Шупашкар хулинче пурӑнакан 40 ҫулти хӗрарӑма упӑшкине вӗлернӗшӗн айӑпласшӑннине эпир унччен пӗлтернӗччӗ.
Аса илтерер: ҫу уйӑхӗн 1-мӗшӗнчи каҫхине арӑмӗпе упӑшки Шупашкарти общежитисенчен пӗринче хӑнара пулнӑ. Ӳсӗр хӗрарӑмпа арҫын хушшинче тавлашу сиксе тухнӑ. Хӗрарӑм хӑйӗнчен 8 ҫул аслӑрах упӑшкине пуҫӗнчен тата ытти вырӑнтан тапса-ҫапса пӗтернӗ. Арҫыннӑн пит шӑмми, аяк пӗрчисем ванса-хуҫӑлса пӗтнӗ. Сурансене пула арҫын тепӗр кунхине килӗнчех вилсе кайнӑ. Хӗрарӑма тытса чарнӑ, ӑна вӑхӑтлӑха хупса хунӑ. Пуҫиле ӗҫе малалла тӗпчеҫҫӗ.
Тӗрлӗ экспертиза палӑртнӑ тӑрӑх, хӗрарӑм пуҫ чирӗпе аптӑрани ҫиеле тухнӑ. Ӑна психиатри пульницине ӑсатма йышӑннӑ.
Шупашкар хулинче пурӑннӑ пӗр арҫыннӑн килӗнче вӑрҫӑ хатӗрӗсем упраннӑ: 4060 ытла тӗрлӗ калибрлӑ патрон, 1 килограма яхӑн тар (пӑшал пемелли хатӗр) тата кортик. Кун пирки йӗрке хуралҫисене 61 ҫулхи хӗрарӑм пӗлтернӗ.
Ҫулланнӑ хӗрарӑм ӗнентернӗ тӑрӑх, 91 ҫулти ашшӗ вилнӗ хыҫҫӑн унӑн хваттерӗнче тимӗр ещӗк асӑрханӑ. Унта ҫар хатӗрӗсем упраннӑ. Арҫын хӑй вӑхӑтӗнче шкулта ОБЖ учителӗ пулса ӗҫленӗ, сунара ҫӳреме юратнӑ.
Ҫар хатӗрӗсене эксперизӑна ӑсатнӑ. Ҫавӑн пек хатӗрсене ҫынсем хӑйсен кӑмӑлӗпе парсан вӗсене РФ Пуҫиле кодексӗн 222-мӗ статйипе айӑпламӗҫ.
Тӳрех палӑртар. Йӑлтах мар. Пӗр пайне.
Шупашкарти аэропортра юсав ӗҫӗсем пуҫланнӑ. Аэровокзалта пӗлтернӗ тӑрӑх, подряд организацийӗ реконструкцин малтанхи тапхӑрне пуҫӑннӑ. Паянхи куна илсен хатӗрленӳ ӗҫӗсем пыраҫҫӗ, ҫитес эрнере строительсем аэропорт ҫурчӗн пӗр пайне сӳтме тытӑнӗҫ.
Аэропортӑн паянхи аталанӑвӗ пирки сӑмах пуҫарнӑ май ҫакна илтерер: 2016 ҫулта «Шупашкарти халӑхсем хушшинчи аэропорт» тулли мар яваплӑ общество (вӑл «Аэрофьюэлз» компанисен ушкӑнне кӗрет) тата Чӑваш Ен Правительстви килӗшӳ тунӑ. Ун хыҫҫӑн «МАЧ» общество аэропорта тытса пырассине хӑй аллине илет, вӗҫевсен географине анлӑлатать, аэровокзал ҫуртне юсаса ҫӗнетет.
Авиапассажирсене турттарасси унтанпа икӗ хут ытла ӳснӗ, Шупашкартан самолётсем ҫӗршывӑн тӗрлӗ хулине вӗҫеҫҫӗ. Унччен хӑнӑхнӑ пек Мускавра Питӗре ҫеҫ мар. Сӑмахран, Ҫӗнӗ Уренгой, Минеральные Воды, хулисене.
Аэровокзала юсаса ҫӗнетнӗ хыҫҫӑн авиапассажирсене хӑтлӑрах та меллӗрех пулӗ.
Ҫурла уйӑхӗн 14-мӗшӗ, Пыл сӑпасӗ, Шупашкарта пурӑнакан 68 ҫулти хӗрарӑмшӑн инкекпе вӗҫленнӗ. Ҫак кун унӑн пурнӑҫӗ татӑлнӑ.
18 сехет те 40 минутра иртен-ҫӳрен хулари 9-мӗш Пилӗкҫуллӑх урамӗнчи 20-мӗш ҫурт ҫывӑхӗнче хӗрарӑм выртнине асӑрханӑ. Малтанах вӑл сывланӑ-ха.
Вырӑна васкавлӑ медпулӑшу ҫитнӗ. Унта реанимаци пулнӑ. Хӗрарӑма пульницӑна илсе кайнӑ. Анчах, шел те, тепӗр кунхине унӑн пурнӑҫӗ татӑлнӑ.
Следстви комитечӗ палӑртнӑ тӑрӑх, вӑл 3-мӗш хутран ӳкнӗ. Халӗ ӗҫ-пуҫа уҫӑмлатаҫҫӗ.
Раҫҫейре, ҫав шутра – Чӑваш Енре те, суйлав ҫывхарса пырать. Ҫав кунччен хваттер илсе пропискӑна улӑштараймарӑр-и? Унашкаллисем валли республикӑра 25 суйлав участокӗ ӗҫлӗ.
Кунашкал участоксенче килсӗр-ҫуртсӑр ҫынсем те сасӑлама пултараҫҫӗ. Ун пек суйлав участокӗсем кашни районта пӗрер пулӗҫ. Шупашкарти виҫӗ районта та ҫавӑн пек участоксен алӑкӗсем уҫӑ пулӗҫ.
Аса илтерер: кӑҫал кӗркунне ЧР Патшалӑх Канашӗн, РФ Патшалӑх Думин суйлавӗ пулӗ. Вӑл авӑн уйӑхӗн 17-19-мӗшӗсенче иртӗ.
Шупашкар хулинчи ҫамрӑк арҫын хӗрарӑма пула улталаннӑ.
29 ҫулти вӑйпитти ар ҫыхӑнӑвне укҫалла кӗме килӗшекенсен сайчӗ урлӑ хӗрарӑма чӗнсе илес тенӗ.
Анчах кӗтни кӑлӑхах пулнӑ — никам та килмен. Хӗрарӑма чӗнсе илме хӑтланса арҫын укҫа куҫарса янӑ. Ултавҫӑ капкӑнне ҫакланса вӑл 16 пин те 400 тенкӗсӗртӑрса юлнӑ.
Хӗрарӑм та килмен, укҫа та ҫухатнӑ арҫын хытах пӑшӑрханнӑ. Унтан вӑл йӗрке хуралҫисенчен пулӑшу ыйтас тенӗ. Весем патне вӑл ҫурла уйӑхӗн 14-мӗшӗнче ирхине персе ҫитнӗ, шар курни ҫинчен каласа кӑтартнӑ.
Ҫӗртме уйӑхӗн 30-мӗшӗнче ирхи 2 сехет те 27 минут та 20 ҫеккунтра «Байконур» космодромран чӑваш элемӗллӗ ракета тӗнче уҫлӑхне ҫӗкленнине эпир ҫав кунах пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер: «Союз-2» ракета-носитель тиев турттаракан «Прогресс МС-17» транспорт космос карапӗпе тӗнче уҫлӑхне хӑпарнӑ. Ракета ҫине Чӑваш Ен элемне тата Совет Союзӗн икӗ хут Геройне Андриян Николаева ӳкерсе хунӑ.
Шупашкар хулин кунӗ тӗлне вара республикӑн тӗп хулинче ракетӑн копине вырнаҫтарнӑ. Пилӗк метрлӑ тӑршшӗ, вӗрсе карӑнтарса тунӑ «Союз-2» ракетӑна Николаев ячӗллӗ паркра вырнаҫтарнӑ.
Республикӑра кӑшӑлвируспа чирлекенсем нумайланса пыраҫҫӗ. Ҫурлан 13-мӗшӗнче, ӗнер, ҫак вируса сарӑлма парас мар енӗпе ӗҫлекен оперштаб ларӑвӗ иртнӗ. Унта лару-тӑрӑва тишкерсе кӑшӑлвируспа чирлӗ ҫынсем валли койкӑсене нумайлатма йышӑннӑ.
ЧР сывлӑх сыхлавӗн министрӗн ҫумӗ Алексей Кизилов пӗлтернӗ тӑрах, хальхи вӑхӑтра республикӑра чирлисем валли 2857 койка пур. Шалти резервсемпе усӑ курса хушма койкӑсем хатӗрленӗ: Шупашкарта – 54 /Ветерансен госпиталӗнче – 40/, Ҫӗнӗ Шупашкарта 35 койка.
Палӑртмалла: юлашки вӑхӑтра кашӑлвирусран вилекенсем нумайланнӑ. Ӗнер 8 ҫыннӑн пурнӑҫӗ татӑлнӑ.
Шупашкар хула пуҫлӑхӗ пулнӑ Леонид Черкесова тата хула администрацийӗн ертӳҫине Алексей Ладыкова награда парасси пирки ЧР Элтеперӗ Олег Николаев хушу алӑ пуснӑ.
РФ Патшалӑх Думин депутаче Леонид Черкесов «Чӑваш Республики умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫемшӗн» ордена тивӗҫнӗ. Алексей Ладыков вара «Чӑваш Республики умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫемшӗн» орден медальне илме тивӗҫ пулнӑ.
Ҫавӑн пекех Шупашкар хулин пуҫлӑхӗ пулнӑ Евгений Кадышев, хула администрацийӗн пуҫлӑхӗн ЖКХ енӗпе ӗҫлекен ҫумӗ Герман Александров наградӑна тивӗҫнӗ.
Ҫурла уйӑхӗн 12-мӗшӗнче каҫхине Хӗрлӗ Чутайра йывӑҫ ҫурт ҫуннӑ. Шел те, унта ҫыннӑн пурнӑҫӗ татӑлнӑ. Вӑл ҫурт хуҫин ывӑлӗ пулнӑ.
Ҫаван пекех ӗнер Шупашкарта пушар сӳнтернӗ. Мир проспектӗнчи 26-мӗш ҫуртра хваттер ҫуннӑ. Асӑрханмасӑр пирус туртнӑран балкон ҫунса кайнӑ. Хулари Социализм урамӗнчи 2-мӗш ҫуртра та пушар тухнӑ. Унта ҫурт умӗ ҫуннӑ.
Палӑртмалла: ҫулталӑк пуҫланнӑранпа республикӑра 1052 пушар пулнӑ. Вӗсенче 63 ҫыннӑн пурнӑҫӗ татӑлнӑ, 55 ҫын аманнӑ.
-0.7 °C