Политика
![]() Паян Чӑваш Ен Правительствинче ҫӗнӗ ҫын ӗҫе кӳлӗннӗ. Вице-премьер тивӗҫне пурнӑҫлама 46 ҫулти Павел Данилова шаннӑ. Вӑл Строймин, Транспорт министерствин тата Патшалӑх ҫурт-йӗр инспекцийӗн ӗҫне йӗркелесе пырӗ. Юлашки ҫулсенче вӑл «Раҫҫей Стройминӗн проект дирекцийӗ» автономи учрежденине ертсе пынӑ. Мускавран килнӗ пулин те Павел Данилов Чӑваш Еншӗн ют ҫын мар. Вӑл кунта ҫуралнӑ, 2000-мӗш ҫулсенче Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗн Анатолий Емельяновӑн финанспа экономика енӗпе ҫумӗ пулса ӗҫленӗ. Павел Данилов Плеханов ячӗллӗ Раҫҫей экономика академийӗнче вӗреннӗ. Ӗҫ биографине банк тытӑмӗнче пуҫӑннӑ. Чӑваш Ен Элтеперӗн пулӑшуҫи те пулнӑ, коммерци тытӑмӗнче тимленӗ. Ҫакна палӑртар: Павел Даниловӑн ашшӗ Владимир Данилов (вӑл пӗлтӗр вилнӗ) Чӑваш Енӗн вице-премьерӗ – вӗренӳ министрӗ пулнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Политика
![]() Раҫҫей Федерацийӗнчи коммунистсен партийӗн Чӑваш Енри рескомӗн III пленумӗ хӑҫан иртесси паллӑ. Ӗнер, кӑрлачӑн 25-мӗшӗнче, реском бюровӗн ларӑвӗ иртнӗ. Унта пленума хӑҫан ирттерессине татса панӑ. Коммунистсен пӗлтерӗшлӗ пухӑвӗ нарӑс уйӑхӗн 2-мӗшӗнче 14 сехетре иртмелле. Бюро ларӑвӗнче реском валли «Соболь» автомобиль туянас ыйтӑва та сӳтсе явнӑ. Автомобиль илме партин Тӗп комитечӗ укҫа уйӑрӗ. Пленумра коммунистсем партин рескомӗн пӗрремӗш секретарьне тата бюро пайташӗсене суйлӗҫ. «Правда ПФО» тӗнче тетелӗнчи хаҫат хӑйӗн ҫӑлкуҫӗ ҫине таянса хыпарланӑ тӑрӑх, Мускавра парти пайташӗсем реском пӗрремӗш секретарӗ пулма Александр Андреев тата Алексей Шурчанов кандиадтурисене тишкернӗ. Унтисем Алексей Шурчанова сӗннӗ. Аса илтерер: рескомӑн пӗрремӗш секретарӗ Валентин Шурчанов пулнӑччӗ, пӗлтӗрхи раштавӑн 18-мӗшӗнче вӑл ӗмӗрлӗхе куҫ хупрӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Харпӑр шухӑш
Культура
Атӑл тӑрӑх Шупашкара хӑнасем килеҫҫӗ те: «Вот это здание с колоннами, видать, ваша филармония?», — тесе ыйтаҫҫӗ. «Ҫук ҫав», — хуравлатпӑр вырӑс чӗлхипе. Хӗрлӗ лапамри 7-мӗш ҫуртра К.В. Иванов ячӗллӗ чӑваш драма театрӗ 1961-мӗш ҫултанпа ӗҫлет! Вӑл вырӑнтан ӑна 70-мӗш, 80-мӗш ҫулсенчех куҫармалла пулнӑ та ҫав! Пирӗн энциклопединче театр керменӗ пирки «Хуламӑра пуҫарса яракан ҫуртӑмӑр» тесе ҫыраҫҫӗ (градообразующее)!!! Чӑннипех те, — мӗн тери мухтавлӑ-ҫке пирӗн театр! 90-мӗш ҫулсенче куҫарма майсем пурччӗ! 1994-мӗш ҫулхи кӑрлач уйӑхӗн 21-мӗш кунӗнче сумлӑ, илемлӗ йӑли-йӗркипеле Н.В. Федоров республикӑмӑрӑн ертӳҫи пулса тӑчӗ! (Ҫавӑн чухне Лев Пантелеймонович Кураков ҫӗнтерейменнишӗн ку таранччен те питӗ кулянатпӑр!) 1997-мӗш ҫулта Вырӑс драма театрӗ хӑйӗн ҫуртӗнчен пирӗн Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ театрне Трактор тӑвакансен культурӑ керменне хӑваласа ярать тейӗпӗр! Вӑл (Трактор тӑвакансен КК) текен керменте 1997-мӗш ҫултанпа икӗ чӑваш театрӗ пӗр-пӗрне пулӑшса ӗҫленӗ пулӗччӗҫ! Н.В. Федоров ӗҫлеме тытӑнсан, ҫӗртме уйӑхӗн 24-мӗш кунӗ Чӑваш Республикин патшалӑх уявӗ пулса тӑнине пӗлсессӗнех вырӑс патши Шупашкарти кӳлемӗшре «Атӑлҫи ҫӑлкуҫӗсем», кайрантарах «Раҫҫей ҫӑлкуҫӗсем» ятлӑ ҫӗршыври фольклор фестивальне ирттерме ирӗк пачӗ! |
Республикӑра
![]() don24.ru сайтри сӑн Шупашкарта пурӑнакан 43 ҫулти арҫын килте ларсах укҫа ӗҫлесе илес тенӗ те ҫур миллионсӑр тӑрса юлнӑ. ЧР ШӖМӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑрлач уйӑхӗн 21-мӗшӗнче вӑл полицие пырса пӑтӑрмахӗ пирки каласа кӑтартнӑ. Ун патне палламан ҫын шӑнкӑравласа килте ларсах ӗҫлесе илме сӗннӗ-мӗн. Анчах малтан укҫа тӳлесе хумалла имӗш. Тупӑш нумай тума пулать тени арҫынна илӗртнӗ. Ҫавӑнпа вӑл пӗр шухӑшламасӑрах темиҫе кун ҫав ҫын каланӑ счет ҫине укҫа куҫарса тӑнӑ. Пӗр кунхине хайхискер тупӑш хӑҫан пулассипе кӑсӑкланнӑ. Кун хыҫҫӑн укҫа ӗҫлесе илме сӗннӗ ҫыннӑн шӑрши-марши те юлман, пач ҫухалнӑ. Унччен вӑл ҫур миллион тенкӗ куҫарса ӗлкӗрнӗ. Кун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Сывлӑх
![]() mk.ru сайтри сӑн Чӑваш Енре юлашки талӑкра 13 ҫыннӑн пурнӑҫӗ кӑшӑлвируса пула татӑлнӑ. Ку таранччен каварлӑ вируса пула 807 ҫын вилнӗ. Паянхи кун тӗлне 18914 ҫын инфекциленнӗ. Вӗсенчен 17012-шӗ сывалнӑ. Юлашки талӑкра 102 ҫын кӑшӑлвируспа чирленӗ. Сывалакансем кӑшт нумайрах пулнӑ: 104 ҫын. Кӑҫал ҫулталӑк пуҫланнӑранпа 279 ҫын каварлӑ инфекцие пула вилнӗ. Ку – сахал мар кӑтарту, мӗншӗн тесен 3 эрне ҫурӑ ҫеҫ иртнӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Вӗренӳ
![]() ЧПУ тунӑ сӑн И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУн 2-мӗш общежитийӗнче халӗ хӑтлӑ та таса, ҫутӑ та тирпейлӗ. Паян юсаса ҫӗнетнӗ общежитие савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫнӑ. Вӑл 2019 ҫулхи кӗркуннерен реконструкцире пулнӑ. Ӑна кӑҫал ҫӗртме уйӑхӗнче туса пӗтермелле пулнӑ. Ӗҫе вара маларах вӗҫленӗ. Реконструкци 158 миллион тенке кайса ларнӑ. 139,6 миллион тенки – федераци хыснинчен. 18,4 миллион тенки – ЧПУ хыснинчи мар нухрат. Унччен общежити 5 хутлӑ пулнӑ, халӗ вара – 6. Реконструкиц вӑхӑтӗнче 1 хут ҫӳллӗрех тунӑ. Ҫавна май унти лапам 2 пин тӑваткал метр ытларах пулса тӑнӑ. Халӗ лифт та пур. Перепланировка тунӑ май пурӑнмалли вырӑнсен шучӗ 1,5 хут ӳснӗ. Халӗ 163 пӳлӗм, унта 320 ҫын вырнаҫаять. Кашни пӳлӗмре тӗнче тетелне кӗме май пур. Пӳлӗмсем пысӑкланнӑ, кашни студент пуҫне – 7,5 тӑваткал метр. Общежитире медицина факультетӗнче вӗренекен 320 студент пурӑнӗ. Вӗсенчен 80-шӗ – ют ҫӗршыврисем. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
![]() vk.com/kugesi.online сӑнӳкерчӗкӗ Хуҫасӑр йытӑсем йышланса кайнине Кӳкеҫ ҫыннисем «Контактра» халӑх ушкӑнӗнчи «Кугеси | Общественный совет» (чӑв. Кӳкеҫ / Халӑх канашӗ) пабликра юлашки кунсенче вӗҫӗмех пӗлтереҫҫӗ. Килсӗр-ҫуртсӑрскерсен ушкӑнӗ урам тӑрӑх чупнине ҫак йӗркесене авторӗ хӑй те асӑрханӑччӗ. Хуҫасӑр йытӑсен ыйтӑвӗ ытти ял-хулара та пур. Пӗлтӗр республикӑра 573 чӗрчуна тытнӑ. Вӗсене усрамалли пӗртен-пӗр вырӑн — Шупашкарта. Халӗ вӗсем валли приют тӑвас шанчӑк пур. Паян ку ыйтӑва ӗҫ тӑвакан влаҫ органӗсен тата муниципалитетсен ертӳҫисемпе ирттернӗ канашлура сӳтсе явнӑ. Ҫӗнӗ Шупашкарта, Канашра, Улатӑрта тата Ҫӗмӗрлере муниципалитетсем хушшинчи приютсем тӑвасшӑн. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Пӑтӑрмахсем
![]() Инкеклӗ лару-тӑру министерстви тунӑ сӑн Комсомольски районӗнчи Аслӑ Ҫӗрпӳел ялӗнче микроавтобус ҫунса кайнӑ. Кун пирки ЧР Инкеклӗ лару-тӑру министерстви пӗлтерет. Ку пӑтӑрмах кӑрлач уйӑхӗн 24-мӗшӗнче ирхи 4 сехетре пулнӑ. 2013 ҫулта туса кӑларнӑ «Форд Транзит» мӗншӗн ҫунса кӗлленнине халӗ тӗпчеҫҫӗ. Палӑртмалла: республикӑра ҫулталӑк пуҫланнӑранпа 72 пушар пулнӑ. Вӗсенче 16 ҫыннӑн пурнӑҫӗ татӑлнӑ, 2 ҫын суранланнӑ. Пушарсенче 6 ҫынна ҫӑлнӑ. Пӗтӗмпе инкексем 2 миллион тенкӗлӗх тӑкак кӳнӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Пӑтӑрмахсем
![]() 360tv.ru сайтри сӑн Ӗнер, кӑрлач уйӑхӗн 24-мӗшӗнче, Пӑрачкав районӗнчи Напольное ялӗнче пушар пулнӑ. Унта, шел те, икӗ ҫыннӑн пурнӑҫӗ татӑлнӑ. ЧР ШӖМӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, Напольное ялӗнче 93 ҫулти арҫыннӑн ҫурчӗ ҫуннӑ. Хӑй кил хуҫи пушарта ҫунса вилнӗ. Вӑл кӑна мар, унӑн ывӑлӗ те инкекре пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Арҫын 1958 ҫулта ҫуралнӑскер пулнӑ. Ӗнер Канаш районӗнчи Мӑкӑр ялӗнче те пушар алхаснӑ. Унта 81 ҫулти арҫыннӑн хуралтисем сиенленнӗ. Сӑмах май, канмалли кунсенче республикӑра 8 пушар пулнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Чӑваш чӗлхи
![]() Иртнӗ эрнере Чӑваш наци вулавӑшнче «Варкӑш» литература клубӗн кӑҫалхи пӗрремӗш тӗлпулӑвӗ иртнӗ. Унта Аркадий Казановӑн «Ҫӑмас» кӗнекине сӳтсе явнӑ. «Вӑл 2020 ҫулхи кӗркунне Чӑваш кӗнеке издательствинче кун ҫути курнӑ. Кӑларӑма «Ҫӑмас (Кушак ылханӗ)» повесть тата тӑватӑ калав кӗнӗ. Повеҫе автор Шупашкарти килсӗр кушаксене халалланӑ», — тесе пӗлтернӗ Чӑваш кӗнеки издательствинче. Литература клубне пухӑннӑ хастарсем повеҫе тӗрлӗрен йышӑннӑ май кашниех хӑйӗн шухӑшне палӑртнӑ. «Варкӑшӑн» нарӑс уйӑхӗнчи тӗлпулӑвӗнче Анатолий Хмытӑн «Тӗлленмен тӗлӗк» кӗнекине сӳтсе явӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (31.03.2025 21:00) уяр ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 758 - 760 мм, 8 - 10 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 1-3 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Ишетер Федосия Дмитриевна, чӑваш тӑлмачӗ ҫуралнӑ. | ||
| Садай Владимир Леонтьевич, чӑваш ҫыравҫи, тӑлмачӗ ҫуралнӑ. | ||
| Воробьёв Алексей Александрович, чӑваш сӑвӑҫи вилнӗ. | ||
| Спиридонов Моисей Спиридонович, чӑваш живописецӗ, графикӗ вилнӗ. | ||
| Афанасьев Алексей Андриянович, чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи, тӑлмачӗ вилнӗ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |