Ӗнер, раштав уйӑхӗн 14-мӗшӗнче, Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Право йӗркине тытса тӑрас енӗпе ӗҫлекен координаци канашӗн ларӑвне ирттернӗ.

Унта наркотика тата психотроплӑ ытти япалана хирӗҫ кӗрешессипе ҫыхӑннӑ ыйтусене пӑхса тухнӑ. Элтепер яш-кӗрӗмпе хӗр-упраҫ пушӑ вӑхӑт пуррипе алхаснине палӑртнӑ. Ӗҫлӗ пулсан наркотикпа айкашма та вӑхӑт юлмасть тесе шухӑшлать вӑл.

Эрех-сӑра сиенӗ пирки те калаҫнӑ. Республика пуҫлӑхӗ сутлӑха пахалӑхсӑр эрех лекни ҫинчен те чарӑнса тӑнӑ. «Ҫынсем йӳннине кура илеҫҫӗ. Пирӗн ку процеса сӑнаса кӑна лармалла мар. Тухӑҫлӑн витӗм кӳмелле», — тесе каланӑ Элтепер. Ҫав шутра пахалӑхлӑ эрехе ӑҫта туянма май пуррине ӑнлантармаллине те Михаил Игнатьев палӑртса хӑварнӑ.

Сӑнсем (11)

Раштав уйӑхӗн 10–11-мӗшӗсенче «Шупашкар-Арена» пӑр керменӗнче ЧР Элтеперӗн Михаил Игнатьевӑн парнисене ҫӗнсе илессишӗн ирӗклӗ кӗрешӳ енӗпе Раҫҫей кубокӗ иртнӗ. Ӑмӑртӑва Раҫҫейри, Монголири, Казахстанри, Азербайджанри, АПШри 119 спортсмен хутшӑннӑ. Чӑваш Ен чысне 8 спортсменка хӳтӗленӗ.

Тупӑшура наградӑсен 8 комплектне выляттарнӑ. Раҫҫей спортсменӗсем пилӗк ылтӑн медаль ҫӗнсе илнӗ. Любовь Сальникова, Жарголма Цыренова, Инна Тражукова, Наталья Воробьева, Алёна Стародубцева хӑйсен виҫе категорийӗнче малти вырӑна тухнӑ. Шел те, ҫӗнтерӳҫӗсен йышӗнче чӑваш спортсменӗсем пулман.

Пирӗн ентеш Наталья Гольц кӑна кӗмӗл медаль илме пултарнӑ. Вӑл финалта Монголи спортсменкине выляса ярса виҫҫӗмӗш вырӑн йышӑннӑ.

Шупашкарта «Ветки» фильмӑн премьери пулнӑ. Ӑна Шупашкарти режиссер Владимир Синяев ӳкернӗ. Хупӑ сеанса ЧР Информаци политикипе массӑллӑ коммуникацисен, Культура, Вӗренӳ министерствисенче ӗҫлекенсем, журналистсем, кинокартинӑра ӗҫленисем килнӗ.

Фильм сюжечӗ ҫивӗч. Авторсем унта наркомани ыйтӑвне ҫӗкленӗ. Сценари тӑрӑх, тӗп сӑнар Даша качча каять, анчах савни ӑна наркоманипе явӑҫтарса ярать. Тӗп сӑнарсен пурнӑҫӗ турат пекех хуҫӑлма тытӑнать. Вӗсем доза шырама тытӑнаҫҫӗ, ҫакӑ пурнӑҫ тӗллевне ҫаврӑнать.

Фильмра «Ҫӗнтерӳ» вырӑс халӑх театрӗн актерӗсем, наркотӗрӗслевпе прокуратура ӗҫченӗсем, Шупашкар ҫыннисем ӳкерӗннӗ.

Авторсем фильм ҫамрӑксене наркотикрен сивӗтме пулӑшасса шанаҫҫӗ. Ӑна прокатра ҫитес ҫул пуҫламӑшӗнче курма май пулӗ.

Ҫӗршыври сахал тупӑшлӑ ҫемьесене апат-ҫимӗҫ картти пама тытӑнасшӑн. Вӑл еплерех пулассине, карттӑ ҫинче мӗн чухлӗ пулассине хальлӗхе калама хӗн. Мӗншӗн тесен карттӑна пурнӑҫа кӗртесси пирки сӗнӳсене РФ Правительствине килес ҫулхи нарӑсра сӗнӳсем тӑратасшӑн.

Электронлӑ апат-ҫимӗс картти ҫине патшалӑх куҫаракан укҫана пухса пыма май килмӗ. Ун ҫине ҫын хӑй хуракан суммӑна вара патшалӑх ӳстерсе пама килӗшет. Малтанласа шухӑшланӑ тӑрӑх, тепӗр ҫурри таран.

Программӑпа куҫаракан укҫа-тенке ют ҫӗршывран кӳрсе килекен апат-ҫимӗҫе тата апат-ҫимӗҫ мар тавара туянма юрамӗ.

Апат-ҫимӗҫ картти пама тытӑнни сахал тупӑшлисене те, ҫӗршывӑн потребитель рынокне те тӗкӗ кӳрессе шанаҫҫӗ.

Маларах ку программӑна е килес ҫултан, е 2017-мӗшӗнчен пурнӑҫа кӗртме тытӑнасси пирки РФ Промышлнноҫ министрӗн статс-ҫыруҫи Виктор Евтухов асӑннӑччӗ.

Раштавӑн 12-мӗшӗнче Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев муниципалитетсен ертӳҫисемпе видеоканашлу ирттернӗ. Унта республикӑн строительство министрӗ Олег Марков районсемпе хуласен ҫутҫанталӑк газӗшӗн парӑм пухӑнса кайни пирки чарӑнса тӑнӑ.

Хутса ӑшӑтмалли тапхӑр пуҫланнӑранпа муниципалитетсенче газшӑн парӑм 29 процента ҫити ӳссе кайнӑ. Республикӑри пӗтӗм парӑмран 50 проценчӗ «Коммуналлӑ технологисем» общество тӳлеменнипе пухӑннӑ-мӗн. Юлашки икӗ ҫулта вӑл уйрӑмах пысӑк парӑм пуҫтарса янӑ.

Районсемпе хуласен парӑмӗсене илес пулсан, чи парӑмлисем вӑрнарсем, йӗпреҫсем, куславккасем, сӗнтӗрвӑррисем, вӑрмарсем, ҫӗрпӳсем тата Улатӑр, Канаш, Шупашкар хулисем.

«Кашни министр хӑйӗн пайӗшӗн яваплӑх тытать, ҫакӑн пекех муниципалитетсен ертӳҫисен те ҫакна лайӑх ӑнланмалла, вӗсем те муниципалитетшӑн яваплӑ», — тесе ҫирӗп асӑрхаттарнӑ Михаил Игнатьев.

Ҫӗпӗрти Болотное хулинче пурӑнакан, пиллӗкмӗш класра вӗренекен Мария Котова Раҫҫей Президенчӗнчен Ҫӗнӗ ҫул парнине тивӗҫнӗ. Ӑна Владимир Путин велосипед тата хӗрпӗрчи ӗмӗтленнӗ ытти япалапа савӑнтарнӑ.

Хӗрача Пӗтӗм Раҫҫейри интеллектуалсен олимпиадинче муниципалитет шайӗнче «Вырӑс чӗлхи» номинацире ҫӗнтернӗ. Ҫамрӑк сӑмах ӑсти РФ Президенчӗ патне ҫыру шӑрҫалама шут тытнӑ. Унӑн ӗмӗтне, велосипеда, Новосибирск облаҫӗн кӗпӗрнаттӑрӗ Владимир Городецкий тыттарнӑ.

РФ Президенчӗ ачасен Ҫӗнӗ ҫул умӗнхи ӗмӗтне унччен те пурнӑҫланӑ. Казахстанран Хакасине куҫса килнӗ, тара илнӗ хваттерте пурӑнакан ҫемьере ӳсекен 12 ҫулти хӗрача кӑвак куҫлӑ хаски ӑратлӑ йытӑ ҫури пирки ӗмӗтленнине, анчах хаклӑскере ашшӗ-амӑшӗ туянса парайманнине пӗлтернӗ. Кӗҫех ӑна В. Путин йытӑ ҫури парнеленӗ.

СИЗОна кулерпа тата электронлӑ кӗнекепе кайма юрӗ. Следстви изоляторне лекекенсене ҫавӑн пекех хӑлхана шӑв-шавран хупламалли хатӗр, куҫа ҫутӑ кансӗрлесрен ҫыхмалли илме юрать. Унсӑр пуҫне электричество чейникӗ, тӗнче тетелне тухма май ҫук электрон хатӗрсем илсе пыма чармӗҫ. Ку вӑл кӑштахран.

Ҫӗнӗлӗх пирки журналистсене Айӑплава пурнӑҫа кӗртессипе ӗҫлекен федераци службин пуҫлӑхӗн ҫумӗ Валерий Бояринев пӗлтернӗ.

«Следстви изоляторӗсен шалти йӗрки ҫинчен калакан правилӑна улшӑнусем кӗртесси ҫинчен калакан приказ кӗҫех тухать пуль тесе шухӑшлатӑп», — тенӗ Бояринев.

Айӑплава пурнӑҫа кӗртессипе ӗҫлекен федераци службин пуҫлӑхӗн ҫумӗ каланӑ тӑрӑх, документа тивӗҫлӗ ведомствӑсенче пӑхса тухса ырланӑ. Халӗ ӑна РФ Юстици министерстви пӑхса тухать.

Следстви изоляторӗнчисене карас телефонӗ илсе кӗртме ирӗк памӗҫ тесе Чӑваш Енӗн этем прависене хӳтелекен уполномоченнӑйӗн сайтӗнче хыпарланӑ.

РФ Президент Администрацийӗн ертӳҫин пӗрремӗш ҫумӗ Вячеслав Володин

Хальхи вӑхӑтра пирӗн ҫӗршывра та, республикӑра тем тӗрлӗ Уполномоченнӑй та пур. Вӗсенчен пӗри этем прависене хӳтӗлекенни шутланать, тепри — ачасене, виҫҫӗмӗшӗ — усламҫӑсене.

Этем правин кунӗ (вӑл куна раштавӑн 10-мӗшӗнче палӑртаҫҫӗ) умӗн Мускав облаҫӗнчи Аносинӑра РФ Президент Администрацийӗ регионсенчи Уполномоченнӑйсемпе виҫӗ кунлӑх семинар-канашлу ирттерни пирки Чӑваш Енӗн этем прависене хӳтелекен уполномоченнӑйӗн сайтӗнче хыпарланӑ.

Ҫавӑн чухне РФ Президент Администрацийӗн ертӳҫин пӗрремӗш ҫумӗ Вячеслав Володин Уполномоченнӑйсен координаци канашлӑвӗсенче тата ларусенче ларса вӑхӑта ирттермелле маррине палӑртнӑ.

«Сирӗн пата иртен пуҫласа каҫчен шӑнкӑравлаҫҫӗ. Эсир ҫав вӑхӑтра общество ӗҫӗпе аппаланатӑр», — палӑртнӑ шухӑшне Вячеслав Володин. Унсӑр пуҫне вӑл уполномоченнӑйсен суйлавҫӑсен интересӗсене хӳтӗлессипе те ӗҫлеме тытӑнмаллине палӑртнӑ.

Чӑваш Ен Элтеперӗ нумаях пулмасть РФ Федераци Канашӗн ертӳҫин пӗрремӗш ҫумӗпе Николай Федоровпа, Ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑхӑн патшалӑх корпорацийӗн сӑнав канашӗн ертӳҫипе Сергей Степашинпа тата Раҫҫейри юристсен ассоциацийӗн пайташӗсемпе тӗлпулнӑ.

М. Игнатьевсӑр пуҫне ЧР Элтеперӗн Администраци ертӳҫи Юрий Васильев, Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Петр Краснов, Шупашкар хула пуҫлӑхӗ Леонид Черкесов та курнӑҫӑва хутшӑннӑ.

Калаҫу вӑхӑтӗнче Атӑл леш енне ҫутҫанталӑк газне кӗртессине, граждансене пурӑнма юрӑхсӑра тухнӑ авариллӗ ҫуртсенчен куҫарассине, ҫурт-йӗр фончӗн ыйтӑвӗсем пирки сӳтсе явнӑ. Михаил Игнатьев республикӑра пулса иртекен ӗҫсене пысӑка хакланӑшӑн хӑнасене тав туни пирки влаҫ органӗсен официаллӑ пӗлтерет.

Сӑнсем (8)

Шупашкарта пиччӗшӗпе шӑллӗне Таланцевсене халалласа палӑк лартнӑ. Ӑна савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура раштав уйӑхӗн 18-мӗшӗнче уҫма палӑртнӑ.

Ӑна Леонид Белов меценат пуҫрӑвӗпе лартнӑ. Вӑл Зиновий Таланцев бюсчӗ евӗр. Унта «Меценатам и благотворителям XIX столетия от благодарных потомков» (чӑв. XIX ӗмерти меченатсемпе ырӑ ӗҫсем тӑвакансене пархатарлӑ эткертен — ЧХС) тесе ҫырнӑ.

Аса илтермешкӗн: пиччӗшӗпе шӑллӗ Таланцевсем 19-мӗш ӗмӗрте пурӑннӑ. Чӑваш Еншӗн нумай ыра ӗҫ тунӑ вӗсем. Вӗсем укҫан пулӑшнипе вӗренӳ заведенийӗсем ҫӗкленнӗ, хаҫатсем тухнӑ, учительсен пӗрлӗхе йӗркеленнӗ тата ытти те. Кунсӑр пуҫне 1954 ҫулта ЧР Наци вулавӑшне вӗсен кӗнекесен пуххи лекнӗ. Ку — сайра фонд.

Ҫавна пулах палӑка Наци вулавӑшӗ патне лартнӑ. Ӑна Раҫҫейри Литература ҫулталӑкне халалланӑ «Вулакан Чӑваш Ен» форумри мероприятисенче уҫӗҫ.