Кӑрлач уйӑхӗн 13-мӗшӗнче пичет ӗҫченӗсем професси уявне палӑртнине, вӗсене республика ертӳҫи Михаил Игнатьев саламланине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Калем ӑстисене, радиопа телевиденире, пичетӗн ытти органӗнче ӗҫлекенсене, ветерансене республика прокурорӗ Василий Пословский та саламланӑ. Вӑл ырӑ сунса ҫырнине прокуратура хайӗн сайтӗнче вырнаҫтарнӑ.

Пичет отраслӗнче ӗҫлекенсене надзор органӗн ертӳҫи пӗрлехи информаци пӗрлӗхне йӗркелекенсем тата пулса иртекен пулӑмсене вӑхӑтра ҫутатакансем тата тишкерекенсем, объективлӑ хак паракансем тесе хакланӑ. Журналистсене прокуратура органӗсен ӗҫне ҫутатнӑшӑн тав тунӑ.

Кӑрлачӑн 13-мӗшӗнче Раҫҫей пичет кунӗ пулчӗ. Ҫак уйӑхӑн виҫҫӗмӗш вырсарни кунӗнче вара — Чӑваш пичечӗн кунӗ. Пичет отраслӗнче тӑрӑшакансен уявне кӑҫал кӑрлачӑн 19-мӗшӗнче, 14 сехетре, Шупашкарти Ухсай ячӗллӗ культура керменӗнче ирттерӗҫ.

Чӑваш Енӗн Физкультурӑпа спорт шкулӗн лаша спорчӗн шкулӗ валли тӑватӑ лаша туяннӑ. Ун валли пӗр миллиона яхӑн тенкӗ тӑкакланӑ. Укҫана республика хыснинчен уйӑрнӑ.

Голштин ӑрачӗллӗ «Ваттерлоо» тата «Фалькор» икӗ ӑйӑр, ҫурма ӑратлӑ «Проф де Стенд» кастарнӑ ӑйӑр тата тракен ӑрачӗллӗ «Мечта поэта» (чӑв. Поэт ӗмӗчӗ) кӗсре туяннӑ. Халӗ вӗсем тренерсем ӗҫлӗҫ. Лашасене турнирта тепӗр 1,5—2 ҫултан ҫеҫ курма май килӗ.

Паянхи кун лаша спорт шкулӗнче 20 ҫултан аслӑрах лашасемпе тренировка ирттерҫҫӗ. Ҫавӑнпа та унтисем янаварсемшӗн питӗ савӑннӑ.

Ҫывӑх вӑхӑтра шкул лашасене аякри турнирсене илсе каймашкӑн ятарлӑ транспорт туянасшӑн. Ун валли республика хыснинче 6,7 миллион тенкӗ пӑхса хӑварнӑ.

Паян Чӑваш Ен прокуратури професси уявне халалласа савӑнӑҫлӑ уяв ирттернӗ. Унта хутшӑннӑ Михаил Игнатьев Элтепер «тивӗҫлӗ ӗҫлесе пынине асӑннӑ» тесе пӗлтерет регион пуҫлӑхӗн пресс-служби. «Влаҫ органӗсем прокуратурӑпа пӗрле алла-аллӑн тата тухӑҫлӑ ӗҫлени правӑпа ҫыхӑннӑ тӑнӑҫлӑха, экономика аталанӑвне, Чӑваш Республикинче пурӑнакансен пурнӑҫ шайӗпе пахалӑхне лайӑхлатассине тивӗҫтерме пулӑшасси пирки каламасӑрах паллӑ, нимӗнле иккӗленӳ те ҫуралмасть», — тенӗ иккен Элтепер.

Чӑваш Республикин прокурорӗ Василий Пословский ӗҫтешӗсене тав тунӑ, професси уявпе саламланӑ, ҫулталӑк пӗтӗмлетӗвӗпе кӗскен паллаштарнӑ. Прокуратура саккунлӑха, право йӗркине ҫирӗплетессине пысӑк тӳпе хывнине палӑртнӑ.

Cap.ru порталти сӑн ӳкерчӗк

«Шупашкарти троллейбус управленийӗ» муниципалитетӑн унитарлӑ предприятийӗ Чӑваш Енӗн Финанс министерствинчен укҫа шыраса илесшӗн. Ҫакна тума вӑл пулӑшакана шырать.

Троллейбус хуҫисем министерствӑна ҫӑмӑллӑхлӑ категорие турттарнишӗн саплаштарма хистесшӗн. Ҫак ӗҫе тума пулӑшакана вӑл уҫӑ конкурс ирттерсе шырать. Ырӑ тӑваканпа предприяти парӑма шыраса илнӗ хыҫҫӑн татӑласшӑн.

Контрактӑн малтанхи хакӗ — 12,7 миллион тенкӗ.

Пӗлтерӗве троллейбус управленийӗ патшалӑх нуши валли туянассине пӗлтерекен сайтра вырнаҫтарнӑ. Укҫана шыраса илессине управлени 2021 ҫулхи кӑрлачӑн 31-мӗшӗччен кӗтме хатӗр.

Маларах Чӑваш халӑх сайчӗ троллейбусри хак ӳсессине пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер, «Троллейбуспа ҫӳренӗшӗн укҫан тата пӗрлехи транспорт карттипе тӳленӗ май хаксене пӗрер тенкӗ хӑпартасшӑн эпир. Уйӑхлӑх ҫӳрев билечӗн хакне вара 50 тенкӗ ӳстересшӗн», — тенӗччӗ Шупашкарти троллейбус управленийӗн директорӗ Александр Каныгин.

Ӗнер, кӑрлач уйӑхӗн 10-мӗшӗнче, Чӑваш Эн Элтеперӗ Михаил Игнатьев Раҫҫейри Ачасен хорӗпе иртнӗ уйӑх вӗҫӗнче РФ Патшалӑх Канашӗнче концертпа пулнӑ ачасемпе чей сӗтел хушшинче тӗл пулнӑ. Унта ҫавӑн пекех икӗ ведомство ертӳҫи: вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министрӗ Юрий Исаев тата культура министрӗ Константин Яковлев — пулнӑ.

Регион пуҫлӑхӗ пултаруллӑ ачасене ырланӑ, вӗсен сасси чун-чӗрене ҫӗклентерсе янине пӗлтернӗ. Ҫапла хыпарлать ЧР Элтеперӗн пресс-служби. Сӑмах май, раштавӑн 27-мӗшӗнчи Мускаври концерта ҫӗршыв Президенчӗ Владимир Путин та хутшӑннӑ, хорпа темиҫе саслӑн тӗрлӗ юрӑ шӑрантаракан маттур ачасене алӑ ҫупса тав тунӑ.

Пирӗн республикӑран хор йышӗнче Шупашкарти Федор Лукин ячӗллӗ ача-пӑча музыка шкулӗнче вӗренекен сакӑр, Комсомольскинчи тата Ҫӗнӗ Шупашкарти пӗршер ача пулнӑ.

Чӑваш Енре пӗлтӗр, унчченхи ҫулпа танлаштарсан, 128% ытларах эрех-ликер туса кӑларнӑ. Специалистсем ӑнлантарнӑ тӑрӑх, ҫакӑ Шупашкарти тата Етӗрнери спирт савучӗсем ҫӗнӗрен ӗҫлеме пуҫланипе ҫыхӑннӑ.

Иртнӗ ҫулта республикӑри предприятисем сутлӑха 560 пин декалитр алкоголь шӗвекӗ кӑларнӑ. Ҫапла майпа эрех продукцийӗ туса кӑларнӑран республика бюджетне хушма 222,7 миллион тенкӗ кӗнӗ.

Палӑртса хӑвармалла, пӗлтӗрхи пуш уйӑхӗнче Етӗрнери спирт савутне юсаса ҫӗнетнӗ хыҫҫӑн тепӗр хутчен ӗҫлеттерсе янӑ. Ку кӑна та мар, производствӑна йӗркелени 90 ҫынна ӗҫпе тивӗҫтерме май панӑ. Шупашкарти эрех-ликер савучӗ вара пӗлтӗрхи утӑ уйӑхӗн 12-мӗшӗнче ӗҫлеме тытӑннӑ. Паянхи кун ку предприятире 140 ҫын вӑй хурать.

Кӑрлач уйӑхӗн 5-мӗшӗнче «Улатӑр – Канаш» маршрутпа ҫӳрекен пуйӑс машинисчӗ полицие шӑнкӑравланӑ. Вӑл чукун ҫул тӑрӑх, Улатӑр районӗнчи Алтышево тата Атрать ялӗсен хушшинче, шортик тата майка ҫеҫ тӑхӑннӑ арҫын утнине пӗлтернӗ.

Полицейскисем вырӑна тӳрех ҫитнӗ. Анчах унта никама та тупайман. Пакунлисемпе ҫӑлавҫӑсем вӑрманта та, юханшыв хӗрринче те шыранӑ. Юнашар ялсенче пурӑнакансем те айккинче юлман – аялти тум вӗҫҫӗн утакан ҫынна шыранӑ.

Темиҫе сехетрен ҫав арҫын камево пулнине палӑртнӑ. Вӑл Атрать поселокӗнче пурӑнакан 23 ҫулти каччӑ пулнӑ. Хайхискер тусӗ патӗнче хӑнара пулнӑ, эрех ӗҫнӗ хыҫҫӑн киле кайма тухнӑ. Вӑл вӑрман хӗррипе темиҫе ҫухрӑм утнӑ, унтан ҫула май машинӑна ларса киле ҫитнӗ. Ирхине вара Мускав облаҫне ларса кайнӑ. Вӑл вахта мелӗпе ӗҫлет-мӗн. Халӗ унӑн сывлӑхӗ хӑрушлӑхра мар.

Александр Каратев кӑҫал ҫулла темиҫе уйӑхлӑха савнипе вӑрҫӑнса кайнӑ. Хайхискер «Давай, поженимся» кӑларӑма заявка янӑ. Ӑна унта ӳкерӗнме 2-3 уйӑх чӗннӗ. Раштав уйӑхӗнче Саша тинех килӗшнӗ.

Пирӗн ентешӗн Питӗрти, Челепири арҫынсемпе тупӑшма тивнӗ. Анчах савни пӑхма килнӗ хӗрарӑм Сашӑна суйланӑ. Вӑл кӑларӑмра купӑс каласа, ташласа тӗлӗнтернӗ.

Александр Лариса Гузеевӑпа, Роза Сябитовӑпа куҫа-куҫӑн курса калаҫнӑ. «Кӑларӑмра чылай япалана ҫавӑрттарса хураҫҫӗ. Тӗслӗхрен, унчченхи хутшӑнусене тата хӗртен уйрӑлнине ытлашши вӑйлӑ «хитрелетрӗҫ». Халӗ савни умӗнче те аван мар», - тенӗ Саша. Ара, вӗсем мирлешнӗ вӗт.

Савни суйлама килнӗ хӗрарам – Питӗртен. Сашӑпа иккӗшӗн хутшӑну йӗркеленеймен. Хӗр унчченхи каччипе мирлешнӗ. Халӗ пирӗн ентешпе вӗсем туслӑ.

Пирӗн ентеш ӳкерӗннӗ кӑларӑм кӑрлач уйӑхӗнче эфира тухӗ. Хӑш кунӗ хальлӗхе паллӑ мар.

Краснодар крайӗнчен килнӗ юмӑҫ Шупашкарта пурӑнакан хӗрарӑмӑн ырӑ кӑмӑллӑхӗпе, ҫынна шаннипе усӑ курнӑ. ЧР ШӖМӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, вӑл пирӗн ентешрен 4 миллион тенке яхӑн «хӑйпӑтса» илнӗ.

«Юмӑҫ» Шупашкарта хваттер тара тытнӑ. Хӑй авалхи сиплевҫӗсен йӑхӗнчен пулнине ӗнентерсе пӗлтерӳ панӑ. Унӑн «пулӑшӑвӗпе» 44 ҫулти хӗрарӑм усӑ курма шухӑшланӑ. «Юмӑҫ» унӑн ывӑлне сыватма, йӑхри ылхана сирме шантарнӑ. Шупашкар хӗрарӑмӗ ӑна ӗненнӗ, пысӑк укҫа тыттарнӑ. Лешӗ нухрат илсенех йӗп пек ҫухалнӑ.

Суя юмӑҫа Краснодар крайӗнче тытса чарнӑ та Чӑваш Ене конвойпа илсе килнӗ. Хӗрарӑм хӑйӗн айӑпне йышӑннӑ, вӑл шар курнӑ ҫыннӑн тӑкакне саплаштарма шантарнӑ.

Ҫак «юмӑҫ» ытти ӗҫпе те явӑҫман-и? Ҫакна полицейскисем тӗрӗслеҫҫӗ.

Кӑрлач уйӑхӗнчи пенсие Ҫӗнӗ ҫул тата Сурхури тӗлӗнчи вӑрӑм канмалли кунсене пӑхмасӑрах тӳлӗҫ. РФ Пенси фончӗн республикӑри уйрӑмӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, Перекет банкӗн уйрӑмӗсене ҫак уйӑхри пенси иртнӗ уйӑх вӗҫӗнчех, раштав уйӑхӗн 29-мӗшӗнче, ҫитнӗ. Ӑна пенсие кӑрлач уйӑхӗн 5—11-мӗшӗсенче илекенсене куҫарса панӑ. Ҫак тӳлеве ытти банкра илекенсен графикӗ яланхиллех пулассине хыпарланӑ.

Хулари пуштӑ уйрӑмӗсем урлӑ илекенсене пенсие ҫапла графикпа тӳлӗҫ: кӑрлачӑн 5-мӗшӗнче — кӑрлачӑн 5-мӗшӗшӗн; кӑрлачӑн 6-мӗшӗнче — кӑрлачӑн 6 тата 7-мӗшӗсемшӗн; кӑрлачӑн 8-мӗшӗнчен пуҫласа унччен ҫирӗплетнӗ графикпа тӳлӗҫ. Ялти ҫыхӑну уйрӑмӗсем ҫапларах йӗркепе татӑлӗҫ: кӑрлачӑн 5-мӗшӗнче — кӑрлачӑн 5 тата 6-мӗшӗсемшӗн; кӑрлачӑн 6-мӗшӗнче — 7-мӗшпе 8-мӗшсемшӗн; кӑрлачӑн 9-мӗшӗнчен — унччен ҫирӗплетнӗ графикпа.

Сӑмах май, паянхи кун республикӑри пенсионерсен 65 проценчӗ пенсие банксенче илет, ыттисене почтальонсем тата ятарлӑ служба (ун пекки Шупашкар районӗнче ҫеҫ) урлӑ ҫитерсе параҫҫӗ.