Шупашкарти вырӑс драма театрӗн артисчӗсем автоинкеке лекнӗ. Вӗсем Иваново облаҫӗнчи Кинешма хулинче гастрольте пулнӑ. Каялла килме каҫхи спектакль хыҫҫӑн тухнӑ. Ирпе Шупашкара таврӑнма палӑртнӑ. Ҫула тухсан, пӗр сехет кайсан, автобус пӑрлак ҫул ҫинче ҫаврӑнса ӳкнӗ, кювета чӑмнӑ.
Рита Кириллова журналист Фейсбукра пӗлтернӗ тӑрӑх, салонта 20-е яхӑн ҫын пулнӑ. Турра шӗкӗр, пурте чӗрӗ-сывӑ. Анчах ыраттармасӑр пулман паллах. Ушкӑнри пӗр артистка самай суранланнӑ. Ӑна валли васкавлӑ пулӑшу машини чӗнме тивнӗ.
Инкеке лекнӗ ҫынсем Кинешмаран автобус пырса илессе сехет ытла кӗтсе тӑнӑ. Сивӗ ҫӗрте. Уйра. Кайран вӗсене каялла илсе кайнӑ. Рита Кириллова шухӑшланӑ тӑрӑх, автобуссене каҫхине пассажирсене турттарма чармалла. Уйрӑмах — хӗлле.
Шупашкара хулари пассажирсене илсе ҫӳрмелли автобуссем ҫитнӗ. Ку – пӗрремӗш парти кӑна-ха. Аса илтерер: Шупашкарта транспорт реформи ирттересшӗн.
Раштав уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен пуҫласа Шупашкарта вӑтам тата пысӑк автобуссем ҫӳреме тытӑнмалла. Чӳк уйӑхӗн 17-мӗшӗ валли кунашкал 38 транспорт илсе килнӗ, ҫитес эрне пуҫламӑшӗнче тепӗр 77 автобус ҫитмелле. Ҫӗнӗскерсем тӑхӑр маршрутра ӗҫлӗҫ: 3, 5, 7, 12, 19, 20, 24, 26, 37-мӗшсем.
Сӑмах май, раштав уйӑхӗн 1-мӗшӗнче 18 автобусра рейсран илӗҫ, тепӗр 15-шӗн ҫулӗ улшӑнӗ.
Чӑваш Ене хурлантарнӑ тискер авари хыҫҫӑн Патшалӑх автоинспекцийӗн ӗҫченӗсем пассажирсене илсе ҫӳрекен автобуссене тӗплӗн тӗрӗслеме тытӑннӑ. Эрнекунран пуҫласа вырсарникунччен инспекторсем «Д» категориллӗ водительсем ҫул-йӗр правилисене пӑснӑ 197 тӗслӗхе тупса палӑртнӑ.
Палӑртмалла: кӑҫал тӑхӑр уйӑхра Чӑваш Енре автобуссемпе ҫыхӑннӑ 86 авари пулнӑ. Вӗсенче 7 ҫын вилнӗ, 139-ӑн суранланнӑ. Водительсен айӑпӗпе 66 авари пулнӑ.
Ытларах чухне автобуссемпе ҫыхӑннӑ аварисем ҫак сӑлтавсене пула пулаҫҫӗ: хӑвӑртлӑха пӑхӑнманни, водительсен йӗркесӗрлӗхӗ, ҫуран каҫмалли вырӑнсем патӗнче правилӑсене пӑхӑнманни, пассажирсене илсе ҫӳремелли правилӑсене уяманни, светофор патӗнче йӗркене пӑсни, дистанцие пӑхӑнманни.
ЧР Арбитраж сучӗ Чӑвашавтотранс панкрута тухнӑ тесе палӑртнӑ. Халӗ конкурс производствине уҫнӑ. Панкрута тухни пирки суд сайтӗнче хыпар пур, анчах хальлӗхе йышӑну тексчӗ курӑнмасть.
Чӑвашавтотранс панкрута тухсан 800 ҫын ӗҫсӗр юласси паллӑччӗ. Чӑннипе, предприяти шурлӑха кӗрсе ӳкнӗрен чылайӑшӗ ӗҫе тухма та пӑрахнӑ.
Чӑвашавтотранс сӑнав процедуринче кӑҫалхи нарӑс уйӑхӗн 1-мӗшӗнченпе пулнӑ. Утӑ уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче кредиторсем конкурс производствине ирттерме ҫине тӑнӑ. Ҫавӑнтанпа предприяти ура ҫине тӑрасса, ахӑртнех, никам та шанман.
Нумаях пулмасть Чӑвашавтотранс автобуссене ҫӳретме пӑрахнӑ, транспорчӗсене тара панӑ. Ун вырӑнне харпӑр усламҫӑсем ҫынсене турттараҫҫӗ.
Чӑваш Енӗн транспорт министерстви рейса автобус вырӑнне маршрутка кӑларнӑ усламҫа ку маршрутпа халӑха илсе ҫӳреме чарнӑ. Сӑмах кунта 109-мӗш «Ҫӗнӗ Шупашкар — Тутаркасси» маршрут пирки пырать.
Конкурс пӗтӗмлетӗвӗпе килӗшӳллӗн, асӑннӑ маршрутпа ҫӳреме Н.А. Евдокимова ирӗк илнӗ. Контрактра палӑртнӑ тӑрӑх, усламҫӑн ку рейспа нумай вырӑнлӑ автобус ҫӳретмелле, анчах вӑл ҫул ҫине маршрутка кӑларнӑ. Ҫакӑ ятарлӑ тӗрӗслев вӑхӑтӗнче ҫиеле тухнӑ. Унсӑр пуҫне обществӑллӑ транспортра панӑ билетра урӑх усламҫӑн ят-шывне ҫырнӑ: Н.А. Евдокимова вырӑнне С.Ю. Георгиев.
Палӑртса хӑвармалла, халӗ Транспорт министерстви асӑннӑ маршрутпа халӑха илсе ҫӳреме пултаракан урӑх пайтаҫа шырать. Автобуссене рейса унӑн ҫурла уйӑхӗн 13-мӗшӗнче кӑлармалла. Контракта ҫур ҫуллӑха ҫырӗҫ.
Чӑваш Енре ҫӗнӗ йышши автобуссене сӑнавлӑ меслетпе ӗҫлеттереҫҫӗ. Кун пирки Чӑваш Енӗн Транспорт тата ҫул-йӗр хуҫалӑхӗн министерстви пӗлтернӗ.
Нумаях пулмасть «Шупашкар-Ҫӗнӗ Шупашкар» маршрутпа «МАЗ 206085» маркӑллӑ автоубс ҫула тухнӑ. Ӑна унӑн сутуҫи сӑнаса пӑхмалӑх усӑ курма панӑ иккен. Автобусра мӗн кирлине кура савут ӑна пуянлатма хатӗррине пӗлтернӗ. Уйрӑм ҫынсенчен пӗри ҫӗнӗ йышши 10 автобус туянасшӑн иккен.
Сӑнавлӑ меслетпе ҫӳрекен автобуса 73 ҫын вырнаҫать. Вӗсенчен 27-шӗ ларса пырайӗ, 45-шӗ — тӑрса. Кӳмепе ҫӳрекен сусӑр валли 1 вырӑн пӑхса хӑварнӑ. Урайӗ ҫӳллӗ мартан унта сусӑрсене урапапа кӗрсе тухма меллӗ.
Автобус газпа ӗҫлет. Ку топливо, пӗр енчен, йӳнӗрех, тепӗр енчен, экологи енчен таса.
Сӑнавлӑ «Вектор NEXT» ПАЗ «Шупашкар-Сосновка» маршрутпа ҫӳрет.
Утӑ уйӑхӗн 20-мӗшӗнчен «Чӑвашавтотранс» пассажирсене илсе ҫӳреме пӑрахни пирки, хӑш-пӗр автобус вырӑнне маршруткӑсем ҫула тухни ҫинчен хыпарланӑччӗ.
Халӗ хулара сарӑ тӗслӗ автобуссене курма ҫук. Вӗсен вырӑнне маршруткӑсем ҫӳреҫҫӗ. Ҫавӑнтанпа хаксем те ӳснӗ. Унччен автобусра билетшӑн 19 тенкӗ тӳленӗ, карттӑпа – 15 тенкӗ. Халӗ маршруткӑсенче 23 тенкӗ кӑларса хума тивет. Карттӑпа усӑ курсан – 19 тенкӗ. Эппин, хаксем ахаль маршруткӑсеннипе танлашнӑ.
Аса илтерер: ҫӗнӗ перевозчиксемпе вӑхӑтлӑх, чӳкӗн 30-мӗшӗччен, килӗшӳ тунӑ. Кун хыҫҫӑн урӑх перевозчиксем пуласса шантараҫҫӗ, вӗсем вӑтам класлӑ автобуссемпе ӗҫлӗҫ.
Чӑвашла калаҫнӑшӑн пӑтӑрмах сиксе тухни сире пӗлтернӗччӗ. Аса илтеретпӗр, нумай ҫул хушши Мускавра ӗҫлесе пурӑнакан Валентина Никитина тӑван ялне таврӑннӑ чухне транспортра пӗрле лартса пыракан пӗр хӗрарӑм ӑна телефонпа тӑван чӗлхепе калаҫнӑшӑн ятлама пикеннӗ, автобус водителӗ вара вырӑна ҫитермесӗр антарса хӑварассипе хӑратнӑ.
Иртнӗ эрнекун Ямаш хӗрӗ Валентина «Канаш автовокзалӗ» акционерлӑ обществӑна ҫыру ҫитернӗ — асӑннӑ пӑтӑрмах хыҫҫӑн унашкал тискер япаласем сиксе тухасран тивӗҫлӗ мерӑсем йышӑнма ыйтнӑ. Ҫыру копине вӑл пирӗн редакцине ҫитерчӗ. Заявленинче Валентина чӑваш чӗлхи республикӑра патшалӑх чӗлхи шайӗнче пулнине, ӑна пирӗн патшалӑх — Чӑваш Республики — хӳтӗлени пирки асӑрхаса каланӑ. Хуравне те вӗсенчен чӑвашла кӗтет.
Сӑмах май, Чӑваш халӑх сайчӗ те автовокзалтан комментари кӗтет, хальлӗхе вӗсенчен хурав ҫитеймен-ха. Ӗҫ-пуҫ мӗнле пыни пирки эпир сӑнасах тӑрӑпӑр.
«Чӑвашавтотранс» пассажирсене илсе ҫӳреме пӑрахни пирки, Шупашкар хула администрацийӗ ҫӗнӗ перевозчиксем шырани ҫинчен сайтра хыпарланӑччӗ. Халӗ вӑхӑтлӑха маршруткӑсем ҫула тухнӑ.
Аса илтерер: предприяти хулари 16 маршрутпа илсе ҫӳреме пӑрахнӑ. «Чӑвашавтотранс» йывӑр лару-тӑрура. Утӑ уйӑхӗн 30-мӗшӗнче пысӑк предприятие панкрута тухни пирки пӗлтерме пултараҫҫӗ. «Чӑвашавтотранс» Шупашкарта 2, 3, 7, 10, 12, 14, 16, 18, 19, 20, 21, 22, 24, 26 тата 204-мӗш маршрутсемпе пассажирсене илсе ҫӳренӗ. Вӗсем вырӑнне вӑхӑтлӑха килнӗ перевозчиксем чӳкӗн 30-мӗшӗччен ӗҫлӗҫ. Кайран конкурс иртӗ.
Паян ирхине хула администрацийӗн сайтӗнче 5, 7, 12, 14, 16 тата 18-мӗш маршрутсем валли перевозчик шырани пирки хыпар тухнӑ.
«Канаш» – «Ямаш» маршрут ҫинче чӑвашла калаҫнӑшӑн ятлани пирки, ҫавӑншӑнах вырӑна ҫитермесӗр антарса хӑварнипе хӑратни пирки эпир унччен сире пӗлтернӗччӗ. Аса илтеретпӗр, ку пӑтӑрмах Ямаш хӗрӗпе Валентина Никитинӑпа утӑ уйӑхӗн 16-мӗшӗнче пулса иртнӗччӗ.
Фейсбукра ҫакӑн пирки пӗлтернӗ хыҫҫӑн чылайӑшӗ харкашу чӑваш чӗлхи пирки мар, ытла хытӑ калаҫнинчен пуҫланнӑ пуль тесе иккеленнӗ. Ӗнер вара Валентина ӗҫ-пуҫ мӗнле пулса иртни пирки хӑй каласа панӑ. Хӗрарӑма та, водителе те чӑвашла калаҫниех килӗшмен иккен. Руль умӗнче ларакан ҫын Ямаш хӗрӗ тӑван чӗлхепе ан пуплетӗр тесе автобуса та чарнӑ. Телефона сӳнтерсен кӑна транспорта хускатса малалла ҫула тухнӑ.
Лару-тӑрӑва уҫӑмлатнӑ май Валентина хӑй Мускавра нумай ҫул пурӑннине, Раҫҫей тӗп хулинче те, чикӗ леш енче те чӑвашла калаҫни пирки пӗлтернӗ. Ҫакӑншӑн ӑна ниӑҫта та никам та кӳрентермен, тӑван чӗлхепе калаҫма чарман. Хальхи вӑхӑтра Валентина ҫак пӑтӑрмаха пуҫарнӑ ҫынсене явап тыттарас енӗпе ӗҫлет.
Чӑваш халӑх сайчӗ лару-тӑрӑва сӑнаса тӑрӗ. Канаш автовокзалӗнчен эпир комментари ыйтса ярса, халлӗхе хурав ҫитеймен-ха.
+15.3 °C