Пӗлтӗрхи ҫу уйӑхӗн 10–15-мӗшӗсенче Муркаш районӗнче «Юман» илемлӗ фильм ӳкерме палӑртнине эпир пӗлтернӗччӗ. Халӗ ӑна сасӑ, тӗс, кӗвӗ енӗпе якатса ҫитермелли юлнӑ. Фильм режиссерӗ тата сценарисчӗсенчен пӗри Елена Рябцева унпа тӗрлӗ кинофестивале хутшӑнасшӑн. Еленӑпа эпир Фейсбукра ҫыхӑнтӑмӑр, фильм пирки каласа кӑтартма ыйтрӑмӑр.
Шупашкарта ҫуралса ӳснӗ, халӗ Мускавра ӗҫлесе пурӑнакан ӑстан киноӳнерти пултарулӑхӗпе пирӗн тӑрӑхрисем Пӗтӗм чӑвашсен «Асам» II кинофестивалӗнче паллашрӗҫ.
«Юман» сценарине вӑл Мускаври ҫӗнӗ кино шкулӗнчен вӗренсе тухнӑ Рикке Бринпа ҫырнӑ. Фильмра Раҫҫей тава тивӗҫлӗ артисчӗ, чӑваш халӑх артистки Нина Яковлева, Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ ҫамрӑксен театрӗн тӗп режиссерӗ Иосиф Дмитриев-Трер, Геннадий Айхи ҫыравҫӑн хӗрӗ Вероника тата ыттисем ӳкерӗннӗ.
Вероника «Ӑҫта каян, чӗкеҫ» юрра Нина Яковлевӑпа юрлать. Чӑвашла пӗлмен хӗре чӑваш сассисене кӑларма Мускавра пурӑнакан хреснашшӗ вӗрентнӗ. Вероника Мускаври театрсенчен пӗринче актерта ӗҫлет.
Ҫӗнӗ Шупашкарта нумаях пулмасть «Лаборатори» ятпа кино тата театр студийӗ уҫӑлнӑ. Унта Раҫҫейри тата тӗнче шайӗнчи фестивальсен лауреачӗ, кино тата театр режиссерӗ Марат Никитин актер, режиссер ӑсталӑхӗн курсӗсене тӳлевсӗрех вӗрентӗ. Каласа хӑвармалла, Марат Никитинӑн фильмӗсене хамӑр патра иртекен кинофестивальсенче те куракансем хапӑлласа йышӑнаҫҫӗ.
Хайхи вӗренӗве 14 ҫултан аслӑрах ачасемпе ҫамрӑксем хутшӑнма пултараҫҫӗ. Унта вӗсене пултаруллӑ режиссер актер ӑсталӑхне вӗрентӗ, сцена ҫинче хӑйсене тытма, кино сценарийӗ ҫырма, фильм ӳкерме хӑнӑхтарӗ.
«Ку кӑна та мар, пирӗн студире киноклуб та ӗҫлӗ. Унта эпир пӗрле пухӑнса илемлӗ тата документлӑ фильмсем пӑхӑпӑр, вӗсене пӗрле сӳтсе явӑпӑр», — каласа кӑтартнӑ студи ертӳҫи Марат Никитин.
Паян, чӳкӗн 17-мӗшӗнче, «Асам» III кинофестивале пӗтӗмлетӗҫ, ҫӗнтерӳҫисене чыслӗҫ. Вӑл 13 сехетре «Ҫеҫпӗл» кинотеатр ҫуртӗнче иртмелле.
Чӑваш халӑх сайчӗ сире хӑш номинацире кам мала тухнине онлайн мелӗпе пӗлтерсе тӑрӗ! Пирӗнпе пулсан эсир хыпарсене чи малтан пӗлӗтӗр!
Ҫакӑнпа эпир хамӑр онлайна вӗҫлетпӗр. Тепӗр кинофестивальччен!
Марат Никитинӑн тепӗр фильмне чӑваш халӑхӗ пирки ӳкерме шантарчӗҫ.
Гран-при кӑҫал та Марат Никитин фильмне лекрӗ. FUGA фильм тивӗҫрӗ.
Гран-при париччен хисеп хучӗсемпе чысларӗҫ.
Сцена ҫине Ултиар Цыпленков хӑпарать. Вӑл ҫӗнтерӳҫе пӗлтерӗ.
Дуняша стайлсем юрланӑ хыҫҫӑн гран-при кама лекнине пӗлтерӗҫ. Кама лекессине ӑнлантӑр та ӗнтӗ пуль? Куракансем вӑл фильма пысӑк хак панӑччӗ, ӑна ҫитекеннисем ҫук тенӗччӗ.
Халь ӗнтӗ гран-при ҫеҫ юлчӗ пулас. Пирӗн вулакансем кинофестивальпе ытлашши кӑсӑкланмаҫҫӗ пулас, нихӑште хӑйӗн шухӑшне пӗлтермерӗ-ха.
Куракансен кӑмӑлне кайнӑ фильмсем: "Движение в Чебоксарах" тата "Дамский угодник".
Андрей Армант оператора ("Битва за Новоюжку") тата Алексей Енейкина ("Пирӗн пуласлӑх туслӑхра") чысларӗҫ.
"Шанчӑк" номинаципе Николай Медведьев чыслать.
Купӑсҫи - Егор Матвиевский.
Чи лайӑх илемлӗ фильм тесе "Битвӑ за новоюжку. Политик" пӗлтерчӗҫ. Режиссерсем: Юрий Спиридонов тата Дмитрий Цыганов.
Чи лайӑх докуменлӑ фильм - "Шагнувшие в бессмертие". Реж. В. Васильев.
Чи лайӑх кӗске фильм - "Мэтр". Леонид Трифонов чыслать.
Тӑхтав вӑхӑтне "Янташ" ушкӑна пачӗҫ.
Арҫын рольне чи ӑста выляканӗ вара - Василий Павлов (Ехрем хуҫа)
Зоя Аристархова хӗрарӑм рольне чи ӑста вылякан тесе пӗлтерчӗҫ. (Йӑх вӑрманӗ)
Иккӗмӗш планри арҫын рольне чи ӑста вылякан Сергей Трапыцын.
Анна та Демьян та тухмарӗҫ, инҫетрисем иккен.
Иккӗмӗш планри хӗрарӑм рольне чи ӑста вылякан - Анна Троянская (FUGA).
Эпизодлӑ арҫын рольне чи ӑста вылякан - Демьян Корягин. Мэтр кинори.
Эпизодлӑ хӗрарӑм рольне чи ӑста вылякан - Римма Гаврилова
Чи лайӑх вылякансене сцена ҫине кӑлараҫҫӗ. Светлана Асамат чыслать.
И лайӑх сасӑ режиссерӗ - Алексей Гордеев. ("Мэтр" фильм)
Илтимер Иосиф Трера пурнӑҫ ҫулне тупма пулӑшнӑшӑн тав турӗ.
Чи лайӑх монтаж режиссерӗ - Виктор Чугаров.
Чи лайӑх оператор - Илтимер Ефремов.
Чи лайӑх композитор - Фуга фильм кӗвӗҫи - Ян Тараненко тата Илья Чесноков
Чи лайӑх сценаришӗн Татьяна Ильина тивӗҫрӗ. Николай Угаслов чысларӗ.
Пӗрремӗш вырӑна Иванова Ирина (Шупашкар), иккӗмӗш - Бабичева Диана (Питӗр), виҫҫӗмӗш - Слепых Юлия (Ӗренпур). Иккӗшӗ инҫетрен ҫитеймен.
Халь плакатсен ӑмӑртӑвне пӗтӗмлетеҫҫӗ. Праски Витти чыслать.
Кӳлепене кӑҫал чи малтан пирӗн Лапсар тӑрӑхӗнчи ҫын тивӗҫрӗ :)
Ятарлӑ номинаци. Чӑваш кино ӳнерне алаталтарнӑшӑн ятарлӑ парнене Леонид Трифонова чысларӗҫ. Культура министрӗн ҫумӗ чысларӗ.
Жюри пайташӗсемпе паллаштараҫҫӗ.
Конкурса хутшӑннӑ ӗҫсемпе паллаштараҫҫӗ.
Чӑваш пикисем фестиваль кӳлеписене илсе тухрӗҫ.
Ҫамрӑксен театрӗн артисчӗсем "Чӗрӗ сас" спектакльти пӗр пая лартаҫҫӗ.
В 1930-х годах чувашскому кино пришел кирдык терӗ, паян вара вӑл чӗрӗлчӗ терӗ. Пурне те ӑнӑҫу сунчӗ.
Сцена ҫине Иосиф хӑй тухрӗ.
Аса илтеретпӗр, ку фильмри тӗп роле Иосиф Трер вылянӑ.
Пуҫланчӗ. "Ҫеҫпӗл" фильм кӑтартаҫҫӗ.
Иртнӗ ҫулсенче чыславра халӑх уҫнинчен сахалрахччӗ. Кӑҫал вара ку ҫитменлӗхе пӗтернӗ. Залра халӑх уҫнӑ вӑзӑтринчен те ытларах.
Николай Угаслов ҫитрӗ. Министрсем пулмаҫҫӗ пулас. Культура министрӗн ҫумӗ ҫитмелле. Яковлев командировкӑран таврӑнайман терӗҫ.
Сӑмах май зал паян та лӑк тулли пулӗ. Пӗчӗк ҫав ку зал.
Чыслав вӑхӑтӗнче фотосем пулмӗҫ пуль. Ҫыхӑну кунта япӑхрах.
Сирӗн шутпа хӑш фильм гран-прине тивӗҫӗ? Комментарисенче ҫырӑр. //пире пӗлтерчӗҫ ӗнтӗ, анчах эпир сире халех каламӑпӑр. Тӑхтама тивӗ.
Кинофестивале чаплӑн мӗнле уҫнипе паллашма пултаратӑр: chuvash.org/news/17424.html — ӑна та эпир онлайн мелпе ҫутатса пытӑмӑр.
Чи малтанах аса илтерер, пӗлтӗрхи кинофестивальте гран-прине Владимир Карсаковӑн «Сурӑм хӗрӗ» тивӗҫнӗччӗ; виҫӗмҫул — Марат Никитинӑн «Хорло» фильмӗ.
Шупашкарта экологи киновӗн фестивалӗ старт илнӗ. Сӑмах май, вӑл иртнӗ ҫул та йӗркеленнӗ. Ун чухне куракансем йӗркелӳҫӗсене сӗнӳ панӑ: фильмсене канмалли кунсенче кӑтартмалла. Анчах хальхинче те экологи киновӗн фестивалӗ эрнекунччен ҫеҫ тӑсӑлӗ.
Фестиваль тӑватӑ лапамра ӗҫлӗ: «Чӑвашкино» Патшалӑх киностудийӗ, ЧР Наци вулавӑшӗ, Культурӑпа искусствӑсен институчӗ, Кӳкеҫри «Бичурин тата хальхи самана» музей. Фильмсем 13 е 13:30 сехетре пуҫланӗҫ.
Паян «Лео 80. История одного леопарда» фильм тата «Все как у зверей» каларӑм кӑтартнӑ. Ыран «Хабаргуев в натуре: Чей нос лучше?» тата «Хабаргуев в натуре: Степные сони» кӑларӑмсене курма май пулӗ. Чӳкӗн 16-мӗшӗнче «Хабаргуев в натуре: Маленький гений большого подкопа», «Хабаргуев в натуре: Повелитель колец» каларӑмсене кӑтартӗҫ. Чӳкӗн 17-мӗшӗнче «Хабаргуев в натуре: Антилопа с хоботом» тата «Хабаргуев в натуре: Непокорные гиганты» каларӑмсене экран ҫине кӑларӗҫ.
Ҫамрӑксен театрӗн ҫуртӗнче паян «Асам» III кинофестивале савӑнӑҫлӑн уҫрӗҫ. Эпир ӑна онлайн мелӗпе ҫутатса пытӑмӑр.
Пӗтӗмлетсе каласан «Асам» кинофестивалӗн чи сумлӑ хӑнисем Константин Яковлев культура министрӗпе Николай Угаслов ЧНК президенчӗ пулчӗҫ. Вӗсем иккӗшӗ те ку кинофестиваль чӑваш халӑхӗшӗн питӗ пӗлтерӗшлӗ пулнине каларӗҫ. «Малтанах, 2015 ҫулта ку кинофестивале шанманнисем чылайччӗ», — терӗ культура министрӗ. — «Паян вара залра лӑк тулли халӑх. Ларма вырӑн та ҫук». Чӑн та зал тӑп-тулличчӗ. Нумайӑшӗн ура ҫинче тӑрса пӑхма тиврӗ. Сӑлтавӗ — ҫамрӑксен театрӗн ҫуртӗнчи Пысӑк зал юсавра пулнинче.
Кӑҫалхи «Асам» кинофестивале Марат Никитин режиссёрӑн «FUGA» фильмӗпе уҫрӗҫ. Унсӑр пуҫне куракансем «История чувашского кино» (чӑв. Чӑваш киновӗн историйӗ) фильм та курма пултарчӗҫ — унта Тани Юнпа Иоаким М.-Кошкинский асаилӗвӗсемпе паллашрӗҫ.
Тӗплӗнрех пирӗн онлайн-репортажра паллашма пултаратӑр.
Ҫак чӑваш каччи ҫинчен ахаль те нумай тӑрӑхра пӗлеҫҫӗ. Малашне вара тата ытларах пӗлӗҫ — халӗ ун пирки фильм ӳкереҫҫӗ. Кун пирки Чӑваш наци вулавӑшӗнче «Эпир халӑхсен туслӑхӗпе вӑйлӑ» ятпа иртнӗ ҫамрӑксен уявӗнче Виктор Чугаров режиссер-документалист пӗлтернӗ, вӑлах ҫӗнӗ фильмӑн трейлерӗпе паллаштарнӑ.
«Чувашский путешественник» документлӑ фильма курса Чӑваш Енри районсем, Кавказ регионӗсем, Атӑлҫи, Хӗвелтухӑҫ тата Вӑтам Ази, Ҫӗпӗр тата Инҫет Хӗвелтухӑҫ тӑрӑх велосипедпа ҫӳренӗ Никита Васильев пирки ытларах пӗлме май пулӗ.
Вулавӑшри мероприятие 50 пин километра парӑнтарнӑ велоҫулҫӳревҫӗ хӑйӗн савнийӗпе, Новосибирскран пӗрле килнӗ Анастасия Сафонова журналисткӑпа, хутшӑннӑ. Вӗсем чӗрӗ калаҫу халӑхсене туслаштарнине палӑртнӑ.
Пӗтӗм чӑвашсен «Асам» виҫҫӗмӗш кинофестивалӗ кӑҫал чӳк уйӑхӗн 13—17-мӗшӗсенче иртессине эпир иртнӗ уйӑхрах хыпарланӑччӗ.
Ӑна, аса илтерер, Чӑваш Енӗн Кинематографистсен пӗрлешӗвӗ тата Культура, наци ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министерстви, Чӑваш наци конгресӗ йӗркелеҫҫӗ.
Ҫулсерен ирттерекен ҫак фестивальте кӗске тата тулли метражлӑ илемлӗ, документлӑ, ҫавӑн пекех мультипликацилле фильмсене хаклаҫҫӗ. Киноӳнерӗнчи сумлӑ мероприяти ҫак жанра сарма пулӑшасса шанаҫҫӗ. Тата, паллах, вӑл кино ӳкерекенсене хавхалантарма тивӗҫ.
Ыран, чӳк уйӑхӗн 8-мӗшӗнче, Чӑваш наци вулавӑшӗнче пресс-конференци иртӗ. Вӑл 14 сехетре пуҫланӗ. Пресс-конференцие 137-мӗш пӳлӗмре пухаҫҫӗ. Ыйтса пӗлмелли телефон номерӗ: +79278447648.
Шупашкар тата Чӑваш Ен Епархийӗ ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев патне ыйтупа тухнӑ. Епархи «Матильда» фильма прокартра илтересшӗн.
Епархи шухашӗпе, ку фильм провокациллӗ тата мӑшкӑлласа кулни. Ыйтӑва хӑй Варнава митрополит алӑ пуснӑ. Ҫыру айӗнче 25 тӗн ҫынни те ҫакӑнпа килӗшнине пӗлтерсе алӑ пуснӑ. Ӑна Михаил Игнатьев, ЧР Культура министерстви тата ЧР Патшалӑх Канашӗ ячӗпе янӑ.
Аса илтерер: Чӑваш Енри православи хастарӗсем «Матильда» фильма кӑтартассине хирӗҫ. Вӗсем Сосновка поселокӗнче тата Хӗрлӗ тӳремре митинг та йӗркеленӗ.
Пӗлмешкӗн: «Матильда» - Алексей Учитель рижессерӑн илемлӗ фильмӗ. Вӑл юпа уйӑхӗн 26-мӗшӗнче проката тухмалла. Истори мелодраминче Матильда Кшесинская балеринӑпа патша ывӑлӗ Николай Александрович хушшинчи хутшӑнусем пирки каласа кӑтартнӑ.
Юпа уйӑхӗн 16-мӗшӗнче республикӑра Ял кинофестивалӗ уҫӑлассине, ку мероприятие кӑҫалхипе виҫҫӗмӗш хут ирттерессине Чӑваш халӑх сайчӗ маларах пӗлтернӗччӗ.
«Чӑвашкино» патшалӑх киностудийӗ тата электрон документацин архивӗ пуҫарнӑ мероприяти тунтикун Шупашкар районӗнчи Ҫӗньялта «Мамы» кино кӑтартнипе уҫӑлнӑ. Кайран киномобиль асӑннӑ районти Пархикассине кайнӑ, ӗнер Элӗкре пулнӑ.
Аса илтерер: кинофестивале Чӑваш Енри Ашшӗпе Амӑшӗн ҫулталӑкне халалласа ҫак темӑпа ҫыхӑннӑ фильмсене суйласа илнӗ: «Мамы», «Отцы», «Дневник мамы первоклассника», «Дочь», «Страна хороших деточек».
Шупашкар районӗнчи Ҫӗньялти культура ҫуртне пуҫтарӑннисене «Чӑвашкино» киностуди директорӗ Николай Медведев саламланӑ, элӗксене — киностудин секторӗн ертӳҫи Артур Галкин.
Юпа уйӑхӗн 16-мӗшӗнче республикӑра Ял кинофестивалӗ уҫӑлӗ. Ку мероприятие кӑҫалхипе виҫҫӗмӗш хут ирттерӗҫ.
Хальхинче кинофестивале Чӑваш Енри Ашшӗпе Амӑшӗн ҫулталӑкне халаллӗҫ. Ҫавна май куракансене «Мамы», «Отцы», «Дневник мамы первоклассника», «Дочь», «Страна хороших деточек» фильмсене кӑтартӗҫ.
Фильмсене «Киномобиль» пулӑшнипе кӑтартӗҫ. Вӑл пулӑшнипе кинотеатра кирек хӑш вырӑнта та йӗркелеме пулать.
Пилӗк кунра киномобиль Элӗкри, Йӗпреҫ поселокӗнчи, Шупашкар районӗнчи икӗ ялти лапамсенче ӗҫлӗ. Малтанах Ҫӗньялта фильм кӑтартӗҫ. Унтан киномобиль Пархикассине куҫӗ. Каярахпа черет элӗксемпе йӗпреҫсем патне ҫитӗ. Фильмсене 14 сехетре кӑтартма тытӑнӗҫ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (31.03.2025 03:00) уяр ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 755 - 757 мм, 1 - 3 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 1-3 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Ишетер Федосия Дмитриевна, чӑваш тӑлмачӗ ҫуралнӑ. | ||
| Садай Владимир Леонтьевич, чӑваш ҫыравҫи, тӑлмачӗ ҫуралнӑ. | ||
| Воробьёв Алексей Александрович, чӑваш сӑвӑҫи вилнӗ. | ||
| Спиридонов Моисей Спиридонович, чӑваш живописецӗ, графикӗ вилнӗ. | ||
| Афанасьев Алексей Андриянович, чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи, тӑлмачӗ вилнӗ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |