Ҫу уйӑхӗн 31-мӗшӗнчен пуҫласа республикӑра инкеклӗ лару-тӑру режимӗ пулнине ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев палӑртнӑ. Ӗнертенпе ӑна пӑрахӑҫланӑ.
Ҫанталӑк йӗркеленнӗ тесе режим пӗтнине пӗлтернӗ. Аса илтерер: ҫу уйӑхӗнче вӑйлӑ ҫил алхаснӑран темиҫе районта ҫурт, шкул, ФАП тӑррисем сиенленнӗ, йывӑҫсем хуҫӑлнӑ, общество транспорчӗн чарӑнӑвӗсем тӳнсе кайнӑ. 69 ял-хула ҫутӑсӑр юлнӑ, икӗ ҫын аманнине пула пульницӑна лекнӗ.
Ҫӗртме уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче те Чӑваш Енре ҫил алхаснӑ. Уйрӑмах Улатӑр хули шар курнӑ. Унта нумай хваттерлӗ 10 ҫурт сиенленнӗ, йывӑҫсем тӳннӗрен 1,5 пин ҫын ҫутӑсӑр юлнӑ.
Ҫапах ҫанталӑк йӗркеленсе ҫитнӗ теме ҫук. Чӑваш гирдометцентрӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ыран та паянхи пекех ҫиллӗ пулӗ, вырӑнӑн-вырӑнӑн аслати кӗмсӗртетӗ.
Ҫӗртме уйӑхӗн 5-мӗшӗнче Улатӑр районӗнче вӑйлӑ ҫил ҫурт тӑррисене сӳни пирки Чӑваш халӑх сайчӗ ҫав кунах пӗлтернӗччӗ. Ӗнер ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев хушнипе Улатӑра оперативлӑ ушкӑн ҫитнӗ.
Ятарлӑ комисси вӑйлӑ ҫил кӳнӗ тӑкака шутланӑ. Уйрӑмах нумай хваттерлӗ икӗ ҫурт шар курнӑ. Малтанах комисси «Стрелка» микрорайонти 37-мӗш ҫурт умӗнче чарӑннӑ. Унта тӑкак 370 пин тенкӗпе танлашнӑ. Ҫил ҫурт тӑррин 300 тӑваткал метрне сиенлетнӗ. Халӗ специалистсем ӑна юсаҫҫӗ, ҫӗнӗ материал витеҫҫӗ.
Совет урамӗнчи 14-мӗш ҫурт та самай сиенленнӗ. Ӑна 10 ҫул каялла кӑна хӑпартнӑ. Тӑрӑран нимӗн те юлманпа пӗрех. Хальлӗхе хваттерсене ҫумӑр анасран витнӗ-ха, тӗп ӗҫе специалистсем ыран пуҫӑнӗҫ.
Паян Чӑваш Енре каллех вӑйлӑ ҫил алхаснӑ. Ҫавна пула хӑш-пӗр ҫӗрте машинӑсем шар курнӑ, ҫуртсен ҫивиттине сирсе кайнӑ. Ҫил ҫеккунтра 20 метртан кая мар хӑвӑртлӑхпа вӗрнӗ. Вӑйлӑ ҫил Улатӑр хулипе Улатӑр районӗнче уйрӑмах алхаснӑ.
Улатӑрта йывӑҫсем ӳкнипе уйрӑм ҫынсен ҫурчӗсенче ҫутӑ сӳнсе ларнӑ. Автомобильсем шар курнӑ, нумай хваттерлӗ 8 ҫурт ҫивиттине сӳнӗ. Ахматово, Алтышево, Чуварлей ялӗсенче пилӗк пӳрт ҫивиттине илсе кайнӑ. Чӑвашэнерго бригадисем асӑннӑ тӑрӑхра ҫине тӑрса ӗҫленине пӗлтереҫҫӗ.
Вӑрнар, Комсомольски тата Елчӗк районӗсенчи ҫичӗ ялта та ҫутӑсӑр юлнӑ. Вӑрмар районӗнче трансформаци подстанцийӗ шар курнӑ.
Ҫил алхаснӑ районсен администрацийӗсен пуҫлӑхӗсемпе ыран ирпе 8 сехетре видеоконференци ҫыхӑнӑвӗ мелӗпе канашлв ирттересшӗн.
Утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен пуҫласа Чӑваш Енре газ хакланать. ЧР Министрсен Кабинечӗн постановленийӗн проектне нормативлӑ право акчӗсен порталӗнче пичетленӗ.
Ҫитес уйӑхран 1 кубла метр газшӑн 5,53 тенкӗ тӳлеме тивӗ (халӗ — 5,36 тенкӗ). Эппин, хак 17 пус ӳсӗ.
Палӑртмалла: утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен пуҫласа коммуналлӑ такаксемшӗн те хак хӑпарать. Республикӑри 283 муниципалитетра вӑл нумайран та 4,6 процент ӳснӗ, 14 хулапа ялта вара – 4,9-12 процент. Ку Куславкка, Сӗнтӗрвӑрри, Ҫӗрпӳ, Улатӑр, Ҫӗнӗ Шупашкар, Шупашкар, Ҫӗмӗрле хулисене пырса тивет. Канаш районӗнчи Хучел ял тӑрӑхӗнче тата Канашра «коммуналка» 12 процент хӑпарӗ.
Ӗ укҫине вӑхӑтра парас, «сӑрӑ» схемӑсемпе ӗҫлекенсене чарас ыйтусемпе ӗҫлекен ведомствӑсем хушшинчи комисси паян черетлӗ ларӑва пуҫтарӑннӑ. Ӑна Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев ирттернӗ. Кун йӗркинчи тӗп ыйтупа ЧР Патшалӑх ӗҫлев инспекцийӗн ертӳҫи Алексей Метелкин тухса калаҫнӑ.
Шупашкарти 1-мӗш типографин ӗҫ укҫи парӑмӗ 16,3 миллион тенке ҫитнӗ, «Элма» автокомпонентсен савучӗн – 18,1 млн, Улатӑрти «АЗНХ» обществӑн – 13,4 млн, «Чӑваш бройлерӗн» – 10,6 млн, «Старко» фирмӑн – 3,9 млн.
Кӑҫал инспекци ӗҫченӗсем 103 тӗрӗслев ирттернӗ, предприятисем саккунсене пӑхӑнса пыманнине тупса палӑртнӑ.
Кӑҫал «Чӑвашавтодор» АУО 802 ҫынна ӗҫ укҫине 30 млн ытла парса саплаштарнӑ, «Чӑвашавтотранс» та ӗҫ укҫипе парӑма татнӑ.
Тӳре-шара тата депутатсем мӗн чухлӗ ӗҫлесе илнине кирек кам та пӗлейрет. Ку информацие влаҫ органӗсен сайтӗнче вырнаҫтармалла. Анчах, «Правда ПФО» журналисчӗ Александр Белов асӑрханӑ тӑрӑх, мӗнле тупӑша кӑтартассипе Чӑваш Енӗн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче пӗр пеклӗх ҫук.
Улатӑр хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Нина Шпилевая тата Ҫӗнӗ Шупашкар хула администрацийӗн Ольга Чепрасова хӑйсен декларацийӗсенче, акӑ, банкра выртакан укҫапа мӗн чухлӗ процент илнине те кӑтартнӑ. Ытти район-хула пуҫлӑхӗн саппас укҫа ҫук тейӗн. Пӑрачкав район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Евгений Лебедев вкладпа 4 пус ҫеҫ ӗҫлесе илнӗ.
Журналист декларацисене сайтра ӑҫта вырнаҫтарассипе пӗр пеклӗх ҫуккине те сӑнанӑ. Тӗрӗссипе, пурин те «Противодействие коррупции» (чӑв. Коррупципе кӗрешесси) ярӑм пур. Анчах пурте унта тӳрех курӑнмалла лартман иккен.
Ӗнер Чӑваш Енӗн Правительство ҫуртӗнче газ укҫипе парӑмлисем пирки черетлӗ хутчен калаҫнӑ. Канашлӑва Михаил Игнатьев Элтепер ертсе пынӑ. Унта пысӑк парӑм пухӑнса кайнӑ район администрацийӗсен пуҫлӑхӗсене йыхравланӑ, «Газпром межрегионгаз Чебоксары» предприяти пуҫлӑхӗ Кияметдин Мифтахутдинов хутшӑннӑ.
Муниципалитетсен газ парӑмӗ хальхи вӑхӑтра 1 млрд 465 млн тенке ҫитсе кайнӑ. Иртнӗ ҫулхи ҫав вӑхӑтринчен ку вӑл 37,2% нумайрах. Уйрӑмах пысӑк парӑмлисем — Шупашкар, Ҫӗмӗрле, Улатӑр хулисем тата Вӑрнар районӗ.
Кияметдин Мифтахутдинов ӗнентернӗ тӑрӑх, районсемпе хуласен пуҫлӑхӗсемпе парӑм пирки пӗрре ҫеҫ мар калаҫнӑ, ыйтӑва татмалли мелсене сӳтсе явнӑ. Апла пулин те хӑш-пӗр ҫӗрте лару-тӑру ҫивӗчленсе пырать имӗш.
Элтепер управляющи компанисене те ӳпкеленӗ. Вӑл шухӑшланӑ тӑрӑх, хайхисем укҫа пухаҫҫӗ, анчах газовиксемпе татӑлма васкамаҫҫӗ.
Улатӑр хула администрацийӗн экс-пуҫлӑхне Михаил Марискина суд пӗтӗмӗшле режимлӑ колоние 2 ҫул та 8 уйӑхлӑха ӑсатма йышӑннӑ. Приговор вӑя кӗмен-ха. Унӑн экс-ҫумне Олег Добрынина тата Елена Басюка (ЖКХ управленийӗн экс-директорӗ) та айӑпланӑ, анчах Аслӑ Ҫӗнтерӳ 70 ҫул тултарнӑ май йышӑннӑ амнистипе килӗшӳллӗн айӑплава сирнӗ.
Суд тата следстви акӑ мӗн ҫирӗплетнӗ: 2008-2009 ҫулсенче вӗсем хулана 1 миллион та 600 пин тенкӗлӗх тӑкак кӳнӗ. Ҫак укҫана подряд организацисене фиктивлӑ ӗҫшӗн куҫарса панӑ. Укҫа-тенке ТСЖра капюсав евӗр пуҫтарнӑ.
2011 ҫулхи ҫулла тата кӗркунне Марискин хӑйӗн пӗлӗшӗсене тӑватӑ ҫӗр лаптӑкне ҫурт хӑпартмашкӑн панӑ. Ытти ҫынсене (вӗсем те ку ҫӗрпе кӑсӑкланма пултарнӑ) участока парасси пирки пӗлтермен. Экс-пуҫлӑхӑн пӗлӗшӗсем ҫав лаптӑксене йӳнӗрехпе туяннӑ.
Улатӑр хулинче пурӑнакан ахаль те нушаллӑ ҫемье тата хур курнӑ. Ачине хаклӑ йышши операци тутарма укҫа пухнӑ ҫак ҫемьене ултавҫӑсем ҫаратнӑ.
Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, хайхи ҫемье операци валли укҫа пухса пама пулӑшу ыйтса интернетри халӑх тетелӗнче хыпар вырнаҫтарнӑ. Вӑхӑт нумай та иртмен — вӗсем патне палламан арҫын шӑнкӑравланӑ, 300 пин тенкӗ куҫарса пама пултарассине пӗлтернӗ. Анчах укҫана криптовалютӑпа куҫармашкӑн тӳлевӗн электронлӑ тытӑмӗнче счет уҫмалла-мӗн. Ачин пуласлӑхӗшӗн пӑшӑрханакан ҫемье операци часрах тутарма май килессине шанса арҫын хушнине пурнӑҫланӑ. Хайхи программа часах 300 пин тенкӗ счет ҫине куҫнине пӗлтернӗ, анчах ку укҫана илме хӑйсен те нухрат хумалла имӗш. Ҫемье 18 пин тенкӗ ытларах куҫарнӑ. Темиҫе ҫеккунтран компьютер программи ҫухалнӑ, унпа пӗрлех укҫа та.
Халӗ йӗрке хуралҫисем путсӗрле ҫак ӗҫе кам тунине тишкереҫҫӗ.
Ака уйӑхӗн 27-мӗшӗнче республикӑри пенсионерсем компьютер ӑсталӑхӗпе конкурса хутшӑннӑ. Унта районсенче ҫӗнтернисем пухӑннӑ. Ӑмӑрту Шупашкарти электромеханика колледжӗнче иртнӗ.
«Ӗҫлеме хӑнӑхакан» номинацире Михаил Афонькин (Етӗрне районӗ) пӗрремӗш вырӑн йышӑннӑ, Генриетта Лаврентьева (Ҫӗрпӳ районӗ) — иккӗмӗш, Елена Аникина (Етӗрне районӗ) — виҫҫӗмӗш.
«Лайӑх ӗҫлекен» номинацире Татьяна Душенькина (Улатӑр) мала тухнӑ, Любовь Тюрикова (Сӗнтӗрвӑрри районӗ) — иккӗмӗш, Алевтина Шашкова (Шупашкарти Мускав районӗ) — виҫҫӗмӗш.
«Чи лайӑх хӑтлав» тесе Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Валентин Егоров ӗҫне хакланӑ, «Тӗнче тетелне чи лайӑх пӗлекен» – Шупашкарти Калинин районӗнчи Татьяна Ярлыкова.
Республикӑра мала тухнисем Раҫҫей конкурсне хутшӑнӗҫ.
+17.3 °C