Персона
![]() Сар.ru сӑнӗ Чӑваш Енри чи ватӑ хӗрарӑмсенчен пӗри, Ҫӗмӗрлере пурӑнакан Ольга Яфаркина 104 ҫул тултарнӑ. Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫине хутшӑннӑ салтакӑн тӑлӑх арӑмне ҫуралнӑ кун ячӗпе хула администрацийӗн ертӳлӗхӗ саламланӑ. Ольга Васильевна Тутар Республикинчи Теччӗ районӗнче нумай ачаллӑ ҫемьере ҫуралнӑ. 1930 ҫулта кул хуҫине кулаксен йышне кӗртсе аякка ӑсатнӑ. Ҫавна пулах ачасен шӑпи тата йывӑрланнӑ. Пӗчӗк Ульхана Ҫӗмӗрлере пурӑнакан тӑванӗсем илсе килнӗ. Кунта вӑл хурӑнташӗсене кил-тӗрӗшре пулӑшнӑ. Темиҫе ҫултан Ольга Васильевна тӑван ялне таврӑннӑ, 1937 ҫулта качча кайнӑ. Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫи пуҫлансан мӑшӑрне фронта илсе кайнӑ, Ольга Васильевна икӗ пӗчӗк ачапа тӑрса юлнӑ. Кил хуҫи ҫапӑҫу хирӗнче йывӑр амансан килне таврӑннӑ. 1951 ҫулта ҫемье Ҫӗмӗрле хулине пурӑнмах куҫнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
![]() Елчӗк районӗнчи Аслӑ Таяпа тӑрӑхӗнче Чӑваш Енӗн чи пысӑк археологи палӑкӗ вырнаҫнӑ. Унта Совет саманинче ҫӗр чавнӑранпа шырав ӗҫӗсене тек пурнӑҫламан. Халӗ унта Чӑваш патшалӑх гуманитари институчӗн ӑслӑлӑх ӗҫченӗсем тата волонтерсем шырав ӗҫне ҫӗнӗрен кӳлӗннӗ. Вӗсем тӑпран кашни ывӑҫӗнче историн хаклӑ пайӗ упранма пултарать тесе асӑрханса та тимлесе ӗҫлеҫҫӗ. Каярах Хусанти тата Йошкар-Олари ӳркенмен хастарсене те ӗҫе явӑҫтарасшӑн. Тӗпчев лапамӗ — 25 гектар. Ӑсчахсем шухӑшланӑ тӑрӑх, унта 11-13 ӗмӗрсенче хула пулнӑ. ЧПГӐИн ӑслӑлӑх ӗҫченӗ, истори ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ Николай Мясников унта «пура культурин» йӑхӗсем пурӑннӑ тесе шухӑшлать. 11-мӗш ӗмӗрте ҫавӑнта Атӑлҫи пӑлхарсем куҫса пынӑ. Тутар-монголсем тапӑнсан хула крепоҫе ҫаврӑннӑ. Экспедин малтанхи кунӗнчех тӗрлӗ хатӗр-хӗтӗр тупма май килнӗ. Гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн археологӗсем каярах вӗсене тӗплӗн тишкерӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Ҫутҫанталӑк
![]() «Правде ПФО» сӑнӳкерчӗкӗ Етӗрнери тасатмалли сооружени йӗркеллӗ ӗҫлеменнине пула вӑл тӑрӑхра экологи ыйтӑвӗ самай ҫивӗчленнӗ. «Правда ПФО» интернет-кӑларӑм темиҫе кун каялла унта «Справедливая Россия» (чӑв. Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей) партин пайташӗпе Игорь Моляковпа тата Етӗрне районӗнчи Депутатсен пухӑвӗн депутачӗпе Владимир Офариновпа вырӑнта пулса курнӑ та ним ыррине те асӑрхаман. Демографи лару-тӑрӑвне лайӑхлатма ӑнтӑлакансене ҫурт-йӗр ҫавӑрма сооруженирен инҫех мар ҫӗр уйӑрса панине те асӑрханӑ вӗсем. Сооружение ыррӑн ӗҫлеттерессипе ҫыхӑннӑ ӗҫсем валли районти хыснаран 500 пин тенкӗ уйӑрнӑ-мӗн. Вырӑнтисем ӗҫ-пуҫа ҫулталӑк вӗҫне ҫеҫ йӗркене кӗртме шантарнӑ. Ҫут ҫанталӑка хӳтӗлекен Шупашкарти районсем хушшинчи прокуратура апла хуравпа килӗшмен: кӑлтӑка пӗтерме хистес тӗллевпе суда тавӑҫпа тухнӑ, унтисем те надзор органӗпе пӗр шухӑшлӑ пулнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Чӑваш чӗлхи
![]() РФ Патшалӑх Думине Чӑваш Енрен суйланнӑ Валентин Шурчанов депутат — вырӑс тата ют ҫӗршыв чӗлхи мар чӗлхесене, тепӗр майлӑ каласан, наци чӗлхисене, ирӗклӗн вӗренесси тата вӗрентесси тӗлӗшпе йышӑннӑ саккуна хирӗҫ сасӑланӑ виҫӗ депутатран пӗри. Ҫакӑн пирки Agabazar ятпа ҫырнӑ автор Чӑваш халӑх сайтӗнче маларах пӗлтернӗччӗ-ха. РФ Патшалӑх Думин депутачӗ мӗншӗн ҫапла сасӑланине «Idel.Реалии» корреспонденчӗ уҫӑмлатнӑ. Валентин Шурчанов Раҫҫей федеративлӑ республика пулнине палӑртнӑ. Наци чӗлхисене вӗрентме хӑтланса вырӑс чӗлхене хӗсӗрлемелле мар тенипе те депутат килӗшмест, мӗншӗн тесен пирӗн республикӑра вырӑс чӗлхине катертмеҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
![]() Чӑваш патшалӑх пукане театрӗ ҫӗнӗ сезона премьерӑпа кӗтсе илме халех хатӗр. Унта ҫӗртме уйӑхӗн 30-мӗшӗнче премьера умӗнхи ҫӗнӗ ӗҫпе паллаштарнӑ. Театр хальхинче XIX ӗмӗрти ылтӑн вырӑс классикине суйланӑ — ӳнер учрежденийӗнче Александр Пушкинӑн «Сказка о рыбаке и рыбке» (чӑв. Пулӑҫ тата пулӑ ҫинчен юмах) ӗҫне лартнӑ. Ӑна пурнӑҫа кӗртме «Театры — детям» (чӑв. Театрсем — ачасем валли) федераци программи пулӑшнӑ. Спектакле Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗ Юрий Филиппов режиссер лартнӑ. Художникӗ – Чӗмпӗрти пукане театрӗнче ӗҫлекен Дмитрий Бобрович, композиторӗ – Чӑваш Республикин искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Андрей Галкин. Актерсен йышӗнче: Чӑваш Республикин халӑх артисчӗ Петр Клементьев, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисткисем Светлана Кокшина тата Алевтина Тимофеева. Спектакле актерсен виҫӗ йышӗ лартӗ. Ҫӗнӗ ӗҫре — унчченхисенчен уйрӑлса тӑракан пуканесем, сценографи тата стимпанк мелӗпе ӑсталанӑ костюмсем. Спектакле кӑҫалхи авӑн уйӑхӗн 15-мӗшӗнче пӗрремӗш хут лартӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Политика
![]() Ӗнер Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн социаллӑ политика тата наци ыйтӑвӗсемпе ӗҫлекен, ҫавӑн пекех экономика комитечӗсем лару ирттернӗ. РФ коммунистсен партийӗн пайташӗ, чӑваш парламенчӗн депутачӗ Григорий Данилов Фейсбукра пӗлтернӗ тӑрӑх, ларӑва васкавлӑ йӗркеленӗ. Мероприяти пирки электрон пуштӑпа кӑнтӑрла пӗлтернӗ иккен, вӑл 17 сехетре пуҫланнӑ. Ларура пенсие тухас вӑхӑта тӑсас ыйтӑва сӳтсе явнӑ. Коммунистсем ку саккун проектне ырламаҫҫӗ иккен, вӗсен хӑйсен хаклавӗ. Григорий Данилов чӑваш парламенчӗн хӑш депутачӗ епле сасӑланине каярах пӗлтерме шантарнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Пӑтӑрмахсем
![]() Шупашкарта пӗрисем хваттере хостела, тепӗр майлӑ каласан, йӳнӗ хӑна ҫуртне, ҫавӑрнӑ. Пӑтӑрмах тӗлӗшпе Шупашкарти Калинин район прокурорӗ суда ҫитнӗ. Тавӑҫра Стрелоксен 324-мӗш дивизийӗнчи хваттере хӑна ҫурчӗ евӗр усӑ курни кӳршӗсен саккунлӑ интересне пӑснине палӑртнӑ. Хваттере хостел евӗр усӑ курнӑ. Унта сакӑр ҫын валли вырӑн йӗркеленӗ. Хӑна ҫурчӗ евӗр ӗҫленине хыпарлакан пӗлтерӗве тӗнче тетелӗнче те рекламӑланӑ, алӑк ҫине те ҫырса хунӑ, епле ӗҫленине кӑтартнӑ. Ҫак кунсенче суд ларӑвӗ иртнӗ. Ӑна куҫӑнсӑр майпа йӗркеленӗ. Тӳре Шупашкарти хваттере хостела ҫавӑрни саккунпа килӗшсе тӑманнине палӑртнӑ, хӑна ҫуртне ӗҫлеме чарма йышӑну кӑларнӑ. Чӑваш Енӗн прокуратурин пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, суд йышӑнӑвӗ саккунлӑ вӑя кӗреймен-ха. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Спорт
![]() Раҫҫейӗн футболисчӗсем ҫӗртме уйӑхӗн 1-мӗшӗнче пире савӑнтармаллипех савӑнтарчӗҫ. Вӗсем Испани командипе пӗрре саккӑрмӗш финалта тӗл пулчӗҫ. Пенальти вӑхӑтӗнче пирӗннисем ҫӗнтерчӗҫ. Чӑваш Енре пурӑнакансем чӑваш юнӗллӗ футболистсене республика Элтеперӗн Михаил Игнатьевӑн тава тивӗҫлӗ ятсемпе чысламалла тесе шухӑшлаҫҫӗ иккен. Кун пирки, сӑмахран, Игорь Михайлов юрист Фейсбукра ҫырнӑ. Анчах вӑл шӳтленӗ. Аса илтерер, Сергей Игнашевич тата Артем Дзюба амӑшӗсем – чӑвашсем. Дзюбӑн — Ҫӗрпӳрен, Игнашевичӑн — Хӗрлӗ Чутай районӗнчен. Александр Головинӑн аслашшӗ Елчӗк районӗнче ҫуралнӑ, анчах Кемӗр облаҫне тухса кайнӑ. |
Культура
![]() forum.na-svyazi.ru сайтран илнӗ сӑнӳкерчӗк Ку эрне вӗҫӗнче Ҫӗрпӳ районӗнче Тихвин ярмӑркки уҫӑлӗ. Ӑна ҫулсеренех ирттереҫҫӗ. Кӑҫал тӗп мероприятисем утӑ уйӑхӗн 6-7-мӗшӗсенче пулӗҫ. Ярмӑрккӑ утӑ уйӑхӗн 5-мӗшӗнче хӗрарӑмсен мӑнастирӗ умӗнче уҫӑлӗ. Официаллӑ пай 17 сехетре пуҫланӗ. Суту-илӳ палаткисем, ял картишӗсем вара иртенпех ӗҫлӗҫ. Каҫхине сцена ҫине Саранскри «Ентешсем» фольклор ансамблӗ тухӗ. Утӑн 6-мӗшӗнче Ӑстасен хули ӗҫлӗ, наци кухнисен, алӑстисен фестивалӗсем пулӗҫ. Ҫав кунах Акатуя паллӑ тӑвӗҫ. Тепӗр кунхине «Юратупа шанчӑклӑхшӑн» медале тивӗҫнӗ мӑшӑрсене чыслӗҫ. Ун хыҫҫӑн – фольклор фестивалӗ, чӑваш дискотеки фейерверк… Кӑҫал мотокросс пӗрремӗш хут йӗркелӗҫ. Тихвин ярмӑркки утӑ уйӑхӗн 8-мӗшӗнче хупӑнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
![]() Паян 11 сехет те 30 минутра Сӗнтӗрвӑрри районӗнче Атӑлта ишекен арҫынна ҫӑлавҫӑсем асӑрханӑ. Хайхискер ишсе халтан кайнӑ, вӑйӗ пӗтсе ҫитнӗ. Юрать, ҫав вӑхӑтра ҫӑлавҫӑсем Атӑл хӗррине пӑхса ҫаврӑннӑ. Унсӑрӑн ку пӑтӑрмах мӗнпе вӗҫленӗччӗ-ши? 29 ҫулти арҫын, Ҫӗнӗ Шупашкарта ҫуралса ӳснӗскер, ҫыранран 300 метр аякра ишнӗ. Ывӑннӑскере ҫӑлавҫӑсем ҫыран хӗррине кӑларнӑ. Арҫын медицина пулӑшӑвӗ сӗнсен хирӗҫленӗ. Ҫак арҫын Атӑл урлӑ ишсе каҫма шухӑшланӑ-мӗн. Анчах вӑй пӗтесси пирки шутламан ахӑртнех. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (30.04.2025 03:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 745 - 747 мм, 7 - 9 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 4-6 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр енчен вӗрӗ.
| Разумов Василий Петрович, инженер, тинӗс ҫар флочӗн вице-адмиралӗ ҫуралнӑ. | ||
| Петров Николай Петрович, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ агрономӗ ҫуралнӑ. | ||
| Андронов Николай Иванович, Раҫҫей Федерацийӗн халӑх ӳнерҫи ҫуралнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |