Ямалти ҫулҫӳревҫӗ Алексей Коротков «Ермак ҫулӗ» ҫӗнӗ маршрут хатӗрленӗ. Вӑл Ҫӗпӗр тата ытти юханшыв урлӑ выртӗ.

Алексей ҫулла Чӑвашри Сӑр юханшывпа резина кимӗпе ишме палӑртнӑ. Ҫамрӑкскер ҫулҫӳревре тӑватӑ ҫул пулӗ.

Алексей Коротков палӑртнӑ тӑрӑх, ҫул ҫине вӑл 100 пин тенке яхӑн тӑкаклама палӑртнӑ. Ытларах пайӗ кимӗ туянма кайӗ. Хӑйӗнпе пӗрле апат-ҫимӗҫ илесшӗн. Капла укҫа-тенкӗ сахалрах тӑкакланӗ.

Ҫулҫӳревҫӗ шӑрӑхран та, йывӑрлӑхран та хӑрамасть. Уншӑн ку манӑҫми экспедици пулӗ. Алексей — ҫар историкӗ. Тӑватӑ ҫул каялла вӑл велосипедпа Салхардран Белгород облаҫне ҫитнӗ. 2013 ҫулта Салехардран Мускава ҫити утнӑ.

Сӑмах май, авӑнӑн 1-мӗшӗнче Ҫӗпӗре парӑнтарнӑ Ермак ҫуралнӑранпа 435 ҫул ҫитет.

Ҫӗрпӳ районӗн хӗрӗ Мая Егорова «Голос. Дети» проекта хутшӑнассине пӗлтернӗччӗ. Анчах вӑл эфира хӑҫан тухни ун чухне паллӑ марччӗ.

Паян, пушӑн 25-мӗшӗнче, Чӑваш Ен ҫыннисене экран умне ларма чӗнеҫҫӗ. Шӑпах паян Мая Егорова конкурсра мӗнле юрланине итлеме пулать.

Ӳкерӳ вӑхӑтӗнче Майӑна чи ҫывӑх ҫыннисем пулӑшнӑ. Мая Мускавра вӗренет, «Айвенго» музыка театрӗнче ӗҫлет. Унта вӗсем ашшӗпе пурӑнаҫҫӗ. Амӑшӗ икӗ ачипе Ҫӗрпӳрех-ха.

Мая Егорова 2002 ҫулта ҫуралнӑ. Акӑлчан чӗлхине питӗ юратать. Вӑл Пӗтӗм тӗнчери тата Раҫҫейри конкурссенче, фестивальсенче ҫӗнтернӗ.

Мая патне наставниксенчен пӗри те пулсан ҫаврӑннӑ-и? Хальлӗхе паллӑ мар. Сенкер экран умне ларсан хӑвӑрах куратӑр.

Граждан обществине аталантаракан фонд хӑйӗн ҫӗнӗ танлаштарӑмне хатӗрленӗ. Унта пирӗн Элтерепӗн вырӑнӗ 2 йӗрке ҫӳлерех ӳссе Самар облаҫӗн кӗпӗрнаттӑрӗнчен Николай Меркушкинран иртнӗ.

Кремле ҫывӑх фонд хӑйӗн танлаштарӑмӗнче пӗрремӗш хут регионсен социаллӑ экономикӑллӑ вырӑнне шута илнӗ. Унта регионти мӗнпур продукци калӑпӑшӗ (ВРП), пӗр ҫынна пырса тивекен ВРП калӑпӑшӗ, промышленность шайӗн улшӑнӑвӗ, вӑтам ӗҫ укҫи шайӗ, вӑтам ӗҫ укҫипе «потребитель карҫинккин» шайлашӑвӗ кӗнӗ. Унсӑр пуҫне тӗпчевре «Общественное мнение» (чӑв. Халӑх шухӑшӗ) фондӑн тата экспертсен шухӑшӗпе, Раҫҫей Федерацийӗн патшалӑх статистикин федераллӑ службин кӑтартӑвӗсемпе усӑ курнӑ. Ку танлаштарӑмра тӗрлӗ тӑрӑхсен ертӳҫисен ӗҫне хаҫат-журнал таврашӗ мӗнле ҫутатнине те шута илнӗ.

Танлаштарӑм пурӗ 3 ушкӑнран тӑрать: питӗ ҫӳллӗ вырӑнтисем, ҫӳллӗ вырӑнтисем тата вӑтам вырӑнтисем. Унччен пӗчӗк вырӑнтисене те уйӑркаланӑ пулнӑччӗ те, хальхисенче вӑл ушкӑн ҫук. Ҫавах та танлаштарӑмра юлашки йӗркесене йышӑнакан кӗпернерӑр-пуҫлӑхсем хӑйсен вырӑнӗсене ҫухатасси йӑлана кӗнӗ ӗнтӗ. Сӑмахран, нумай пулмасть Тверь облаҫӗн кӗпернаттӑрне хӑйӗн ӑшӑ вырӑнне пушатма ыйтнӑччӗ.

Малалла...

Шупашкар Раҫҫейри хӑрушсӑр хуласен йышне кӗнӗ. Ҫакна халӑхран ыйтӑм туса пӗтӗмлетнӗ.

Раҫҫейри хуласен хӑрушсӑрлӑх шайне Domofond.ru тата Avito.ru сайтсем хакланӑ. Тӗпчев хатӗрлемешкӗн ыйтӑм ирттернӗ. «Эпӗ хӑрушсӑр районта пурӑнатӑп тата тӗттӗмре киле таврӑнма хӑрамастӑп» ыйтӑва 1–10 балпа хаклама ыйтнӑ.

Ыйтӑма Раҫҫейри 100 хулари 310 пин ҫын хутшӑннӑ. Пӗтӗмлетӳпе килӗшӳллӗн, Грозный хули — чи хӑрушсӑрри. Малти 10 хула йышне Шупашкар та кӗнӗ. Вӑл списокра 7-мӗш вырӑн йышӑннӑ. Списокра Нижневартовск, Саранск, Сочи, Мурманск, Армавир хулисем те малти вырӑнсене йышӑннӑ.

Владивосток вара, халӑх шухӑшӗпе, чи хӑрушши.

Иртнӗ ҫул вӗҫӗнче Чӑваш Ен экологи танлаштарӑмӗнче 8-мӗш вырӑн йышӑннине пӗлтернӗччӗ . Хальхинче пирӗн республика пӗр йӗрке ҫӳлерех хӑпарнӑ.

2015–2016 ҫулсенчи кӑтартупа килӗшӳллӗн, Чӑваш Ен чи таса 10 регион йышне кӗнӗ. Танлаштарӑма «Симӗс патруль» общество организацийӗ хатӗрленӗ.

Специалистсем сывлӑш тасалӑхне, промышленноҫӑн экологи модернизацине, ытти япалана хакланӑ. «Симӗс патруль» директорӗ каланӑ тӑрӑх, танлаштарӑмра улшӑнусем ытлах пулман.

Малтисен йышне Тамбов облаҫӗ, Алтай Республики, Белгород облаҫӗ, Чӗмпӗр облаҫӗ, Алтай крайӗ, Чукотка автономи округӗ, Чӑваш Ен, Курск облаҫӗ, Томск тата Ростов облаҫӗсем кӗнӗ.

Аутсайдерсен йышӗнче — Свердловск, Челябинск облаҫӗсем, Ҫурҫӗр Осети, Ленинград, Мускав, Тула облаҫӗсем, Ханты-Манси атономи округӗ, Саха Республики, Ӗренпур облаҫӗ.

Раҫҫей Почтин Чӑвашри филиалӗ Никита Сверчков 125 ҫул тултарнӑ май ӑна халалласа конвертсем саккас панӑ. Вӗсем 500000 экземплярпа тухнӑ.

Филиал Чӑваш Ене халалласа кашни ҫулах конвертсем кӑларать. Унашкал конвертсем тӗнчипех сарӑлӗҫ, ыттисене чӑваш тӗнчипе, наци хӑйне евӗрлӗхӗпе паллаштарӗҫ.

Сӑмах май, Никита Сверчков — халӑх ӳнерҫи, профессионал ӳнере Чӑваш Енре пуҫаракансенчен пӗри. Конверт ҫинче унӑн «Чӑвашсем — Раҫҫейре» картинине сӑнлӗҫ.

РФ премьер-министрӗ Дмитрий Медведев постановление алӑ пуснӑ. Унпа килӗшуллӗн, пӗлтӗрхи тӑваттӑмӗш кварталта пӗр уйӑхра пурӑнма кирлӗ укҫа-тенкӗ виҫи 2,28 процент чакнӑ.

Пӗтӗмӗшле илсен, Раҫҫейре ку хисеп 221 тенкӗ чакнӑ. Документра палӑртнӑ тӑрӑх, ку кӑтарту ӗҫлекен ҫынсен 10187 тенкӗпе танлашнӑ. Тивӗҫлӗ канурисен — 7781, ачасен — 9197 тенкӗ.

«Известия» хаҫат пӗлтернӗ тӑрӑх, виҫе пӗчӗкленнин сӑлтавӗ — потребительсен карҫинккинчи апат-ҫимӗҫ хакӗ йӳнелни. Ҫӗрулми, купӑста, кишӗр, хӗрлӗ кӑшман, панулми хакӗсем пӗчӗкленнӗ.

ЧР Ӗҫлев тата социаллӑ хӳтӗлев министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, пирӗн республикӑра ку кӑтарту 8191 тенкӗпе танлашнӑ.

РФ Президенчӗ Владимир Путин суйлав саккунне улшӑнусем кӗртнӗ. Документа пушӑн 9-мӗшӗнче право информацийӗн тӗнче тетелӗнчи официаллӑ порталӗнче пичетленӗ.

Улшӑнусем кӗртнӗ документпа килӗшӳллӗн, малашне суйлав участокӗсенче аккредитаци илнӗ журналистсем ҫеҫ ӗҫлеме пултараҫҫӗ. Анчах пурте мар. Ӑна илмешкӗн кӑларӑмра ӗҫ договорӗпе икӗ уйӑхран кая мар ӗҫлемелле. Аккредитацие суйлав умӗн виҫӗ кун маларах парӗҫ.

Суйлав комитечӗн ӗҫне «сӑмса чикнӗшӗн», ҫынсене суйлама чӑрмантарнӑшӑн штраф тӳлеттерӗҫ.

«Левада-центр» социологӗсем ыйтӑм ирттернӗ: ҫӗршыв Президенчӗн вырӑнне хӗрарӑм пулнине ырлаҫҫӗ-и?

Респондентсен 32 проценчӗ ҫитес 10–15 ҫулта Раҫҫей Президенчӗ хӗрарӑм пулнине ырланӑ. Ыйтӑма хутшӑннисен 21 проценчӗ — арҫынсем, 44 проценчӗ хӗрарӑмсем пулнӑ. Анчах респондентсен 49 процентне хӗрарӑм ертӳҫӗ пуканне йышӑнни килӗшмен.

Социологсем хӗрарӑмсем политикӑна хутшӑннине мӗнле хакланине те ҫынсенчен ыйтса пӗлнӗ. Ыйтӑма хутшӑннисен 77 проценчӗ кӑна ырланӑ. 64 проценчӗн шухӑшӗпе, хӗрарӑмсен патшалӑх пуканне арҫынсемпе танах йышӑнмалла. 28 проценчӗ хирӗҫленӗ.

Респондентсен 51 проценчӗ хуравланӑ тӑрӑх, арҫынсен службӑра ҫӳлелле хӑпарас шанчӑк пысӑкрах. 41 проценчӗ вара арҫынсемпе хӗрарӑмсен ку енӗпе шанчӑк пӗрех пулнине каланӑ.

Ыйтӑма 48 регионти 137 ял-хулара пурӑнакан 18 ҫултан аслӑрах 800 ытла ҫынна хутшӑнтарнӑ.

Пирӗн маттур ентеше Пӗрремӗш каналпа пыракан «Ырӑ ир» кӑларӑмра кӑтартнӑ. Шупашкарта пурӑнакан Вера Афанасьевна Орлова пирки журналист сюжет хатӗрленӗ.

Кӑҫал Вера Афанасьевна 83 ҫул тултарнӑ. Вӑл чунӗпе ҫамрӑк, хастар. Маттурскер «Раҫҫей йӗлтӗр йӗрӗ» спорт уявне хутшӑнать. 11 хутчен йӗлтӗр сырса тухнӑ вӑл.

Вера Афанасьевна йӗлтӗр сырса тухнӑ чухне наци тумне яланах тӑхӑнать. Вӑл хӑйне уҫӑ сывлӑшра лайӑх туять, килте лараймасть. Вера Орлова ӗмӗр тӑршшӗпех йӗлтӗрпе туслӑ. Виҫӗ ҫухрӑм чупасси те уншӑн нимӗн те мар. Вӑл хӑйӗнпе пӗрле пӗчӗк мӑнукӗсене спортпа туслаштарать.