Яланах мар. Пӗтӗм тӗнчери хӗрарӑмсен кунӗнче РФ Шалти ӗҫсен министерствин Патӑрьел районӗнчи ҫул-йӗр ҫинчи хӑрушсӑрлӑх инспекцийӗн ӗҫченӗсем Шӑмӑршӑ районӗнчи хӗрарӑм-водительсене чечек парнеленӗ.

Инспекторсене курсан хӗрарӑм-водительсем малтанах ҫухалса кайнӑ. Штраф парасшӑн чараҫҫӗ пуль тесе те малтанласа аптӑранӑ вӗсем, ҫул-йӗр правилинчен хӑшне пӑсрӑм-ши, ҫавӑншӑн тӑн кӗртесшӗн пуль тесе те пуҫ ватнӑ. Анчах инспекторсен аллинче тюльпан курсан хӗрарӑм-водительсем лӑшах сывласа янӑ.

Кун пек акцие ҫул-йӗр инспекторӗсем кӑҫал пуҫласа ирттермен. Ытти ҫул та ун пеккисене вӗсем йӗркеленӗ. Тӗрӗссипе, ытти ҫӗрте те ун пек акци йӗркелесе этемлӗхӗн черчен ҫуррине уяв кунӗнче савӑк кӑмӑл парнелес йӑла пур.

Сӑнсем (3)

Шупашкарти урамсенчи шӑтӑк-путӑка тӳре-шарасем хулари ҫул-йӗрҫӗсем пӗр уйӑхра сапласа пӗтерме шантарнӑ.

Хулан ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх тата хӑтлӑх кӳрессипе ӗҫлекен управленийӗ шӑтӑк-путӑклӑ лаптӑк калӑпӑшне те шутласа кӑларнӑ. Вӗсем ун пекки 2380 тӑваткал метрпа танлашнине пӗлтернӗ.

Юсав ӗҫне ҫул-йӗр рабочийӗсем пуҫӑннӑ ӗнтӗ. Пуш уйӑхӗн 3-мӗшӗ тӗлне 1232,9 тӑваткал метр лаптӑка юсама ӗлкӗрнӗ те. Юсав ӗҫне «Доэкс» предприятин 3 бригади хутшӑннӑ.

Иртнӗ эрнере кӑна ҫул-йӗрҫӗсем 380 тӑваткал метр лаптӑк ҫинчи шӑтӑк-путӑка сапланӑ. Ҫак вӗҫӗччен хулари ҫул-йӗрсене юсаса пӗтерес тесен ӗҫе хӑвӑртламаллине те палӑртаҫҫӗ. Анчах васкаса ӗҫлени ӗҫ пахалӑхне витӗм кӳмессе шанаҫҫӗ, тӗплӗн юсӗҫ тесе шухӑшлаҫҫӗ.

Сӑнсем (9)

Атӑлҫи федераци округӗнче пӗр регионтан тепӗр региона самолетсем малалла вӗҫеҫҫӗ. Аса илтеретпӗр, регионсем хушшинчи авиацие аталантарасси пилотлӑ проектпа килӗшӳллӗн пурнӑҫланса пырать.

Шупашкартан самолетсем асӑннӑ округри хуласене вӗҫме чарӑнӗҫ текен сас-хура та тухнӑччӗ пӗр вӑхӑтра. Анчах ку вӑл пустуй сӑмах кӑна пулчӗ. Шупашкартан Самара тата Ӗпхӗве унччен епле вӗҫнӗ, халӗ те вӗҫме пулать.

Нарӑсӑн 7–13-мӗшӗсенче кӑна асӑннӑ маршрутсемпе 4-шар рейс тунӑ. Самартан Шупашкара 2 ҫын вӗҫсе килнӗ, кунтан унта 5-ӗн кайнӑ. Ӗпхӳрен Шупашкара килекенсем те, каякансем те ытларах, 12-ӗн килнӗ, 13-ӗн кайнӑ.

Аса илтеретпӗр, ку маршрутпа ҫӳрекенсене ҫул укҫине пӗтемпех тӳлеттермеҫҫӗ — такакӑн ҫуррине хыснаран саплаштараҫҫӗ.

Паян мӗнпур республикипех «Автобус» рейд иртнӗ. Шупашкар районӗнчи ҫул-йӗр инспекторӗсем те ку акцие хутшӑннӑ. Асӑннӑ районти ҫул-йӗр хӑрушсӑрлӑхӗн инспекцийӗн пайӗн пуҫлӑхӗ Юрий Поляков тӗрӗслеме патруль службин икӗ экипажӗ тухнине пӗлтернӗ.

Инспекторсем ҫынсене турттаракан пӗчӗк автобуссемпе «ГАЗельсене» уйрӑмах тӗрӗсленӗ иккен.

Транспорта илсен, организаци-предприятисен автотранспорчӗ хутшӑннипе кашни саккӑрмӗш инкек пулать-мӗн.

Автобус водителӗсен айӑпӗпе Шупашкар районӗнче пӗлтӗр ҫул-йӗр ҫинчи 6 инкек сиксе тухнӑ. Вӗсен вӑхӑтӗнче пурнӑҫран 2 ҫын уйрӑлнӑ, 32-ӗн суранланнӑ.

Шупашкар районӗнче пулса иртекен ҫул ҫинчи инкексен тӗп сӑлтавӗ шутӗнче пӗр машинӑпа теприн хушшинчи инҫӗше тытса пыманнине, ҫул ҫинче пырассин черетне пӑхӑнманнине, пӗр йӗр ҫинчен теприн ҫине тухнӑ чух правилӑна пӑснине асӑнаҫҫӗ.

Лицензиллӗ пассажир автотранспорчӗн айӑпӗпе инкек йышлӑ пулать темелле мар — вӗсен тӳпи кунта 1,9 процент кӑна.

Раҫҫейӗн чукун ҫулӗн пуҫлӑхӗ Владимир Якунин «Мускав-Хусан» пысӑк хӑвӑртлӑхлӑ чукун ҫул хӑҫан тума палӑртнине каланӑ. Кун пирки ӗнер вӑл Шупашкара килнипе усӑ курса журналистсем кӑсӑкланнӑ.

Якунин пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫӗршывӑн правительстви проектпа шырав ӗҫӗ валли укҫа уйӑрма йышӑннӑ. 2016 ҫулхи авӑн уйӑхӗ валли магистралӗн аталанӑвӗн проектне хатӗрлесе ҫитермелле. Унтан строительство ӗҫӗсене пуҫӑнмалла. Мӗнпур ӗҫе пурнӑҫлама 4 ҫул кирлӗ. «2018 ҫулччен Улатимӗр тата Улатимӗртен Чулхула таран пысӑк хӑвӑртлӑхлӑ лаптӑк тума шантаратпӑр», — тенӗ Владимир Якунин.

Шупашкара Раҫҫейӗн чукун ҫулӗн пуҫлӑхӗ чукун ҫул техникине кӑларакансен регионти IX конференцине ирттерме килсе ҫитнӗ. Мероприяти ӗнер пуҫланнӑ, паян вӗҫленнӗ.

Чӑваш Енӗн тӗп хулинче пулнӑ май Якунин чукун ҫулӑн Шупашкарти станцийӗнче ӗҫлекенсемпе тӗлпулнӑ, «Элара», «Экра» акционерсен обществисен ӗҫӗпе паллашнӑ.

Паян Алексей Ладыков постановлени алӑ пусса хӑш-пӗр автобуссемпе маршруткӑсен ҫулӗсене улшӑнусем кӗртнӗ.

1-мӗш автобус малашне Ҫӗнӗ Кӑнтӑрпа Ҫурҫӗр Анӑҫ микрорайонсене ҫыхӑнтарӗ, Ленин Комсомолӗн урамӗпе иртӗ. 2-мӗш автобус малашне Алькеша тарин ҫӳрӗ (хальхи вӑхӑтра унта 7-мӗш ҫӳрет). 8-мӗш маршрут «Финская долина» (чӑв. Финн айлӑмӗ) микрорайонти ҫынсене транспортпа тивӗҫтерӗ, Шупашкарӑн Кӑнтӑр Анӑҫпа Ҫурҫӗр Анӑҫ микрорайонӗсене ҫыхӑнтарӗ.

Маршруткӑсене илес пулсан 30-мӗш тата 65-мӗшсем малашне Дементьев урамӗне «Садовӑй» микрорайон таран ҫӳрӗҫ. 26-мӗш номерли вара «Ҫӗнӗ хула» тата «Радужнӑй» микрорайонсене транспортпа тивӗҫтерӗ. 34-мӗш, 40-мӗш тата 53-мӗш маршруткӑсене вара пӗтерме йышӑннӑ — вӗсемпе халӑх сахал усӑ курать имӗш.

Тата тӗрӗсрех калас тӑк, пӗремӗкпе те мар-ха, канихветпе. Патшалӑхӑн ҫул-йӗр инспекторӗсем ҫуран ҫӳрекенсене пылакпа астарма шут тытнӑ. Канихвечӗ ахальли мар — «Хаваслӑ ҫуран ҫӳрекен» ятлӑскер. Ун хучӗ ҫине ҫул-йӗр правилине аса илтерекен тӑватӑ йӗркеллӗ сӑвӑ ҫырса хунӑ. Пылак ҫимӗҫе вырӑнти кондитер предприятийӗсенчен пӗринче кӑлараҫҫӗ.

Ӑна инспекторсем ҫуран ҫӳрекенсене кӑна мар, водительсене те валеҫсе панӑ. Сӑмах май вӗсем ҫул ҫинче асӑрхануллӑ пулмаллине те аса илтернӗ, шоферсене — ҫуран ҫӳрекенсене ирттерсе ямаллине.

Тимлӗх, чӑн та, кирлех. Ҫулталӑк пуҫланнӑранпа ҫынсем ҫине машинӑсем республикӑра 65 хутчен пырса кӗнӗ. Вӑрмар, Улатӑр районӗнче пӗрер ҫын, Шупашкарта иккӗн вилнӗ.

Кӑҫалтан пирӗн республикӑра ял урамӗсене тума тума пуҫлӗҫ. Ку шухӑша Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Патшалӑх Канашне ӗнер янӑ Ҫырура палӑртнӑ.

«Ял урамӗсен пахалӑхӗ начар тесе ман пата ҫынсем сахал мар ыйтупа тухнӑ. Вӗсен пӑшӑрханӑвне ӑнланатӑп. Ялсем патне ҫул сарнин социаллӑ-экономика тухӑҫлӑхӗ хысна тӑкакӗпе ҫураҫса тӑраймарӗ. Программӑна нумай укҫа хывни инҫетри ялсенчи производствӑна хӑвӑрт аталантарма май параймарӗ», — тенӗ Михаил Игнатьев. Апла тӑк ял тӑрӑхӗсен хыснине налук ытларах кӗме тытӑнӗ тесе шухӑшлани те тӳрре килеймен-мӗн. Паян ял тӑрӑхӗсен ҫула тытса тӑма та, юсама та укҫа ҫук иккен.

Республикӑри лару-тӑрӑва тата ҫынсем ыйтнине кура Михаил Игнатьев Элтепер ял урамӗсен пахалӑхӗн регион стандартне йӗркелеме хушнӑ. Ӑна кура урамсенче ҫул тума тытӑнӗҫ.

Ку проект самай укҫа хывма ыйтать. Анчах ӑна тек тӑсса пыма та юрамасть тесе шухӑшлать Михаил Игнатьев. «Ял ҫыннисем йӗркеллӗ пурӑнма тивӗҫ», — тенӗ Элтепер.

Чӑваш Енпе Чулхула облаҫӗпе пӑрлӑ ҫул ҫыхӑнтарать. Автоҫула иртнӗ ҫул вӗҫӗнчех уҫнӑ. Анчах вӑл яланлӑхаха пулмасси ятӗнченех паллӑ: вӑл — пӑр ҫул. Вӑл Сӑр юханшыв урлӑ выртать.

Пӑр ҫул Ҫӗмӗрлене Чулхула облаҫӗнчи Пильна районти Нават ялпа ҫыхӑнтарать. Вӑхӑтлӑх трассӑпа 3 тоннӑран ҫӑмӑлтарах машинӑсен каҫма ирӗк пур. Хӑвӑртлӑх пӗр сехетре 10 километртан пысӑк пулмалла мар. Пӑр ҫула ҫӑлмалли ятарлӑ хатӗрсемпе тивӗҫтернӗ.

Ырантан Шупашкартан Самара тата Ӗпхӗве самолетсем вӗҫме чарӑнӗҫ. Самолетсене ку линипе ҫӳреттернӗ «АК БАРС АЭРО» компани хӑйӗн ытти вӗҫевне те чарса лартассине пӗлтернӗ. Ҫакна унӑн хуҫисем самолетсене вӗҫтерме тӑкаклипе сӑлтавланӑ.

Раштавӑн ҫурринче аэрокомпани билет сутассине кӑралчӑн 12-мӗшӗччен сахаллатма йышӑннӑ. Раштавӑн 29-мӗшӗнче вӑл асӑннӑ кун хыҫҫӑн вӗҫеве чарса лартма йышӑннӑ. Хыснаран субсидилекен программӑна хутшӑнма вӑл заявка тӑратманнине кура (Шупашкартан Самарпа Ӗпхӗве уҫнӑ маршрут шӑпах ҫав программӑпа килӗшӳллӗн пулса пыраканскер) рейссене вӑл ырантанах хутшӑнмасси пирки пӗтӗмлетме пулать.

«АК БАРС АЭРО» компани хӑй панкурта тухманнине, ӗҫе вӑхӑтлӑха кӑна чарнине ӗнентерет иккен. Тӗп сӑлтавӗ — тенкӗ хӑй хакне ҫухатни-мӗн.

Кӑҫал ҫав компани Шупашкартан 500 ытла рейс хутлаттарнӑ.