Шупашкарта ҫулталӑк пуҫланнӑранпа ҫул ҫинче ачасемпе пулнӑ 46 инкеке шута илнӗ. Пӗр ача, шел те, вилнӗ. Суранланакансем вара нумай. Шел те, статистика кӑтартӑвӗсем лӑплантармаҫҫӗ.

Каникул вӗҫленсен инкексем тата нумайланаҫҫӗ. Ҫавна май нумаях пулмасть Шупашкар администрацийӗнче ҫул ҫинчи пӑтӑрмахсене мӗнле чакармаллине сӳтсе явнӑ.

Водительсем ачасем ҫине кӗрсе каяҫҫӗ. Кунашкал тӗслӗх — 24. Ҫул урлӑ каҫмалли ятарлӑ вырӑнта та шӑпӑрлансене таптаҫҫӗ. Кун пекки 10 тӗслӗх пулнӑ. Ҫуртсен картишӗнче те ачасем урапа айне лекеҫҫӗ. Ун пек 3 тӗслӗхе шута илнӗ.

Ытти тӗслӗхсенче аварисем ачасен айӑпӗпе пулнӑ. Вӗсем юраман ҫӗрте ҫул урлӑ каҫаҫҫӗ, светофор хӗрлӗ ҫутатнӑ чухне утаҫҫӗ, велосипедпа ҫул хӗррипе пыраҫҫӗ. Ашшӗ-амӑшӗ ачисене ятарлӑ урапара ларкӑчсӑр илсе ҫӳрени те сайра тӗслӗх мар. Ҫавӑнпа ашшӗ-амӑшне тимлӗрех пулма ыйтаҫҫӗ. Вӗсен ачисене те хӑрушсӑрлӑх пирки ӑнлантармалла.

Юлия Анисимова

Шупашкарти А.Г. Николаев летчик-космонавт ячӗллӗ 10-мӗш вӑтам шкулта чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекен Юлия Анисимова «Чӑваш республикин тава твиӗҫлӗ ӗҫченӗ» хисеплӗ ята тивӗҫнӗ.

Етӗрне районӗн Мӑн Явӑш ялӗнче кун ҫути курнӑ Юлия Елисеевна пӗчӗкренех тӑван культурӑпа, йӑла-йӗркепе тата чӗлхепе кӑсӑкланнӑ, вӗрентекен пулма ӗмӗтленнӗ. Ҫак тӗллевпех вӑл вӑтам шкул пӗтерсен И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн историпе филологи факультечӗнчи чӑваш уйрӑмне вӗренме кӗни пирки Чӑваш наци конгресӗн пресс-служби хыпарлать. Университетран ӑнӑҫлӑ вӗренсе тухсан Юлия Анисимова Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Атнар шкулӗнче чӑваш чӗлхипе литератури вӗрентнӗ. Каярахпа ҫемьеленсе Шупашкара куҫса килсен 10-мӗш шкула вырнаҫнӑ. Кунта вӑл чылай хушӑ директорӑн ҫумӗнче вӑй хунӑ.

Шкулти хӗрӳ ӗҫ-пӳҫсӑр пуҫне Юлия Анисимова «Чӑваш Республикин учителӗсен асссоциацийӗ» общество организацийӗн чӑваш чӗлхипе литератури секциӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗнче вӑй хурать. Юлия Елисеевна Анисимова — ЧНК Президиумӗн пайташӗ те. Конгресс ирттерекен мӗн пур ӗҫ-пуҫа вӑл хастар хутшӑнать.

Малалла...

Ҫурла уйӑхӗн 22-мӗшӗнче Етӗрне районӗнчи Пупӑлькассинче асра юлмалли уяв пулни пирки Чӑваш наци конгресӗн пресс-службин ертӳҫи Зоя Яковлева пӗлтерет.

Яла пырса кӗнӗ ҫӗрте ял историне аса илтермелӗх «Пупӑлькасси. 1795-мӗш ҫулта ял ятне панӑ» тесе чул юпа ӑсталаса лартнӑ. Уншӑн ҫав ялта кун ҫути курнӑ, халӗ Чӑваш наци конгресӗн Президенчӗн пӗрремӗш ҫумӗнче тӑрӑшакан Валерий Клементьев ял халӑхӗпе пӗрле капашсӑр пысӑк ӗҫ тунӑ.

— Кашни ҫыннӑн тӑван ял умӗнче парӑм пур. Яла пулӑшмалла, ӑна ҫӗнӗрен чӗртсе тӑратмалла. Ял пулсан чӑваш чӗлхи пурӑнать, йӑла-йӗрке упранать, — тесе шухӑшлать Валерий Клементьев.

Ҫав кун ялта Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫинче пуҫ хунисене асӑнса палӑк тата Николай Асамҫӑ ячӗпе часавай уҫнӑ. Вӗсене уҫнӑ хыҫҫӑн ял ҫыннисем уяв лапамне пуҫтарӑннӑ. Унта республика ерӳтҫисемпе пӗрле сумлӑ хӑнасем, ялти ватти-вӗтти таран вӑйӑ картине тӑрса ял пуҫланӑранпа 220 ҫул тултарнине халалланӑ уява пуҫланӑ.

Тӑван тӑрӑха манманшӑн, ял халӑхӗ валли пархатарлӑ ӗҫсем тунӑшӑн Етӗрне район пуҫлӑхӗ Владимир Кузьмин ЧНК Президенчӗн пӗрремӗш ҫумне Етӗрне районӗн хисеплӗ ҫынна ята панине пӗлтернӗ.

Малалла...

Муркаш районӗнчи Шашкар ялӗ патӗнчи Атӑл хӗррине федераци тӗллевӗллӗ «М-7» ҫул ҫинчен ҫитме малашне ҫывӑхланӗ. Унта анма маларах асӑннӑ районти Катькас ялӗ патӗнчен тӳрӗ ҫул сарӗҫ. Асфальт ҫул 4 ҫухрӑм кӑна пулӗ. Ҫула «Чӑваш Ен — Атӑл чӗри» инвестици проектне пурнӑҫа кӗртнӗ май сарма палӑртнӑ. Асӑннӑ инвестици проектне пӗлтӗр федерацин 2011–2018-мӗш ҫулсенче Раҫҫейре туризма аталантарасси ҫинчен калакан тӗллевлӗ программӑна кӗртнӗ. Ҫула сарнин тӗллевне туризм инфраструктурин объекчӗсене тума илӗртес тенипе сӑлтавлаҫҫӗ.

Паянхи куна ҫула хӑҫан ярассине палӑртнӑ. Халӗ хатӗрленӳ ӗҫӗсем пыраҫҫӗ. Пӑхса хунӑ лаптӑк ҫинче ҫул сарасси пирки ҫавсен хуҫисемпе тата тара илекенсемпе килӗшсе татӑлмалла.

Пуҫлӑх килет те пуҫлӑх каять тесси кӑна юлать-тӗр ку хыпар пирки. Республика шайӗнчи тӳре-шара ылмашни пирки Чӑваш халӑх сайчӗ унччен те пӗрре кӑна мар пӗлтернӗччӗ. Халӗ тата тепӗр предприятире пуҫлӑх ылмашать.

Чӑваш Республикин Министрсен Кабинечӗн Пуҫлӑхӗ Иван Моторин «Республикӑн капиталлӑ строительство управленийӗ" патшалӑх унитарлӑ предприятийӗн пуҫлӑхне Алексей Ильина ӗҫрен хӑтарасси ҫинчен калакан хушӑва паян алӑ пуснӑ.

Маларах асӑннӑ управлени ӗҫченӗсен тӗлӗшпе республикӑн Правительство ҫуртӗнче сауна туни пирки пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ тесе пӗлтерет «Правда ПФО» интернет-кӑларӑм. Асӑннӑ управление унччен ертсе пынӑ Владимир Громова ӗҫрен 2014 ҫулхи ака уйӑхӗнче отставкӑна янӑ, кайран тилхепене Алексей Ильина шанса панӑ.

Аркадий Айдак палӑкӗ

Шӑматкун, ҫурлан 22-мӗшӗнче, хӑй вӑхӑтӗнче республикипех кӗрлесе тӑнӑ Етӗрне районӗнчи «Ленинская искра» хуҫалӑха ертсе пынӑ Аркадий Айдакӑн Тури Ачакри палӑкӗ умне Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Михаил Игнатьев чечек хунӑ. Унпа пӗрле чӑваш парламенчӗн депутачӗсем, районти тӳре-шара пулнӑ.

Аркадий Айдак — Раҫҫей Федерацин тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ, Раҫҫей Федерацийӗн ял хуҫалӑхӗн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, 1989–1991-мӗш ҫулсенче СССР халӑх депутачӗ, СССР Аслӑ Канашӗн аграри тата апат-ҫимӗҫ ыйтӑвӗсемпе ӗҫлекен комитечӗн пайташӗ пулнӑ, Чӑваш Республикин тата Етӗрне районӗн хисеплӗ ҫынни.

Аркадий Айдак пирки Михаил Игнатьев вӑл чӑваш халӑхӗн хисепе тивӗҫ, аслӑ ывӑлӗ тесе хакланӑ. Аркадий Айдак республикӑра кӑна мар, Совет Союзӗнче те паллӑ пулнине аса илнӗ.

Ҫурлан 22-мӗшӗнче Йӗпреҫ районӗнчи Шӑрттан ялӗнче пысӑк савӑнӑҫ пулнӑ. Халӑх пӗрле пухӑнса ял уявне паллӑ тунӑ.

Уява ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Надежда Ефремова уҫнӑ, ентешӗсене ырӑ сунса ӑшӑ сӑмахсем каланӑ. Унтан ялти чи хисеплӗ ҫынна палӑртнӑ. Кӑҫал ку ята Ольга Яковлевна Саввина тивӗҫнӗ.

Каярахпа район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Николай Чугаров тухса калаҫнӑ. Вӑл та шӑрттансене ырӑ сунса калаҫнӑ. Николай Чугаров общество ӗҫне хастар хутшӑннӑшӑн Вера Федуловӑна Хисеп грамотипе чысланӑ.

Шӑрттансене саламлама ЧР ял хуҫалӑх министрӗн ҫумӗ Ирина Кошкина та килнӗ. Вӑл ял уявӗ халӑха пӗр тӗвве пухнине, туслӑха ҫирӗплетнине палӑртнӑ.

Уяв малалла концертпа тӑсӑлнӑ. Кун хыҫҫӑн пурте тутлӑ шӳрпепе сӑйланнӑ.

Сӑнсем (47)

«Про Город» архивӗнчи сӑн

Ҫӗнӗ Шупашкарта рекордсен кӗнекине хатӗрлесшӗн. Вӗренӳ мониторингӗн центрӗ хулан ҫуралнӑ кунне ҫакнашкал парне тума палӑртнӑ.

Кӑҫал Ҫӗнӗ Шупашкар 55 ҫул тултарать. Хула администрацийӗн пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх, кӗнекене кирек кам та кӗме пултарать. Кун валли ҫурлан 30-мӗшӗнче 14-18 сехетсенче «Химик» культура керменӗ умне пымалла. Рекордсменсене ҫавӑнта палӑртӗҫ.

Чи лайӑх кӑтартупа палӑрнисене свидетельство парӗҫ. Рекорда хулан рекордсен виртуаллӑ кӗнекине кӗртӗҫ. Вӗсене номинацисемпе палӑртӗҫ:

1. Хулари чи ҫӳллӗ ҫын.

2. Чи пысӑк ура.

3. Чи вӑрӑм сухал.

4. Чи вӑрӑм ҫивӗт.

5. Чи вӑрӑм ҫивӗт (18-тан аслисем).

6. Чи ҫӳллӗ кӗлеллӗ пушмак.

7. Чи ҫинҫе пилӗк.

8. Чи пысӑк кулӑ.

9. Хӑйне евӗр прическа.

10. Хулан ҫуралнӑ кунӗ — пӗрле.

«Про Город» архивӗнчи сӑн

Ҫӗнӗ Шупашкар прокуратури вӗренӳ тытӑмӗнче йӗркене пӑснине тупса палӑртнӑ. Ҫул ҫитмен ача хулари пӗр шкулта вӗреннӗ. Анчах вӑл шкула ҫӳреме пӑрахнине пӗлӳ ҫурчӗн администрацийӗ ниҫта та пӗлтермен.

Ача ҫав шкулта пуҫламӑш классенчен вӗренсе тухнӑ. Шкул администрацийӗ ача асламӑшӗпе пурӑннине, унӑн ашшӗ-амӑшӗ тепӗр хулара ӗҫленине пӗлнӗ.

Прокуратура пӗлтернӗ тӑрӑх, 2013 ҫулта ашшӗ-амӑшӗ ывӑлне тата унӑн докуменчӗсене шкултан тепӗр хулана илсе кайнӑ. Анчах 2 ҫул вӗсем ачине шкула вырнаҫтарман. Асламӑшӗ саккунлӑ представитель те мар. Ача вара унпа пурӑннӑ, шкула ҫӳремен. Шкул администрацийӗ ҫакна пӗлсе кун пирки опекӑпа попечительлӗх органне пӗлтермен.

Ҫӗнӗ Шупашкар прокуратури шкул директорӗ тӗлӗшпе представлени ҫырнӑ, йӑнӑша тӳрлетме ыйтнӑ.

ПТРК тата «Русфонд» чирлӗ ачасене пулӑшас тӗллевпе ҫанӑ тавӑрса ӗҫлет. Вӑрнарта пурӑнакан Ваня Латухина та пулӑшу кирлӗ. Ача сахӑр диабечӗпе аптӑрать. «Русфонд» помпа лартмашкӑн укҫа уйӑрнӑ. Анчах укҫа татах кирлӗ, малалла сипленме.

Ваня сахӑр шайне 4 ҫул тӗрӗслесех тӑрать. Вӑл 13-ре чухне чирлеме тытӑннӑ. Ача пӗр самантрах начарланнӑ, ӳчӗ шуралнӑ. Малтанах сахӑр шайне тытса пынӑ-ха, анчах ача ӳснӗҫемӗн чир те вӑйлӑрах аталаннӑ. Ваня хӑйне укол тума хӑнӑхнӑ ӗнтӗ. Кунне 10 укол таранах тума лекнӗ.

Латухинсем «Русфондран» пӗлтӗр пулӑшу ыйтнӑ. Вӗсем туяннӑ аппаратпа ача юнри сахӑр шайне тытса пырать. Халӗ Ваня хастартарах, спортпа та туслашнӑ.

Помпа терапине малалла тӑсмалла. Ун валли материалсем темиҫе уйӑхлӑха ҫеҫ юлнӑ. Вӗсем 136 пин тенкӗ ытла тӑраҫҫӗ. Ҫемьешӗн ку укҫа пысӑк. «Коммерсант» хаҫат вулаканӗсем тата «Русфонд» 101 157 тенкӗ пухӗҫ. 35 пин тенкӗ ҫеҫ ҫитмест. Ваньӑна пулӑшма май пур: 5542 номер ҫине «ДЕТИ» тесе СМС-ҫыру ямалла.