Ҫӗрпӳре 27 ҫулти хӗр ҫухалнӑ. Ӑна халӗ нимеҫӗсемпе (волонтерсемпе) полицейскисем шыраҫҫӗ. Хӑшӗ-пӗри каланӑ тӑрӑх, хӗр Шупашкарта пулма пултарать.

1990 ҫулта ҫуралнӑ Анна Николаевна Одинцова юпа уйӑхӗн 17-мӗшӗнче килтен тухса кайнӑ та таврӑнман. Вӑл 178 сантиметр ҫӳллӗш, ҫӳҫӗ тӗттӗмрех, куҫӗ кӑвак тӗслӗ. Килтен кайнӑ кун Анна чӗркуҫҫирен ҫӳллӗрех хура пальто, хура юбка, хӗрлӗ сарӑ тӗслӗ сӑран атӑ тӑхӑннӑ пулнӑ.

Нимеҫӗсен шухӑшӗпе, хӗр Шупашкара пулма пултарать. Ахӑртнех, ӑна медицина пулӑшӑвӗ кирлӗ. ЧР ШӖМӗн пресс-служби хыпарланӑ тарӑх, хӗр пӗрре мар ҫухалнӑ, кайран хӑйех тупӑннӑ.

Аннӑна курнӑ тӑк 02 е 102 номерпе шӑнкӑравласа пӗлтерӗр.

Ҫак кунсенче РФ премьер-министрӗ Дмитрий Медведев хушу алӑ пуснӑ. Унта палӑртнӑ тӑрӑх, Чӑваш Ене 3,6 миллион ытла тенкӗ килӗ. Ку укҫапа ача-пӑча тата пукане театрӗсене пулӑшӗҫ.

Федераци хыснинчен уйӑрнӑ кунашкал субсидие Раҫҫейри 73 регион тивӗҫӗ. Театрсене пулӑшас тӗллевпе хыснаран пӗтӗмпе 220 миллион тенкӗ уйӑрӗҫ. Палӑртмалла: регионсем ача-пӑча тата пукане театрӗсене атлантармашкӑн паракан субсидие пӗрремӗш хут илеҫҫӗ.

Атӑлҫи федераци округӗнче чи пысӑк субсиди Самар облаҫне — 15,4 миллион тенкӗ — лекӗ. Тутарстана — 8,7 миллион тенкӗ, Сарӑту облаҫне — 7,5 миллион тенкӗ, Пушкӑртстана — 7,4 миллион тенкӗ. Мари, Мӑкшӑ, Удмурт республикисем чи пӗчӗк субсидие тивӗҫӗҫ.

Шупашкарта арӑмӗпе упӑшки ҫухални пирки сайтра нумаях пулмасть пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер: иртнӗ эрнере, юпа уйӑхӗн 18-мӗшӗнче, вӗсем ачине ача пахчине илсе кайнӑ та хӑйсем ҫухалнӑ. Полици вӗсене шырама тытӑннӑ. Тӑванӗсенчен, пӗлӗшӗсенчен ыйтса пӗлнӗ. Юпа уйӑхӗн 22-мӗшӗнче ведомство сайтӗнче вӗсен сӑнӳкерчӗкне вырнаҫтарнӑ.

31 ҫулти арҫынпа 36-ри хӗрарӑма тепӗр кунхине тупнӑ. Вӗсем ачине ача пахчине леҫсен урамра такампа паллашнӑ та ун хыҫҫӑн утнӑ-мӗн. Ҫавӑнтанпа вӗсен телефонӗ сӳннӗ. Полицейскисем ҫав ҫынна тупса унӑн хваттерне кайнӑ. Ҫавӑнтах арӑмӗпе упӑшки пулнӑ. Хайхискерсем хӑйсене шырани пирки шухӑшламан та. Хӗрарӑмӑн пичӗ-куҫӗ кӑн-кӑвак пулнӑран ӑна пульницӑна илсе кайнӑ.

Арӑмӗпе упӑшки ҫав палламан ҫын патӗнче мӗн тунӑ? Хӗрарӑмӑн мӗншӗн пичӗ кӑвак? Ҫакна полицейскисем уҫӑмлатӗҫ.

Паян Вӑрнар районӗнче Чӑваш Енри мӗнпур Гостехнадзор уйрӑмӗсен ертӳҫисем пухӑннӑ. Вӗсене республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура ҫӗнӗ машинӑсен уҫҫисене панӑ.

«Ял-хуҫалӑх техники юсавлӑ пулни сирӗнтен пӗтӗмпех килет. Хӑрушсӑрлӑх малти вырӑнта яланах тӑмалла. Юсавсӑр техника айӑпне пула ҫемьесен хӑйсен кил ӑшшин пуҫлӑхӗсене вӑхӑтсӑр ҫухатма юрамасть. Ҫакӑ сире шанса панӑ ӗҫе, тӳрӗ кӑмӑлтан пурнӑҫланинчен килет», — тенӗ вӑл.

Чӑваш Республикинче Гостехнадзорта 24 пин ытла техникӑна шута илнӗ. Инспекторсем кулленех машина-тракторсене тӗрӗслесе тӑраҫҫӗ, специалистсемпе профилактика ӗҫӗсене йӗркелеҫҫӗ. Тӗрӗслев витӗр тухман техникӑна ҫула кӑларма чараҫҫӗ, кӑлтӑк палӑртсан вӗсене ҫийӗнчех пӗтерме хушаҫҫӗ.

Паян Чӑваш Енре право йӗркине тивӗҫтерессипе ӗҫлекен координаци канашлӑвӗ иртнӗ.

Ларура ют ҫӗршывсенчи ҫынсем РФ гражданинӗ ята илмесӗрех саккунсӑр майпа ӗҫление тӗплӗн сӳтсе явнӑ, йӗрке тумалли мерӑсене тишкернӗ.

ЧР Шалти ӗҫсен министерствин миграци ыйтӑвӗсемпе тимлекен управленийӗн пуҫлӑхӗ Юрий Митрафанов кӑҫалхи юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне республикӑра ют ҫӗршывран килнӗ 6 474 ҫынна учета илнине пӗлтернӗ. Вӗсенчен ытларахӑшӗ — Украинӑран, Узбекистанран, Таджикистанран, Арменирен, Азербайджанран, Туркменистанран, Молдовинчен.

Йывӑрлӑх кӑларса тӑратакан ыйтусенчен пӗри – халӑх вырӑс чӗлхине пӗлменни тенӗ докладҫӑ.

Канашлура хальхи вӑхӑтра туса ирттермелли тата татса памалли ӗҫсене палӑртнӑ.

Чӑваш Енре 1940 ҫулта ҫуралнӑ ҫынна шыраҫҫӗ. Вӑл пӗр эрне каяллах ҫыхӑнӑва тухман.

Петр Осипович Павлова «Чӑваш Енри Лиза Алерт» шырав организацийӗ те шырать. Юпа уйӑхӗн 12-мӗшӗнче12 сехетре вӑл килӗнчен, Красноармейски районӗнчи Ҫырмапуҫран, тухса кайнӑ. Унтанпа ӑна никам та курман.

Ватӑ арҫын ӑс-тӑн арпашӑнса кайнипе нушаланать. Вӑл 170 сантиметр ҫӳллӗш, начаркка, куҫӑ кӑвак, ҫӳҫӗ тӗттӗм, вырӑнӑн-вырӑнӑн шуралнӑ. Хӑй сарӑ хӗрлӗ тӗслӗ калпак, кӑвак куртка, ҫавӑн тӗслех джинс шӑлавар, ҫӑматӑ, калуш тӑхӑннӑ пулнӑ.

Петр Павлова курнӑ тӑк ҫак телефонпа ҫыхӑнма ыйтаҫҫӗ: 8-800-700-54-52 (талӑкӗпех ӗҫлет тата Раҫҫейре тӳлевсӗр шӑнкӑрав) е 02, 102.

Паян Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев, Айӑплава пурнӑҫа кӗртессмпе ӗҫлекен федераци службин пуҫлӑхӗн ҫумӗн тивӗҫне пурнӑҫлакан Валерий Балан Лапсарта тӑвакан следстви изоляторӗнче пулнӑ. Ҫав учреждение ҫӗнӗрен туса лартнӑ, ӗҫсене вӗҫленӗпе пӗрех. Унта харӑсах пӗр 500 ҫын вырнаҫӗ.

Строительство ӗҫӗсемпе паллашнӑ хыҫҫӑн ҫӗнӗ изоляторӑн ҫуртӗнче канашлу ирттернӗ. Унта пакунлисем йышлӑн хутшӑннӑ: Айӑплава пурнӑҫа кӗртессипе ӗҫлекен федераци службин республикӑри управленийӗн пуҫлӑхӗ Александр Робота, Чӑваш Енӗн шалти ӗҫсен министрӗ Сергей Неяскин, республикӑн прокурорӗ Василий Пословский, Федерацин хӑрушсӑрлӑх службин республикӑри управленийӗн пуҫлӑхӗ Сергей Софронов, РФ Следстви комитечӗн республикӑри управленийӗн пуҫлӑхӗн пӗрремӗш ҫумӗ Анатолий Митин.

Лапсартине хута ярсан Шупашкарти К. Иванов урамӗнчи 1648 ҫулта тунине киввине хупӗҫ.

Айӑплава пурнӑҫа кӗртессипе ӗҫлекен федераци службин Чӑваш Енри управленийӗн юсанмалли 4-мӗш инспекцийӗнче айӑплава ирттерекенсем Пӗтӗм тӗнчери дистанци олимпиадине хутшӑннӑ.

Унта колонин вӗренӳпе консультаци пунктӗнче вӗренекенсем хӑйсен пӗлӗвне тӗрӗсленӗ. Вӗсем хӑйсен ӑс-тӑнне тӗрӗс ӑслӑлӑхсенче тӗрӗсленӗ.

Айӑплава пурнӑҫа кӗртессипе ӗҫлекен федераци службин Чӑваш Енри управленийӗн пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх, асӑннӑ колонири вӗренӳпе консультаци пунктӗнче вӗренекенсем предмет конкурсӗсене: олимпиадӑсене, викторинӑсене — ҫулсерен хутшӑнаҫҫӗ.

Ӗнер математикӑпа тата физикӑпа олимпиада иртнӗ. Ӑна «Инфоурок» пӗтӗм тӗнчери дистанци олимпиадине йӗркеленӗ май пуҫарнӑ. Кӑҫалхи проекта 7-12-мӗш классенче вӗренекен 12 ҫын хутшӑннӑ.

Тӗлпулу саманчӗ

Шупашкартан тӳрех Китая вӗҫме май пулӗ. Ҫапла пӗлтерет Шупашкар хула администрацийӗн сайчӗ. Тӳре-шара Китайри Аньхой провинцийӗнчи усламҫӑсемпе тата элчисемпе тӗл пулнӑ. Унта тӳрех темиҫе тытӑмра килӗштерсе ӗҫлесси пирки калаҫнӑ: туризмра, асиасообщенире, электричество транспортне аталантарассинче тата ыттинче.

Тӗлпулура Шупашкартан Аньцина самолет вӗҫтерме пуҫласси пирки калаҫса татӑлнӑ. Ҫапла майпа икӗ хула тата ҫывӑхланӗ, ӗҫсем те ҫӑмӑллӑнах пурнӑҫланса пырӗҫ. Сӑмах май, пӗлтӗр Шупашкар Аньхой провинцийӗпе туслӑ ҫыхӑну йӗркеленӗ.

Палӑртмалла: хальлӗхе Китая Хусантан та, Чулхуларан та вӗҫме пулмасть.

Николай Муратов

Чӑваш Енӗн Культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗсен министерстви хӑйне пӑхӑнакан учрежденисен ертӳҫисене суйламалли конкурс ирттернӗ. Ҫавсен шутӗнче К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗ, Чӑваш Республикин хальхи вӑхӑтри историйӗ патшалӑх архивӗ, Культура эткерлӗхне упрассипе ӗҫлекен патшалӑх центрӗ пур. Вӗсенчен кашни валлиех министерство пуҫлӑхсем шыранӑ, анчах пӗрин валли те палӑртма май килмен.

Рита Кириллова журналист Фейсбукра пӗлтернӗ тӑрӑх, малтанхи иккӗшӗ валли пӗрер ҫын ҫеҫ конкурса хутшӑннӑ, культура эткерлӗхне упракан центр ертӳҫине ларма вара пӗр ҫын та ӑнтӑлман.

Рита Кириллова шухӑшӗпе культура отраслӗнчи «зубрсене» (вырӑс чӗлхинче ку сӑмахпа пысӑк шайри специалиста хакланӑ чух усӑ кураҫҫӗ) кӑларса яраҫҫӗ те унта ӑнтӑлакансем пуласси иккӗленӳллӗ. Пысӑк шайри специалистсен хушшинче журналист Николай Муратов (вӑл Культура эткерлӗхне упрассипе ӗҫлекен патшалӑх центрӗн пуҫлӑхӗнче ӗҫленӗ) тата Наталья Фошина (Республикӑри халӑх пултарулӑхӗн тата культура керменӗн пуҫлӑхӗнче тӑрӑшнӑ) ячӗсене асӑннӑ.