Чӑваш халӑх сайчӗ ҫак кунсенче тепӗр ҫӗнӗ сайт хута ячӗ — чӑваш чӗлхин икӗ чӗлхеллӗ корпусне. Унӑн тӗп тӗллевӗ — чӑвашла-вырӑсла пӗрешкел текстсене пухасси, вӗсемпе усӑ курса чӑвашла-вырӑсла е вырӑсла-чӑвашла куҫаруҫӑ тума пулӑшасси. Шӑп ҫавӑн пек текстсен пуххипе усӑ курса тӗнчери чи паллӑ онлайн куҫаруҫӑсем ӗҫлеҫҫӗ те. Яндекс та, Google те.

Хальлӗхе ку чӗлхе корпусӗнче 100 яхӑн текст. Ытларах пайӗпе — хаҫатсенче пичетленнӗ текстсем. «Хыпар», «Ҫамрӑксен хаҫачӗ», «Чӑваш хӗрарӑмӗ» кӑларӑмӗсенчи тата район хаҫачӗсенчи статьясемпе хыпарсем унта вырнаҫнӑ. Чӑваш халӑх сайчӗнчисем те унта пур.

Предложенисемпе шутласан вӗсен йышӗ 3 пинрен иртнӗ, сӑмахсемпе шутласан — 40 пине яхӑн. Вӗсенчен 800 ытларах предложение куҫарма ӗлкӗрнӗ. Ку вӑл вунӑ пин ытларах сӑмах.

Чӑвашла-вырӑсла текстсем хӑйсем тӗллӗн хатӗрленеймӗҫ, ҫавӑнпа та кашни чӑвашӑн пулӑшӑвӗ кирлӗ. Енчен те эсир чӑвашла-вырӑсла куҫарма пултаратӑр пулсан — сайт сире хапӑлласа йышӑнать. Сирӗн ӗҫ пур чӑвашшӑн та усӑллӑ пулӗ. Сайт corpus.chv.su адреспа вырнаҫнӑ.

Раҫҫей Федерацийӗн коммунистсен партийӗн регионти уйрӑмӗ хӑйне валли уйрӑм кантур туяннине эпир пӗлтернӗччӗ. Аса илтеретпӗр, парти валли кантур илме Мускавран 16 миллион тенкӗ куҫарса панӑ. Унпа Чӑвашри коммунистсем Шупашкарти Мир проспектӗнчи 82-мӗш ҫуртӑн «А» корпусӗн пӗрремӗш хутне туяннӑ.

Ҫӗркаҫ коммунистсен кантурне хальлӗхе паллӑ мар ҫынсем пӑшалпа пенӗ. Ӑна коммунистсем паян ирпе асӑрханӑ та йӗрке хуралҫисене пӗлтернӗ. Ҫурт чӳречинче пульӑн виҫӗ йӗрӗ юлнине кантура пӑхса ҫаврӑннӑ пакунлисем те ҫирӗплетнӗ.

Ҫурта суранлатакан хӗҫ-пӑшалпа усӑ курса пеме пултарнӑ тесе шухӑшланине партин Шупашкар хула пухӑвӗнчи коммунистсен фракцийӗн ертӳҫи Алексей Шурчанов пӗлтернӗ.

РФ Президенчӗ Владимир Путин суйлав саккунне улшӑнусем кӗртнӗ. Документа пушӑн 9-мӗшӗнче право информацийӗн тӗнче тетелӗнчи официаллӑ порталӗнче пичетленӗ.

Улшӑнусем кӗртнӗ документпа килӗшӳллӗн, малашне суйлав участокӗсенче аккредитаци илнӗ журналистсем ҫеҫ ӗҫлеме пултараҫҫӗ. Анчах пурте мар. Ӑна илмешкӗн кӑларӑмра ӗҫ договорӗпе икӗ уйӑхран кая мар ӗҫлемелле. Аккредитацие суйлав умӗн виҫӗ кун маларах парӗҫ.

Суйлав комитечӗн ӗҫне «сӑмса чикнӗшӗн», ҫынсене суйлама чӑрмантарнӑшӑн штраф тӳлеттерӗҫ.

«Шупашкар – Сӑр» автотрассӑн Улатӑр районӗпе иртекен территорине пӗлтӗрхи кӗркунне «Чӑвашавтодор» акционерсен обществин Пӑрачкаври ҫул-йӗр управленийӗ юсанӑ. Анчах ӑна юсаса пӗтернӗ хыҫҫӑн малтанхи 14 сехет хушшинче тӑватӑ инкек сиксе тухнӑ: урапасем пӗрин хыҫҫӑн тепри тенӗ пек тӑваттӑн ҫул айккине чӑмнӑ. Урапасем сиенленнине юсама пулӗ-ха, инкекрен пӗринче пассажир та хытах аманнӑ: ҫурӑм шӑммине, ура пӳрнисене амантнӑ, ытти вырӑна та ыраттарса пӗтернӗ.

Ҫул-йӗр пахалӑхӗпе тӗпчевҫӗсем кӑсӑкланма тытӑнса кайнӑ та, Пӑрачкаври ҫул-йӗр управленийӗн пуҫлӑхӗн тивӗҫне пурнӑҫлаканӗ тата предприятин маҫтӑрӗ ӗҫе ҫиелтен пурнӑҫлани палӑрнӑ. Ҫавӑншӑн вӗсене 130-шар пин тенкӗшер штрафлама йышӑннӑ.

Унсӑр пуҫне ӗҫе япӑх пурнӑҫланӑшӑн Чӑвашавтодора хӑйне те явап тыттарнӑ.

Шупашкар районӗнчи Мӑн Карачурари ял вулавӑшӗ «Пурин валли те кӗнеке» акци ирттерет.

Ырӑ кӑмӑллисенчен вулавӑш ӗҫченӗсем сӑвӑсен пуххине, классика прозине, истори литературине йышӑнаҫҫӗ. Уҫӑ кӑмӑллисем кӗнекесем пырса пама тытӑннӑ та. Ҫынсем ытларах чухне совет тата ют ҫӗршыв ҫыравҫисен историлле романӗсене илсе пыраҫҫӗ.

Халӑхран пухнӑ литературӑна вулавӑш Шупашкар районӗнчи Толик Хураски ҫывӑхӗнче вырнаҫнӑ юсанмалли 6-мӗш колоние ӑсатӗҫ.

Йӗплӗ пралук леш енне лекнисене кӗнеке кирлӗ тесе шухӑшлаҫҫӗ вулавӑшра ӗҫлекенсем. Вӗсем шухӑшланӑ тӑрӑх, кӗнеке унтисене ҫынлӑха упраса хӑварма пулӑшать. Ырӑ кӗнекене вуласан ҫын хӑйӗн шухӑшлавне те лайӑх енне ылмаштарма пултарасса, вӗсене вӑй-хал парасса шанаҫҫӗ.

Шупашкар районӗнчи тӗп вулавӑш тытӑмӗ кӑҫалхи Ӗҫ ҫыннин ҫулталӑкне халалласа ӗҫ династийӗсем ҫинчен пухнӑ электрон сборника ҫӗнӗрен кун ҫути кӑтартнӑ.

Вӗрентӳре, сывлӑх сыхлавӗнче ӗҫлекенсем унта уйрӑмах пысӑк вырӑн йышӑннине пӗлтереҫҫӗ ӑна хатӗрлекенсем.

Пӗр ӗҫре темиҫӗ ӑру таран ырми-канми тӑрӑшакансемпе паллаштаракансене вулавӑш ӗҫченӗсем малашне те пухассине пӗлтереҫҫӗ. Анчах кун валли ҫынсен пулӑшӑвӗ те кирлӗ. Электрон сборника кӗрейменнисем вӗсем хӑйсене пӗлтерме ыйтаҫҫӗ.

Паянхи куна уйрӑмах паллӑ та вӑрӑм династисенчен Вӑрман-Ҫӗктер ял тӑрӑхӗнчи Ермановсене (ял хуҫалӑхӗнче вӗсем 190 ҫул тӑрӑшнӑ), Апаш тӑрӑхӗнчи 210 ҫуллӑ Смородиновсене, Кӳкеҫ ял тарӑхӗнчи Григорьевсен тухтӑр династине асӑнма пулать.

Карачурари Алексей Дудкин

Шупашкар районӗнчи Карачура ялӗнчи Алексей Дудкин йытӑ кӳлсе Пӗтӗм тӗнче шайӗнчи ӑмӑртӑва тухса кайнӑ.

«Волга Квест–2016» ят панӑ тупӑшу пуш уйӑхӗн 5-мӗшӗнче Самар облаҫӗнчи Тольяттинче уҫӑлнӑ.

Карачурара ҫуралнӑ А. Дудкинӑн Раҫҫейри, Финляндинчи тата Польшӑри спортсменсемпе тата вӗсен тӑватӑ ураллӑ тусӗсемпе ӑмӑртма тивнӗ.

Паян спортсменсем тепӗр хутчен тупӑшӑва тухнӑ. Дистанцие чи малтанах Тӗменти Михаил Фатеев тухнӑ, ун хыҫҫан тепӗр 21 минту та 8 ҫеккунтран — Войтек Сигула поляк, вӗсем хыҫҫӑн Мускаври Вячеслав Демченко тата Чӑваш Енри Алексей Дудкин старта тӑнӑ. Спортсменсен 200 километр ытла тӑршшӗ инҫӗше ҫӗнмелле.

Хӑйне евӗр спорт тупӑшӑвне Тольяттинче уҫнӑ та йытӑ кӳлнӗ ҫынсем «Самар Луки» наци паркӗ тӑрӑх вирхӗнсе иртнӗ. Пӗтӗмпе 14 команда хутшӑннӑ ӑмӑртӑва. Кӑҫал ӑна иккӗмӗш хут йӗркеленӗ. Пӗрремӗш хут икӗ ҫул каялла, 2014-мӗшӗнче, ирттернӗ. Ун чух Германирен килнӗ Сильвия Футваенглер ҫӗнтернӗ.

Валерий Краснов хӑйӗн ӗҫӗпе паллаштарать. Виктор Баймяшкин тунӑ сӑн

Пушӑн 5-мӗшӗнче Хусанта В. Красновӑн куравӗ иртнӗ. Унта пулса курнӑ Елена Баймяшкина каласа панӑ тӑрӑх вӑл ҫӳллӗ шайра пулнӑ.

Пултарулӑх каҫне чӑваш фольклор ансамблӗ «Салам» (ӳнер ертӳҫи Светлана Садыкова) тата «Мирас» ансамбль (ӳнер ертӳҫи Рустем Рахматуллин) уҫнӑ. Курава уҫнине ертсе пынӑ: «Дуслык – Дружба» галерейӑн курав ӗҫӗ-хӗлӗн пай заведующийӗ Магдеев Р.Р тата Раҫҫӗйпе Тутарстанри ӳкерӳҫӗсен пӗрлӗхӗн пайташӗ, И.Я. Яковлев ячӗллӗ ЧППУ аспиранчӗ Баймяшкина Е.Ю.

Халӑх нумай пулман, ытларах пайӗпе VIP-сем. Вӗсен шутӗнче Чӑваш Республикин культура министрӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Яковлев К.Г., Чӑваш наци конгресӗн президенчӗ Угаслов Н.Ф., ТХТҪ (Тутарстан халӑхӗсен туслӑх ҫурчӗ) директорӗ Шарипов И.И. пулнӑ. Тухса каланӑ сӑмахӗсем кӗске пулчӗҫ пулин те вырӑнлӑччӗ. Тутарстан халӑхӗсен туслӑх ҫурчӗнчи курав хыҫҫӑн ӑна Наци музейӗнче те кӑтартсан аван пулӗччӗ тесе сӗннӗ, автор кунта килӗшнӗ. Юлашки сӑмаха В. Краснов илнӗ — пурне те тав каланӑ хыҫҫӑн чӑваш халӑх юррине юрласа панӑ.

Курава уҫнӑ хыҫҫӑн хӑнасем «Чӑваш пики» конкурса ҫул тытнӑ.

Ҫавӑн пекех палӑртса хӑварас пулать: ыран, пушӑн 10-мӗшӗнче, Чӑваш наци вулавӑшӗнче Валерий Красновӑн Хусанта иртнӗ парсоналлӑ куравне пӗтӗмлетсе ҫавра сӗтел пулӗ.

Малалла...

Чӑваш патшалӑх пукане театрӗнче ачасем валли «Кушак ҫурчӗ хыпса ан илтӗр» урок йӗркеленӗ. Ӑна РФ Инкеклӗ ӗҫсен министерствин республикӑри управленийӗ йӗркеленӗ.

Театрта ҫав кун ачасем валли артистсем «Кошкин дом» (чӑв. Кушак ҫурчӗ) спектакль лартнӑ.

Спектакль курма пынӑ шӑпӑрлана «Константин-01» тата «Валентин» ят панӑ пушарпа кӗрешекен геройсем кӗтсе илнӗ. Ачасене вӗсем парнесемпе савӑнтарнӑ, пушар хӑрушсӑрлӑхӗ пирки вӑйӑ мелӗпе ӑнлантарнӑ. Пӗчӗкскерсене ҫавӑ кӑна кирлӗ пулнӑ тейӗн: ертӳҫӗсем хатӗрленӗ конкурссене хаваспах хутшӑннӑ май тупӑшса тенӗ пек алӑ ҫӗкленӗ, маларах тӗрӗс хуравлассишӗн ӑнтӑлнӑ. Кашни тӗрӗс пӗлмессерен вӗсене пӗчӗк парне тивӗҫни те ҫитӗнӳ патне талпӑнма хистенӗ.

Пуш уйӑхӗн 6-мӗшӗнче Элӗк районӗнче юрласа та ташласа, хаваслӑ ытти мероприяти йӗркелесе хӗл ӑсатассине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Хӗле ытти тӑрӑхра та ҫак кунсенче ӑсатрӗҫ. Хӗрлӗ Чутайӗнче те уява пуш уйӑхӗн 6-мӗшӗнче пухӑннӑ.

Уявпа саламлама республикӑн Патшалӑх Канашӗн депутачӗсем таранах пырса ҫитнӗ. Николай Малов вице-спикер тата Чӑвашпотребсоюз ертӳҫи Валерий Павлов (вӑл та депутат) уява пухӑннисене ырӑ сунса ӑша сӑмах нумай каланӑ.

Кӳлнӗ лашасем те уява илем кӳнӗ. Вӗсене капӑрлатса ял тӑрӑхӗсем илсе пынӑ та вӗсенчен чи чаплисене районтисем палӑртнӑ. Ку енӗпе Тралькасси тӑрӑхӗ пуринчен чапли пулнӑ. Хӗрлӗ чутайсем, акчикассисем те палӑрнӑ. «Солнышко» (чӑв. Хӗвелпи) ача пахчи те аслисенчен юлман.

Сӑнсем (50)