Чӳк уйӑхӗн 14-мӗшӗнче Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнчи «Ҫеҫпӗл» кинотеатрта «Мать» фильм хӑтлавӗ иртӗ. Вӑл — СССР халӑх артистки Вера Кузьмина ҫинчен.
Асӑннӑ документлӑ фильма пултаруллӑ тележурналист, сценарист, режиссёр Марина Карягина ӳкернӗ.
Вера Кузьмина ҫинчен хатӗрленӗ пӗрремӗш фильма Марина Карягина 16 ҫул тӗрлӗ ял-хулара, чикӗ леш енчи театр фестивалӗнче те ӳкернӗ, видеоматериала пӗчӗккӗн пуҫтарса пынӑ. Унтанпа, картина пӗрремӗш хут эфира тухнӑранпа, 2 ҫул иртнӗ. Вера Кузминична ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнӗ тӗле фильм ӳкерме хальхинче те Марина Карягинӑнах шаннӑ.
Фильм хӑтлавӗ чӳк уйӑхӗн 14-мӗшӗнче 13 сехетре пуҫланӗ.
Марина Карягина халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫав кунах, 11 сехетре, Вера Кузьминан вил тӑприйӗ ҫине палӑк вырнаҫтарӗҫ. Вера Кузьминана мӑшӑрӗпе, Петӗр Хусанкай Чӑваш халӑх поэчӗпе, юнашар пытарнӑ.
Чӑваш халӑх художникӗ Станислав Михайлов (Юхтар) хӑйӗн ӗҫӗсене Чӑваш патшалӑх ӳнер музейне парнелеме йышӑннӑ. Учреждение вӑл хӑйӗн 100 картинине парнеленӗ. Ҫав шутра — живопись тата графика.
Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗн директорӗ Геннадий Козлов ӑстана музей коллекцине пуянлатма пулӑшнӑшӑн тав тунӑ май вӑл художник ӗҫӗсем чӑваш халӑхӗн культурине упраса хӑварассинче пӗлтерӗшлине палӑртса хӑварнӑ.
Музея парнеленӗ ӗҫсемпе куравсем йӗркеленӗ чух усӑ курӗҫ. Хӑш-пӗр ӗҫ Раҫҫейӗн музей фондӗнче упранӗ, вӗсемпе госкаталог.рф сайтра паллашма май килӗ.
Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче «Искусство каҫӗ-2023» культура мероприятийӗ иртӗ. Вӑл чӳк уйӑхӗн 4-мӗшӗнче, шӑматкун, 16:30 сехетре пуҫланӗ.
Ҫав кун куракансене учрежденире чӑваш халӑх пултарулӑхне халалланӑ ятарлӑ программӑпа кӗтсе илӗҫ. Сенкер фойере хальхи вӑхӑтри тумсен «Хитре» бренд куравӗ ӗҫлӗ. Театр 106 ҫул хушши пухса пынӑ экспонатсен пуххи паллашма та кӑсӑклӑ пулӗ. Юрра-ҫемме юратакансем валли инструмент концерчӗ иртӗ.
18 сехетре вара ҫав кун «Театр – ман ӑраскал» моноспектакль пуҫланӗ. Хальхинче унта Пӗчӗк залта Раҫҫей тата чӑваш халӑх артистки Нина Яковлева пултарулӑхпе паллашма май килӗ. Искусство каҫне, моноспектакльсӗр пуҫне, тӳлевсӗр кӗртӗҫ.
Юпа уйӑхӗн 29-мӗшӗнче К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче Надежда Кузьмина артисткӑн пултарулӑх каҫӗ иртессине эпир унччен пӗлтернӗччӗ-ха.
Надежда Кузьмина — актриса та, юрӑҫ та, юрӑсен авторӗ те, киносценарист та.
«Чӗререн савса» пултарулӑх каҫне сцена ӑстин 50 ҫулхи юбилейне халалланӑ. Театрӑн илемлӗх ертӳҫи, СССР халӑх артисчӗ юбиляра Чӑваш Енӗн Элтеперӗн Олег Николаевӑн Тав ҫырӑвӗпе чысланӑ.
«Надежда Кузьмина 25 ҫул каялла ҫак театра килчӗ те унӑн уйрӑлми пайӗ пулса тӑчӗ. Ҫак ҫулсенче вӑл ҫак сцена ҫинче тӗрлӗ жанрлӑ 55 сӑнара калӑпларӗ. Актрисӑна чунӗ уҫҫишӗн, ҫутҫанталӑк панӑ ҫыпӑҫулӑхӗшӗн те куракансем юратаҫҫӗ», – тенӗ Валерий Яковлев.
Артиста саламлама ытти артист та пырса ҫитнӗ.
Юпа уйӑхӗн 30-мӗшӗнче Шупашкарти К.В. Иванов ячӗллӗ литература музейӗнче республикӑри Художниксен союзӗн «Танец красок» (чӑв. Сӑрӑсен ташши) пленэр куравӗ уҫӑлӗ. Курав пултарулӑх пӗрлешӗвӗ ирттернӗ 10 ҫулти уйрӑмах ӑнӑҫлӑ ӗҫсемпе паллаштарӗ. Вӗсен авторӗсем — Анна Брагина, Анатолий Головинский, Инна Лялина, Наталия Соловьева, Валентина Илем, Владимир Галошев, Вагиза Камалетдинова.
Союз, аса илтерер, юлашки 10 ҫулта пӗрмаях ун пек пленэрсем йӗркелет, ӗҫсемпе Литература музейӗнче паллаштарать. Художниксем Муркаш тӑрӑхне тухса ӳкерме кӑмӑллаҫҫӗ. Хитре вырӑнсене вӗсене Игорь Каргин тупса парать.
Хусанта «Лиффт» пӗтӗм Раҫҫейри VII литература фестивалӗнчен пирӗн ентешӗмӗр Марина Карягина Ылтӑн лауреат ятпа таврӑннӑ. Унтан та ытларах — ҫав сумлӑ фестиваль ҫитес ҫул пирӗн республикӑра иртӗ.
Фестиваль вӑхӑтӗнче, сӑмах май каласан, Мускаври Александр Куприн режиссёрӑн «Амфистроф. Встречное течение» фильмне те хавхаланса сӳтсе явнӑ. Аса илтерер: фильмра хальхи вӑхӑтри паллӑ та пултаруллӑ чӑваш поэчӗн Марина Карягинӑн пултарулӑхӗ ҫинчен каласа кӑтартнӑ.
Раҫҫейри писательсен тата Раҫҫейри кинематографистсен союзӗсен членӗ пирки поэзи анинчи ҫӗнӗ ҫӗре ватакан тесен те йӑнӑш мар-тӑр. Мӗншӗн тесен Марина Карягина ку сӑмаха чӑннипех те тивӗҫ. Вӑл — халиччен тӗнче поэзийӗнче пулман амфистроф ӑсти. Специалистсем каланӑ тӑрӑх, ку сӑмах хальлӗхе словарьте те ҫук-ха. Карягина амфистрофӗсем сулахайран сылтӑмалла, сылтӑмран сулахаялла тарӑн шухӑшпа вуланаҫҫӗ. Палиндромра (Марина Карягина ку жанрпа та ҫырать) йӗркесем малтан та, хыҫалтан та пӗр пек вуланаҫҫӗ пулсан, амфистрофра шухӑш пӗлтерӗшӗ улшӑнать, пӗр текстрах икӗ хайлав пулса тухать. «Амфистроф — чӑннипех тӗлӗнтерекен жанр.
К. Иванов ячӗллӗ Чӑваш академи драма театрӗнче ӑста артист, юрӑҫ, чӑваш фильмӗсен сценарисчӗ Надежда Кузьмина 50 ҫул тултарнине халалласа «Чӗререн савса» пултарулӑх каҫӗ пулӗ.
Театрта пӗлтернӗ тӑрӑх, унта артистка тӗп рольсене вылянӑ «Василиса кин кӗртет», «Авланатӑп эпӗ, авланатӑп», «Как Настенька чуть кикиморой не стала», «Телей кайӑкӗ», «Чуххӑм Ванькка авланать — кай, кай, кай» спектакльсен сыпӑкӗсене курма май килӗ. Унсӑр пуҫне Надежда Кузьмина Альбина Юрату сӑмахӗсемпе ҫырнӑ «Арканчӗ юрату», «Ларсам эс юнашар, аннеҫӗм», Левтина Марье сӑввипе кӗвӗленӗ «Сӑр чикки» тата ытти юрра шӑрантарӗ.
Надежда Кузьмина 1973 ҫулхи ҫурла уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Элӗк районӗнчи Тукач ялӗнче ҫуралнӑ. Вӑл Питӗрти театр ӳнерӗн патшалӑх академийӗнче вӗреннӗ. Пӗр вӑхӑт Ҫӗнӗ Шупашкарти сӑнавлӑ театрта ӗҫленӗ. 1998 ҫултанпа Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче тӑрӑшать.
Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗнче чӑваш халӑх художникӗн Станислав Юхтарӑн куравӗ уҫӑлнӑ. Кун пирки Ольга Туркай радиожурналист тӗнче тетелӗнчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ. «Чуна ҫӗклекен, шухӑшлаттаракан, тыткӑнлакан ӗҫсем. Юхтар — космос!» — тесе ҫырнӑ вӑл.
Аса илтерер: Станислав Юхтар — Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ художникӗ, Раҫҫей художникӗсен союзӗн членӗ, Нестер Янкас тата Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ премисен лауреачӗ. Вӑл – республикӑри паллӑ иллюстраторсенчен пӗри пулнӑ май чӑваш ҫыравҫисен нумай кӗнекине хӑйӗн ӳкерчӗкӗсемпе илемлетнӗ.
Чӑваш Енӗ Наци вулавӑшӗнче «Асамлӑ тӗрӗ» чӑваш тӗррин куравӗ ӗҫлеме пуҫланӑ.
Вӑл клуб 10 ҫул ӗнтӗ ӗҫлет. Библиотекӑра пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫав ҫулсенче 200 ытла ҫынна тӗрлеме вӗрентсе кӑларнӑ.
Клуба Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, Ҫӗрпӳ районӗнчи (халӗ — муниципаллӑ округ) Тӗнсӗр ялӗнче ҫуралнӑ Евгения Жачева хутшӑннипе пуҫарса янӑ. Клуба вӑл 5 ҫул ертсе пынӑ.
Халӗ клуба Надежда Кузнецова ӑста ертсе пырать. Заняти кӗҫнерникунсерен иртӗ.
Шӑматкун, юпа уйӑхӗн 14-мӗшӗнче, Муркаш муниципаллӑ округӗнчи Кашмашри культура ҫуртӗнче «Хӗрарӑм, сан умӑнта таятӑп пуҫӑма» республика конкурсӗн финалӗ иртнӗ.
Ун пек конкурс кӑҫалхипе пиллӗкмӗш хут иртет.
Финала 8 муниципаллӑ округри хӗрарӑмсем тухнӑ. Вӗсем — Ҫӗрпӳ, Канаш, Шупашкар, Муркаш, Хӗрлӗ Чутай, Сӗнтӗрвӑрри, Ҫӗмӗрле, Йӗпреҫ тӑрӑхӗсенчен.
Конкурса хутшӑннисем хӑйсен пултарулӑхне тӗрлӗ енӗпе кӑтартнӑ. Муркаш тӑрӑхӗнчи Галина Голубева (вӑл Москакассинчи культура ҫурчӗн заведующийӗ) чӑваш апатне хатӗрлемелли конкурсра хуран кукли тата ҫӳхӳ пӗҫернӗ.
Конкурса хутшӑннӑ кашни хӗрарӑмах тӗрлӗ номинацире чысланӑ.
+11.3 °C