Паян, утӑ уйӑхӗн 2-мӗшӗнче, Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн тӗп художникӗ Валентин Федоров хӑйӗн 60 ҫулхи юбилейне паллӑ тӑвать.

Валентин Федоров Йӗпреҫ поселокӗнче 1960 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 2-мӗшӗнче ҫуралнӑ. Тӑван поселокри 1-мӗш шкулта вӗреннӗ, 1978 ҫулта Шупашкарти художество училищине пӗтернӗ. 1990 ҫулта вӑл Мускаври МХАТри шкул-студире спектаклӗн тулаш формине йӗркелес, сцена художникӗ-технологӗ пулас ӑсталӑха алла илнӗ. Малтан вӑл К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче художникӗ-постановщикӗ пулса ӗҫлет. 1989 ҫултанпа Оперӑпа балет театрӗнче тӗп художникра тӑрӑшма тытӑннӑ. 2017-2018 ҫулсенче унта директор пулса ӗҫленӗ, халӗ каллех тӗп художникра тӑрӑшать.

Валентин Федоров – Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ художникӗ. Ӑна Тӑван ҫӗршыв умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн II степеньлӗ орден медалӗпе чысланӑ.

СССР халӑх артисчӗ, К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн артисчӗ Валерий Яковлев тепӗр чыса тивӗҫнӗ. Республика Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑлакан Олег Николаев ӑна «Чӑваш Республикин хисеплӗ ҫынни» ят парасси ҫинчен калакан хушӑва ӗнер алӑ пуснӑ.

Валерий Яковлев хисеплӗ ҫын ятне унччен те тивӗҫнӗ-ха. Вӑл — Шупашкар хулин тата Шӑмӑршӑ районӗн хисеплӗ ҫынни. Халӗ вара республика шайӗнче хакланӑ.

Сумламалӑх, чӑн та, ӗҫӗ пур. Чӑваш сценине, чӑваш театрӗн кураканне юратнипе тӑрӑшать вӑл. Надежда Смирнова журналист хатӗрленӗ пӗр интервьюра Валерий Яковлев: «Эпӗ хальхине те, малашнехине те тӗпе хывнӑ: ман спектакльсенче пуринче те — чӑваш ҫыннин ыратӑвӗ, пурнӑҫӗ. Халӑх ӑнланӑвне, илемлӗхне, тӗнче курӑмне ӑнкарма, ӑнланма тӑрӑшнӑ», — тенӗччӗ.

Паллӑ тележурналист, поэт, драматург, режиссер, сценарист Марина Карягина ӗнерхи куна Чӑваш Енӗн сумлӑ ҫыннипе Виталий Станьялпа юнашар ирттернине пӗлтернӗ.

Тӗмен хулинчен килнӗ чӑваш хастарӗсемпе Чемен картинче, унти музейра пулнӑ, «халӑхӑмӑр иртнӗлӗхӗ ҫинчен хальччен пӗлменнине илтсе-курса» тӗлӗннӗ. Унтан Виталий Станьял вӗсене тӑван ялӗнчи (вӑл Шупашкар районӗнчи Ҫӳлтикассинчен) «хӑйӗн шӑнкӑрч вӗлли пек тӑпӑл-тӑпӑл кил-ҫуртне хӑнана» илсе кайнӑ.

Марина Карягина Виталий Станьял республикӑн ҫӗнӗ ертӳҫисене панӑ халалне те ҫырса илнӗ. Шурсухал республикӑн хальхи ертӳҫин Олег Николаевӑн, Николай Федоровӑн тата Анатолий Аксаковӑн ячӗсене асӑннӑ. «Пуҫа лайӑх ватма, ҫамрӑк пуҫа лайӑх ҫавӑрса тӗрӗс ҫул тупса пыма» ыйтнӑ. «Ҫын хӑйшӗн тӑрӑшни лайӑх вӑл. Хӑйшӗн хӑй тӑрӑшмасан такам тӑрӑшас ҫук. Анчах хамӑршӑн тӑрӑшни вӑл хамӑр халӑхшӑн тӑрӑшнипе пӗр килтӗр. Вара халӑха та ҫӑмӑл пулӗ, ӳсӗм те пуласса шансах тӑратӑп», — ырӑ суннӑ шурсухал.

Паян, ҫӗртме уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, Чӑваш Ен республикӑна 10 ҫула яхӑн ертсе пынӑ Михаил Игнатьевпа сывпуллашнӑ. Ӑна Шупашкарти Богдан Хмельницкий урамӗнчи масарта пытарнӑ.

Михаил Васильевичпа сывпуллашма республикӑн тӗп хулинчи «Шупашкар-Арена» пӑр керменне пуҫтарӑннӑ. Михаил Игнатьева юлашки ҫула ӑсатма республикӑн Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаев, правительство пайташӗсем, хуласемпе районсен администрацийӗсенче ӗҫлекенсем, республикӑра пурӑнакансем пуҫтарӑннӑ. Михаил Игнатьева КПСС оЧӑваш обкомӗн пӗрремӗш секретарӗн вил тӑприпе юнашар пытарнӑ.

Михаил Игнатьев чӗре чирне пула пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Кӑшӑлвирус тесе хӑшӗсем сӑмах сарни ҫирӗпленмен – ҫавна ятарлӑ анализ кӑтартнӑ.

...Мӗнех, йывӑр тӑпру ҫӑмӑл пултӑр, Михаил Васильевич...

news.yandex.ru cӑнӳкерчӗкӗ

Чӑваш Ен Элтеперӗ пулса 2010 ҫулхи ҫурла уйӑхӗн 29-мӗшӗнчен пуҫласа 2020 ҫулхи кӑрлачӑн 29-мӗшӗччен ӗҫленӗ Михаил Игнатьева вырсарникун, ҫӗртме уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, юлашки ҫула ӑсатӗҫ.

Чӑваш Ен Элтеперӗн Администрацийӗн пресс-службинче хыпарланӑ тӑрӑх, Михаил Игнатьев чылай вӑхӑт чирленӗ хыҫҫӑн вилсе кайнӑ. Вӑл кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗн 8-мӗшӗнче 58 ҫул тултарнӑ. Михаил Игнатьев спортпа туслӑ пулнине чылайӑшӗ пӗлет.

Республика ертӳҫи пулнӑ ҫынпа Шупашкарти Чапаев урамӗнчи 19-мӗш ҫуртра (унта «Шупашкар-Арена» пӑр керменӗ вырнаҫнӑ) ирхи 9 сехетрен пуҫласа 12 сехетчен сывпуллашӗҫ. Ҫак йӗркесен авторӗ илтнӗ тӑрӑх, Михаил Игнатьева Шупашкарта пытарӗҫ, анчах ку хыпара официаллӑ ҫӑлкуҫсем ҫирӗплетнине хальлӗхе асӑрхамарӑмӑр.

Михаил Игнатьева юлашки ҫула тивӗҫлипе ӑсатма республика шайӗнче правительство комиссийӗ йӗркеленӗ.

Чӑваш Ен Элтеперӗ пулнӑ Михаил Игнатьев Питӗрти лайӑх клиникӑсенчен пӗринче сипленни паллӑ. Ҫакӑн пирки ТАСС информаци агентстви пӗлтернӗ.

Михаил Игнатьев Питӗр хулинчи Алмазов ячӗллӗ Наци медицина тӗпчев центрӗнче выртнӑ. Центрӑн тӗп врачӗн ҫумӗ Раиса Конашкова журналистсене пӗлтернӗ тӑрӑх, 2019 ҫулта Михаил Игнатьева темиҫе хутчен те тухтӑр пулӑшӑвӗ кирлӗ пулса тухнӑ. 2020 ҫулхи нарӑс уйӑхӗнче ӑна центра илсе пынӑ. Ун чухне вӑл хӑйне йывӑр туйнӑ.

«Анлӑ инфаркт хыҫҫӑн чӗре чирӗ аталанма пуҫланӑ. Шалти органсен ӗҫне те ҫавӑ витӗм кӳнӗ», — каласа кӑтартнӑ Конашкова ТАСС информаци агентствине.

Ҫу уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче Михаил Игнатьева ӳпки икӗ енӗпе шыҫнӑран Питӗрти пульницӑна вырттарнӑ.

cheboksari.bezformata.com сӑнӳкерчӗкӗ

Ҫак самантра питех те хурлӑхлӑ хыпар илтрӗмӗр. Чӑваш Ен Элтеперӗ пулнӑ Михаил Игнатьев вилнӗ. Ку усал хыпара тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенчен пӗринче вуласа пӗлтӗмӗр.

Михаил Васильевич юлашки вӑхӑтра Питӗрти пульницӑсенчен пӗринче сипленнине хыпарланӑччӗ. Федераци МИХӗсенчен пӗри, «РИА Новости», Михаил Игнатьевӑн ӳпки икӗ енлӗн шыҫнине, пӗлтернӗ. Вӑл чӗре чирӗпе те аптӑранӑ.

Шупашкар районӗнчи Тӑманакасси (халӗ вӑл ял Кӗҫӗн Турханӑн пӗр урамӗ шутланать) ялӗнче 1962-мӗш ҫулхи кӑрлачӑн 8-мӗшӗнче нумай ачаллӑ ҫемьере ҫуралнӑ. Вырӑнти хуҫалӑхри бригадир та пулнӑ вӑл, «Прогресс» хуҫалӑх председателӗнче, Шупашкар район администрацийӗн пуҫлӑхӗнче, ял хуҫалӑх министрӗнче тӑрӑшрӗ, Чӑваш Ен Элтеперӗ пулчӗ.

Мӗнех, йывӑр тӑпри ҫӑмӑл пултӑр...

«Сергей Павлов хайлавӗсенчи илемлӗх тӗнчи» литература тӗпелӗ иртессине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ-ха. Аса илтерер: ӑна Чӑваш Енри халӑх юратакан ҫыравҫӑ ҫуралнӑранпа 65 ҫул ҫитнине халалланӑ. Литература тӗпелне Чӑваш Ен Наци вулавӑшӗн ӗҫченӗ Ольга Тимофеева ертсе пычӗ, унта филологи наукисен кандидачӗ Николай Осипов хутшӑнчӗҫ.

Сергей Павлов Виталий Станьял шкулне пысӑка хурса хакларӗ, ӑна пысӑк учитель тесе каларӗ.

Романтик чунӗллӗ ҫыравҫӑ хӑйне ытла тӗрӗс ҫырнӑ тесе шухӑшлать. Ҫыравҫӑ чунӗ усал япала пирки ҫырсан та ыррине шаннине палӑртрӗ.

Вэскер хушма ят ӑҫтан тупӑнни пирки те калаҫу пулчӗ. Вӑл ҫыравҫӑн тӑван тӑрӑхӗнчи ҫырма ячӗ иккен.

Хӑйӗн пӗтӗм хайлавне хаклӑ тет ҫыравҫӑ. Чӑн та, вӗсем ача пекех ӗнтӗ. Пӗри хура, тепри сарӑ, тепри ҫырӑ тесе хурлаймастӑн вӗт. Ҫапах та «Сӗлкӗш» романа эп чунпа ҫырнӑ, ыттисене — ӑспа», — терӗ Сергей Лукьянович.

Николай Осипов филолог хальхи чӑваш ҫыравҫисене хаклани те кӑсӑклӑ пулчӗ.

Чӑваш наци вулавӑшӗ вулакансемпе черетлӗ хутчен онлайн-мелпе курнӑҫӗ. Иртнинче вӑл чӑваш халӑх ҫыравҫи Анатолий Кипеч ҫинчен Лидия Филиппова кӑларнӑ кӗнекен хӑтлавне ҫавӑн пек меслетпе ирттернӗччӗ. Паян 13 сехетре вулавӑш «Ютуб» каналта литература тӗпелӗ йӗркелӗ. Хальхин теми — «Сергей Павлов хайлавӗсенчи илемлӗх тӗнчи». Мероприятие чӑваш халӑх ҫыравҫи Сергей Павлов тата унӑн пултарулӑхне тӗпчекен филологи наукисен кандидачӗ Николай Осипов хутшӑнӗҫ. Ӑна ҫыравҫӑн юбилейне халалланӑ. Вӑл Канаш районӗнчи Ушанар ялӗнче 1955 ҫулхи ҫӗртме уйӑхӗн 18-мӗшӗнче ҫуралнӑ.

Сергей Павлова пултаруллӑ прозаик, журналист, тӗрлӗ преми лауреачӗ пек пӗлеҫҫӗ тесе палӑртать Чӑваш наци вулавӑшӗ. Калавӗсемпе повеҫӗсене Иртнӗ ӗмӗрӗн 80-мӗш ҫулӗсенче республикӑри «Тӑван Атӑл», «Хатӗр пул», «Ялав» журналсенче. 90-мӗш ҫулсенче унӑн кӗнекисем кун ҫути курма пуҫланӑ. Паян унӑн «Сиплӗ ҫумӑр», «Сӗлкӗш», «Тан таппи», «Авӑр», «Тӗтре», «Юрату тумхахӗсем», «Сарӑ хӑмӑш, сар хӑях», «Тӑм ӳкнӗ ир» ӗҫӗсене пӗлмен ҫын та сахал пулӗ.

Малалла...

Чӑваш Республикин культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Евгений Никонов вилнӗ. Хурлӑхлӑ хыпара республика Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаев ӗнер Инстаграмра ҫырнӑ.

Евгений Никонов 73 ҫула ярса пуснӑ. Олег Николаев унӑн тӑванӗсемпе тата ҫывӑх ҫыннисемпе хурланнине пӗлтернӗ.

«Эпӗ хам ӑна палланӑ, унпа тӗрлӗ темӑпа кӑмӑлтан калаҫнӑ.

Шухӑшне итлекен, ӗҫӗсене хӗрӳ сӳтсе явакан журналистсен шутӗнче пулнӑ Евгений Николаевич. Арменире ҫӗр чӗтреннине ҫутатнӑ, хӗрӳ вырӑнсенче ӗҫленӗ, Воркутари шахтерсен забастовки пирки ҫырнӑ. Евгений Николаевич чылай ҫул Патшалӑх телерадиовӗн Чӑваш Енри корреспонденчӗ пулнӑ. Чӑваш Ен ҫутҫанталӑкӗпе культурипе ҫинчен теҫетке ҫурӑ документлӑ фильм ӳкернӗ», – тесе палӑртнӑ Олег Николаев.