Ҫемьере сусӑр ача пуррисене налук вычечӗ ытларах суммӑлӑх пама тытӑнӗҫ. Кун пек саккуна Раҫҫей шайӗнче иртнӗ уйӑх вӗҫӗнче РФ Президенчӗ алӑ пусса ҫирӗплетнӗ.

РФ Налук кодексӗн 218-мӗш статйине кӗртнӗ улшӑнупа килӗшӳллӗн сусӑр ачасен ашшӗ-амӑшне е ун пеккисене усрава илнисене налук вычечӗ унчченхиллех 3 пин тенкӗ мар, 12 пин тенкӗ пама тытӑнӗҫ. Ҫӗнӗлӗх ҫитес ҫулхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗнчен вӑя кӗрет. Опекунсене, попечительсене налук вычетне 6 пин тенке ҫитерсе парӗҫ.

Маларах ачаллӑ ашшӗ-амӑшне налук вычетне 280 пин тенкӗ тупӑш таран кӑна шутласа панӑ пулсан, килес ҫултан ку виҫе 350 пин тенкӗпе танлашӗ. Тепӗр майлӑ каласан, стандартлӑ налук вычетне ӗҫ укҫи ҫав виҫене ҫитиччченех пама йышӑннӑ.

Ӗнер Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче Раҫҫейри Литература ҫулталӑкне, республикӑри Константин Иванов ҫулталӑкне пӗтӗмлетсе уяв ирттернӗ.

«Вулакан Чӑваш Ен» ятпа йӗркеленнӗ форума культура тытӑмӗнче ӗҫлекенсем пухӑннӑ. Вӗсем хушшинче Уява Мускаври, Питӗрти, Чӗмпӗрти ҫыравҫӑсемпе библиотекарьсем пулнӑ.

Форумра тӗрлӗ лапам ӗҫлерӗ. «Паянхи обществӑри литературӑн пӗлтерӗшӗ» ятпа ирттернӗ ҫавра сӗтеле республикӑн информаципе массӑллӑ коммуникацисен министрӗ Александр Иванов та хутшӑннӑ. Ку мероприятире ҫамрӑк ҫыравҫӑсемпе поэтсен пултарулӑхӗпе ҫыхӑннӑ ыйтусене хускатнӑ. Яшсемпе хӗрсене кӗнеке, хаҫат-журнал вулама епле илӗртмелли ҫинчен калаҫнӑ. Республикӑра литература критикӗсем сахаллине шута илсе Мускава ятарласа вӗренме ямаллине палӑртнӑ.

Юпа уйӑхӗнченпе Чӑваш Енре Ӗҫ тата социаллӑ хӳтлӗх министерстви ӗҫлеме пуҫланине эпир пӗлтернӗччӗ.

Аса илтеретпӗр, ку министерство тилхепине республикӑн Ӗҫлӗх службине 2010 ҫулхи раштавран пуҫласа 2015 ҫулхи нарӑсчен (кайран ӑна Ҫурт-йӗр инспекцийӗн пуҫлӑхне лартнӑччӗ) ертсе пынӑ Сергей Димитриева шанса пачӗҫ. Хальхи вӑхӑтра ку министерствӑра вакансиллӗ вырӑнсене ҫынсене ӗҫе илесси малалла пырать темелле. Унччен Чӑваш Енӗн Патшалӑхӑн ӗҫлӗх службине ертсе пынӑ Сергей Викторова асӑннӑ министерствӑра министр ҫумне лартни пирки те эпир пӗлтернӗччӗ. Халӗ министрӑн тата тепӗр ҫумне ҫирӗплетнӗ. Ку должноҫе РФ Пенси фончӗн Шупашкарти управленийӗн пуҫлӑхӗн ҫумне Елена Сапаркинӑна лартнӑ. Ӗҫлӗ хута ЧР Правительство пуҫлӑхӗ Иван Моторин ӗнер алӑ пуснӑ.

Чӑваш Енӗн Элтеперӗн администрацийӗ Ҫӗнӗ ҫул ячӗпе корпоратив ирттермӗ. Кун пирки ЧР Элтеперӗн Администрацийӗн ертӳҫи влаҫ органӗсенче Юрий Васильев «Правда ПФО» интернет-кӑларӑма пӗлтернӗ. «Раштавӑн 26-мӗшӗнче ирттерме палӑртнӑччӗ, анчах пӑрахӑҫларӑмӑр. Кун пек тусан лайӑхрах пулать тесе шухӑшларӑмӑр», — тенӗ Элтепер Администрацийӗнчи тӳре-шара.

Ҫапах та Юрий Васильев корпоратив ирттернӗ чух ытти ҫул та хысна шучӗпе ӗҫсе-ҫисе савӑнманнине пӗлтернӗ. ЧР Элтепер Администрацийӗнче пысӑк вырӑн йышӑнакан ҫав тӳре-шара Ҫӗнӗ ҫул ячӗпе йӗркелекен бала пыракансен билета хӑйсен кӗсйинчен тӳлеме тивнине ӗнентернӗ. Пӗр билет хакӗ 5 пин тенкӗ таран ларнине каланӑ вӑл. Кӑҫал, ав, уяв туса ларас темен.

«Про Город» архивӗнчи сӑн

Анатолий Иванов нумаях пулмасть экспедицирен таврӑннӑ. Вӑл Атӑл леш енчи Когояр кӳлӗ патӗнче, Шупашкар районӗнче, пулнӑ. Унччен вӑл ҫак кӳлӗ метеорит ӳкнӗ хыҫҫӑн пулса кайнине пӗлтернӗччӗ. Ку — унӑн шухӑшӗ. Хальхинче те вӑл хӑйӗн шухӑшне ҫирӗплетекен япала тупнӑ-мӗн.

Анатолий Северный поселокран инҫех мар тӑватӑ чул тупнӑ. Лайӑхрах сӑнанӑ та — ирӗлнӗ хӑйӑр татӑкӗсем-мӗн. Вӗсене хӑйӑр ӑшӗнче тупнӑ. Хӑй каланӑ тӑрӑх, импакт-кантӑк пысӑк температура витӗмӗпе хӑйӑртан пулать. Унӑн шухӑшӗпе, ӑна тупни унта метеорит ӳкнине ҫирӗплетме пултарать.

Ҫавӑнта пурӑнакан ҫынсем те тахҫан метеорит паллисене тупнӑ теҫҫӗ. 1983 ҫултанпа унта пурӑнакан хӗрарӑм вӑрманта тӗттӗм чие тӗслӗ чулсем пӗрре мар тупнӑ. Вӗсем — чышкӑ пысӑкӑш.

Хӑйӗн теорине чӑнах та ӗнентерес тесе ӑсчахӑн метеорит катӑкне тупасшӑн. Анчах йывӑр ку. 15–16-мӗш ӗмӗрсенче патша чӑвашсене, марисене тимӗр ӗҫне ӗҫлеме чарнӑ. Кунта метеорит катӑкӗсем пулнӑ тӑк вӗсене йӑтса кайма пултарнӑ имӗш. Анчах геолог чарӑнса тӑрасшӑн мар. Тепӗр ҫулла вӑл каллех Атӑл леш енне экспедицие каясшӑн.

Малалла...

«Про Город» архивӗнчи сӑн

Ыран, раштав уйӑхӗн 18-мӗшӗнче, Шупашкарта савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура тӗп чӑрӑша уҫӗҫ. Ун чухнех уяв бульварӗ те ӗҫлеме тытӑнӗ. Кӳлмекре Хӗл мучи резиденцийӗ ӗҫлеме пуҫлӗ.

Ҫапла, Ҫӗнӗ ҫул ҫывхарать! Уявпа ҫыхӑннӑ мероприятисем пуҫланӗҫ. Анчах… Ытти ҫулсенчи пек хулара пӑр кӳлепесем ҫук. Вӗсене ӑсталаса ӗлкӗрӗҫ-и — калама ҫук. Ара, ҫанталӑк май памасть-ҫке-ха.

Ҫанталӑк хӗллехи пек тӑнӑ пулсан ку таранччен кӳлмекре пӑр тӑвайкки пулмаллаччӗ. «Ҫеҫпӗл» Ҫӗнӗ ҫул академийӗ патӗнче ҫуналлӑ пӑлан тумаллаччӗ. Анчах пӑр ҫук.

Ҫанталӑк парсан, тен, кӑҫал хӗлле пӑланпа тӑвайкки пулӗҫ-ха.

Раштав уйӑхӗн 17-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗн хальхи ӳнер центрӗнче «Дух спорта» сӑнӳкерчӗксен куравӗ уҫӑлнӑ. Ӑна республикӑри паллӑ фотоӳнерҫӗ, «Спортивный вестник Чувашии» хаҫатӑн тӗп редакторӗ Валерий Железняков йӗркеленӗ.

Курава спортпа ҫыхӑннӑ, суйланнисенчен суйланӑ сӑнӳкерчӗксем кӗнӗ. Валерий Железняков сӑнӳкерчӗк пултарулӑхӗпе иртнӗ ӗмӗрӗн 80-мӗш ҫулӗсенчех кӑсӑкланма тытӑннӑ. Ытларах спорт теми килӗшнӗ ӑна.

2012 ҫултанпа вӑл РФ фотоӳнерҫисен пӗрлӗхӗн Чӑваш Енри уйрӑмне ертсе пырать. Валерий Железняков ют ҫӗршывра иртнӗ куравсене те хутшӑннӑ: Латвире, АРШра, Андоррӑра, Румынире пулнӑ. Кӑҫал ӑна РФ Спорт министерстви Хисеп грамотипе чысланӑ.

Экспозицие 65 ӗҫ кӗнӗ.

"Про Город" тунӑ сӑн

Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков халӑх валли «хӗрӳ лини» ирттернӗ. Ҫав вӑхӑтра Ладыковӑн пӳлӗмӗнчи телефон пӗр минутлӑха та шӑпланман.

Ку ыйту кӗтмен ҫӗртен пулнӑ пулӗ те… Вӑл шаурмапа политика пирки пулнӑ.

— Пирӗн хулара шаурма тӑвакан точка нумай. Чылайӑшӗ ҫине: «Шаурма — турккӑлла» тесе ҫырнӑ. Эпӗ вывескӑна илсе урӑххипе улӑштармашкӑн предписани пама сӗнетӗп. «Шаурма — хӗвелтухӑҫла» тесе ҫырмалла ҫеҫ. Эсир мӗн шухӑшлатӑр? — ыйтнӑ пӗр ҫын шӑнкӑравласа ҫитсен.

Хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ хальхи лару-тӑрура ку тӗрӗс йышӑну пулнине пӗлтернӗ. Ку ыйтӑва Ҫӗнӗ ҫулччен татса пама шантарнӑ.

«Хӗрӳ линире» Алькешре ача пахчи тӑвас ыйтӑва та хускатнӑ. Ладыков ку ыйту малта пулнине палӑртнӑ. Хута яракан тепӗр садик шӑпах Алькешра пулӗ.

Алексей Ладыков 3 сехетре ҫынсен 50 ытла ыйтӑвне хуравланӑ.

Истори ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ, И.Я.Яковлев ячӗллӗ ЧППУ профессорӗ Георгий Яковлев пурнӑҫран уйрӑлнӑ.

Георгий Яковлев хӑй те ЧППУра вӗреннӗ. 1963 ҫулта вӑл историпе филологи факультетӗнчен хӗрлӗ дипломпа вӗренсе тухнӑ. Унтан М.Ломоносов ячӗллӗ Мускав патшалӑх университечӗ ҫумӗнчи аспирантурӑра вӗреннӗ, диссертаци хӳтӗленӗ.

Георгий Алексеевич ЧППУра политологи, этнологи предмечӗсене ертсе пынӑ, аспирантсен ӗҫне ертсе пынӑ. Ӗҫне кура ӑна грамотӑсемпе чысланӑ. Вӑл шутра — РФ Вӗренӳ министерстви пани те. Унӑн ҫемйине «Юратупа шанчӑклӑхшӑн» орденпа та чысланӑ.

Пӗр уйӑх каялла Георгий Алексеевич 80 ҫулхи юбилейне паллӑ тунӑ. Унпа Шупашкарта паян сывпуллашнӑ.

Пуҫлӑхах ҫирӗплетмен те, анчах тивӗҫе кама шанса парассине палӑртнӑ.

Тутартсанри Чӑвашсен наципе культура автономийӗн ларӑвӗ Тутарстанри Халӑх туслӑхӗн ҫуртӗнче иртнӗ.

Унта Тутарстан президенчӗн шалти политика енӗпе ӗҫлекен управленийӗн наци политикине аталантаракан управленин пуҫлӑхӗ Данил Мустафин, Тутарстанри Халӑхсен ассамблейин канашӗн ертӳҫин ҫумӗ, ассамблейӑн ӗҫтӑвкомӗн ертӳҫи Николай Владимиров хутшӑннӑ.

Чӑваш Енӗн культура министрӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Константин Яковлев (Тутарстанри чӑвашсен автономине чылай ҫул вӑл ертсе пынӑ) 2015 ҫулта туса ирттернӗ ӗҫсем пирки доклад тунӑ.

Ассоциаци ертӳҫин тивӗҫӗсене пурнӑҫлама Евгений Морозова шаннӑ. Ҫитес ҫулхи чӳк уйӑхӗнче отчетпа суйлав конференцийӗ иртмелле. Унчен Е. Морозов ку ӗҫре «тивӗҫе пурнӑҫлакан» евӗр тимлӗ.

Евгений Морозов Анатри Кама хулинчи 16-мӗш шкулта физика вӗрентет.