Чупкӑна чукмарпа чараймӑн теҫҫӗ халӑхра. Хӑйсен унталла та, кунталла та чупнине арҫынӗсем грек чӗлхинчен кӗнӗ «полигами» ӑнлавпа сӑлтавласа тӳрре тухма пӑхаҫҫӗ-ха.
Анчах сывӑ ача-пӑча ҫураласси пирки калаҫнӑ май специалистсем пачах расна ӑнлантарнине тӗл пулатӑн. Вӗсен шучӗпе пурнӑҫра шӑпах хӗрарӑма нумай арҫын кирлӗ. Ҫакӑн сӑлтавӗ иккӗ ҫине иккӗ хутласси пекех ансат-мӗн: хӗрарӑмӑн сывӑ ача ҫуратмалла, ун валли ӑна сывӑ арҫын кирлӗ. Тепӗр майлӑ каласан, сывӑ ачана пӗтӗлентерме сывӑ ар тупмалла.
Ара, ӑнланма ансатрах пултӑр тесе ял хуҫалӑх отрасльне илер-ха. Унта ӗнене пӗтӗлентермелли вӑрлӑха ветеринарсем ятарлӑ вырӑнтан — ӑратлӑ репродукторсене кайса вӑрлӑх илсе килеҫҫӗ. Ӑратлӑ репродукторта курса курнисем унти вӑкӑрсем эпир килте тытакан вӑкӑрпа ҫӗрпе пӗлӗт евӗр уйрӑлса тӑнине аван пӗлеҫҫӗ. Мӗн тери тӗреклӗ ҫавсем, яп-яка, сассисем мӗнле хӑватлӑ! Ун пек вӑкӑр вӑрлӑхӗпе пӗтӗлентернӗ ӗнен пӑрӑвӗ те лайӑх пулать. Ҫутҫанталӑкра та ҫавах мар-им: пӗчӗк ҫынсен ачи-пӑчи те пӗчӗк пулать, вӑрӑммисен — вӑрӑм, мӑнтӑррисен — мӑнтӑр.
Чӑваш Енре ҫанталӑк сивӗ тӑрать. Виҫӗ кунра республикӑра ултӑ ҫын шӑнса вилнӗ.
Кӑрлачӑн 1-мӗшӗнче Улатӑр районӗнчи Атрать ялӗнче 37 ҫулти хӗрарӑм виллине хӑйӗн картишӗнче тупнӑ. Вӑл ентешӗ патӗнче Ҫӗнӗ ҫула уявланӑ, эрех ӗҫнӗ те ҫӗрлехи 2 сехетре киле кайма тухнӑ. Етӗрне районӗнчи Тури Мучар ялӗнче те ҫак кун 42 ҫулти арҫын шӑнса вилнӗ. Вӑл хӑйӗн пӳртӗнчех, кравать ҫинче, шӑнса вилнӗ. Ҫуртра кӑмакана тахҫанах хутман-мӗн.
Кӑрлач уйӑхӗн 2-мӗшӗнче Патӑрьел районӗнчи Кивӗ Ахпӳрт ялӗнче Пӑлаккассинче пурӑнакан 61 ҫулти хӗрарӑм шӑнса вилнӗ. Пенсионерка Кивӗ Ахпӳрте тӑванӗ патне кайма тухнӑ. Вӑл Ҫӗнӗ ҫулта унта пулнӑ, кӑрлачӑн 1-мӗшӗнче киле таврӑннӑ. Тепӗр кунхине каллех тӑванӗ патне кайма тухнӑ, анчах ҫитеймен… Ҫав кунах Канаш районӗнчи Асхва ялӗнче 53 ҫулти арҫын виллине тупнӑ, Сӗнтӗрвӑрри районӗнче 68 ҫулти арҫын шӑнса вилнӗ. Елчӗк районӗнчи Курнавӑш ялӗнче те ҫын шӑнса пурнӑҫран уйрӑлнӑ.
Раштав уйӑхӗн 31-мӗшӗнче, Ҫӗнӗ ҫул уявӗнче, Етӗрне районӗнчи «Сурские зори» (чӑв. Сӑр шурӑмпуҫӗ) кану базинчен инҫех мар, урапа пӑр айне анса кайнӑ.
Subaru Forester урапа пӑрпа витӗннӗ юханшыв ҫине кӗрсе кайнӑ, ҫыранран инҫех мар кайсан 10 сантиметра яхӑн хулӑнӑш пӑр ӑна чӑтайман — урапа шыв айне кайма пуҫланӑ. Руль умӗнче 51 ҫулти водитель пулнӑ. Икӗ пассажир, хыҫалта ларакансем, ҫӑлӑнса юлнӑ.
Пӑр айне кайнӑ урапана хальлӗхе кӑларман, водитель ӳтне те тупман. Каярахпа пӗлтернӗ тӑрӑх, Шупашкарта пурӑнакан ҫемье Ҫӗнӗ ҫул каҫне «Сурские зори» кану базинче паллӑ тума палӑртнӑ.
МЧС ӗҫченӗсем хальлӗхе урапапа пӑр ҫине кӗме юраманни пирки аса илтереҫҫӗ.
Раштав уйӑхӗн 28-мӗшӗнче М-7 федераци ҫулӗ ҫинче шкул ачине таптаса кайнӑ. Водитель светофор симӗс тӗслӗ ҫутатнӑ чухне каҫнӑ, анчах ӑна фура водителӗ асӑрхаман.
12-ри ача 7-мӗш класра вӗренет. Вӑл виҫҫӗмӗш урок хыҫҫӑн лимонад илме тухнӑ. Фура ҫапса кайнӑ хыҫҫӑн вӑл темӗнле асамлӑ майпа чӗрӗ юлнӑ. Ӑна, йывӑр суранланнӑскере, пульницӑна илсе ҫитернӗ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, ача урине ҫухатнӑ.
Ку Кӳкеҫри 1-мӗш шкул ҫывӑхӗнче пулнӑ. Ача ҫул урлӑ каҫнӑ чухне шуса ӳкнӗ. Ҫав вӑхӑтра ун ҫине фура кӗрсе кайнӑ.
Фура водителӗ — 48 ҫулта. Вӑл ҫул-йӗр правилине пӑснӑ, хӗрлӗ ҫутӑ пулнӑ чухне чарӑнман.
Ҫанталӑк ыррӑн сивӗтсе те кӑтартмарӗ, анчах шӑнса вилекенсем пӗрех пур.
Ҫак эрнере Чӑваш Енри виҫӗ ҫын шӑнса вилнӗ. Вӗсенчен иккӗшӗ Йӗпреҫре пурӑннӑ, тепри - Хӗрлӗ Чутай районӗнче.
Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Туканаш ялӗнче пурӑнакан 45 ҫулти арҫын раштавӑн 17-мӗшӗнче ҫӑва ҫине шӑтӑк алтма каятӑп тесе тухса кайнӑ та киле таврӑнман. Ытти чух та вӑл киле килмесӗр ҫӳрекеленине кура унпа пурӑнакан тӑванӗсем тӳрех пӑшӑрханса ӳкмен. Раштавӑн 23-мӗшӗнче унӑн виллине хӑйсен ялӗ ҫывӑхӗнчи ҫырмара амӑшӗ асӑрханӑ.
Йӗпреҫре паян ирхи тӑхӑр сехетре хӑйӗн килӗ патӗнче 44 ҫулхи суккӑр хӗрарӑм виллине тупнӑ. 14 сехет тӗлӗнче Кӑнтӑр электричество сечӗ ҫывӑхӗнчи ҫул айккинче 62 ҫулти арҫын виллине асӑрханӑ.
Шӑнса вилекенсем пурте эрех ӗҫме юратнӑ-мӗн.
Ҫанталӑк ӑшӑ, пӑр ҫирӗп мар. Анчах пулӑҫсем кунран хӑрамаҫҫӗ. Нумаях пулмасть, Следстви комитечӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, Атӑл ҫинче пӗр арҫын пӑр айне кайса вилнӗ.
Ку раштав уйӑхӗн 23-мӗшӗнче ирхи 8 сехетре пулнӑ. 39 ҫулти арҫын Заовражнӑй поселокӗ ҫывӑхӗнче пулӑ тытнӑ. Вӑл ҫыранран 65 метр аяккарах ларнӑ. Кӗтмен ҫӗртен ури айӗнче пӑр катӑлнӑ.
Ытти пулӑҫ унран ытла аякра пулнӑ ҫав, пулӑшса ӗлкӗреймен. Пулӑҫ ӳтне водолазсем кӑларнӑ. Халӗ кун тӗлӗшпе тӗрӗслев ирттереҫҫӗ. Халӗ судпа медицина экспертизи ирттерме палӑртнӑ.
Ӗнер, раштавӑн 21-мӗшенче, «Хыпар» издательство ҫурчӗн директорӗн-тӗп редакторӗн вырӑнне кам йышӑнассине палӑртнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ.
Аса илтеретпӗр, пуҫлӑх пуканне медиахолдингра 15 ҫул ӗҫлекен Михаила Арланова шанса панӑ.
Ҫӗнӗ должноҫри пӗрремӗш ӗҫ кунӗ Михаил Арлановшӑн тата коллектившӑн ҫутӑсӑр ларнипе пуҫланнӑ. Пичет ҫуртӗнчи виҫҫӗмӗш хутра ларакансене ку пӑтӑрмах пырса тивмен-мӗн. Ӗҫ вырӑнӗсем улттӑмӗш хутра вырнаҫнӑ «Хыпар» ачисен — «Тантӑшӑн», «Хресчен сассин», «Ҫамрӑксен хаҫачӗн», «Чӑваш хӗрарӑмӗн» — вара паян кунӗпех тӗттӗмре ларма тивнӗ. Уйрӑмах телейлисен пӳлӗмӗсенче компьютерсем ӗҫленӗ.
Энергетиксен кунӗ (календарьте паян ҫак кун) ҫапла килсе тухни издательство ҫурчӗ «Чӑваш Ен» издательство умӗнче пысӑк парӑма кӗрсе кайнипе, ҫавӑншӑн лешсем ҫутӑ сӳнтерсе лартнипе ҫыхӑннӑ тесе калаҫаҫҫӗ.
Ҫӗнӗ Шупашкарти пӗр ҫуртра пурӑнакансем хӑрушлӑхра темелле. Вӗсен ҫурчӗ кӗҫ-вӗҫ йӑтӑнса анма пултарать. Тӗрӗссипе, майӗпен арканма тытӑннӑ ӗнтӗ вӑл.
Ҫынсем камран пулӑшу ыйтмаллине пӗлмеҫҫӗ. Ара, ҫурта авариллӗ тесе йышӑнман. Пурӑнмалли условисем питӗ япӑх. Кирпӗч ҫурӑлать, мачча йӑтӑнать, путвалта — шыв.
Кунашкал ҫурт — Коммунист урамӗнче. 35-мӗш ҫурт вӑл. Халӑх ҫурта авариллисен йышне кӗртмешкӗн тахҫанах талпӑнать. 2010 ҫулхи документсемпе килӗшӳллӗн, унта юсав тунӑ. Анчах ку хут ҫинче кӑна мар-ши? Кирпӗч нӳрӗ, никӗс йӗпенет — шурлӑхри пекех пурӑнаҫҫӗ ҫынсем.
Ҫурта 1978 ҫулта хӑпартнӑ. 2015 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 25-мӗшӗнчи хутпа килӗшӳллӗн, ӑна йӗркеллӗ ҫурт тесех йышӑннӑ.
ЧР влаҫӗсен официаллӑ порталӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, такамсем Шупашкарта общество транспорчӗн чарӑнӑвӗсене ҫӗмӗреҫҫӗ.
Сӑмах май, 2014 ҫултанпа тӗп хулара 90 павильон лартнӑ. Ҫакна халӑхшӑн меллӗ пултӑр тесе тунӑ. Унта ҫумӑртан, юртан пытанма пулать-ҫке-ха.
Анчах хӑшӗ-пӗрине павильонсем кансӗрлеҫҫӗ-ши? Е вӗсем унӑн ҫирӗплӗхне тӗрӗслесшӗн? Ак нумаях пулмасть Калинин урамӗнчи «Ӳнер музейӗ» чарӑнӑвӑн кантӑкӗсене такам ҫӗмӗрнӗ. Ӑна нумаях пулмасть вырнаҫтарнӑ пулнӑ — кӑҫалхи ҫулла ҫеҫ.
Киревсӗр ӗҫ тӑвакансене курсан шӑнкӑравласа пӗлтерме ыйтаҫҫӗ: 62-00-02; 002, 07 (талӑкӗпех), 423-42-63 (8-17 сехетсенче).
Шупашкарта 16 ҫулти арҫын ача 9-ти шӑллӗне вӗлерсен Чӑваш Ен самай шавларӗ. Хӑшӗ-пӗри кӑна ача ирччен компьютер вӑййине вылянипе сӑлтавларӗ. Теприсем урӑхла калаҫрӗҫ. Анчах ҫав кун ир кӳлӗм мӗн пулса иртнӗ? Ҫакна кӗҫех суд татса памалла. Пуҫиле ӗҫе суда ярса панӑ ӗнтӗ.
Следстви версийӗ тӑрӑх, кӑҫал ака уйӑхӗн 16-мӗшӗнче хӑйсен килӗнче 16-ри арҫын ача ҫывӑракан шӑллӗне мӑйӗнчен виҫӗ хутчен ҫӗҫӗпе чикнӗ. Ашшӗ-амӑшӗ тепӗр пӳлӗмре ҫывӑрнӑ. Вилене ирхине ашшӗ тупнӑ.
Следстви вӑхӑтӗнче судпа медицина экспертизи ирттернӗ. Кун хыҫҫӑн ҫакӑ палӑрнӑ: арҫын ача психика тӗлӗшӗнчен сывӑ мар. Судра ӑна вӑйпа сипленме ярас ыйтӑва пӑхса тухӗҫ.
+11.3 °C