Электронлă вулавăш

Туй тăваççĕ, çуй тăваççĕ.

Вăхăт çитрĕ. Каймалла.

Сулпике кил-йышпала

Сывпуллашрĕ, пил тутарчĕ,

Урхамах утне утланчĕ.

Тухса кайрĕç çĕленсем,

Хĕр илсе, кĕпĕрленсе.

 

Çул çинче çĕлен туй пуçĕ

Çул тытма хушасшăн пулчĕ

Хĕрпеле урхамаха.

Хĕр каларĕ: «Епле-ха

Çӳремен çула эп тытăп?

Эпĕ сирĕн хыççăн пырăп».

Хирĕçмерĕç çĕленсем,

Кĕшĕлтетрĕç ĕненсе.

Йăвисем патне çитсессĕн,

Хăйсенчен малтан кĕртесшĕн

Пулчĕç çав юланута,

Хĕр каллех калать кунта:

«Халиччен пĕлмен çĕре эп

Епле-ха малтан кĕрейĕп?

Кĕрĕр хăвăр, хыçăртан

Эп те кĕрĕп утпалан».

Çĕленсем кĕрсе пĕтеççĕ,

Хĕр тăрса юлать пĕчченçĕ,

Çавăрать те лашана —

Каялла вăл ыткăнать!

Çĕлен-каччă кĕтрĕ-кĕтрĕ,

Çук, кĕмест çураçнă хĕрĕ.

Тухрĕ пăхрĕ йăвинчен —

Пĕр никам та çук иккен.

Тарăхса урсах вăл кайрĕ,

Куçĕ çиçĕм пек вылярĕ,

Чĕлхи тухрĕ тăсăлса

Вут-хĕлхем сапаласа;

Авкаланчĕ, тармакланчĕ,

Хӳрипе тăрса хăтланчĕ,

Вара пур вăйĕпелен

Виççĕ шăхăрчĕ çĕлен.

Çавăнтах мĕн пур тăваткăл

Çутçанталăкран алхапăл

Чашкăрса та çиленсе

Пухăнаççĕ çĕленсем.

«Этем хĕрĕ улталарĕ!

Хăвалар-и те тытар-и,

Шыçтарар-и пит-куçне,

Пĕтерер-и ун пуçне!» —

Тет урса этем кĕрӳшĕ,

Хăй çине пăхма хăрушă.

«Пĕтерес!!!» — тет çĕр çинчи

Пур çĕлен-калта шаччи.

 

Ак тапранчĕç, хăвалаççĕ,

Юланут йĕрне тытаççĕ:

Авăнса та явăнса,

Айлăн-çийлĕн арпашса,

Урăм-сурăмăн куçаççĕ,

Кустăрма пулса куçаççĕ.

Хĕр пăхайрĕ çаврăнса —

Хытрĕ кайрĕ хăраса:

Хуп-хура, чăпар та хĕрлĕ,

Сарă, симĕс, тĕрлĕ-тĕрлĕ

Çĕленсем — çĕр палăрми,

Куç анне шăнăçайми...

«Урхамахăм, урхамахăм!

Мĕн тăвар эпир, кала-ха?

Çĕленсем йĕрлеççĕ-çке», ―

Тет мăнтарăн Сулпике.

«Виçĕ милĕкне пăрах эс», ―

Терĕ ăслă урхамахĕ.

Хĕр пăрахрĕ. Çавăнтах

Вĕтлĕх-чăтлăх, çăтăрмах

Йывăçлăх ӳссе те ларчĕ,

Тăшмана вăл чăрмантарчĕ.

 

Анчах тухрĕç пăртакран

Çĕленсем çав чăтлăхран,

Çĕнĕрен хĕрсе йĕрлеççĕ,

Пĕлĕт пек тусан çĕклеççĕ.

«Урхамахăм, урхамах!

Хăвалаççĕ-çке татах,

Çитеслех пыраççĕ, çывăх!..»

«Виçĕ чул пур санăн — ывăт!»

Тет кăвак лаша хĕре.

Хĕр чулсем тытса перет.

Çавăнтах ак чăнкă, çӳллĕ

Тупала картланчĕ çулĕ.

Çĕленсем ку тапхăрне

Тăрса юлчĕç ту хыçне.

Асапланчĕç-асапланчĕç,

Хашкаса пулин те — каçрĕç,

Тĕтĕм-сĕрĕм кăларса

Хăвалаççĕ чашкăрса.

«Урхамахăм, ырă утăм!

Мĕн тăвар-ши халĕ, тусăм?»

«Сапса яр хай туллуна!» ―

Терĕ ăслă ут ăна.

Сулпике каллех итлерĕ,

Виçĕ пĕрчине силлерĕ.

Çавăнтах иккен хыçра

Пĕр йăрансăр, çăп-çăра

Сарă тулă ӳссе ларчĕ,

Тăшмана вăл чăрмантарчĕ.

Çыхланса та пĕтрĕç те,

Тухрĕçех, çĕте-çĕте,

Çĕленсем çав тулă витĕр.

Халь тата хăрушă, чиксĕр.

Вут-кăвар пĕрĕхтерсе,

Хăвалаççĕ сĕмсĕрсем.

«Урхамахăм!..» — тет пикемĕр.

Аслă ут хăех сисет-тĕр:

«Ывăт виçĕ туруна!» ―

Терĕ вăл унтах ăна.

Ывăтайрĕ хĕр — сасартăк

Виçĕ шăмă тураран ак

Хĕрлĕ, шурă та ула

Вăкăр кĕтĕвĕ пулать.

Ахăраççĕ, мĕкĕреççĕ,

Çĕленсем çине кĕреççĕ

Вăкăрсем хаяр вăрçа,

Чĕрнисемпеле çăрса,

Таптаса йӳнчеттереççĕ,

Хура юн кӳлентереççĕ;

Мăйракисемпе çурса,

Пыршă кумнă пек кумса,

Таткалаççĕ, чӳпĕклеççĕ,

Çинчĕк улăм пек силлеççĕ...

 

Йышлăн пĕтрĕç çĕленсем,

Çав-çавах, вĕçерĕнсен,

Юлашки-тĕлешкисем-мĕн

Юланут патне çитесшĕн:

Чашкăрса, хĕлхемленсе,

Курăка-çулçа ĕнтсе,

Çывхараççĕ мур-амакăн...

«Урхамахăм, урхамахăм!..» —

Тет каллех хĕр лашана.

«Пăрахсам хайхи шăртна!» —

Тет кăвак лаша ăна.

Çавăнтах кĕтӳ сысна

Пулчĕ тăчĕ, пăрахсассăн;

Сыснисем шултра та каскăн,

Асавне хăйра-хăйра

Çĕленсем çине вара

Сиксе ӳкрĕç те пĕр харăс —

Сывламашкăн та памарĕç:

Çирĕç ячĕç, пĕтĕмпех,

Йăланки юлмичченех.

 

2

Хĕвел аннă. Каç та пулнă.

Сулпике пырать салхуллă.

Пит инçе хăй çĕрĕнчен

Тартнă-мĕн ăна çĕлен.

Урхамахĕ те ĕшеннĕ,

Хăй те хытă сĕлтĕркенĕ.

«Хырăм та хыр тăрринче,

Кăшт кансан та пырĕччĕ...»

Тенĕ шухăшпа пĕр тапхăр

Уттарса кăна пырать хĕр.

Пăхкалать: таçта, малта,

Хăй çути йăлтăртатать.

Хĕр утне пăртак васкатрĕ,

Çитрĕ, анчĕ те шаккарĕ:

Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... » —

Хаклав:

Шухăшĕ: --...вăйсăр...мухтамаллах   мар...вăйлă
Чĕлхе илемлĕхĕ: --...илемсĕр...чаплах   мар...илемлĕ
Содержанийĕ: --...ăшах...вăтам...тарăн