Хӗрлӗ Чутайӗнчи истори ҫуртне юсаса ҫӗнетме палӑртнӑ. Икӗ хутлӑ йывӑҫ шкул ҫуртне реставрацилессин проекчӗ патшалӑх экспертизи витӗр тухнӑ. Ӑна Пӗрлехи патшалӑх реестрӗнче пӗлтӗрхи раштав уйӑхӗн 13-мӗшӗнче регистрациленӗ.
Культура эткерлӗхӗн объекчӗн адресӗ – Хӗрлӗ Чутайӗнчи Совет урамӗнчи 5б ҫурт.
Вӑл ҫурт XIX ӗмӗр вӗҫӗнче – XX ӗмӗр пуҫламӑшӗнче хӑпартса лартнӑ общество ҫурт-йӗрӗн паха тӗслӗхӗ шутланать. Хальхи вӑхӑтра икӗ хутлӑ ҫуртпа усӑ курмаҫҫӗ.
Реставраци вӑхӑтӗнче ҫурта юсаса ҫӗнетӗҫ, анчах унӑн малтанхи сӑнне упраса хӑварӗҫ.
Шупашкарти Арбитраж сучӗн ҫуртне тӗпрен юсасшӑн. Ҫав ҫурт хулари Ленин проспектӗнчи 4-мӗш ҫуртра вырнаҫнӑ. Вӑл республика пӗлтерӗшлӗ культура эткерлӗхӗн объекчӗ шутланать. Реставраципе ҫыхӑннӑ ӗҫсем нумаях пулмасть патшалӑх экспертизи витӗр тухнӑ.
Тӑватӑ хутлӑ кирпӗч ҫурта 1954 ҫулта хӑпартнӑ. Малтан ӑна Электроаппаратура завочӗн общежитийӗ тесе тунӑ. Проект авторӗ – паллӑ чӑваш архитекторӗ Феофан Сергеев.
Чӑваш Енӗн Арбитраж сучӗ ҫав ҫуртра 1991 ҫултанпа ӗҫлет. Ун валли хӑй вӑхӑтӗнче шалти планировкӑна тата кӗмелли алӑка улӑштарнӑ.
Ҫӗнӗ Шупашкарта пӗр талӑкра икӗ хваттер алӑкне чӗртсе янӑ. Пушар пилӗк хутлӑ ҫуртсенче пулнӑ.
Нарӑс уйӑхӗн 5-мӗшӗнче, ирхи 5 сехетре, Семёнов урамӗнчи 39-мӗш ҫуртӑн 4-мӗш подъездӗнчи 5-мӗш хутри алӑка чӗтсе янӑ. Пушара ҫӑлавҫӑсем киличчен сӳнтерме ӗлкӗрнӗ. Ҫав кун каҫхи 17 сехет тӗлӗнче Терешкова урамӗнчи 7-мӗш ҫуртри алӑка чӗртсе янӑ.
Икӗ эрне каялла Шупашкарти нумай хваттерлӗ ҫуртсене чӗртсе янӑ. Ун чухне Лебедев урамӗнчи 3-мӗш ҫуррти хваттерсенчен пӗрин алӑкне тата Трактор тӑвакансен проспектӗнчи 48-мӗш ҫуртра урая шар кӑтартнӑ.
Чӗнтӗрлӗ хашаксемлӗ, пӗтнӗк тӗслӗ стенасемлӗ авалхи йывӑҫ ҫурта Заозерье ялӗнче ытти ҫуртсенчен тӳрех уйӑрса илӗн. Тахҫан ӗлӗк вӑл Устина Роскова купца майрин пулнӑ — хӗрарӑм шавлӑ та ҫынсем йышлӑ пурӑнакан ялта шушкӑ сутса пуйнӑ.
Ҫурт 19-мӗш ӗмӗрте
Ку ял хӑй ӗлӗк Салтыков-Щедрин амӑшӗн пулнӑ, ҫыравҫӑ ун пирки хӑйӗн «Пошехонская старина» хайлавӗнче асӑнни те пур. 18-мӗш ӗмӗрте сала пирки япӑх ят ҫӳренӗ. Ку шӑпах та ялта хупахсем йышлӑ пулнипе ҫыхӑннӑ.
Заозерьери суту-илӳ речӗсемпе купса ҫурчӗсенчен сыхланса юлнӑ пайӗ.
Кунсӑр пуҫне кунта тимӗрҫӗ лаҫҫисем ӗҫленӗ, тир-сӑран савучӗ пулнӑ. Вырӑнтисенчен нумайӑшӗ суту-илӳпе ӗҫленӗ: вырӑнти халӑхран пир туяннӑ та ӑна каярахпа ярмӑрккӑсенче сутнӑ. Майӗпен вӗсем валли ят та тупӑннӑ — маяксем.
Алена Петухова шӑпах ҫакӑнта ҫуралнӑ та. Ун чухне кунта колхоз та ӗҫленӗ, чӗнтӗрлӗ ҫурт ун аллинче пулнӑ — кунта колхоз кантурӗ вырнаҫнӑ.
Ҫӑмӑллӑхпа паракан ял хуҫалӑх ипотекипе усӑ куракансен пирвайхи взноса унчченхи пек 30 процент тӳлемелле мар, 20 процент ҫеҫ кирлӗ.
Ҫӑмӑллӑхлӑ программа ҫӗршывӗпех пурнӑҫланать. Пирӗн тӑрӑхра пурӑнакансем те ун пек майпа 2020 ҫултанпа усӑ курма пултараҫҫӗ. Ҫав вӑхӑтра 1500 ҫемье хӑйӗн ҫурт-йӗр условине лайӑхлатма пултарнӑ. Ҫемьсем вӑтамран 3,5 миллион тенкӗ кредит илнӗ. Чи пысӑк кредит виҫи — 12 миллион тенкӗ.
Ҫӑмӑллӑхлӑ ипотека ставки ҫӗршывра 3 процентпа танлашать пулсан, Чӑваш Енре пурӑнакансенчен хӑшӗсен унран та сахалрах тӳлемелле. Сӑмахран, ятарлӑ ҫар операцине хутшӑнакансен ҫемйисен, нумай ачаллисен, ялти ҫамрӑк специалистсен — 0,1 процент; агропромышленность комплексӗнче тӑрӑшакансен — 0,5 пооцент.
Ҫӗнӗ Шупашкарти общежитисенчен пӗри ишӗлме тытӑннӑ. Кун пирки унта сакӑр ҫул пурӑнакан хӗрарӑм тӗнче тетелӗнче виҫӗ видео вырнаҫтарнӑ. Вӑл ҫӗршыв Президенчӗ Владимир Путин тӳрӗ эфир ирттернӗ чухне ҫыру та ҫырса янӑ. Ҫурт маччи тата кирпӗч стенасем ишӗлеҫҫӗ, стенасем кӑвакарса ларнӑ, электропӑралук япӑхса кайнӑ иккен. Тӗрлӗ инстанцие ҫӑхавланин усси пулман-мӗн.
Асӑннӑ ҫуртпа ҫыхӑннӑ лару-тӑрӑва Раҫҫей Следстви комитечӗн председателӗ Александр Бастрыкин тӗрӗслесе тӑрӗ.
ЧР Элтеперӗ иртнӗ ҫул вӗҫӗнче тӳрӗ лини ирттернӗ вӑхӑтра Ҫӗнӗ Шупашкарти Совет урамӗнчи 20-мӗш ҫуртра пурӑнакансем ыйту янӑ. Вӗсен ҫурт стени ҫурӑлса кайнӑ. Ҫынсем управляющи компанипе кӗрешсе ывӑннӑ-мӗн. Вӗсем хӑйсен укҫипе экспертиза тутарнӑ. «Ҫурт ҫынсемпе пӗрле йӑтӑнса анасса кӗтеҫҫӗ-и?» - тенӗ унта пурӑнакансем.
Республикӑри патшалӑх ҫурт-йӗр инспекцийӗ ку ыйтӑва сӑнаса тӑрать. Ҫурт – общежити, ӑна 1967 ҫулта хута янӑ. Унта пӗтӗмпе 161 хваттер. Раштавӑн 22-мӗшӗнче лару иртмелле пулнӑ. Унта ҫурта авариллисен йышне кӗртмелле пулнӑ. Анчах «Никама пӑхӑнман экспертиза» организаци тунӑ отчетра кирлӗ даннӑйсем ҫук-мӗн. Ҫавӑнпа ларӑва куҫарма йышӑннӑ. Хӑҫана хальлӗхе паллӑ мар.
Ӗнер Шупашкарти «Университет-2» микрорайон пӗр вӑхӑтлӑха ҫутӑсӑр тӑрса юлнӑ. Ҫутта унти ҫуртсенче 17 сехет те 40 минутра сӳнтернӗ. Малтанласа пӗлтернӗ тӑрӑх, Лукин тата Миначев урамӗсенчи нумай хваттерлӗ 12-14 ҫурт ҫутӑсӑр тӑрса юлнӑ.
Сӑмах май каласан, асӑннӑ ҫуртсенчен чылайӑшӗнче уйрӑм газ кӑмакисем вырнаҫтарнӑ, вӗсем вара ҫутӑсӑр ӗҫлемеҫҫӗ. Апла пулсан, ҫутӑ сӳнсен хватерсенче ӑшӑ та пулмасть.
Росреестрӑн Чӑваш Енри упарвленийӗнче чи йӳнӗ хваттерпе чи хаклӑ хваттер хакне пӗлтернӗ.
2023 ҫулта пӗри 1 пин тенкӗпе хваттер туяннӑ. Куславккари 45 тӑваткал метрлӑ хваттере ҫав хакпа сутса яни ҫинчен регистрациленӗ.
Чи хаклӑ хваттере Шупашкарта сутса янӑ. 280 ытла тӑваткал метр лаптӑклӑ хваттере 43 миллион тенкӗпе сутса янӑ. Ҫав пурлӑх амӑшӗн пулнӑ. Ӑна ывӑлӗ сутнӑ.
Ӗнер, раштав уйӑхӗн 14-мӗшӗнче, Ҫӗнӗ Шупашкарти общежитисенчен пӗринче пушар тухнӑ. Инкеклӗ ӗҫсен министерствин ӗҫченӗсем унта пурӑнакан виҫӗ ҫынна пулӑшнӑ.
Спутник-хулари Советски урамри 9-мӗш ҫуртра пушар кӑнтӑрла тухнӑ. Виҫӗ ҫынна: арҫынпа икӗ хӗрарӑма – эвакуаци ҫулӗпе тухма май килмен. Пушар тӑххӑрмӗш хутри секцисенчен пӗринчи пушӑ пӳлӗмре алхаснӑ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (11.10.2024 15:00) сайра пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 759 - 761 мм, 3 - 5 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 3-5 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Вдовина Ираида Григорьевна, паллӑ чӑваш юрӑҫи ҫуралнӑ. | ||
| Пушкай Леонид Иванович, чӑваш сӑвӑҫи, драматургӗ ҫуралнӑ. | ||
| Афанасьев Алексей Андриянович, чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи, тӑлмачӗ ҫуралнӑ. | ||
| Виталий Енӗш, чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи, тӑлмачӗ ҫуралнӑ. | ||
| Исаева Людмила Сергеевна, сӑвӑҫ, тӑлмач ҫуралнӑ. | ||
| Краснов-Асли Василий Иванович, чӑваш ҫыравҫи ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ. | ||
| Василий Краснов-Асли, чӑваш ҫыравҫи ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ. | ||
| Романов Борис Александрович, чӑваш сӑвӑҫи вилнӗ. | ||
| Чӑваш АССРӗ вырӑнне Чӑваш Совет Социаллӑ Республики пулса тӑнӑ. | ||
Пулӑм хуш... |