӑ сехетех ҫитет.

Пуш уйӑхӗн 12-мӗшӗнчен пуҫласа пуш уйӑхӗн 15-мӗшӗсенче Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче Чӑваш музыкин кунӗсем иртмелле.

Пӗрремӗш кунӗнче театр куракана Г. Хирпӳн «Нарспи» поэмипе савӑнтарӗ. 2015 ҫулта иртнӗ «Чӗнтӗрлӗ чаршав» театр ӳнерӗн конкурсӗнче опера харӑсах темиҫе наградӑна тивӗҫнӗччӗ. Сетнер сӑнарне калӑплакан Пӗтӗм тӗнчери конкурссен лауреачӗ Сергей Кузнецов, акӑ, «Чи лайӑх арҫын ролӗ» ята илнӗччӗ, Нарспие вылякан Надежда Степанована чи лайӑх дебютшӑн хавхалантарнӑччӗ.

Ф. Васильевӑн «Сарпике» балетне курма пушӑн 13-мӗшӗнче йыхравлаҫҫӗ. Ку спектакле, театрта ӗҫлекен Мария Митина ӗнентернӗ тӑрӑх, Чулхула облаҫӗнче иртнӗ «Болдинская осень-2014» (чӑв. Болдинӑри кӗр) фестивальте, 2012 ҫулта Ӗпхӳри Чӑваш Енӗн кульутра кунӗсем иртнӗ чух куракансене тыткӑнланӑ. Ф. Васильевӑн тепӗр ӗҫне, «Шывармань» оперӑна пуш уйӑхӗн 15-мӗшӗнче лартӗҫ.

Йӑлана кӗнӗ тӑрӑх кашни ҫулах Елчӗк районӗнче «Хавхалану ҫӑлкуҫӗсем» фестиваль-конкурс иртет. Хальхинче ӑна Яманчурелӗнчи культура ҫуртӗнче йӗркеленӗ. Лаш Таяпа ял тӑрӑхӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, концерта Лаш Таяпа ял тӑрӑхӗнчи кашни ялтан пултарулӑх ушкӑнӗсем хутшӑннӑ. Концерта Лаш Таяпа ял тӑрӑхӗнчи культура работникӗсем тата пултарулӑх коллективӗсен пӗрлештернӗ хорӗ пуҫланӑ. Ун хыҫҫӑн сцена ҫине Яманчурелӗнчи «Эткер» фольклор ушкӑнӗ тухнӑ. Лаш Таяпари «Тайпи» фольклор ушкӑнне, Шӑмалакри «Туслӑх» хӗрсен ушкӑнне тата Яманчурелти «Шурчул» ансамбльне те куракансем тӑвӑллӑн алӑ ҫупса кӗтсе илнӗ. Концерт программи тӗрлӗ жанрпа пуян пулнӑ. Шӑмалакри Зоя Кулакова хӑй ҫырнӑ сӑввисене вуланӑ, Валентина Сидоровапа Александр Чернов «Ҫӗр виҫевҫин юрри» юррине юрланӑ. Лариса Казначеева шӳчӗсем те концерта хӑйне евӗрлӗ илем кӳнӗ.

Ҫак кунсенче Шупашкар районӗнчи Толик Хураски ҫывӑхӗнче вырнаҫнӑ юсанмалли 6-мӗш колонире «Шанӑҫ» информаципе консультаци кунӗ иртнӗ. Ӑна колонирен ҫывӑх вӑхӑтра ирӗке тухакансем валли йӗркеленӗ.

Тӗрлӗ сӑлтава пула кирпӗч шутлама шӑпа тивнисене ирӗке тухсан ӗҫе вырнаҫма пулӑшас тӗллевӗллӗ ҫакӑн евӗр мероприятие Шупашкар районӗнчи ӗҫлӗх центрӗнче ятарлӑ планпах ирттернине пӗлтереҫҫӗ унтисем.

Черетлӗ «Шанӑҫ» кунне 15 ҫын хутшӑннӑ. Вӗсене ирӗке тухсан ӗҫе ӑҫта вырнаҫма май пурри, ӗҫ тупассипе камран пулӑшу ыйтмалли ҫинчен тӗплӗн ӑнлантарса панӑ. Професси пӗлӗвӗ ҫук пулсан е пуррипе ӗҫ тупма йывӑр чухне урӑх специальность илме май пуррине тата ҫавӑн йӗркине те тӗрмерисене уҫӑмлатса панӑ.

Пуш уйӑхӗн 6-мӗшӗнче Элӗк районӗнче юрласа та ташласа, хаваслӑ ытти мероприяти йӗркелесе хӗл ӑсатӗҫ. Сӑмаварти чей те пулӗ, тутлӑ ӗҫме-ҫиме те.

Хӗл ӑсатӑвне курма район центрӗнчи Культура ҫурчӗ умӗнчи лапама 11 сехете пуҫтарӑнмалла.

Мероприяти вӑхатӗнче театрализациленӗ самантсем те пулӗҫ. Ял тӑрӑхӗсене те хастар хутшӑнтиарасшӑн: вӗсен хушма хуҫалӑха кӑтартса паракан лапамсем йӗркелемелле.

«Ҫӑварнири чи хитре кӳлнӗ лаша» конкурс та иртӗ. Ун ҫумне кӑҫал тата тепӗр тупӑшу кӗртнӗ. «Ҫӑварнири чи хитре техника» ятлине прицеплӑ мотоблоксене йыхравлаҫҫӗ.

Пултарулӑх ушкӑнӗсем тӑпӑртаттса ташласа та, тавралӑха янратмалла юрласа та кӑтартӗҫ, такмакне те калӗҫ вӗсем, шӳт-кулӑпа та савӑк кӑмӑл кӳрӗҫ.

Шупашкарти экономикӑпа технологи колледжӗнче ҫамрӑк пушарнӑйсем присяга тытнӑ. «Пушар хӑрушсӑрлӑхӗ» специальноҫа кунта пӗлтӗр ҫеҫ вӗрентме тытӑннӑ. Пӗрремӗш курсра ку енӗпе ӑс пухакансем чуна парса ӗҫлессине ҫирӗплетсе тупа тунӑ.

Ҫамрӑксем ку самантра хумханнине пытарман. Ара, присяга тытсан яваплӑхӗ ӳсет-ҫке-ха. Савӑнӑҫлӑ лару-тӑрӑва РФ ИӖМӗн Чӑваш Енри тӗп управленийӗн пуҫлӑхӗ Станислав Антонов та хутшӑннӑ. Вӑл присяга тытакан ҫыннӑн малашне ҫӑлавҫӑ пулмалла маррине палӑртнӑ. Вӗсем урӑх ҫулпа та кайма пултараҫҫӗ. Чи кирли — вӗсем йывӑрлӑха кӗрсе ӳкнӗ ҫынна пулӑшчӑр.

Колледжра ку специальноҫ — ҫӗнӗлӗх. Малтанах унта 25 ҫамрӑка вӗрентме палӑртнӑ. Анчах унта 62 ҫын килме кӑмӑл тунӑ. Колледжра кирлӗ хатӗр-хӗтӗр хальлӗхе ҫук. Ку енӗпе РФ ИӖМӗн Чӑваш Енри тӗп управленийӗ пулӑшать.

Паян Чӑваш Ене Дмитрий Медведев премьер-министр тата тӗрлӗ тӳре-шара ҫитнӗ. Правительство ҫуртӗнче Дмитрий Анатольевичпа Михаил Игнатьев ӗҫлӗ тӗлпулу ирттернӗ.

Тӗлпулура республикӑра тӗрлӗ программа мӗнле пурнӑҫланни пирки калаҫнӑ. Дмитрий Медведев чи пӗлтерӗшлӗ виҫӗ программа пулнине палӑртнӑ. Чӑваш Республикинче кивӗ, авариллӗ ҫуртсенчен ҫӗннине куҫарас ӗҫ мӗнле пырать? Шкул умӗнхи учрежденисене пырса тивекен программа мӗнле пурнӑҫланать? Ҫаксем канӑҫсӑрлантарнӑ премьер-министра.

Михаил Игнатьев ыйтӑва хуравланӑ май пӗлтӗр авариллӗ, кивӗ ҫуртран куҫарасси, нумай ачаллӑ ҫемьесене, тӑлӑхсене ҫурт-йӗр парасси пурнӑҫланса пынине палӑртнӑ. Авариллӗ ҫуртра пурӑнакансен 50 процентне ҫӗннипе тивӗҫтернӗ.

Ҫавӑн пекех Михаил Игнатьев 5 е ытларах ачаллӑ ҫемьесене ҫурт-йӗре лайӑхлатмашкӑн субсиди панине каланӑ. Ача пахчисем тӑвас енӗпе плана тултарнӑ. Халӗ шкулсем ҫине куҫмалла. Ҫитес вӑхӑтра 30 ытла шкула ҫӗнетме, 11 ҫӗнӗ шкул хута яма палӑртнине каланӑ вӑл.